معراج جناب رسول‌الله (ص) سه ساحت داشت. یکی زمینی بود از مکّه تا بیت‌المَقدِس. دوم از آن‌جا عروج بود به عوالم مثالی و بعد از عوالم مثالی، عروج دیگری بود که فوق مقامات املاک و قوا بود‌ که جبرئیل هم تاب نیاورد و فرمود: «لو دنوتُ لأحترقت». این سفرها بیان سرگذشت انسانی است و حال سیر امتش نیز هست، که یک عده به راه می‌افتند، اما زمینی‌اند. گروه دوم همتشان از آن‌ها بیشتر است و پس از آن سیر زمینی، سیر آسمانی دارند، تمثلات دارند، بالاتر می‌روند. اندکی نیز از آن مرحله بالاتر می‌روند که ملائکه مقربین نمی‌توانند و می‌گویند: گفت: بیرون زین حد ای خوش فرّ من گر زنم پرّی بسوزد پرّ من آن‌ها دیگر خیلی در مقام قرب و اهتمام قرار گرفته‌اند. این مراحل سه گانه. در آن مرتبه دوم، که هنوز املاک، ملائکه، قوا، تمثلاً، تحققاً با جناب رسول‌الله (ص) هستند، یک وقت در اثنای آن سفر الهی‌اش می‌بیند که همه نظام هستی یک‌پارچه می‌گویند: «سبّوحٌ قدّوسٌ ربّ الملائکة و الرّوح». به تعبیر این‌سویی حضرت جبرئیل (ع) فرمان ایست داد. حضرت سوال می‌کند که برای چه بایستیم؟ جبرائیل گفت: برای اینکه خداوند دارد خودش را تسبیح و تقدیس می‌کند. این حالات را انسان در خود می‌یابد. این احوال برای کسب است که او «أسوه حسنه» ماست. #علامه_حسن‌زاده_آملی (با تصرف و تلخیص) #مراحل_معراج #تسبیح_خداوند @sooyesama