💯 گزارش اجمالی؛
✳️ درس خارج فقه نظامهای اسلامی
📌 موضوع: کتاب القضا
🔰 استاد جواد حبیبیتبار در درس خارج «کتاب القضا» که از سوی مؤسسه مفتاح برگزار شد، تأکید کرد؛
🔻 براساس نظرات محقق نائینی، امام و شیخ انصاری علم بر مبنای اطمینان اینگونه تعریف میشود:
1️⃣ علمی که عقلا آن را کاشف از واقع میدانند.
2️⃣ علمی که عقلا با آن مثل علم حقیقی و علم یقینی تعامل میکنند.
🔹 برای نمونه «شهادت عدلین» لزوماً افادهی علم عادی میکند. اما «قسم مدعی» لزوماً و در همهی شرایط افادهی علم عادی نمیکند. اگر مجرمی که همهی شواهد علیه اوست صرفاً بگوید و قسم بخورد که من مجرم نیستم از او رفع اتهام نمیشود. چرا که این قسم مفید علم عادی نیست.
🔹 محقق نائینی معتقد است استفاضهی مفید علم عرفی به دلیل «بناءالعقلاء» توانایی اثبات امور مذکور را دارد.
🔹 شیخ اعظم استمساک به استفاضه را صرفاً به عنوان حکم ثانوی معتبر میداند.
🔹 دیگر اعاظم غیر از شیخ غالباً استمساک به استفاضه را به عنوان حکم اولی معتبر میدانند.
_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
#حقوق
#درس_خارج
#قم
🔳 با #مفتاح همراه باشید
🆔 @meftaah_com
💢 گزارش اجمالی؛
✳️ درس خارج فقه نظامهای اسلامی
📌 موضوع: کتاب القضاء
💯 استاد جواد حبیبی تبار در درس خارج «کتاب القضاء» که به همت مؤسسه مفتاح برگزار شد، بیان داشت؛
🔹 یکی از دلایل مهم برای حجیت کتابت در اثبات امور، «مصلحت حفظ نظام» و لزوم حفظ حکومت اسلامی است که در فقه حکومتی مطرح میشود. یعنی حاکمیت اسلام میتواند برای مصلحت حفظ نظام، قانون وضع کند.
🔻 نظر علما درباره وضع قوانین توسط حاکمیت؛
1️⃣ علامه طباطبایی(ره): حاکمیت در قوانینی که وضع میکند، صرفاً میتواند مباحات را مورد امر و نهی قرار دهد.
2️⃣ شهید صدر(ره): قوانین حاکمیت علاوهبر مباحات میتواند هر یک از مکروهات و مستحبّات را نیز مورد امر یا نهی قرار دهد.
3️⃣ امام(ره): حکومت اسلامی، فراتر از مکروهات و مستحبات حتی میتواند هر یک از محرّمات و واجبات را برای حفظ مصلحت نظام، لازم یا ممنوع کند.
🔹 طبق مبنای امام راحل حکومت اسلامی میتواند تقنین کند کتابت که جزو مباحات محسوب میشود برای ضرورت حفظ نظام در مواردی لازم و معتبر است.
🔹 بر این اساس ساقط کردن کتابت از حجیت و اعتبار، امورات اجتماعی و حاکمیتی همچون انساب، اثبات مالکیت، اثبات زوجیّت، اسناد و پروانههای بانکی، سوابق ادارات و استخدامها و پروندهها و... همه را با اختلال مواجه میکند و این منجر به از بین رفتن نظام اسلامی میشود.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
#حقوق
#درس_خارج
#قم
🎯 اقوال ناظر به نظام تعدد قاضی
✅ آیتالله جواد حبیبیتبار در درس خارج «کتابالقضاء»؛
🔹 صورت سوم نظام تعدد قضات، از این قرار بود: دو یا چند قاضی بالمشارکة قضاوت کنند. به این معنا که مجتمعاً به نظر واحد برسند.
🔹 قول دوم در این صورت، قول به عدم جواز است. دلیل اول این قول در جلسه پیش ذکر شد.
🔹 دلیل دوم: در عدم جواز، استلزام تکرار پیش میآید. چون اگر دو نفر از سه نفر، یا چهار نفر از پنج نفر به یک رأی رسیدند، نمیتوانند آن را انشاء کنند و باید ارجاع دهند به هیئت دوم.
🔸 پاسخ: عمومات ادله قضاوت، هم صورت انفراد و هم صورت اجتماع را شامل میشود.
🔹 دلیل سوم: بر اساس عبارت «لا ولایةَ لِأحدٍ علی أحدٍ إلّا لله»، یا همان اصل عدم ولایت، در قضاوت نیز اصل، عدم ولایةالقضاء است.
🔹 جعل ولایةالقضاء برای شخص واحد، قدر مسلم است، اما در مورد ولایت اشتراکی(قضاوت اشتراکی) چون مشکوکه است، بنابراین رجوع میکنیم به اصل که همان عدم ولایةالقضاست.
🔸 پاسخ: زمانی به اصل تمسک میکنیم که فقدان نص، اجمال نص یا تعارض نصوص پیش آید. اما در اینجا ادله لفظیه دارای اطلاق است. لذا به حسب اطلاق، اجتماع و انفراد جایز میشود.
🔹 دلیل چهارم: ولایت از امور اضافیه است. در رابطه ولایت، یک ولی داریم و یک موَلّی علیه. یک طرف در امور اضافیه، نمیتواند به نحو اشتراکی محقق شود.
🔸 پاسخ: در قضاوت اشتراکی، انشاء کننده شخص واحد است نه متعدد. یعنی چند نفر قاضی به نظر واحدی میرسند و آن نظر واحد را یک نفر انشاء میکند.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
#حقوق
#درس_خارج
#قم
🔳 با #مفتاح همراه باشید
🆔 @meftaah_com
✅ قول پزشک درباره حیات داشتن و نداشتن مرگ مغزی شده حجت است/ تشخیص موضوعات بر عهده فقیه نیست
💢 آیتالله محمد قائنی در درس خارج فقه پزشکی تأکید کرد؛
📚 وظیفه فقیه، تشخیص مفهوم است و تشخیص موضوعات به فقیه و مجتهد ارتباطی ندارد.
📚 وظیفه فقیه این است که تشخیص دهد کسی به مرحله حیات نباتی یا مرگ مغزی رسیده است یا نه.
📚 وظیفه فقه چیزی بیش از این نیست که اول مشخص کند در عالم ثبوت، ازاله حیات نباتی یا حیات در مرگ مغزی، قتل است یا نه؟
📚 اگر پزشک را به عنوان خبیر در این مسائل پذیرفتیم و قول خبیر را هم حجت بدانیم، چنانچه پزشک از مرگ مغزی یا حیات نباتی خبر داد. قول او حجت است هر چند ممکن است اشتباه کرده باشد.
📖 متن کامل در:
🌐 http://meftaah.com/?p=15482
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#مبانی_علوم_انسانی_اسلامی
#درس_خارج
#قم
🔰 تطبیقات انعزال در قوانین حقوقی/ ولایت پدر و جد پدری از نوع ولایت قهری است
📌 آیتالله جواد حبیبیتبار در درس خارج «کتابالقضاء» مطرح کرد:
📕 ولایت خاص بر دو نوع 1- ولایت قهری و 2- ولایت نصبی تقسیم میشود و یکی از اقسام ولایت قهری ولایت پدر و جدّ پدری است.
📕 اگر ولی قهری خائن شود و وصف امانتداری را از دست بدهد، باید ضمّ امین شود. یعنی در عین اینکه ولی در منصبش باقی میماند، باید یک شخص امین بر او نظارت کند. ولی در قانون جدید مدنی، ولیّ قهری خائن کلّاً عزل میشود.
📕 طبق قانون اگر ولی قهری شرایط عمومی را از دست داد؛ یعنی دیوانه، سفیه یا مهجور شد، خودبهخود سمتش را از دست میدهد و مدّعیالعموم مکلف است قیّمی برای طفل معین کند. یعنی اگر قیّم، مجنون یا فاقد رشد گردد منعزل است.
📕 حوزه قیمومت، شعبهای از ولایت میباشد، اما حوزه امانت، شعبهای از وکالت بوده و در خصوص اموال یا اشخاص غایب مطرح میشود.
📕 در قوانین حقوقی ما احکام امین و قیّم واحد است. فقط تفاوتشان در؛
📕 بیعی که قیّم انجام داده، بر بیع مولّی علیه مطلقاً مقدم بوده و اولویت دارد. اما اگر امین و شخص غائب، هر دو بیعی را انجام دهند، بیعی که زودتر انجام شده مُمضی است و اولویت دارد.
📕 نسبت به انعزال امر قضا، نصّی را در مقررات حقوقی نداریم. ولی احکامی که در ولایت و قیمومت گفته شد، مناطش قابل تنقیح است.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
#حقوق
#درس_خارج
💯 اگر در مفهوم حیات و مرگ شک کنیم، مقتضای اصل عملی چیست؟
✅ آیتالله محمد قائنی در درس خارج «فقه پزشکی» تأکید کرد؛
📚 اگر در مفهوم حیات و مرگ که موضوع احکام شارع است شک کنیم و به تبع در صدق حیات و مرگ در موارد حیات نباتی یا مرگ مغزی شک داشته باشیم مقتضای اصل عملی چیست؟ استصحاب در شبهه مفهومیه جاری نیست و لذا نمیتوان حیات را استصحاب کرد.
📚 جریان استصحاب حکمی در این موارد هم در بین علماء اصول محل اختلاف است. آیا در این فرض میتوان ملکیت یا طهارت را استصحاب کرد؟ مثلا گفته شود این شخص قبل از اینکه به این مرحله مبتلا شود، مالک بود و ملکیت او استصحاب میشود.
📚 از نظر ما در مورد حیات نباتی و مرگ مغزی، استصحاب ملکیت یا طهارت از این جهت اشکالی ندارد اما متوقف بر اصل پذیرش جریان استصحاب در شبهات حکمیه است که ما نپذیرفتهایم اما اگر کسی جریان استصحاب در شبهات حکمیه را بپذیرد مثل مرحوم آخوند یا مرحوم آقای صدر، در این موارد استصحاب جاری خواهد بود.
📖 متن کامل در:
🌐 http://meftaah.com/?p=15598
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#مبانی_علوم_انسانی_اسلامی
#درس_خارج
#قم
✅ چهار مسئولیت اساسی عالمان شیعه
💢 آیتالله ابوالقاسم علیدوست در درس خارج فقه القضا مطرح کرد؛
📚 در اسلام نسبت به عالم ارزش و قیمتی وجود دارد که هیچ مکتب و آیینی این ارزش را برای عالم قائل نشده است.
🔻 مسئولیت عالم؛
1️⃣ اولین مسئولیت عالم بیان دین، امر به معروف و تبلیغ دین است. عالم نمیتواند بگوید من مسئولیت بیان دین را ندارم.
2️⃣ دومین مسئولیت، نهی از منکر و قیام در مقابل باطل و جلوگیری از بدعتها است. این یک وظیفهای است که عالمان بر عهده دارند.
3️⃣ سومین مسئولیت، درست بیان کردن دین و موجب ضلالت نشدن است؛ یعنی عالم باید خیلی محتاط باشد که موجب ضلالت نشود.
4️⃣ چهارمین مسئولیت، دفاع از تراث است. گاهی طرف خودش شک ایجاد نمیکند، اما در مقابل هجمههای دیگران بیتفاوت است یا قدرت دفاع کردن ندارد.
📖 متن کامل در:
🌐 http://meftaah.com/?p=20256
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
#حقوق
#درس_خارج
#قم
✅ دولتهای اسلامی در بلایا نسبت به غیر مسلمانان نیز مسئولیت دارند
📝 آیتالله محمد قائنی در درس خارج فقه پزشکی بیان کرد؛
🔹 بحث در مورد مسئولیت و وظایف حکومتها و دولتها در بیماریها بود. این مباحث به مسأله بیماریهای عمومی اختصاص ندارد بلکه در بلایا و مشکلات عام نیز جاری است.
🔹 این مسأله فقط در مورد مسئولیت و وظایف حکومت و دولت نسبت به مردم خودش نیست بلکه حتی نسبت به سایر ملل و دولتها هم هست.
🔹 اگر دولت اسلامی امکان و توان کمک و حل مشکلات آنها(ملل و دولتهای کافر و خارج از سیطره حکومت و دولت اسلامی) را داشته باشد نسبت به آنها هم وظیفه و مسئولیت دارد.
🔹 دفع ضرورت مضطرین واجب است حتی اگر مضطرین شیعه و مسلمان هم نباشند و تحصیل و حفظ قدرت برای دفع ضرورتهای آینده مضطرین نیز واجب است.
🔹 بر اصل وجوب دفع ضرورت مضطرین ادله و روایات متعدد وارد شده و علاوه بر اعتبار اسناد روایات، بعید نیست قطع به صدور آن هم باشد.
📖 متن کامل در:
🌐 http://meftaah.com/?p=20774
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
#مبانی_علوم_انسانی_اسلامی
#درس_خارج
#قم
🔰 سلسله دروس خارج و درس گفتارهای نظامهای اسلامی
🔹موضوع: فقه سیاسی
🎙استاد: آیت الله ابوالقاسم علیدوست
🔹 زمان: شنبهها ساعت 10 صبح
🔹 مکان: میدان معلم- مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام- طبقه دوم- سالن جلسات
❇️ جهت اطلاعات بیشتر و پاسخگویی: @Meftahandishe
_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#فقه_سیاسی
#درس_خارج
#قم
🔰 سلسله دروس خارج و درس گفتارهای نظامهای اسلامی
🔹موضوع: فقه سیاسی
🎙استاد: آیت الله ابوالقاسم علیدوست
🔹 زمان:شنبه ها، ساعت 10:15
🔹 مکان: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام (قم. میدان معلم)
❇️ جهت اطلاعات بیشتر و پاسخگویی: @Meftahandishe
_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#فقه_سیاسی
#درس_خارج
#درس_خارج
✅ کرسی نیمه متمرکز درس خارج فقه
📌 در محضر:
«حضرت آیت الله علیدوست (دام ظله)»
از اساتید درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم
◀️ معرفی استاد
📌 زمان:
#پنجشنبه ۲۵ اردیبهشتماه؛ ساعت ۹:۰۰ الی ۱۳:۰۰
📌 مکان: تهران، قیطریه، چیذر، حوزه علمیه قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) چیذر
◀️ حضور عموم طلاب و دانش پژوهان آزاد است.