✅ شرح حکمت ۱۷۳ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ بعضى از مسائل #بدیهى است و به همین دلیل مورد اختلاف نیست اما بسیارى از مسائل نظرى پیچیده و آراء مختلفى در آن اظهار شده است. 🔺 در این گونه مسائل #هرگز نباید انسان به #تنهایى تصمیم‌گیرى کند بلکه عقل مى‌گوید: "باید #آراى دیگران را به ضمیمه #استدلالات آنها بررسى کند تا بتواند آنچه را به #حقیقت نزدیک‌تر است انتخاب نماید." ❇️ همان چیزى که قرآن مجید به آن دستور داده مى‌فرماید: «پس بندگان مرا بشارت ده. همان کسانى که سخنان را مى‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروى مى‌کنند، آنان کسانى هستند که خدا هدایتشان کرده و آن‌ها خردمندانند». 💠 بر این اساس حکما و متکلمان و فقهاى ما همواره در مسائل نظرى نخست به #نقل_اقوال می‌پردازند و در کنار هر قول #دلیل_طرفداران آن را ذکر مى‌کنند، سپس از بررسى مجموع آن‌ها ضعف‌ها و قوت‌ها ظاهر مى‌شود و آن قول را که از همه #برتر مى‌بینند انتخاب مى‌کنند. حتى گاه اقوال کسانى که اختلاف مذهبى با آنها دارند نیز در برابر خود قرار داده و دلیلشان را بررسى مى‌کنند. 🔺 این همان روشى است که در بسیارى از علوم از جمله علم فقه از قدیم میان جمعى از دانشمندان متداول بوده و امروز نام «فقه مقارن» بر آن مى‌نهند و مثلاً پیروان مکتب اهل بیت آراء مذاهب چهارگانه اهل‌سنت و دلائل آنها را نیز بررسى مى‌کنند و از مقارنه آنها با آنچه از مکتب اهل‌بیت آموخته‌اند به نقاط قوت و ضعف آراء مختلف آشنا مى‌شوند. 🔸 البته یکى از طرق آشنایى با آراى دیگران به #مشورت_نشستن است ولى کلام امام(علیه السلام) در اینجا منحصراً ناظر به مشورت نیست، بلکه هر گونه بررسى آراى دیگران را شامل مى‌شود. 🔹 این گفتار حکیمانه از یک سو هشدارى است به افراد #متعصب و #لجوج و #صاحبان_استبداد در رأى که گاه حاضر نیستند حتى سخنان دیگران را بشنوند تا چه رسد که اگر آن‌ها را صحیح دیدند بپذیرند و از سوى دیگر مسئله #آزادى و #سعه‌صدر را در مسائل علمى روشن مى‌سازد که از چهارده قرن پیش براى ما به یادگار مانده است؛ آن روز که نه سخنى از علم مقارن بود و نه حریت در بررسى آراء و نه احترام به افکار دیگران. ✨ شبیه این گفتار حکیمانه در کتاب "من لا یحضره الفقیه" از آن حضرت نقل شده که به فرزندش محمد بن حنفیه مى‌فرماید: «آراى عالمان یکى را در کنار دیگرى قرار ده سپس آن رأى را که به #حقیقت نزدیک‌تر و از #خطا دورتر است انتخاب کن». 💠 همان گونه که قبلاً در ذیل حکمت ۱۶۱ گفتیم این معنا در غررالحکم به شکل دیگرى از آن حضرت نقل شده است: «شایسته است که انسان #عاقل آراء سایر عقلا را در کنار رأى خود قرار دهد و علوم حکیمان را به علم خود بیفزاید (و برترین را انتخاب کند)». ✅ به همین جهت از #استبداد_به_رأى در روایات اسلامى شدیداً #نکوهش شده است. 🔸 در دنیاى امروز نیز به این مسئله اهمیت فراوان داده مى‌شود که براى رسیدن به رأى صحیح نظرخواهى مى‌کنند و آراء مختلف را از صاحب نظران جمع مى‌کنند و آن‌ها را در برابر هم قرار مى‌دهند تا از این طریق به آنچه صحیح‌تر است نائل شوند. 🔺 اگر دنیا، امروز به این مسئله رسیده، پیشواى بزرگ اسلام، امیرمؤمنان على(علیه السلام)، چهارده قرن پیش آن را بیان فرموده است. @syed213