َمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا (کهف؛ ۱۱۰). برپایه آیه بالا کردار نیکی که کاملا برای خدا باشد و هیچ شریکی بدان رخنه نکند، به دیدار خداوند می‌انجامد. تفسیر عامیانه آیه آن است که کردار نیکِ بااخلاص، بن‌ماین دیدار خدا را فراهم می‌کند اما این دیدار در آینده و جهان دیگر روی خواهد داد. مانند بذری که اکنون کاشته می‌شود و میوه آن پس از چندسال، به‌بار می‌نشیند. اما آیه شریفه تفسیر ژرف‌تری نیز دارد که برپایه آن دیدار خدا هم‌اکنون و در هنگام کردار نیک رخ می‌دهد. نیکی کردار با فرمان خدا تعین می‌یابد. گرچه فرمان برپایه مصالحی تکوینی صادر می‌شود اما سرانجام این فرمان الهی است که نیکی کردار را تعین می‌بخشد. بنابراین نیکی کردار به فرمانی است که آن‌‌را نورانی کرده است. ازاین‌رو کردار، تنها هنگامی نیک است که به فرمان خدا پشت داده باشد. اکنون، انجام مخلصانه (نامشرکانه) چنین کرداری بدان معناست که تنها انگیزه انجام کار، پی‌روی از فرمان الهی است. پس بنده هنگام فرمان‌برداری تنها فرمان را می‌بیند و از هر انگیزه دیگری چشم می‌پوشد. که این معنای اخلاص است. اما فرمان، کنش فرمان‌ده است و بی اراده او تحققی ندارد. درنتیجه بنده هنگام فرمان‌برداری مخلصانه، تنها فرمان‌ده را می‌بیند و از هر چیزی دیگری ناآگاه است. سرانجام فرمان‌ده در متن فرمان حاضر است، و فرمان در متن فرمان‌برداری حضور دارد. ازاین‌رو بنده در متن فرمان‌برداری، فرمان‌ده را می‌یابد. اکنون روشن می‌شود که کردارِ نیکِ مخلصانه، بسترساز دیدار حق نیست. بل خودِ دیدار است. بنده آن‌گاه که در بندگی غرق است، غرق دیدار است گرچه از این دیدار آگاه نباشد. مرگ طبیعی، دیدار را ایجاد نمی‌کند. بل دیداری که هست را آشکار می‌نماید. آیه یادشده نیز دیدار را به آینده موکول نکرده و به‌روشنی می‌گوید: «هرکه امید دیدار دارد کارِ نیکِ مخلصانه انجام دهد». عطار نیکوکردار چه زیبا سرود: هرکه این‌جا ندید محروم است در قیامت ز لذت دیدار #ر_س #کردار_نیک #دیدار_خدا @sooyesama