📌 سه شنبه ☀️ ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری شمسی 🌙 ۲۸ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری 🎄 7 می 2024 میلادی 📎 #تقویم

🔸در نقد روایت صوفیانه «هر که حرفی به من بیاموزد، من را بنده خود ساخته است» ✍🏻فرسته‌ای از علی‌اشرف فتحی با عنوان «در نکوهش استبداد استاد» 🔶در ادبیات مذهبی ما برای تکریم معلمان و استادان، اغلب به سخنی منسوب به پیامبر(ص) یا امام علی(ع) اشاره می‌شود که مضمون آن ترسیم رابطه «ارباب-برده» بین استاد و شاگرد است و استعاره برده به معنای ضرورت اطاعت از معلم و استاد در نظر گرفته می‌شود. 🔸این سخن با عبارات مختلفی همچون «من علمنی حرفا فقد صیرنی عبدا»، «من تعلمت منه حرفا صرت له عبدا» یا «أنا عبد منْ علّمنی حرفا واحدا» نقل شده و طبق جستجوی مختصری که داشتم، به نظر می‌رسد ⏱ قدیمی‌ترین منبع برای این جمله، کتاب «تعليم المتعلّم فى طريق التعلّم» اثر برهان‌الدین زرنوجی؛ فقیه حنفی‌مذهب اهل بخارا باشد که این کتاب را در آخرین دهه قرن ششم هجری نوشته و در صفحات 8 و 9 از قول امام علی(ع) و بدون ذکر سلسله سند، نقل کرده که: «من برده کسی هستم که یک حرف به من بیاموزد؛ اگر خواست مرا بفروشد، اگر خواست آزادم کند و اگر خواست مرا به بردگی بگیرد». ⏰چند دهه بعد، همین مضمون به دو شکل در کتاب «آداب المتعلمین» آمده و از آنجا که این کتاب به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت داده شده است. ◀️ میان شیعیان هم مورد اقبال قرار گرفته است. ⬅️هرچند برخی پژوهشگران معاصر مثل جویا جهانبخش معتقدند که این کتاب را خواجه نصیر ننوشته و صرفا گزیده‌ای از کتاب زرنوجی است. ⬅️نقطه عطف دیگر این مضمون را در پایان قرن نهم هجری در کتاب «عوالی اللئالی» ابن ابی جمهور اَحسائی می‌بینیم که او نیز از قضا همانند زرنوجی گرایش به تصوف داشته و در نقل روایات نیز سهل‌انگار بوده است. ⏪ او این مضمون را به دو شکل متفاوت به پیامبر اسلام نسبت داده است. ◀️ در جایی از قول پیامبر آورده که: «هر کس به فردی یک مساله را بیاموزد، او را به بردگی گرفته است». در ادامه روایت آمده که فردی از پیامبر می‌پرسد: «یعنی می‌تواند او را بفروشد؟». پیامبر نیز پاسخ داده که: «نه، می‌تواند به او دستور بدهد» (ج 4، ص 71). ◀️در اوایل کتاب نیز به شکل ساده‌تر «من تعلمت منه حرفا صرت له عبدا» آمده است (ج 1، ص 292). 🕰نکته اینجاست که این مضمون، نیم قرن پیش از کتاب ابن ابی جمهور، در تفسیر «غرائب‌ القرآن» نظام‌الدین قمی نیشابوری معروف به نظام اعرج، به یکی از علما نسبت داده شده است 📖 (ج 3، ص 361). 👈جالب‌تر آنکه صاحب غرائب نیز با وجود شافعی‌مذهب بودن، همچون زرنوجی و ابن ابی‌جمهور به تصوف گرایش داشته است. 👈 به هر حال با نقل این روایت در عوالی‌اللئالی، مجلسی نیز آن را در بحار می‌آورد و سپس نراقی در جامع‌السعادات به آن اشاره می‌کند و در زمان ما نیز علمایی چون علامه طباطبایی، مرحوم مطهری و آقای مکارم به‌وفور به این استعاره بردگی به عنوان یک کلام حکیمانه برای بزرگداشت مقام معلم اشاره کرده‌‌اند 📖(طباطبایی، تعالیم اسلام، ص 210). 🔰خلاصه آنکه ⬅️ اولا انتساب این مضمون به پیامبر اسلام و امام علی(ع) بسیار دشوار است ⬅️ و دوم آنکه رد پای صوفیه در نقل این مضمون با عبارات مختلف نشان می‌دهد که مضمون ارباب-برده با نظام مراد و مریدی رایج در میان اهل تصوف سازگار بوده و به مذاق آنان خوش آمده که چنین نظامی را برای رابطه استاد و شاگرد نیز ترسیم کنند. در جوامع استبدادزده که قرن‌ها به نظام اربابی خو کرده و در همه روابط (پدر و فرزندی، زن و شوهری، استاد و شاگردی، حاکم و مردم) استعاره بردگی را به کار می‌برده‌اند، شاید زمانی استبداد معلم و استاد همچون استبداد پدر و شوهر و حاکم، فوایدی برای گسترش و تقویت نظام دانش داشت، اما تضعیف فرهنگ نقد و گفتگوی علمی و خلاقیت را نیز باید از زیان‌های این‌گونه رابطه دانست. حفظ احترام استاد و معلم واجب است، همان‌گونه که حفظ احترام دانش‌آموز و دانشجو نیز واجب است. از این نظر فرقی میان آنها نیست. اما نه استبداد استاد و معلم پسندیده است و نه استبداد دانش‌آموز و دانشجو. استبداد اساسا مخرب است و زیان‌های فراوان آن به فواید اندکش می‌چربد. به‌ویژه در وادی دانش و اندیشه، جایی برای بردگی و مریدبازی نیست و مکانیزم حفظ حرمت و احترام باید به سود دانش تغییر کند. #انحرافات_عملی #حدیث_جعلی 🔵صوفی پژوهی @sufi110

💡«خطبة البیان» معتبر نیست! مرجع فقید شیعه مرحوم آیت الله سیّد محمّد سعید حکیم(ره) در پاسخ به سؤالی پیرامون اعتبار «خطبة البیان» و «الخطبة الکوثریة»،این دو خطبه را فاقد سند معتبر دانسته اند: * ما مدی صحّة «خطبة البیان» و «الخطبة الکوثریة» المرویتان عن الإمام عليّ(علیه السلام)؟ ✍الجواب: لم تثبت الخطبتان المذکورتان عندنا بطریق معتبر ! 📓الفتاویٰ(أسئلة و أجوبة)؛ج۱ص۴۰۲ 🔶برای مطالعه مطالب دیگر کانال صوفی پژوهی در مورد خطبةالبیان بر روی لینک های زیر کلیک بفرمایید. 💢کلام آیت الله شیخ جواد تبریزی درباره حدیث نورانیت 💢نظر علامه مجلسی در مورد خطبةالبیان 💢خطبه البیان از امیرالمومنین(ع) یا صوفیه1️⃣ 💢خطبه البیان از امیرالمومنین(ع) یا صوفیه2️⃣ 💢دولابی و خطبة البیان... 💢شاه عبدالعزیز دهلوی" و خطبة البیان #خطبة_البیان #حدیث_جعلی 🔵صوفی پژوهی @sufi110

📹 توصیف شنیدنی رهبر معظم انقلاب از حالات معنوی شهید مطهری رحمت‌الله‌علیه 🔹 شبی که خانواده ایشان از گریه‌های شبانه استاد بیدار شدند... #عرفان_اسلامی #نماز_شب #ذکر 🔵صوفی پژوهی @sufi110

📌 چهارشنبه ☀️ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری شمسی 🌙 ۲۹ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری 🎄 8 می 2024 میلادی 📎 #تقویم

📹 پرسش و پاسخ از مرحوم حضرت آیت اللَّه‏ خوشوقت ره ❓چکار کنیم که #آثار_خوب #اعمال خوبمان از بین نرود ❓چقدر به #خواب اعتنا کنیم #عرفان_اسلامی 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔰به بهانه اکران فیلم «مست عشق» در سینماهای ایران 💢نگاهی انتقادی به سریال مولانا جلال الدین رومی 🔶 ترکیه پس از آمریکا یکی از بزرگ‌ترین سازنده‌های سریال در جهان و صادرکننده آن است، تا جایی که توانسته مردم کشور همسایه خود، یعنی ایران را نیز به آثار تولیدی خود جذب کند. 🔶ترکیه تلاش کرده با ساخت سریال‌های ترکیه‌ای، به سمت بازسازی امپراطوری عثمانی حرکت کرده و به این منظور با ساخت فیلم‌های تاریخی و مذهبی، پشتوانه‌ای فرهنگی و تاریخی برای خویش دست‌وپا کند. 🔶دولت ترکیه که سال‌هاست در پی ثبت نام «مولوی» به عنوان شاعری ترک و یکی از مفاخر این کشور است، با تولید و پخش سریالی درباره این شاعر پرآوازه ایرانی، قدمی جدید و جدی را در این حوزه برداشته است. 🔶سریال مولانا جلال‌الدین رومی با عنوان (Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî)، ساخته کریم آییلدیز روایتی از زندگی جلال‌الدین محمد بلخی بوده که به تازگی در حال پخش عمومی در رسانه‌هاست. 🔸سازندگان این سریال به صورت موزیانه تلاش مصرّانه‌ای بر القای جوّ ضد ایرانی در این فیلم دارند. یکی از قرائن برای اثبات این مدعا، پررنگ نشان دادن نقش شخصیتی دو به هم زن و ضد مولوی و خودخواه به نام «اصفهانی» است که گویی سازنده این سریال تلاش کرده به این وسیله، چهره منفی از ایرانی‌ها به نمایش بگذارد. 🌐https://www.adyannet.com/fa/news/44590 📎 #نقد_تصوف 📎 #سریال_صوفیانه 📎#مولوی 📎 #مقاله 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔰۱۹ اردیبهشت سالروز بزرگداشت رئیس محدثان علمای امامیه گرامی‌باد. ✍️ ابوجعفر محمدبن یعقوب كلینی رازی معروف به شیخ كلینی از معروف‌ترین دانشمندان شیعه در قرن چهارم هجری در روستای كلین واقع در نزدیكی شهر ری دیده به جهان گشود. القاب وی ثقه الاسلام، شیخ مشایخ شیعه، رئیس محدثان علمای امامیه است. او به نام‌آورترین اندیشمند عصرش تبدیل شد؛ عصری که اوج تلاش محدثان و علمای بزرگ و حتی نواب خاص امام عصر(عج) بود. 🔹ثقه الاسلام تالیفات و آثار پربار و ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت كه از آن میان می توان به كتاب كافی، رجال، رد بر قرامطه، رسایل ائمه (ع)، تعبیر الرویا، مجمـوعه شعر مشتمل بـر قصـایـدی كه شعرا در منـاقب و فضایل اهل بیت عصمت و طهارت(ع) سـروده اند؛ اشاره كرد. 🔹کلینی، ۱۶ هزار روایت کافی را از میان ۳۰۰ هزار روایت برمی‌گزیند و ضمن گردآوری معارف توحیدی، قرآنی، عقلی، اصولی، فقهی و کلامی در این مجموعه، تبویب بسیار جالبی ارائه می‌دهد. از این‌رو، جایگاه بی‌بدیل «نخستین کتب اربعه امامیه» را به خود اختصاص می‌دهد. 🔹شیخ كلینی كه سراسر عمر پربار خویش را در راه تألیف و تعلیم سیره اهل ‏بیت عصمت و طهارت(ع) سپری كرد، سرانجام پس از سال‌ها تلاش در راه ثبت احادیث و روایات در ۳۲۸ هجری قمری به دیار باقی شتافت و پیكر مطهر این دانشمند فرزانه در ناحیه شرقی نهر دجله به خاك سپرده شد. 🔵صوفی پژوهی @sufi110