#مناسبت_روز 🗓 ۹ ذیقعده، سالروز تولد حافظ قرآن، فیلسوف، جهانگرد و شاعر قرن پنجم #ناصرخسرو است. 🔹ناصرخسرو بر بیشتر علوم عقلی و نقلی زمان خود از قبیل فلسفه و حساب و طب و موسیقی و نجوم و کلام تبحر داشت و اشعار او این احاطه بر علوم را بارها به رخ کشیده است. به گفته خودش به دو زبان فارسی و عربی سروده، لیکن دیوان عربی او مفقود شده است. 🔸در جوانی شغل دیوانی داشت، ثروتمند و خوشگذران بود. لیکن در اثر خوابی که دید ترک شغل کرد و به حج رفت. سفرهای زیادی کرد و درجات هفتگانۀ اسماعیلیه را پشت سر گذاشت تا به مقام «حجّت» اسماعیلیان رسید (حجّت آخرین مقامی است که یک اسماعیلی می‌تواند به آن نایل آید). او نقشی مهم در گسترش این مذهب در بلخ و بدخشان (افغانستان، تاجیکستان و بخش‌های از چین و پاکستان کنونی) ایفا کرد. 🔹به علت تعمق در مسایل دینی و توجه بسیار به قرآن، از مجازها و تشبیهات خاص قرآن در شعر خود بسیار بهره برده است. شب و روز كه نماینده گذشت زمان هستند در شعر او تصویرهای خاصی دارند كه در شعر هیچ شاعری این مایه خیال‌های شاعرانه درباره زمان وجود ندارد؛ اما آنچه برای او محسوس است، گذشت بی امان روزها و شب‌ها و تغییر فصول است. جهان ناصرخسرو جهانی است زاینده و میرنده؛ وقتی ناصرخسرو طبیعت را وصف می كند، اندیشه كامكاری از آن را ندارد و به نتیجه هایی كه منوچهری و فرخی و خیام بدست آورده اند، اعتنایی نمی‌كند بلكه بی درنگ ضدی در برابر زیبایی‌های آن می‌گذارد و نتیجه می‌گیرد كه باید رخت سفر بربست و به جمع‌آوری توشه و زاد راه پرداخت. 🔸ناصرخسرو قلم را و سخن را دارای پایگاهی والا می‌دانست كه نباید آن را بیهوده صرف كرد: صفت چند گوئي به شمشاد و لاله رخ چون مه و زلفک عنبري را؟ به علم و به گوهر کني مدحت آن را که مايه است مر جهل و بد گوهري را به نظم اندر آري دروغي طمع را دروغ است سرمايه مر کافري را پسنده است با زهد عمار و بوذر کند مدح محمود مر عنصري را؟ من آنم که در پاي خوگان نريزم مر اين قيمتي در لفظ دري را 🔹از مهم‌ترین ویژگی‌های او پارسی‌نویسی در عصر سلطۀ عربی است. در عصری که زبان بین المللی سیاست و گفتمان عقلانی ــ در قلمرو مسلمین از اسپانیا تا هند ــ زبان عربی بود و بیشتر دانشمندان هم‌دورۀ او مثل ابن سینا و فارابی، و برخی از اسماعیلیان همکیش او به زبان عربی می‌نوشتند، ناصر خسرو فردی متمایز است و به جز دیوان شعر عربی او که مفقود شده، تقریباً همۀ آثارش را به زبان فارسی نوشته است. 🔸شاید بتوان گفت همانقدر که #فردوسی به گذشتۀ ایران پرداخته است، ناصرخسرو در اشعارش دغدغه #اندیشه_دینی دارد. در آثار او ارادت به پیامبر و اهل‌بیت علیهم‌السلام نمود فراوان دارد و در دیوانش بیش از ۶۰ مضمون و اندرز دیده می‌شود که ترجمه و یا برگرفته از سخنان امام علی علیه‌السلام است. دو کتاب «جامعُ الحِکمَتَین» و «وجه دین» را در اثبات ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام تألیف کرده است. ابیات زیادی نیز درباره واقعه #کربلا سروده است. 📚ناصرخسرو علاوه بر دیوان شعر، رساله‌های زیادی در فقه، منطق، فلسفه، کلام، اخلاق، طب و علوم غریبه دارد. همچنین سفرنامه ناصرخسرو یکی از منابع مهم جغرافیای تاریخی به حساب می‌آید. 🆔 @ss_alavi_ir