#آثار_ایمان_به_خدا
🔰 ارزش نظرى و ارزش عملى يك نظريه
🔷 ارزش هر عقيدهاى دوگونه است: يكى #ارزش_نظرى و ديگر #ارزش_عملى.
💠 #ارزش_نظری
🔹ارزش نظرى يك عقيده يعنى ميزان انطباق آن عقيده با حقيقت و واقعيت.
🔹ارزش نظرى يك نظريه فلسفى يا اجتماعى يا جهانى و غيره، يعنى آيا اين نظريه با واقعيت انطباق دارد يا ندارد؟ راه اينكه يك نظريه با واقعيت انطباق دارد يا ندارد، در مواردى تجربه و آزمايش و مشاهده است و در مواردى استدلال هاى عقلانى.
🔹 مثلًا #بطلميوس گفته بود كه زمين مركز عالم است و افلاك بر يكديگر محيط اند و گرد زمين مى چرخند. بعد دانشمندان آمدند اين نظريه را عوض كردند. «ارزش نظرى فكر بطلميوس» يعنى آيا واقعاً زمين مركز است و همه افلاك و ستارگان به دور آن مى چرخند يا نه؟ [آيا ارزش نظرى از آنِ فكر بطلميوس است] يا خير، ارزش نظرى مال فكر #كپرنيك است كه زمين مركز عالم نيست؛ خورشيد مركز است، آنهم نه مركز عالم، مركز منظومه شمسى ما؟
💠 #ارزش_عملی
🔹ارزش عملى معنايش اين است كه حالا كار نداريم كدام يك از اينها مطابق با حقيقت و واقعيت است، در عمل كدام يك از اينها براى بشر مفيدتر است؟ آيا آن عقيده براى بشر نافعتر و مفيدتر است يا اين عقيده و يا از اين جهت فرقى ندارند؟
🔹 از آن جمله اعتقادات دينى است. اولين اصل دينى وجود خداوند و يكتايى اوست. اين، دو ارزش دارد: يكى «ارزش نظرى» يعنى اينكه واقعاً و حقيقتاً هم مطلب از همين قرار است؛ يعنى دليل، برهان و استدلال هم همين مطلب را تأييد مى كند و حقيقت همين است. و ديگر «ارزش عملى»، يعنى اين عقيده چه آثارى در زندگى بشر مى گذارد؟ آيا چنين عقيدهاى به سود بشر است يا خير؟
🔹 بهطور كلى درباره دين از دو نظر بايد بحث بشود و بحث مى شود، از دو راه سخن هست. يكى ارزش نظرى دين، يعنى همان حقيقت بودن و واقعى بودن آن. علم كلام عهدهدار اين مطلب است. علم كلام- خصوصاً كلام قديم- به ارزش عملى كارى ندارد، فقط دنبال ارزش نظرى است؛ دنبال راه ها و استدلال هايى است مثلًا بر يگانگى خدا، نبوت، عدل، امامت و معاد؛ ادلّهاى ذكر مىكند بر اينكه اينها حقيقت است.
🔹 ولى ارزش عملى اين است كه حالا اعمّ از اينكه ما حقيقت بودن را به دست آوردهايم يا به دست نياوردهايم، برويم دنبال اين جهت كه اين فكر و عقيده، اين ايمان به انسان چه مى دهد، يعنى در زندگى انسان چه اثرى مى گذارد؟
📚 جلد 22 مجموعه آثار، ص 450
#ارزش_ها #فلسفه #اجتماع
#اخلاق #ثمره_دینداری
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
@bineshemotahar_qom
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری