🔰 کانت و اعتبار سنجی علوم ریاضیاتی، تجربیاتی و فلسفی محض 🔷 كانت نيز با آنكه از عقليون است و به معانى فطرى ذاتى عقلى قائل است منكر اعتبار «فلسفه اولى» است. وى علمهاى مربوط به واقعيت هاى ماوراء ذهن را محصول همكارى عقل و حس مى‏ داند و مدعى است كه حس تنها يا عقل تنها نمى ‏تواند علمى بسازد. 🔶كانت #علوم_طبيعى را معتبر مى‏داند زيرا محصول عقل و حس هر دوتاست، #رياضيات را نيز معتبر مى‏ داند زيرا هر چند در رياضيات به عقيده كانت حس دخالت ندارد و عقلى محض است ولى چون مسائل رياضى مربوط به فرضيات خود ذهن است قهراً صادق است زيرا عقل مى ‏تواند در آنچه خودش فرض كرده قضاوت كند. 🔷ولى #فلسفه_اولى معتبر نيست زيرا نه مانند طبيعيات است كه حس بتواند دخالت كند و با شركت حس و عقل صورت علمى به خود بگيرد و نه مانند رياضيات است كه صرفاً قضاوت درباره مفروضات و مخلوقات خود عقل باشد. ◀️ توضيح اين مطلب لازم است كه منكرين اعتبار فلسفه تعقلى محض كه بارزترين مصداق آن فلسفه اولى و متفرعات آن است از دو راه مختلف استدلال مى‏كنند و غالباً اين دو راه از يكديگر تفكيك نمى ‏شود: 1️⃣ از راه علم النفسى، يعنى از راه اينكه مواد و عناصر اوليه ذهنى بشر براى حل آن مسائل وافى نيست زيرا عناصر اوليه ذهن بشر منحصر است به صور حسيه، و عقل كارى جز تصرف در آن صور حسيه نمى‏ تواند انجام دهد و مسائل فلسفه تعقلى از حدود حس و احساس بيرون است. 2️⃣ از راه منطقى، يعنى از راه اينكه مقياس صحت و سقم قضاياى فكرى بشر منحصر است به تجربه و آزمايش عملى و آن مقياسهاى عقلى كه منطق عقلى، آنها را وسيله سنجش فكر و تميز دادن صحيح از سقيم و صحيح از خطا مى ‏داند مفيد و اطمينان بخش نيست و هر نظريه و فرضيه‏اى (هر چند مربوط به فنومنها و توجيه ظواهر طبيعت باشد) كه تحت آزمايش عملى در نيايد قابل اعتماد و اطمينان نيست و مسائل فلسفه تعقلى قابل آزمايش عملى نيست زيرا مثلًا نمى‏ توان آزمايش كرد كه آيا وجود اصيل است يا مهيّت؟ و آيا دور يا تسلسل ممكن است يا محال؟ 📝 مجموعه آثار شهید، جلد 6، صفحه 257 #فلسفه_غرب #اندیشه_های_فلسفی #کانت #معرفت_شناسی #فلسفه_علم @bineshemotahar_qom کانال جامع اندیشه های شهید مطهری