📚 به‌مناسبت آغاز سالتحصیلی حوزه‌های علمیه، باتوجه به اینکه برخی سروران گاهی درباره دروس خارج سوال می‌کنند، نکاتی درباره ویژگی‌های #درس_خارج برخی از اساتيد به‌مرور تقدیم می‌کنم. 📗 زین پس مطالب فقهی، اصولی، رجالی و حکمی را در کانال #قبسات به اشتراک خواهم گذاشت و در این کانال بیشتر به یادداشت‌های تحلیلی و خاطرات می‌پردازم. 🔻🔻🔻🔻 🆔https://eitaa.com/ghabas

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج (1) 📘 ویژگی‌های درس خارج اصول استاد گنجی 1. ساده‌سازی و تقریر روان مطلب: یکی از ویژگی‌های درس اصول استاد گنجی بیان رسا و غیر معقد است. استاد تلاش می‌کند مطالب پیچیده را با بیانی واضح و قابل درک بیان کند تا مخاطب با کمترین پیچیدگی با محتوا ارتباط بگیرد. توانایی استاد در تحریر و تقریر روان و سلیس اقوال یکی از نکات برجسته ایشان است. 2. سرعت و عدم اطناب: درس اصول استاد گنجی از دروس تفصیلی به‌شمار نمی‌آید. هرچند اقوال مختلف بیان می‌شود اما به امهات مطالب اکتفا می‌شود. ازاین‌رو درس به کندی نمی‌گذرد و با سیری مناسب طی می‌شود که برای ذائقه های عمومی نسبت به اصول مناسب است. 3. نظارت بر اقوال مختلف: درباره نظارت درس نسبت به اقوال باید چند نکته را بیان کرد: اولا محور درس اصول، متن کفایه و بعضاً حواشی آن است. استاد می‌کوشد متن کفایه را تحریر نماید، در مواردی که چند نوع برداشت از یک فقره ممکن است، به تحلیل انواع احتمالات و اتخاذ احتمال مدنظر اقدام کند و به‌نوعی متن و محتوای کفایه کاملاً حل شود. در گام دوم استاد متعرض اقوال شیخ انصاری، محقق نائینی، محقق اصفهانی، منتقی الاصول و اخیراً کلمات شهید صدر بر اساس بحوث می‌شود. اما عنایت استاد در این بین به کلام نائینی از سایرین بیشتر است. چرا که منهج اصولی نائینی را ترجیح داده و تحلیل‌های اصولی ایشان را متقن تر می‌دانند. لذا در شرح و بسط کلام نائینی بیش از کلام دیگران وقت صرف می‌نمایند. 4. تحلیل عرفی: جمع‌بندی استاد از مطالب با محوريت برداشت و تحلیل عرفی نسبت به مسائل است. استاد برای فهم عرف جایگاه ویژه‌ای قائل است و عادتا مسائل را از این پایگاه تحلیل و جمع‌بندی می‌نماید. #منهج_شناسی #روش‌شناسی #درس_خارج 🆔 @ghabas ➖➖➖➖ 🆔 @taalighat

آقا از اتاق فرمان ی تذکر دادند رفقا که درسته و لازمه ی توضیح بدم: در این سلسله یادداشت‌های معرفی درس خارج فقط ناظر به مسئله ویژگی‌های درس استاد نکاتی عرض میکنم و ناظر به فضای فکری و سیاسی افراد نیستم. گفتم توضیح بدم که مقصود تأیید رویکردهای سیاسی و فکری اساتيد نیست.

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج (2) 📘 ویژگی‌های درس خارج فقه حضرت استاد شوپایی 1. نظم و انسجام ارائه محتوا استاد در تنظیم محتوای درس با ذوق شیوا مطالب را در یک بسته منظم و منسجم ارائه می‌کنند که از ترتیب منطقی برخوردار است. ترتیبی که در آن به منطق اجتهادی خاص استاد تکیه شده است و ذهن طلبه دچار آشفتگی نمی‌شود. 2. تتبع محور بودن: درس با محوريت شرح عروه است. حواشی عروه مورد عنایت است. در کنار حواشی عروه، اقوال صاحب مصباح الفقیه، صاحب جواهر و صاحب مستمسک از جایگاه ویژه‌ای در نگاه استاد برخوردار است. البته گاهی به فراخور بحث متعرض دیگر اقوال مهم در مسئله نیز می‌شوند. در کنار سه متن اصلی، توجه به آراء مرحوم آیت‌الله خویی و مرحوم آیت‌الله تبریزی مورد اهتمام جدی استاد است. 3. اعتنا به اقوال قدما استاد معتقد است باید برای فهم مسئله اشرافی بر سیر تاریخی پدید آمدن آن داشت، همچنین کلمات قدما به‌عنوان قرائن فهم و استظهار از روایات دارای اهمیت است. از این روی فقیه هیچگاه از کلمات قدما مستغنی نیست. لذا استاد در موارد نیاز حتماً متعرض کلام قدما نیز می‌شود. 4. رویکرد رجالی: برخلاف برخی از اساتید که برای مسائل رجالی جایگاه خاصی قائل نیستند، استاد در بحث به مسائل رجالی عنایت ویژه دارند و در تحلیل روایات، حتماً متعرض سند روایت، تحلیل روات و جمع‌بندی رجالی نسبت به روات مختلف فیه می‌شوند. استاد دارای مطالعات و تحقیقات گسترده رجالی بوده و اساساً فردی خبره در رجال به‌شمار می‌آیند. 5. تحلیل دقی و فنی: جناب استاد در بررسی مسائل دارای رویکرد تحلیلی دقیق، ریزبینانه و موشکافانه اند. دقت‌های فنی، بررسی‌های تحلیلی و توجه به نقاط غامض بحث و حل غوامض از ویژگی‌های درس استاد است. به بیان دیگر استاد اهل عبور ساده و تحلیل بسیط و گذرا از مطالب نیستند. 6. بیان فنی و پرهیز از بیان خطابی متأسفانه در برخی دروس خارج، استاد به فن خطابه در ارائه محتوا روی می‌آورد و موجب می‌شود اولا ادبیات علمی و فنی کم‌رنگ شود و ثانیاً حاشیه بیشتر از محتوا و متن شود. اما جناب استاد شوپایی دارای بیان کاملاً فنی، و متمرکز بر محتوای علمی و بدون بیان مطالب زائد هستند. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج 🆔 @ghabas ➖➖➖➖ 🆔 @taalighat

مرحبا به سیدابراهیم #رئیسی صحبت‌های رئیسی هم در مجمع عمومی #سازمان_ملل متحد و هم در نشست‌های حاشیه‌ای بسیار پخته‌تر، دقیق تر و ارتقاءیافته بود. رئیسی با در دست گرفتن #قرآن هم رسالت دینی خود را ادا کرد و هم در قامت نماینده #جهان_اسلام ایستاد. رئیسی هم #غرب را به چالش کشید و هم تصویری خوب از مواضع منطقی جمهوری اسلامی نسبت به مسائل کلان بین‌المللی ارائه داد. در مجموع این صحبت چند سر و گردن از دو صحبت قبلی رئیسی و هزار پله از دوره هشت ساله حضور روحانی در سازمان ملل بالاتر بود. #دولت_سیزدهم 🆔@taalighat

چندخط برای آیت‌الله صلواتی 🖤 #آیت‌الله_صلواتی را قبل از طلبگی می‌شناختم. امام جماعت نماز صبح اول حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها بود و وقتی قم مشرف می‌شدیم کلی ذوق داشتیم پشت سر این عالم ربانی نماز بخوانیم. 🖤 گذشت تا طلبه شدم. هفته‌های اول طلبگی ام بود که بعد از نماز صبح دیدم آیت‌الله تنها در حال خارج شدن از حرم است. رفتم سلام دادم، و گفتم بنده تازه طلبه شدم. توصیه‌ای بفرمایید. 🖤 آیت‌اللهِ مهربان و دوست‌داشتنی آنقدر پدرانه و با نگاهی مملو از عطوفت نگاهم کرد. آنقدر محبتش محسوس بود که گویی پدری دارد فرزندش به آغوش گرم می‌کشد. با لبخندی پرسید: اهل کجا هستید؟ 🖤 همین‌که گفتم اهل همدان، شروع کردند کلی تعریف از تاریخ علمای همدان، و توصیه و نصیحت. 🖤 صحبت‌مان شايد 10 _ 15 دقیقه بیشتر طول نکشید اما احساس کردم پدر مهربانی آمدنم به حوزه را خوش‌آمد گفت و مرا تحویل گرفت و پدرانه راهنمایی‌ام کرد. 🖤 حالا آن پدر مهربان رفته است. حوزه قم از این پدرهای مهربان بسیار دارد که بايد تا هستند قدردان وجودشان بود. روحش شاد و مهمان سیدالشهداء علیه السلام... شادی روح مطهرش صلوات... #حوزه_علمیه #یاد_خوبان 🆔 @taalighat

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج فقه (4) ویژگی‌های درس خارج فقه حضرت استاد شب‌زنده‌دار 1. تتبع گسترده و فقه تفصیلی یکی از مهم‌ترین نکات درس حضرت استاد، تتبع گسترده و شامل نسبت به اقوال و انظار پیرامون مسئله است. تتبعی که از اقوال اساطین فقه آغاز می‌شود و تا فقهای معاصر و حتی کمتر شناخته‌شده امتداد می‌یابد. تتبعی که می‌کوشد مسئله را از جوانب مختلف بررسی کند، زوایای دید مختلف را بیان کند تا دیدی جامع نسبت به ابعاد مسئله بسازد و از نکته‌سنجی دیگر فقها محروم نماند. البته این حد از تفصیل برای همه سلائق و نیز برای طلابی که تازه وارد خارج می‌شوند قابل توصیه نیست. 2. تفریع فروع و طراحی جامع بحث حضرت استاد برای بررسی هر مسئله یک طراحی جامع تنظیم می‌کنند. يعنی تدریس مبتنی بر یک طراحی منسجم، هندسه منطقی است. برخلافِ بسیاری از اساتید که با محوريت یک کتاب فقهی و در همان چارچوب مثلا جواهر یا مستند عروه مرحوم خویی درس را به پیش می‌برند، ایشان خود هندسه جدیدی برای بحث طراحی می‌کنند که هم دارای #جامعیت نسبت به ابعاد بحث است و هم برخوردار از سیری منطقی. 3. بیان سلیس، شیوا بیان جناب استاد در عین فنی و دقیق بودن، عاری از اغلاق و تعقید بوده و شفاف، گویا و منظم است. طلبه دچار سردرگمی عبارات و کلمات نمی‌شود. بیان شیوا موجب می‌شود طلبه بر محتوا تمرکز بیشتری بیابد تا اینکه در پیچ عبارات متوقف شود. 4. فقه جواهری 🔹درس جناب استاد نمونه‌ای کامل، بارز و قابل الگوگیری از #فقه_جواهری پاکیزه و متقن است. 🔹برخی دروس خارج به‌این نحو است که تکیه به برخی عناصر آنقدر پر رنگ است که دیگر عناصر به حاشیه می‌روند مثلا عمده به تطبیقات اصولی می‌گذرد یا عمده بحث صرف تحقیقات رجالی می‌شود یا بیشتر بحث صرف نقل و نقد اقوال و تتبعات است. اما جناب استاد همه عناصر را به‌صورت متناسب، به‌جا و بهینه به‌کار می‌گیرند. 🔹درس خارج فقه ایشان به تعبیر برخی قدیمی‌ها کاملاً طعم فقه دارد آن هم فقه جواهری. از حیث تتبع اقوال فقهی، تدقیق در کلمات فقها، تحلیل و درایة احادیث با رویکردی کاملاً فنی است. در جای خود استفاده از بررسی‌های دقیق رجالی، تطبیقات اصولی، به‌کارگیری قواعد همه به‌صورت #متوازن و به‌هنگام انجام می‌شود. 🔹پس اولا تنوع در به‌کارگیری عناصر اجتهاد، ثانیاً عدم افراط و تفریط در این زمینه و استفاده متوازن، ثالثاً به‌کارگیری فنی و بر اساس اصول استنباط همه ویژگی‌های تفقه استاد است. 4. تحقیقات رجالی اعتنای استاد در درس به تحقیقات رجالی کاملاً دقیق، تفصیلی و فنی است. خروجی برخی از این ابحاث در قالب کتبی منتشر شده است. برخی از این کتاب‌ها عبارتند از: 📗کافی شریف 📗مسعدة بن صدقه 📗تفسیر علی بن ابراهیم قمی 📗 معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری 5. جمع‌بندی فنی اما نکته مهم شیوه جمع‌بندی نهایی، اجتهاد و نتيجه‌گیری نهایی استاد است. آنچه در این حلقه آخر به‌چشم می‌آید جمع‌بندی فنی و مبتنی بر قواعد است. برخلافِ برخی شیوه‌ها که برداشت‌های ذوقی جای جمع‌بندی فنی را می‌گیرد. 6. تعامل با شاگردان نکته دیگر درس استاد اینکه جنابشان علی رغم جمعیت بالای درس، هم در بین درس امکان سوال و جواب می‌دهند و هم پس درس مدتی را به گعده و پرسش و پاسخ اختصاص می‌دهند. 7. اعتنا به مسائل نظام و انقلاب درس خارج استاد، درسی بریده از انقلاب، نیازهای آن و حوادث جاری در مملکت نیست. درس خارج یک استاد فقیه و انقلابی این‌گونه است که در ابتدای درس درصورتی که حادثه مهمی در ایران یا جهان رخ داده باشد، استاد معظم نسبت به آن تذکار و رهنمود می‌دهند. اینکه استاد عزیز چندسالی بحث امر به معروف و نهی از منکر را برای خارج فقه برگزیدند و یا اینکه مدتی پیرامون #بیانیه_گام_دوم سخن می‌گفتند و یا اینکه در بحث #فقه_معاصر اثرگذاری محوری دارند، همه نشانه یک #فقیه_انقلابی و درس خارج متناسب با انقلاب اسلامی است. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج #آیت‌الله_شب‌زنده‌دار 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 🆔https://eitaa.com/ghabas

🔻 #مدیران_پنجاه_و_هفتی را خیلی دوست دارم. آدم‌هایی که با همه وجود پای آرمان و انقلاب و اعتقادشان بودند نه با شعار. گویی نظام ارزشی شان متفاوت بود و اگر مدل شان را امروز بگویی، برخی شاید مسخره کنند. 🔻 #مدیران_پنجاه_و_هفتی اهل زمین گرفتن، ماشین گرفتن، امکانات ویژه گرفتن از دولت نبودند، احتیاط می‌کردند. 🔻 سال اول طلبگی استادی داشتیم از شاگردان آیت‌الله سعادت پرور، می‌گفت هر کسی به هرجا رسید از #احتیاط رسید. یکی از مهمترین ویژگی‌های #مدیران_پنجاه_و_هفتی همین #احتیاط در نسبت با قدرت و منافع شخصی بود. 🔻 در مورد #بیت‌المال محتاط بودند، در استفاده از #قدرت محتاط بودند، همین‌جا است که دوری از مرزهای #فساد روشن می‌شود. 🔻 اما وقتی به اطرافم نگاه می‌کنم می‌بینم برخی جوان‌ها چقدر راحت با نشستن بر مسند قدرت، بهره‌مندی ها را برای خود حلال و طیب و طاهر و حق مسلم می‌دانند. هرچند مثال‌های نقض و جوان مؤمن انقلابی کم نیست اما همین مقدار هم رنج‌آور است. 🔹🔹🔹 لینک یادداشت‌هایی با عنوان #مدیران_پنجاه_و_هفتی 🔻 https://eitaa.com/taalighat/759 #مدیران_پنجاه_و_هفتی #فساد ➖➖➖➖ 🆔@taalighat

هرنوع #فساد از هرکسی مذموم است اما #غلط_می‌کند آن آقای #عمامه_به‌سر و موجهی که بقیه را دعوت به ارزش‌های #انقلاب می‌کند و بعد برای #داماد و پسرش از انقلاب امکانات و موقعیت می‌گیرد. از مردم خجالت نمی‌کشید، از #خون_شهدا شرم کنید... #انقلابی‌نما #رانت 🆔 @taalighat

فرصتِ داشتن دولت 🔻 اینکه امروز دولت در اختيار جریان انقلابی است را از چه منظری می‌توان مهم برشمرد؟ وقتی موقعیت داشتن دولت را داریم يعني دقیقا چه فرصت‌هایی در اختیار داریم؟ باید از منظر راهبردی به مطالعه فرصت دولت داشتن نگاه کرد. در این‌جا تنها چند زاویه را مطرح می‌کنم: 1. تقدم ریل گذاری بر عملیات دولت انقلابی با میراثی از فجایع و کم‌کاری ها تلاش می‌کند پر کار باشد و دائماً عقب‌ماندگی‌ها را جبران کند. اما مهم‌تر از آن بازسازی ساختارها و ریل گذاری هایی است که حتی با تغییر دولت، مدار حرکت بر مدار انقلاب باشد. 2. اشراف بر وضعیت کشور جريانی که از قدرت دور است، اشراف واقعی بر وضعیت اداره کشور، آمارها و ارقام و اطلاعات میدانی گسترده ندارد. فقدان اطلاعات دقیق منجر به فقدان تحلیل دقیق می‌شود. فرصت دولت داشتن، فرصتِ اشراف یافتن است. این نکته‌ای راهبردی است که ابعاد آن را توضيح نمی‌دهم. 3. تغییر ذهنیت اجتماعی به انقلاب با کارکردن درست و خالصانه، آثار اجتماعی و تغییر ذهنیت به‌صورت طبیعی ایجاد می‌شود اما باید خود این مسئله به‌عنوان یک کیس ویژه مورد برنامه‌ریزی باشد. نسبت جامعه با جریان انقلابی و به‌تبع حتی نسبت به آرمان‌های انقلاب بر اثر تبلیغات گسترده منفی، دچار آسیب شده که بايد با تمرکز بر نقاط آسیب‌دیده آن‌ها را بازسازی کرد. 4. شناخت گلوگاه‌ مشکلات وقتی از دور وضعیت کشور را تحلیل می‌کنیم برداشتی داریم و هنگامی که از نزدیک در حال مدیریت هستیم، برداشت واقعی و عینی دیگری، ما نیاز به تمرکز از منظر حکمرانی بر شناخت ریشه‌ای مشکلات و در نتیجه اصلاح رویه داریم. 5. کادرسازی و جانمایی نخبگان نسلی از جوانان انقلابی دارای پتانسیل ورود به ساختار مدیریتی کشورند. اما نمی‌توان بدون زمینه‌چینی ریسک کرد. این جوانان باید با کار، با مشکلات، با عینیت آشنا شوند و در کنار دست مدیران باتجربه نکته بیاموزند تا آماده شوند. از سوی دیگر باید برای نخبگان انقلابی جانمایی حضور کرد. به‌نحوی که بتوان هرکسی را در موقعیت و نقطه مناسب خود به‌کار گرفت. 7. حرکت به‌سمت شفافیت و برچیدن حیاط خلوت ها یکی از مصادیق ریل گذاری و تغییر مسیر حکمرانی به‌نحوی که غیربرگشت پذیر باشد و یا برگشت پذیری آن دشوار باشد، سوق دادن حکمرانی به‌سمت شفافیت مالی، تصمیم‌گیری و ساختاری است. یکی از عناصر قدرت دولت های غربگرا همیشه بهره‌مندی از حیاط خلوت ها بوده، باید این زمینه‌ها را برچید تا حتی اگر دولت غربگرایی بر سر کار آمد نتواند به‌سادگی اعمال فساد کند. اقداماتی چون ایجاد درگاه ملی مجوزها، ایجاد و تجمیع حساب‌های دولت در خزانه و... نمونه‌هایی از این جنس اقدامات است. 8. هدفگیری مسئله "تحول" کشور از یک منظر دچار یک دهه عقب‌ماندگی است. دهه 90 را می‌توان #دهه_عقب‌ماندگی نام گذاشت. عبور از این وضعیت تنها با #اقدامات_تحولی و نه کارهای معمولی میسر است. دنیا به‌سرعت در حال تحول است و نمی‌توان با گام‌های کند با شرایط جهانی هماوردی کرد. 9. تقویت دفتر بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری اما دولت برای مطالعات راهبردی و استراتژیک نیاز به یک قوه عاقله دارد. دفتر بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری باید احیا شود، محور شود، نقش اثرگذار بیابد، تا دولت متکی به تفکر و مطالعات راهبردی حرکت کند. #دولت_سیزدهم #مطالعات_راهبردی #ذهنیت_اجتماعی #تحول #پیشنهاد 🔻🔻🔻🔻 🆔@taalighat

ساعت 7:30 صبح، مسجدی در اطراف حرم مطهر قبل از شروع #درس_خارج استاد طلبه‌ها در حال #مباحثه و نقد و اشکال بیانات استاد بنابر سنت #آزاداندیشی نه اجباری هست، نه تنبیه و تشویقی، نه حضور و غیابی! این انگیزه و اشتیاق است که طلبه را به اینجا می‌کشاند، این پویایی حوزه است فارغ از نظام آموزشی ترمی و واحدی و به دور از اجبارهای ساختارهای رسمی #حوزه با نشاط و پویاست این نشاط را با غلطیدن در #ساختارهای_مدرن نابود نکنیم #حوزه_علمیه #درس_خارج #آزاداندیشی #پویایی @taalighat