eitaa logo
شیعه شناسی
188 دنبال‌کننده
916 عکس
400 ویدیو
116 فایل
🔸تبیین معارف ناب اسلامی و شیعی؛ 🔹پاسخگویی به شبهات اعتقادی؛ 🔸اطلاع رسانی از اخبار دینی، مذهبی و برنامه های مرکز تخصصی شیعه شناسی 🌐 www.shia-ac.com 🔽آدرس کانال در پیام رسان سروش: https://sapp.ir/shiashenasee
مشاهده در ایتا
دانلود
4️⃣ 1️⃣ 🔸غلو در لغت به معنای فراتر رفتن از اندازه ⚖️و زیاده انگاری است و در مباحث فرقه شناختی هنگامی که این واژه مطرح می شود به زیاده انگاری نسبت به افراد نظر دارد. کسانی را که به چنین زیاده انگاری ای در مورد رهبران دینی خود یا کسان دیگر گرفتار آمده باشند اهل غلو یا گویند و جمع این واژه یا غالیان است. [1] 🔹اما در کاربرد اصطلاحی و اختصاصی تر مقصود از این واژه آن کسانی است که درباره امامان خود از اندازره فراتر رفتند وآنان را از حدود مخلوقات فراتر بردند و درباره آنها به صفات الهی حکم کردند. اینان گاهی یکی از ائمه را به خداوند تشبیه می کردند و گاهی خداوند را به خلقش تشبیه می کردند. از عقاید اصلی آنها می توان به و اشاره کرد. [2] [1]📒تاریخ فرق اسلامی، ج 2، حسین صابری، ص 259 [2] 📗نگاه کنید به : الملل و النحل، شهرستانی، ج1، ص 203 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
5⃣ 2⃣ 🔸مورخین و فرقه نویسان برای غلات، فرقه های زیادی بیان کرده اند که بسیاری از آنان یا وجود خارجی نداشته و یا تنها در اسم با یکدیگر تفاوت دارند و در عقاید با هم مشترکند. 🔹از آنجا که غالیان به عنوان یک فرقه مستقل به حیات خود ادامه نداده اند و نمی توان این گروه را دارای مسلک یا مکتب کلامی ویژه ای دانست که آثار مدونی 📚نماینده آراء و اندیشه هایش باشد، به ناچار می بایست آموزه ها و عقاید این گروه را در گزارش منابع فرقه شناسی یا منابع رجالی که به تبیین عقاید برخی غالیان پرداخته اند، جست و جو کرد. با مطالعه منابع یاد شده می توان به برخی از عقايدى كه از ويژگى غاليان شمرده شده به شرح زیر اشاره کرد: 1⃣ اعتقاد به پيامبر صلى الله عليه و آله يا اميرالمؤمنين عليه السلام يا يكى از اولياى الهى؛ 2⃣ اعتقاد به اين كه تدبير جهان 🌍به پيامبر صلى الله عليه و آله يا اميرالمؤمنين عليه السلام يا ائمه اهل بيت عليهم السلام يا افرادى ديگر واگذار شده است؛ 3⃣ اعتقاد به نبوت اميرالمؤمنين يا ائمه ديگر يا فردى از مردم؛ 4⃣ اعتقاد به آگاهى فردى از عالم غيب، بدون آن كه به او وحى ✨يا الهام شود؛ 5⃣ اعتقاد به اين كه معرفت و محبّت ائمه اهل بيت عليهم السلام انسان را از عبادت خداوند و انجام فرايض الهى بى نياز مىسازد؛ 6⃣ اعتقاد به و تجسیم چنانچه در پاره ای از منابع فرقه شناختی از این سخن به میان آمده که برخی از رهبران غالیان صفاتی جسمانی یا صورت مشخصی را به خداوند نسبت داده اند. (برگرفته از کتاب 📗تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 271 و کتاب 📙شيعه شناسى و پاسخ به شبهات، رضوانی، ج1، ص 573) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
6⃣ 3⃣ 1⃣ 🔸جریان فکری غالیان در جوامع شیعی در قالبهای گوناگون خود را نشان داده و گاه با اصل بدنه شیعه اثنی عشری درآمیخته، یا از سوی منابع فرقه شناختی با آن اشتباه گرفته شده و یا حتی عمدا مواضع این دو جریان همسان یکدیگر قلمداد گردیده است. 🔹از آنجا که در منابع فرقه شناختی تمایل زیادی به فراوان وانمود کردن انشعاب ها و افتراقهای داخلی در همه فرقه ها به جز سنیان اشعری وجود دارد، درباره فرقه های غالیان با شمار فراوانی از نامها روبرو می شویم تا جاییکه برخی تا حدود 130 فرقه برای غالیان شمرده اند.[1] 🔸با وجود این، آنچه به روشنی می توان گفت این است که برخی از این فرقه ها از شهرت🔉 فراوانتری در منابع تاریخی و فرقه شناختی برخوردارند و درباره آنها نوعی وحدت نظر وجود دارد، به اندازه ای که نمی توان آنها را درشمار غالیان ندید و از عملکرد آنها صرف نظر کرد، از آن رو که مجال پرداختن به همه آنچه از آن به عنوان فرقه های غالیان یاد شده است وجود ندارد در ادامه به شمار محدودی از آنها می پردازیم.[2] [1] جهت اطلاع رجوع کنید به 📙کتاب تاریخ شیعه و فرقه های اسلام تا قرن چهارم، مشکور، صص 186-168 [2] برگرفته از 📘کتاب تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 271 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
7⃣ 4⃣ 🔸یکی از فرقه های مشهور غالیان فرقه ای است که به فردی به نام نسبت داده می شود. در اینکه آیا عبدالله بن سبأ یک افسانه است یا یک واقعیت، اختلاف نظر وجود دارد و در حالی که در پاره ای از منابع تاریخی و نیز منابع روایی و ملل ونحل از عبدالله بن سبأ واندیشه های او سخن به میان می آید برخی نیز او را انکار می کنند و وجود او را یک افسانه می دانند.[1] 🔹از این نزاع که بگذریم در عقاید این فرقه گفته شده که آنها گمان می کردند که امیرالمؤمنین علی علیه السلام زنده است و منکر شهادت ایشان شدند .[2] از دیگر عقایدی که به عبدالله بن سبأ نسبت داده شده این است که وی ، ادعای نبوت می کرد و امیرالمؤمنین علیه السلام را خدا می خواند و به حلول روح الهی در آن حضرت عقیده داشت و می گفت : او در آسمانها و در ابرهاست☁️، رعد⚡️ صدای او و برق تبسم اوست و قبل از روز قیامت به این دنیا بازگشته و زمین را پر از عدل می کند چنانچه پر از ظلم و جور شده است.[3] 🔸یکی از اشکالات اساسی که بر وجود این فرقه خدشه وارد می کند تعارض در سرانجام عبدالله بن سبأ است. همانطور که گفته شد یکی از عقایدی که به وی نسبت داده می شود مربوط به بعد از شهادت امیرالمؤمنین علیه السلام است و اینکه ادعای زنده بودن آن حضرت را کرد اما در مقابل روایات فراوانی وجود دارد که وی و پیروانش در زمان حیات حضرت علی علیه السلام، بعد از بیان ادعاهای باطل خود و کافر شدن و عدم توبه و برگشت از عقاید باطل، به دست امیرالمؤمنین علیه السلام کشته شدند [4] و این دو جریان با یکدیگر قابل جمع نیستند. [1] جهت اطلاع بیشتر در این مورد به نمایه رجوع کنید. [2] 📒مقالات الإسلاميين و اختلاف المصلين، ابو الحسن اشعرى، ص 15 [3] 📕الملل و النحل،شهرستانی، ج1، ص 204 [4] 📗رجال الكشي ، ص 106 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
8⃣ 5⃣ 1⃣ 🔸بیانیه نامی است که بر پیروان "بیان بن سمعان نهدی تمیمی" نهاده اند. بیان که گاه از او با نام بنان نیز یاد شده از غالیانی است که مورد لعن و نفرین علیه السلام قرار گرفت. او در دوران حیات خود رهبری یکی از جناح های انشعابی 🔀پس از مرگ ابو هاشم را برعهده گرفت. 🔹شیبی می‌نویسد:" درگذشت ابوهاشم انشعابی بزرگ را در تشیع پدید آورد: از سویی محمد بن علی بن عبدالله عباس ادعا کرد امام است، از سویی عبدالله بن حارث که از مردمان مدائن بود مدعی شد امامت به عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر منتقل شده است و از سویی دیگر نیز بیان بن سمعان آن هر دو دعوی را انکار کرد و مدعی شد ابوهاشم مانند پدر خود مهدی امت است و هیچ کس را وصی خویش قرار نداده است". 🔸وی بدین سان همچنان بر امامت ابوهاشم ماند و سپس با استناد به آیه"هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً" مدعی شد او وصی ابوهاشم است. بیان به امامت امامان معاصر خود _از امامان اثنی عشریه_ عقیده نداشت و حتی نامه ای به علیه السلام نوشت و از آن حضرت خواست به او بپیوندد. (📗برگرفته از کتاب تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، صص 282-281) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
9⃣ 6⃣ 2⃣ از بیان بن سمعان عقایدی نقل شده که از آن جمله است: 1⃣. تجسیم، یعنی آنکه معتقد بود خداوند دارای صفاتی انسان گونه و دارای اعضا و جوارح است. در این باره به آیاتی که از صفات خبریه حکایت دارند استناد می کرد. 2⃣. حلول، بدان معنا که مدعی بود روح خدا در علی علیه السلام و پس از او در محمد بن حنفیه و پس از وی نیز در ابوهاشم و پس از ابوهاشم در خود او یعنی بیان حلول کرده است. 3⃣. انقضای نبوت، چنانکه از وی رسیده است که بخشی از شریعت محمد صلی الله علیه و آله را نسخ کرد❌. شیبی اندیشه انقضای نبوت را به آراء ابوهاشم مستند دانسته و مدعی شده است همین عقیده که بیان آن را ترویج کرد حدود سه دهه بعد پایه اعتقادات اسماعیلیان در این زمینه شد. 4⃣. وی همچنین مدعی بوده است ستاره ⭐️زهره را می‌خواند و ستاره پاسخ او را می دهد، و این کار را با کمک اسم اعظم خداوند انجام می دهد. (📙تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 282) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
🔟 7⃣ 3⃣ 🔸بیان بن سمعان کوفه را کانون فعالیت خود قرار داده بود و در آنجا به شغل علوفه فروشی 🌾مشغول بود. در سال 119 قمری خالد بن عبدالله قسری او را به همراه 15 نفر از پیروانش دستگیر کرده و آنها را با طناب بست و رویشان نفت ریخت و در مسجد کوفه آنها را آتش 🔥زد؛ سپس یکی از آنان توانست خود را از آتش نجات دهد اما وقتی دید باقی یارانشان در آتش مانده اند، برگشت و خود را در آتش انداخت و به همراه آنها سوخت.[1] 🔹طرفداران وی به دیگر شاخه های غالیان پیوستند یا زمینه بروز و ظهور اندیشه‌ها در گروه‌های دیگری چون هسته های آغازین اسماعیلیان شدند.[2] [1]📙 فرق الشيعة، نوبختی، ص 28 [2] 📘تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 283 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
11 8⃣ 1⃣ 🔸مغیریه یکی از گروه های غالیان و معاصر بیانیه است. این نام را بر پیروان "مغیره بن سعید عجلی" و گاه "بجلی" نهاده اند. وی در ابتدا موالات امامیه را اظهار می کرد و گمان می‌کرد که امامت بعد از علی و حسن و حسین علیهم السلام به محمد معروف به "نفس زکیه" رسیده است و گمان می کرد که نفس زکیه، مهدی منتظر است.[1] 🔹از کلام نوبختی این طور به دست می آید که مغیره به امامت ائمه تا امام باقر علیه السلام قائل بوده. وی بعد از شهادت امام باقر علیه السلام قائل به امامت و مهدویت محمد نفس زکیه شد. پیروانش ادعا کردند که امام باقر علیه السلام او را وصی ✍خود قرار داده و تا خروج محمد، امامت با وی است. 🔸بعد از این که مغیره ادعاهای فاسد خود را آشکار کرد، اصحاب امام صادق علیه السلام از او برائت جستند و او را طرد کردند و او گمان کرد که آنها رافضه هستند و او اولین کسی است که آنها را به این اسم نامیده.[2] مغیره بن سعید حرکت خود را در کوفه پایه گذاشت و در آنجا طرفدارانی به دست آورد. رهبری این طرفداران با شماری از یاران برگزیده او بود که"وصفاء" خوانده می شدند.[3] [1] 📗برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل،آیت الله سبحانی، ج7، ص 15 [2] 📙برگرفته از کتاب فرق الشيعة، نوبختی، ص 63 [3] 📘تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 285 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
12 9⃣ 2⃣ 🔸خالد ابن عبدالله قسری او را گرفت و از عقایدش پرسید و مغیره به عقاید خود اقرار و خالد را به عقاید خود دعوت کرد. خالد او را توبه داد اما مغیره قبول نکرد و خالد او را کشت🔪 و به صلیب کشید.[1] پس از کشته شدن مغیره به دست خالد در سال 🗓۱۱۹ قمری طرفداران او که شماری از اعراب و موالی بودند و گاه "محمدیه روافض" خوانده می شدند "جابر جعفی" را به رهبری خود برگزیدند و پس از مرگ جابر نیز "بکر اعور هجری قتّات" ادعای جانشینی کرد. این دعوی در آغاز از سوی مغیریه پذیرفته شد، اما بعدها او را به دروغگویی متهم کردند و با خلع او فرزند مغیره، عبدالله را جانشین وی قرار دادند. از ادامه حیات این گروه اطلاعات روشنی در دست نیست.[2] 1⃣. ادعای نبوت و نزول جبرئیل بر وی؛ 2⃣. ادعای علم به اسم اعظم و اینکه با اسم اعظم مرده ها را زنده کرده و سپاهیان به واسطه آن، فرار می کنند؛ 3⃣. تشبیه و گمان اینکه خداوند مردی از نور است که برای او اعضاء و قلب است که از آن حکمت ترواش می کند؛ 4⃣. تناسخ؛ 5⃣. ادعای مهدویت برای عبدالله نفس زکیه و انتظار ظهور او.[3] [1]📙 برگرفته از کتاب فرق الشيعة، نوبختی، ص 63 [2] 📒تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 285 [3] 📗برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل، آیت الله سبحانی، ج7، ص 15 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
13 🔟 1⃣ 🔸یکی از کسانی که پس از "مغیرة بن سعید" نماینده اندیشه غالیان و جامعه آنان به شمار می‌رود "ابومنصور عجلی" است که طرفداران وی را "منصوریه" خوانده اند. اصحاب ابی منصور اعتقاد به امامت او بعد از امام باقر علیه السلام داشتند. 🔹 ابومنصور مردی از بنی عبدالقیس و از ساکنان کوفه بود که سواد خواندن و نوشتن✍ نداشت. وی در دوران حیات امام باقر علیه السلام برای آن حضرت تبلیغ می کرد و کسانی هم بر گرد او جمع شدند. ابومنصور خود را وصی امام باقر علیه السلام می خواند و از همین رو پس از رحلت آن حضرت مدعی شد امامت به وی منتقل شده است. برخی نیز گویند مدعی شد که امام باقر علیه السلام همان مهدی امت و وی جانشین اواست. 🔸یوسف بن عمر ثقفی عموزاده حجاج در سال🗓 121هجری قمری ابومنصور را به قتل رساند. پس از مرگ ابومنصور پسرش حسین دعوی جانشینی کرد و خود را مانند پدرش پیامبر خواند. در روزگار مهدی عباسی او را نیز دست دستگیر کردند 🔗و به نزد مهدی بردند و چون به عقایدی که به او نسبت می‌دادند اقرار کرد، وی را همراه با شماری از یارانش کشتند. (📗برگرفته از کتاب تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 286-285) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
14 11 2⃣ 1⃣. ادعای نوبت: ابومنصور معتقد بود خداوند، محمد صلی الله علیه و آله را به تنزیل و او را به تأویل برانگیخته است . 2⃣. مرتبه امامان علیهم السلام را از امامت به نوبت ارتقا داده و معتقد بود حضرت علی علیه السلام، امام حسن تا امام باقر علیهم السلام پیامبرانی پنج گانه اند و البته پیامبر سابق بر آنان هم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم است و اینک نیز ولی و دنباله آنان خود ابومنصور است. 3⃣. ادعای آن که به آسمانها رفته و خداوند دست نوازش بر سرش کشیده است.[1] 4⃣. ابومنصور با استناد به تأویل این آیه شریفه «وَ إِنْ يَرَوْا كِسْفاً مِنَ السَّماءِ ساقِطاً يَقُولُوا سَحابٌ مَرْكُومٌ» (طور- 44)اعتقاد داشت که آل محمد علیهم السلام آسمان هستند و شیعه، زمین🌎 و ابومنصور قطعه‌ای از بنی هاشم است که از آسمان فرود آمده . 5⃣. کفر به قیامت و بهشت و جهنم و تأویل این که بهشت همان نعمت های دنیا و جهنم همان سختی هایی است که انسان ها در این دنیا می کشند.[2] [1]📗برگرفته از کتاب تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، ص 286 [2]📒برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل، آیت الله سبحانی، ج7، ص 16 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
15 12 1⃣ 🔸 "جناحیه" نام یکی دیگر از فرقه های غالیان است که بر پیروان عبدالله بن معاویه بن جعفر طیار(ذوالجناحین) نهاده اند. عبدالله بن معاویه در شرایط آشفته سیاسی درگیریهای درون خانوادگی در دوره پس از ولید دوم(125 ه ق) توانست گروههایی از شیعیان و غالیان را گرد خود جمع کند و قیامی را در سال 🗓 126 ه ق در کوفه سامان دهد. هرچند قیام او به شکست انجامید، اما او به توصیه دوستانش و در شرایطی که حکومت اموی راه او را برای عقب نشینی باز گذاشته بود روانه مدائن شد و بدین سان زمینه گسترش اندیشه غالیان بدان سامان را نیز فراهم ساخت. 🔹عبدالله بن معاویه هرچند توانست در سال 128 ه ق و پس از عقب نشینی از کوفه به مدائن و اصطخر، در این سرزمین ایرانی طرفدارانی به دست آورد و دو سالی نیز بر بخشی از فارس حکم براند، اما سرانجام در سال 130 ه ق در زندان 🔗ابومسلم در گذشت و پس از مرگ او طرفداران وفادارش به کوفه بازگشتند تا این بار به یکی از دیگر گروههای غالیان که ابوالخطاب آن را رهبری می کرد بپیوندند. (📗برگرفته از کتاب تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، صص 289-287) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
16 13 2⃣ 🔸در کتب فرقه شناسی عقایدی به عبدالله بن معاویه و پیروانش نسبت داده شده که می توان به موارد ذیل اشاره کرد: 👈حلول و تناسخ: جناحیه معتقد بودند روح خداوند در آدم حلول کرده✨ و پس از او در انبیاء تناسخ کرده تا آنکه به عبدلله بن معاویه رسیده است. 👈اباحی گری: خمر و میته و باقی محرمات را با تأویل این آیه کریمه :«لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا إِذا مَا اتَّقَوْا» حلال شمردند. 👈انکار قیامت و ادعای بقای دنیا🌏.[1] 👈آنان عقیده داشتند هر کس امام را بشناسد و حق او را بگذارد بر او هیچ حرجی در دین نیست و همه تکالیف ظاهری دین از او برداشته می شود. 🔹البته برخی مانند "شیبی" معتقدند این گروه اهل زهد بوده و به اباحه عقیده نداشته اند وتنها برای اثبات روا بودن برخورداری از نعمتهای دنیوی بدین آیه استناد می کرده اند.[2] [1] 📗برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل، آیت الله سبحانی، ج7، ص 14 [2] 📙برگرفته از کتاب تاریخ فرق اسلامی، صابری، ج 2، صص 289-288 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
17 14 🔸خطابیه یکی از گروههای بزرگ غالیان در نیمه نخست قرن دوم است که فردی به نام محمد بن ابی زینب معروف به ابوالخطاب رهبری آن را در اختیار داشت. 🔷ابوالخطاب در ابتدا از یاران امام صادق علیه السلام بود اما بعد از مدتی به انحراف کشیده شد و احادیث دروغین به امام نسبت داد و همین زمینه از بین رفتن ایمانش شد تا جاییکه با تفکرات باطل❌ خود ظلم بسیار در حق اهل بیت علیهم السلام کرد و به همین خاطر امام صادق علیه السلام او را لعن و نفرین کردند[1] و همین نفرین حضرت در حق او مستجاب شد و به دست عیسی بن موسی والی کوفه کشته 🗡و به دار آویخته شد. 🔸پس از مرگ ابوالخطاب، پیروانش به چند دسته تقسیم شدند: 👈عده ای "معمر" را جانشین وی دانسته و به "معمریه" معروف شدند. 👈عده دیگر "بزیع بن موسی" را به امامت برگزیدن و به "بزیعیه" شهرت یافتند. 👈دسته ای گفتند "عمیر بن بیان عجلی" جانشین ابوالخطاب است و به "عمیریه" معروف شدند. 👈و گروه آخر نیز به پیروی از "مفضل صیرفی" روی آوردند و "مفضلیه" نامیده شدند. عقاید آنها نیز شباهت بسیار به دیگر غالیان دارد. اعتقاد به نبوت و سپس الوهیت✨ ائمه علیهم السلام و اینکه فرزندان امام حسن و امام حسین علیهما السلام فرزندان خدا هستند. در ادامه نیز ادعای الوهیت برای ابوالخطاب.[2] [1] 📗رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ص: 296 [2] 📘برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل، آیت الله سبحانی، ج7، صص 17-16 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
18 15 1⃣ 🔸در مطالب قبل به تعداد کمی از گروههایی که در کتب فرقه شناسی به عنوان غلات معروفند اشاره ای شد. از آنجا که در بسیاری از کتب 📚فرقه شناسی، آنها را به شیعه نسبت داده اند، ما نیز برای آشنایی مختصری با آنها، به ذکر برخی از گروههایی که از شهرت بیشتری برخوردارند اکتفا نمودیم. 🔹نکته مهمی که در اینجا لازم است به آن اشاره شود این است که شرط به حساب آمدن فرقه ای به عنوان فرقه اسلامی این است که رنگ و بوی اسلام نیز در آن فرقه موجود باشد. اگر یکی از اصول دین مانند توحید، نبوت و یا معاد انکار گردد و یا عقیده ای منجر به انکار آنچه پیامبر صلی الله علیه و آله آورده گردد، این امور باعث خروج از دایره اسلام است و کسیکه معتقد به آن باشد مسلمان نیست. 👈متأسفانه در طول تاریخ، فرقه نگاران امثال این گروهها(غلات) را با اینکه خود تصریح به کفر آنها وخروجشان از اسلام نموده اند، تحت عنوان فرق شیعه یاد کرده اند. 🔸حال این سؤال❓ مطرح است با اینکه شیعه گروهی از مسلمین است به چه علت این ظلم بزرگ را در حق شیعه روا داشته اند و کسانی را که جزء کفار به حساب می آیند به عنوان شیعه ذکر کرده و وزر و وبال آنها را هم به گردن شیعه انداخته اند؟ (📗برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل، آیت الله سبحانی، ج7، ص 10) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
19 16 2⃣ 🔸در اینجا ذکر دو نکته لازم است: 1⃣. این افراد و پیروانشان به خاطر رسیدن به شهوات و امیال نفسانی، از اسلام خارج و به کفر وارد شدند و همانگونه که نسبت دادن مسیحیان(معتقد به تثلیث✝) به حضرت عیسی علیه السلام، نسبتی باطل است ،نسبت دادن غلات به اسلام و شیعه نیز امری باطل است. اولین کسی که این اشتباه را مرتکب شد عالم جلیل القدر حسن بن موسی نوبختی(قرن 3) در کتاب 📗خود به نام «فرق الشيعة» بود و بعد از او اشعری در کتاب 📘«مقالات الإسلاميين و اختلاف المصلّين» و به همین ترتیب فرقه نویسان از این دو تبعیت کرده و غلات را در ضمن فرق شیعه یاد کردند.[1] 2⃣. به احتمال خیلی زیاد غلات بر فرض وجودشان در تاریخ، ساخته دست آلوده سیاستمدارانی بوده که برای متزلزل کردن جایگاه ائمه علیهم السلام در بین مسلمین از افرادی کمک گرفتند که در طلب ریاست بودند و جنون خود بزرگ بینی داشتند. 🔹از آنجا که این افراد به اموری دعوت می کردند که خلاف عقل و نقل و فطرت انسانی بود، جامعه اسلامی برای آنها هیچ ارزشی قائل نشد و جز روزگار کمی در جامعه جولان ندادند. در این بین ائمه، علیهم السلام نیز با آگاهی بخشی مردم و تبری و بیزاری از این افراد و پیروانشان نقش مهمی در حفظ جامعه اسلامی نشان دادند.[2] [1] 📙برگرفته از کتاب بحوث في الملل و النحل، آیت الله سبحانی، ج7، ص 12 [2] 📙 همان، ص 19 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
20 17 3⃣ 🔸از آنجا که غلات از دین خارج گشته و به کفر درآمده بودند و با توجه به اینکه وجودشان باعث گمراهی مردم و زمینه ساز طعن بر ائمه علیهم السلام بود، در روایات، شاهد نکوهش شدیدی نسبت به این تفکر و طرفداران آن هستیم. 🔹در اینجا به چند نمونه از احادیث وارده در رد غلو و غالیان اشاره می کنیم: 👈 امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرموده است:" اللَّهُمَّ إِنِّي بَرِيءٌ مِنَ الْغُلَاةِ كَبَرَاءَةِ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مِنَ النَّصَارَى، اللَّهُمَّ اخْذُلْهُمْ أَبَداً، وَ لَا تَنْصُرْ مِنْهُمْ أَحَداً." خداوندا! من از غلات بيزارى مى جويم، همان گونه كه عيسى بن مريم از نصارى ✝بيزارى جست. خدايا آنان را خوار گردان، و هيچ يك از آن ها را يارى مكن.[1] 👈 امام صادق عليه السلام فرموده است:" احْذَرُوا عَلَى شَبَابِكُمْ الْغُلَاةَ لَا يُفْسِدُونَهُمْ، فَإِنَّ الْغُلَاةَ شَرُّ خَلْقِ اللَّهِ، يُصَغِّرُونَ عَظَمَةَ اللَّهِ، وَ يَدَّعُونَ الرُّبُوبِيَّةَ لِعِبَادِ اللَّهِ، وَ اللَّهِ إِنَّ الْغُلَاةَ شَرٌّ مِنَ الْيَهُودِ وَ النَّصارى وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا. بر جوانان 👱خود از خطر غلات برحذر باشيد، مبادا عقيده ى آنان را تباه سازند، زيرا غلات بدترين خلق خدايند؛ عظمت خدا را كوچك نشان داده و براى بندگان خدا دعوى ربوبيت مى كنند به خدا قسم آنها بدتر از یهود و نصاری و مجوس و مشرکین اند.[2] 👈 در جاى ديگر از معاشرت با غلات نهى كرده و فرموده است:" لَا تُقَاعِدُوهُمْ وَ لَا تُؤَاكِلُوهُمْ وَ لَا تُشَارِبُوهُمْ وَ لَا تُصَافِحُوهُمْ وَ لَا تُوَارِثُوهُمْ." با غلات نشست و برخواست نداشته باشيد و با آنها غذا نخوريد و دست دوستي به سوي آنها دراز نکنيد و به مبادله علمي با آنان نپردازيد.[3] [1] و [2] 📗الأمالي، شیخ طوسي، ص: 650 [3] 📚بحار الأنوار، علامه مجلسی(ط - بيروت)، ج25، ص: 296 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee
21 18 4⃣ 🔹علماى اماميه نيز با شدّت غلات را نكوهش و تكفير كرده اند. 👈شيخ صدوق در اين باره مى گويد:«اعتقاد ما درباره ى غلات و مفوّضه اين است كه آن ها كافرند، و بدتر از يهود و نصارى ✝و مجوس و قدريه و حروريه و ديگر فرقه هاى گمراهند».[1] 👈شيخ مفيد نيز آنان را گمراه و كافر دانسته و تأكيد كرده است كه ائمه ى اهل بيت عليهم السلام به كفر و خروج آن ها از اسلام حكم كرده اند.[2] 👈علامه مجلسى پس از ذكر اقسام و مظاهر غلو، گفته است: «اعتقاد به هر يك از آن ها سبب الحاد و كفر و خروج از دين است، چنان كه ادلّه ى عقليه و آيات و اخبار بر آن دلالت مى كند، و اگر احياناً در روايات، حديثى يافت شود كه موهم يكى از اقسام غلو باشد، بايد تأويل شود، و اگر قابل تأويل نباشد، از افترائات غاليان است.[3] [1] 📗الاعتقادات، شیخ صدوق، ص: 97 [2] 📙تصحيح اعتقادات الإمامية، شیخ مفید، ص: 131 [3] 📘بحارالانوار،علامه مجلسی، ج ٢٥، ص ٣٤٦. 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee