🔰 نکته ای در باب روش شناسی علمی_تبلیغی شهید مطهری
بسم الله الرحمن الرحیم
🔆 یکی از ویژگی های آثار شهید مطهری که در تمام آثار ایشان مشهود است و به یک معنا روش کاری شهید مطهری در مسیر تبلیغ معارف اسلامی محسوب می شود، مسئله جامع نگری و لحاظ نیاز مخاطب در مقام بیان معارف اسلامی است.
✅ استاد شهید برای اینکه ثابت کنند در عصر #مدرن و #پست_مدرن می توان با اتکا بر منابع و معارف اسلامی زندگی سعادتمندانه ای داشت، از دو دلیل استفاده می کنند.
💠 #دلیل_اول که از لحاظ شکلی بسیار رایج است، استفاده از ارزش نظری مسائل است یعنی اینکه استاد در مباحث مختلف ثابت می کند یک گزاره هستی شناسانه اسلامی، مطابق با واقع است. به این روش کار و به این ارزش سنجی گزاره های علمی، اثبات #ارزش_نظری معارف می گوییم.
💠 #دلیل_دوم و روش ویژه ای که شهید مطهری در مقامات مختلف از آن بهره مند می شوند، اثبات ثمرمندی گزاره های اسلامی_انسانی است. ایشان در مباحث مختلف در پی این هستند که اثبات کنند تمام معارف و مبانی اسلامی، فارغ از مباحث توحیدی محض، در زندگی مادی و دنیایی انسان ها دارای ثمره و فایده است.
🔶 در توضیح این روش ارزشمند دو نکته را بیان می کنیم.
🔸 #نکته_اول: این روش ملائم طبع و همراه کننده نفس هر انسانی است. نفس آدمی تا زمانی که به یگانگی محض با حضرت رب الارباب نرسیده است و در او منیت وجود دارد، در هر فعلی ثمره و فایده و منفعت خود را دنبال می کند و البته این نعمت خدای متعال بر بشر است. در نتیجه هر کسی که درک کند معارف اسلامی و احکام الهی برای او سودمند و دارای فایده هستند، حتما به آنها گرایش و میل پیدا می کند. (البته استاد برای اثبات منافع و ثمرات معارف اسلامی به هرچیزی متمسک نمی شوند)
🔸 #نکته_دوم: فارغ از گرایش عموم انسان های به این روش باید اعتراف کنیم که دو قشر خاص مخاطب ویژه این روش استاد هستند.
🔷 #قشر_اول اندیشمندان غربی و تحصیل کنندگان علوم دانشگاهی هستند. استاد شهید در مواجهه با این قشر همیشه دو گام مهم را در نظر دارند.
🔹#گام_اول این است که مبانی اندیشه غرب در دوره #نوزایی و #روشنگری را به صورت تفصیلی و دقیق به نقد می کشند و اثبات می کنند که مدلِ فکر غربی، در باب ارزش نظری گزاره ها به خطا رفته است. (کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم، نقدی بر مارکسیسم و...)
🔹 استاد در #گام_دوم مواجهه با این مدل فکری، با روش فکر غربی همراه شده و به آنها ثابت می کند که حتی با مدل #ثمرگرایانه یا #پراگماتیسمی باید اعتراف کنید که اعتقاد به معارف الهی و گرایشات ایمانی و والای بشر دارای ثمره و سود است. ( کتاب انسان و ایمان)
🔷 #قشر_دوم عامه مردم هستند که استاد در خطابه ها و مناسبت های مختلف با آنها سروکار دارد. #شهید_مطهری برای القا معارف اسلامی به مخاطب عامه جامعه علاوه بر بیان ارزش نظری به صورت مفصل به ارزش عملی علوم اسلامی اشاره می کند و با استفاده از این روش ذهن و قلب مخاطب را با خود همراه می کند. (کتاب #خدا_در_زندگی_انسان، کتاب مسئله حجاب و... ) .
🔆 بنا براین هر نویسنده و گوینده ای که بخواهد در دوره حاضر برای اسلام سودمند باشد، اولا باید بتواند از راه استدلالی و برهانی مفاد مسائل اسلامی را ثابت کند و ثانیا اینکه بتواند با زبان مخاطب ثمرات دین اسلام را برای او به اثبات برساند.
دعا می کنیم که رهروی صدیق شهید مطهری در این مسیر باشیم.
📝 ناصر قیلاوی زاده
#متدلوژی #روش_شناسی #تبلیغ_دین
#آثار_دین #فواید_ایمان #ایمان_مذهبی
#تمدن_غرب
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
@bineshemotahar_qom
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری
#آثار_ایمان_به_خدا
🔰 ارزش نظرى و ارزش عملى يك نظريه
🔷 ارزش هر عقيدهاى دوگونه است: يكى #ارزش_نظرى و ديگر #ارزش_عملى.
💠 #ارزش_نظری
🔹ارزش نظرى يك عقيده يعنى ميزان انطباق آن عقيده با حقيقت و واقعيت.
🔹ارزش نظرى يك نظريه فلسفى يا اجتماعى يا جهانى و غيره، يعنى آيا اين نظريه با واقعيت انطباق دارد يا ندارد؟ راه اينكه يك نظريه با واقعيت انطباق دارد يا ندارد، در مواردى تجربه و آزمايش و مشاهده است و در مواردى استدلال هاى عقلانى.
🔹 مثلًا #بطلميوس گفته بود كه زمين مركز عالم است و افلاك بر يكديگر محيط اند و گرد زمين مى چرخند. بعد دانشمندان آمدند اين نظريه را عوض كردند. «ارزش نظرى فكر بطلميوس» يعنى آيا واقعاً زمين مركز است و همه افلاك و ستارگان به دور آن مى چرخند يا نه؟ [آيا ارزش نظرى از آنِ فكر بطلميوس است] يا خير، ارزش نظرى مال فكر #كپرنيك است كه زمين مركز عالم نيست؛ خورشيد مركز است، آنهم نه مركز عالم، مركز منظومه شمسى ما؟
💠 #ارزش_عملی
🔹ارزش عملى معنايش اين است كه حالا كار نداريم كدام يك از اينها مطابق با حقيقت و واقعيت است، در عمل كدام يك از اينها براى بشر مفيدتر است؟ آيا آن عقيده براى بشر نافعتر و مفيدتر است يا اين عقيده و يا از اين جهت فرقى ندارند؟
🔹 از آن جمله اعتقادات دينى است. اولين اصل دينى وجود خداوند و يكتايى اوست. اين، دو ارزش دارد: يكى «ارزش نظرى» يعنى اينكه واقعاً و حقيقتاً هم مطلب از همين قرار است؛ يعنى دليل، برهان و استدلال هم همين مطلب را تأييد مى كند و حقيقت همين است. و ديگر «ارزش عملى»، يعنى اين عقيده چه آثارى در زندگى بشر مى گذارد؟ آيا چنين عقيدهاى به سود بشر است يا خير؟
🔹 بهطور كلى درباره دين از دو نظر بايد بحث بشود و بحث مى شود، از دو راه سخن هست. يكى ارزش نظرى دين، يعنى همان حقيقت بودن و واقعى بودن آن. علم كلام عهدهدار اين مطلب است. علم كلام- خصوصاً كلام قديم- به ارزش عملى كارى ندارد، فقط دنبال ارزش نظرى است؛ دنبال راه ها و استدلال هايى است مثلًا بر يگانگى خدا، نبوت، عدل، امامت و معاد؛ ادلّهاى ذكر مىكند بر اينكه اينها حقيقت است.
🔹 ولى ارزش عملى اين است كه حالا اعمّ از اينكه ما حقيقت بودن را به دست آوردهايم يا به دست نياوردهايم، برويم دنبال اين جهت كه اين فكر و عقيده، اين ايمان به انسان چه مى دهد، يعنى در زندگى انسان چه اثرى مى گذارد؟
📚 جلد 22 مجموعه آثار، ص 450
#ارزش_ها #فلسفه #اجتماع
#اخلاق #ثمره_دینداری
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
@bineshemotahar_qom
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری