✅ شرح حکمت ۱۷۳ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ بعضى از مسائل #بدیهى است و به همین دلیل مورد اختلاف نیست اما بسیارى از مسائل نظرى پیچیده و آراء مختلفى در آن اظهار شده است. 🔺 در این گونه مسائل #هرگز نباید انسان به #تنهایى تصمیم‌گیرى کند بلکه عقل مى‌گوید: "باید #آراى دیگران را به ضمیمه #استدلالات آنها بررسى کند تا بتواند آنچه را به #حقیقت نزدیک‌تر است انتخاب نماید." ❇️ همان چیزى که قرآن مجید به آن دستور داده مى‌فرماید: «پس بندگان مرا بشارت ده. همان کسانى که سخنان را مى‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروى مى‌کنند، آنان کسانى هستند که خدا هدایتشان کرده و آن‌ها خردمندانند». 💠 بر این اساس حکما و متکلمان و فقهاى ما همواره در مسائل نظرى نخست به #نقل_اقوال می‌پردازند و در کنار هر قول #دلیل_طرفداران آن را ذکر مى‌کنند، سپس از بررسى مجموع آن‌ها ضعف‌ها و قوت‌ها ظاهر مى‌شود و آن قول را که از همه #برتر مى‌بینند انتخاب مى‌کنند. حتى گاه اقوال کسانى که اختلاف مذهبى با آنها دارند نیز در برابر خود قرار داده و دلیلشان را بررسى مى‌کنند. 🔺 این همان روشى است که در بسیارى از علوم از جمله علم فقه از قدیم میان جمعى از دانشمندان متداول بوده و امروز نام «فقه مقارن» بر آن مى‌نهند و مثلاً پیروان مکتب اهل بیت آراء مذاهب چهارگانه اهل‌سنت و دلائل آنها را نیز بررسى مى‌کنند و از مقارنه آنها با آنچه از مکتب اهل‌بیت آموخته‌اند به نقاط قوت و ضعف آراء مختلف آشنا مى‌شوند. 🔸 البته یکى از طرق آشنایى با آراى دیگران به #مشورت_نشستن است ولى کلام امام(علیه السلام) در اینجا منحصراً ناظر به مشورت نیست، بلکه هر گونه بررسى آراى دیگران را شامل مى‌شود. 🔹 این گفتار حکیمانه از یک سو هشدارى است به افراد #متعصب و #لجوج و #صاحبان_استبداد در رأى که گاه حاضر نیستند حتى سخنان دیگران را بشنوند تا چه رسد که اگر آن‌ها را صحیح دیدند بپذیرند و از سوى دیگر مسئله #آزادى و #سعه‌صدر را در مسائل علمى روشن مى‌سازد که از چهارده قرن پیش براى ما به یادگار مانده است؛ آن روز که نه سخنى از علم مقارن بود و نه حریت در بررسى آراء و نه احترام به افکار دیگران. ✨ شبیه این گفتار حکیمانه در کتاب "من لا یحضره الفقیه" از آن حضرت نقل شده که به فرزندش محمد بن حنفیه مى‌فرماید: «آراى عالمان یکى را در کنار دیگرى قرار ده سپس آن رأى را که به #حقیقت نزدیک‌تر و از #خطا دورتر است انتخاب کن». 💠 همان گونه که قبلاً در ذیل حکمت ۱۶۱ گفتیم این معنا در غررالحکم به شکل دیگرى از آن حضرت نقل شده است: «شایسته است که انسان #عاقل آراء سایر عقلا را در کنار رأى خود قرار دهد و علوم حکیمان را به علم خود بیفزاید (و برترین را انتخاب کند)». ✅ به همین جهت از #استبداد_به_رأى در روایات اسلامى شدیداً #نکوهش شده است. 🔸 در دنیاى امروز نیز به این مسئله اهمیت فراوان داده مى‌شود که براى رسیدن به رأى صحیح نظرخواهى مى‌کنند و آراء مختلف را از صاحب نظران جمع مى‌کنند و آن‌ها را در برابر هم قرار مى‌دهند تا از این طریق به آنچه صحیح‌تر است نائل شوند. 🔺 اگر دنیا، امروز به این مسئله رسیده، پیشواى بزرگ اسلام، امیرمؤمنان على(علیه السلام)، چهارده قرن پیش آن را بیان فرموده است. @syed213

✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۷۹ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 🍃 اللَّجَاجَةُ تَسُلُّ الرَّأْى.🍃 ✨ «تسل» از ریشه «سلّ» بر وزن «حلّ» در اصل به معناى #بیرون‌کشیدن_شمشیر_از_غلاف_با_نرمش و یا #خارج‌کردن‌هرچیزى‌به‌مداراونرمى است. به #فرزند هم به همین مناسبت #سلیل مى گویند، چون از وجود دیگرى خارج شده است. 🔺 گاهى این واژه را به #نابود‌کردن تفسیر کرده‌اند، زیرا چیزى را که از محلى بیرون بکشند آن محل خالى مى‌ماند و به اشخاصى که مخفیانه و به اصطلاح به طور قاچاقى از جایى مى‌گریزند و یا به جایى وارد مى‌شوند «متسلّلون» گفته مى‌شود. 🔹 به هرحال منظور امام (علیه السلام) از این کلام نورانى #بازداشتن لجوجان از #لجاجت است، زیرا لجاجت به انسان اجازه #درست‌اندیشیدن و #فکر_صحیح را نمى‌دهد و غالباً لجوجان به راه #خطا مى‌روند و منافع و موقعیت‌هاى خود را از دست مى‌دهند، چرا که تصمیم‌گیرى‌هاى آنها #نابجا و #ناصواب است. 🔸 بعضى از شارحان در تفسیر این کلام حکیمانه احتمال دیگرى نیز داده‌اند و گفته‌اند منظور آن است که هرگاه رئیس و مدیر و بزرگ‌تر ببیند افراد زیردست لجاجت به خرج مى‌دهند از #اصلاح آنها صرف‌نظر مى‌کند و #حمایت خود را از آنها بر مى‌گیرد و آنان را به حال خود وامى‌گذارد که سبب #خسارتى_عظیم براى آنان مى‌شود. ❇️ ولى تفسیر اول صحیح‌تر به نظر مى‌رسد، زیرا منظور این است در همانجا که لجاجت است این اثر منفى وجود دارد، به علاوه افراد لجوج کمتر حاضرند به #مشورت تن بدهند. آنها روى افکار خود پافشارى مى‌کنند و محروم‌بودنشان از مشورت ضربه دیگرى نیز بر آنان وارد مى‌سازد، هر چند جمع میان دو تفسیر در یک عبارت مانعى ندارد و استعمال لفظ در بیش از یک معنا به اعتقاد ما جایز است. 💠 #مفاسد لجاجت به قدرى زیاد است که گاهى سرچشمه بروز جنگ‌هاى خونین مى‌شود؛ همان‌گونه که در حدیثى از امام امیرمؤمنان آمده است: «از خصلت نکوهیده لجاج بپرهیز که آتش جنگ‌ها را شعله‌ور مى‌سازد». ✅ لجاجت گاه سبب از هم پاشیدن خانواده‌ها، به هم خوردن دوستى‌هاى پرسابقه، ایجاد اختلاف در میان شرکا و به هم خوردن وحدت صفوف مى‌شود و اگر لجاجت در مدیران جامعه پیدا شود آثار سوء آن بسیار گسترده‌تر است. 🔺 به همین دلیل در احادیث فراوانى که از رسول خدا و ائمه هدى(علیهم السلام) به ما رسیده لجاجت سخت# نکوهش شده است؛ از جمله در حدیثى از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) مى‌خوانیم: «خوبى سبب مى‌شود که انسان به کار خیر عادت کند و انجام کارهاى بد ناشى از لجاجت است». 🔺 در حدیث دیگرى از امیرمؤمنان مى‌خوانیم: «لجاجت بذر بدى هاست». 🔺 در حدیث دیگرى از همان حضرت آمده است: «لجاجت زیان.بارترین اشیا در دنیا و آخرت است». 🔺 در حدیث دیگرى لجاجت به #مرکب_چموشى تشبیه شده که انسان بر آن سوار مى‌شود؛ امام امیرمؤمنان مى‌فرماید: «هیچ مرکبى سرکش‌تر و چموش‌تر از مرکب لجاجت نیست». 🔺 این احادیث را با حدیثى از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) پایان مى‌دهیم که فرمود: «از لجاجت بپرهیز که آغازش نادانى و سرانجامش پشیمانى است». ✅ نکته: لجاجت و ریشه‌ها و پیامدهاى آن لجاجت در اصل به معناى #پافشارى، #سرسختى و #اصرار بر یک سخن یا یک کار است و معمولا در #امور_باطل به کار مى رود؛ ولى به طور نادر در امورى که جنبه مثبت دارد نیز این واژه به کار رفته است، مانند حدیث معروف یا برگرفته از حدیث معروف «کسى که درى را بکوبد و اصرار ورزد و ایستادگى کند سرانجام در باز مى‌شود و وارد خواهد شد». 🔺 قرآن مجید نیز این واژه را در مورد #طغیان به کار برده مى فرماید: «آنها در طغیانشان لجاجت می‌ورزند و در این وادى سرگردان مى‌مانند». از جمله شواهدى که دلالت مى‌کند لجاجت معمولا بار #منفى دارد حدیث امام صادق(علیه السلام) است که مى‌فرماید: «شش چیز است که در مؤمن وجود ندارد: ناتوانى و بخل و لجاجت و دروغ و حسد و ظلم و ستم بر دیگران». ❇️ سرچشمه لجاجت امور زیادى مى‌تواند باشد؛ 1⃣ از جمله #حب_ذات_افراطى که سبب پافشارى بر رأى و عقیده خود مى‌شود 2⃣ و خودبزرگ‌بینى که سبب مى‌شود نظر خود را از همه برتر ببیند 3⃣ و بخل و حسادت که او را از پذیرش نظر دیگران باز مى‌دارد 4⃣ و جهل و نادانى که به انسان اجازه نمى‌دهد تمام جوانب مطلب را ببیند 5⃣ و تعصب شدید که سبب پافشارى بر امور باطلى مى‌شود که مورد تعصب اوست 6⃣ و دفاع بى دلیل از قوم و قبیله و خانواده و بستگان که سبب مى‌شود بر اعتقادات آنها پافشارى کند و امورى از این قبیل.... ❇️ یکى دیگر از عوامل اصلى لجاجت #عدم‌شجاعت در #بازگشت از نظرات #باطل و پذیرفتن نظرات صحیح است؛ شجاعتى که متأسفانه در بسیارى از افراد وجود ندارد و همین امر گاه سبب مى‌شود عمرى در مسیر باطل بمانند و به پرتگاه‌ها کشیده شوند. 🔹 تاریخ صحنه‌هاى زیادى از بدبختى‌هایى که باعث آن افراد لجوج بودند به خاطر دارد. 🔺 قرآن مجید در سوره «ملک» بعد از آنکه آ

پیامبر اکرم ص: 💚 "همه آدمیـــان #خطا میکنند و بهترین خطاکاران توبه‏ گرانند" منتخب میزان الحکمة : ٩٢ 🔸🔹🍃🌸🍃🔹🔸 🕊 @syed213