#مناسبت_روز
🗓۳ تیر ۱۲۸۶ تحصّن #شیخ_فضلالله_نوری در اعتراض به مشروطه.
🗓۳ تیر ۱۲۸۷ اعدام و تبعید سران مشروطه و آغاز استبداد صغیر.
داستان #مشروطه از غمبارترین و البته مهمترین وقایع تاریخ ایران است. نقطۀ عطف تاریخ ایران! داستان خدمتها و خیانتهای روشنفکران! داستان اتّحاد مردم و اختلاف روحانیان!
انشاءالله به زودی خلاصۀ این واقعه را در چند قسمت تقدیم مخاطبین خواهم کرد.
اما در حکایات مشروطه، سوّم تیرماه، خود داستان مفصّلی است.
مشروطه از سال ۱۲۸۴ در اعتراض به ستمهای گماشتگان مظفرالدین شاه و استبداد حکومت شاهنشاهی با رهبری روحانیان به ویژه آیتالله بهبهانی و آیتالله طباطبایی و تحصّن ایشان در حرم حضرت عبدالعظیم تحت عنوان #مهاجرت_صغری آغاز شد. اعتراض مردم و مواجهۀ حکومت کش و قوسی داشت که پس از یک سال با کشته شدن یک طلبۀ ۲۰ساله و اتّفاقات بعد از آن به #مهاجرت_کبری انجامید. مردم و علما دو دسته شدند، آنها که میتوانستند ـ از جمله شیخ فضلالله نوری ـ عازم قم شدند و آنها که نتوانستند در سفارت انگلستان پناهنده شدند. شاه تسلیم شد و فرمان مشروطیت (تأسیس مجلس) در مرداد ۱۲۸۵ توسط مظفرالدین شاه (چند ماه پیش از فوتش) امضا شد.
روشنفکران غربگرا که در این یک سال قیام و شهادت غائب میدانها بودند، به میدان آمدند تا قانون اساسی را منطبق با قوانین اساسی اروپا مدوّن کنند. از اینجا میان علما اختلاف افتاد. برخی همچنان پاسدار قانون و مشروطه بودند و آن را تنها راه دفع استبداد میدانستند، و برخی همچون شیخ فضلالله به مخالفت با آن برخاستند.
شیخ فضلالله نوری نوشتن هرگونه قانونی که در شرع آورده نشده است و الزام این قوانین بر مردم را نادرست میدانست. از جمله بر این باور بود که قوانین مجازات باید بر اساس مذهب جعفری باشد که تشخیص آن در زمان غیبت به فقهای شیعه سپرده شده است، نه بر اساس صلاحدید موکّلان ملّت.
شیخ در سوم تیرماه ۱۲۸۶ با پانصد نفر از علما در اعتراض به انحرافهای مشروطه راهی حرم حضرت عبدالعظیم شد و بست نشست.
از سوی دیگر محمّدعلی شاه که تازه به سلطنت رسیده بود دل خوشی از مشروطه نداشت و مجلس را دست و پاگیرِ شاهنشاهیاش میدید. اعتراض شیخ فضلالله نوری راه را برای عوامل محمدعلی شاه هموار کرده بود تا با اجیر کردن لوطیهای چالهمیدان با مجلس در افتد. ترور ناموفق محمدعلی شاه هم بهانه شد که او به فرماندهی #لیاخوف روسی به سمت مجلس لشکر کشی کند و مجلس را به توپ ببندد.
در سوم تیرماه ۱۲۸۷ برخی از سران مشروطه همچون ملک المتکلمین و میرزا جهانگیرخان سوراسرافیل شکنجه و اعدام شدند. #دهخدا شعر معروف «یادآر ز شمع مرده یادآر» را در سوگ دوست و همکارش میرزا جهانگیرخان سروده است.
برخی نیز همچون آیت الله بهبهانی و آیت الله طباطبایی مورد ضرب و شتم و توهین و تحقیر و تبعید قرار گرفتند.
این آغاز #استبداد_صغیر بود.
✍️سید سلمان علوی
🆔 @ss_alavi_ir
#مناسبت_روز
🗓 ۲۴ تیر ۱۲۸۵، مهاجرت علما و مردم تهران به قم و آغاز #مهاجرت_كبری در جريان نهضت #مشروطه
🗓 ۲۴ تیر ۱۲۸۹، ترور روحانی مجاهد، آيتاللَّه #سيدعبداللَّه_بهبهانی
🔻در مطلبی که سوم تیرماه نوشتم (ببینید)، اشاره مختصری به آغاز و انجام مشروطه داشتم.
🔹۲۴ تیرماه سالروز دو اتّفاق مهم و درسآموز در جریان مشروطه است.
🔸نخستین رویداد، مهاجرت کبری است که در سال ۱۲۸۵ با رهبری و مجاهدت و جانفشانی شهید آیتالله سید عبدالله بهبهانی در کنار آیات عظام سید محمد طباطبایی و شیخ فضلالله نوری رخ داد.
🔸و دیگری ترور و شهادت آیتالله بهبهانی در سال ۱۲۸۹ توسط روشنفکران تمامیتخواهی که پس از به بار نشستن مشروطه امور مجلس ملّی را به دست گرفتند و اینک آیتالله بهبهانی را سدّ راه اهداف ضدّ دینی خود میدیدند.
شرح ماجرا را در دو فرستۀ بعد بخوانید.
🆔 @ss_alavi_ir