🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸 ☄ 🔸شیوه های تربیت دینی خانواده 💠 #تربیت_دینی در محیط خانواده دارای دو شیوه اساسی #کلامی و #نمادین است که هر یک در #تربیت_کودک نقش اساسی دارد. به طور خلاصه، به آن ها اشاره می شود: 🔹ب. «شیوه نمادین (عملی)»: به آنچه #کودک از اعمال و رفتار #والدین و دیگر افراد خانواده یاد می گیرد بدون این که دعوتی از او شده باشد، #شیوه_نمادین (عملی) #تربیت گفته میشود. این گونه یادگیری و تربیت به صورت پنهان صورت می گیرد و در شکل گیری شخصیت کودک بسیار مؤثر بوده و در عین حال، دارای دامنه گسترده ای است. 🔹اساساً یکی از #شیوه‌های_تربیتی_انبیاء تربیت از راه #عمل بوده و برای تربیت دینی مردم از آن استفاده می کرده‌اند؛ یعنی پیش از آنکه به مردم دستوری بدهند، خود به آن عمل می نمودند و برای مردم #الگو قرار می گرفتند. بیشتر مردم و به ویژه #کودکان، از رفتار ظاهری دیگران تقلید می کنند و یا پس از مشاهده رفتار آن ها دست کم، زمینه تربیت کلامی برایشان فراهم می شود. بر این اساس، #حضرت_ابراهیم (ع) برای هدایت بت پرستان از شیوه غیر کلامی و عملی استفاده می نمود و به جای موعظه و نصیحت، با شکستن بت ها به آن ها نشان داد که چنان معبودهایی بی‌روح، نفع و ضرری به حالشان ندارد و وقتی بت پرستان او را مورد بازپرسی و تهدید قرار دادند، برای او زمینه تربیت کلامی فراهم شد و با بیان قوی و استدلال منطقی به سؤالات بت پرستان پاسخ داد و وجدان خفته آنها را بیدار ساخت. در اثر گفتار منطقی و بیان شیوای حضرت ابراهیم (ع)، فطرت توحیدی بسیاری از بت پرستان از پشت پرده های جهل و تعصب ظاهر گشت و گروهی از آن ها به دین توحیدی گرویدند. [۱] 🔹 #پیامبر_اکرم (ص) نیز در موارد متعددی، مانند تعلیم نماز و حج، از این شیوه استفاده کردند و فرمودند: «صلوا کما رایتمونی اصلی؛ نماز بگزارید، آن گونه که می بینید من نماز می گزارم». [۲] استفاده از شیوه غیر کلامی و عملی در تربیت دینی کودک نیز بسیار مؤثر است و باید در این زمینه، از آن بهره گرفت. #دوره_کودکی دوره وابستگی و اعتماد کامل کودک به والدین است و میزان تأثیرپذیری او از پدر و مادر بسیار عمیق و پابرجاست. از این رو برای #تربیت_دینی_کودک فرصت مناسبی است. بیشترین ارتباط کودک در این دوره با #والدین است و ارتباط در تمامی ابعاد پنهان و آشکار و کلامی و غیر کلامی آن زمینه ساز رشد و تحول کودک در جنبه های روحی و بدنی است. تنها الگوی مورد اعتماد کودک در این دوره، پدر و مادر است و تا آنجا که بتواند، خود را بر اساس رفتارهای آنان منطبق می سازد. [۳] 🔹چشمان ظریف و تیزبین #کودک مانند دوربین حساس از تمام صحنه های زندگی #خانواده و به خصوص حرکات و رفتار #والدین و دیگر اعضای آن، فیلم برداری می کند. از لبخندها، زمزمه ها و نوازش های والدین درس خوشبینی، امیدواری، اعتماد و محبت می آموزد، و به عکس، از تندی ها، بد رفتاری ها و عصبانیت های آنها درس تندی و بداخلاقی می گیرد. معمولاً #کودک، سخن گفتن، آداب معاشرت، رعایت نظم یا بی نظمی، امانتداری یا خیانت، راستگویی یا دروغگویی، خیرخواهی یا بدخواهی را در محیط خانه فرا می گیرد. اگر #والدین به #دستورات_دینی اهمیت دهند، اهل عبادت، نماز، دعا، تلاوت قرآن و توجه به معنویات باشند، بدون شک، بر ابعاد روحی و دینی کودک تأثیر می گذارند. [۴] 🔹به همین دلیل، کودک سه یا چهار ساله هنگام مشاهده نماز والدین به نماز ترغیب میشود و مانند آنان به رکوع و سجده می رود. فرزندان کوچکی که همراه پدر و مادر به مساجد و حسینیه ها رفته در مجالس عزاداری حضرت سیدالشهداء (ع) شرکت می نمایند و مانند پدر و مادر خود را به حالت گریه در می آورند، همه حاکی از #تأثیر_عملکرد_والدین بر رفتار دینی فرزندان است. اظهار اینگونه رفتارها از کودک ناشی از تأثیر عمیق رفتار والدین بر جسم و روح اوست، که غالباً تبدیل به ملکه میشود و تا پایان عمر در او باقی می ماند. از میان اعضای خانواده، #مادر نقش بیشتری در #تربیت_کودک دارد؛ چرا که او نخستین کسی است که رابطه ای مستقیم با کودک دارد، نیازهای او را تأمین می کند و به خواسته هایش پاسخ میگوید. از این رو، کودک از عواطف، احساسات، نگرشها و اندیشه های مادر بیشتر متأثر میشود و بر این اساس، #وظیفه_مادر در قبال تربیت دینی کودک سنگین تر است. #ادامه_دارد... پی نوشت‌ها؛ [۱] تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۳۵ - ۴۴۲؛ المیزان، ج ۱۴، ص ۴۲۲-۴۲۶ [۲] بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۷۹ [۳] مصطفی عباسی، نقش اسوه ها در تعلیم و تربیت، سازمان تبلیغات اسلامی، ص ۴۱ به بعد [۴] ابراهیم امینی، آیین تربیت، ص ۱۰۱ برگرفته از فصلنامه معرفت، شماره ۳۲، محمد احسانی