#مناسبت_روز 🗓 ۲۸ اردیبهشت، روز بزرگداشت فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و شاعر رباعی‌سرای قرن پنجم #خیام است. 🔹خیام شاگرد #بهمنیار (شاگرد نابغۀ #ابن_سینا) بود و با #خواجه_نصیرالدین دوستی داشت. گفته شده که فلسفه را مستقیما از زبان یونانی فراگرفته بود. 🔸 از برجسته‌ترین کارهای خیام سرپرستی محاسبات گاه‌شماری ایران و سامان دادن به تقویم جلالی بود. محاسبات او هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از گاه‌شماری میلادی دارد. پیش از تقویم جلالی، با توجه به اینکه فاصله بین دو اعتدال بهاری تقریباً ۳۶۵ روز و ۶ ساعت است، و با توجّه به اینکه در تقویم پیش از آن همۀ سال‌ها یکسان بودند، نوروز هر سال مقداری از اعتدال بهاری فاصله می‌گرفت و با گذشت سالیان به طور کامل از فصل بهار خارج می‌شد. در نظر گرفتن «سال کبیسه» در تقویم جلالی این مشکل را برطرف کرده است. 🔹وی برای نخستین بار در تاریخ ریاضی به نحو تحسین برانگیزی معادله‌های درجه اول تا سوم را دسته‌بندی کرد، و سپس با استفاده از ترسیمات هندسی مبتنی بر مقاطع مخروطی توانست برای تمامی آن‌ها راه حلی کلی ارائه کند 🔸بنا به روایتی قدیمی، #خیام، #حسن_صباح و #خواجه_نظام_الملک سه یار دبستانی بودند که در بزرگی هر یک به راهی رفتند. حسن صباح رهبر فرقهٔ اسماعیلیه، خواجه نظام‌الملک سیاست‌مداری بلندپایه و خیام دانشمند و شاعر شد. لیکن محمدعلی فروغی در مقدمهٔ تصحیحش از خیام اشاره کرده است که اگر این داستان راست باشد حسن صباح و خیام هر دو باید بیش از ۱۲۰ سال عمر کرده باشند که خیلی بعید است. 🔹رباعیات خیام به بیشترِ زبان‌های زنده دنیا برگردانده شده‌است. 🆔 @ss_alavi_ir