در خدمت و خیانت مترجم
بهنظر من تا چهلپنجاه سال پیش، ترجمهها خدمت بسیار بزرگی به زبان فارسی کردهاند. در تأیید این نظر میتوانم مثالی بیاورم. کتاب گفتار در روش اثر رنه دکارت را یکی از ایرانیان زمان ناصرالدینشاه بهتوصیۀ آرتور گوبینو ترجمه کرد. این متن هنوز چاپ نشده؛ ولی نسخۀ خطی آن محفوظ مانده است.
از این ترجمه میتوان دریافت که مترجم فرد فاضلی بوده و مطلب را نسبتاً خوب فهمیده است. بااینحال، این را هم بهراحتی میتوان دریافت که زبان فارسی در آن دوره، در بیان افکار فلسفی و دقایق فکری بسیار الکن و ناتوان بوده است.
حدود چهلپنجاه سال بعد از آن ترجمه، محمدعلی فروغی یک بار دیگر آن کتاب را ترجمه کرد و ما میبینیم که ترجمۀ او شاهکار فصاحت است. من معتقدم که زبان فارسی این تحول و توانایی را مدیون کار مترجمان است.
زبان فارسی در بیان مطالب جهان مدرن ناتوان بود و ترجمهها این امکان را برای زبان فارسی فراهم کردند که بتواند مفاهیم جدید را بیان کند؛ اما امروزه ترجمههای شتابزده و مترجمانی که معمولاً جز اطلاعی دستوپاشکسته از زبان خارجی چیز دیگری نمیدانند، لطمات بزرگی به زبان فارسی وارد آوردهاند.
منبع: جشننامهٔ ابوالحسن نجفی، بهکوشش امید طبیبزاده، انتشارات نیلوفر، ص ۱۷۳ و ۱۷۴.
مجموعهٔ خبریفرهنگی «صبح شهرضا» روز جهانی مترجم را به تمامی مترجمان ایران و بهویژه مترجمان شهرضا، تبریک میگوید.
#مناسبت #ترجمه #مترجم #ابوالحسن_نجفی
پایگاه خبریفرهنگی «صبح شهرضا»
🆔 @sobhshahreza