#کلام_شیعه 64 #توحید 14 #توحید_افعالی 1⃣ 🔸 یکی دیگر از اقسام توحید، توحید افعالی است. در اصطلاح فلاسفه و متكلمان منظور از توحيد افعالى اين است كه خدا در كارهايى كه انجام مى دهد نيازى به كمك و يار و ياور ندارد. در انجام دادن هر كار، مستقل و يگانه است. در مقابل، برخى از مشركان🗿 و منحرفان قائل بودند كه تا چيزها يا كسان ديگرى نباشند خدا نمى تواند كارى انجام دهد و حتماً كارهايى كه مى خواهد انجام دهد بايد به كمك ديگران انجام گيرد.[1] 🔹 توحید افعالی در یک تفسیر ساده و روشن مفهومش این است که سراسر جهان فعل خدا است، و تمام کارها، حرکتها، تأثیر و تأثّرها به ذات پاك او منتهی می شود، و در حقیقت هیچ موجودي تأثیر مستقل ندارد جز خداوند:« لا مُؤَثِّرَ فی الْوُجُوْدِ الَّا اللَّهُ » حتی اگر شمشیر می بُرد، و آتش 🔥می سوزاند، و آب، گیاهان را می رویاند، همه به اراده و فرمان او است، و خلاصه هر موجودي هر اثري دارد از ناحیه خداوند است. و یا به تعبیر دیگر همانگونه که موجودات در اصل وجود وابسته به ذات او هستند در تأثیر و فعل خود نیز چنین اند. 🔸 ولی این معنا هرگز نفی عالم اسباب و حاکمیت قانون علّیّت را نمی کند، و طبق همان حدیث معروف از امام صادق علیه السلام: «ابَی اللَّهُ انْ یُجْرِيَ الَأشْیاءَ الّا بِاسْبابٍ» خدا خواسته است که همه کارها از طریق اسباب آن جاري گردد. 🔹و نیز اعتقاد به توحید افعالی هرگز موجب اعتقاد به اصل جبر و سلب آزادي اراده از انسان نمی گردد، چنانکه بعداً به آن اشاره خواهد شد.[2] [1] 📗برگرفته ازکتاب معارف قرآن، آیت الله مصباح یزدی، ص 89 [2] 📘برگرفته از کتاب پیام قرآن، آیت الله مکارم شیرازی، ج 3، ص 356 ✒️ مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee