📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی (بهبهانه سخنان منتشرشده دکتر شفیعی کدکنی)
📌بخش اول
🔹 تصویر بیرونی از حوزه که سالها از افراد مختلف شنیدیم، تصویری مملو از عقبماندگی، خرافه، تحجر، مقاومت در برابر تحول، ادعا، سطحینگری و توهم آلود بودن است. تصویری که در آن هیچ امر فاخری دیده نمیشود و نهایتاً امثال دکتر شفیعی کدکنی میگوید: "اینها فقه اصول خودشان را هم درست نخواندند حالا از جامعهشناسی اسلامی حرف میزنند" و دکتر رنانی میگوید: "حوزه از صفویه تا امروز مروج خرافه در ایران بوده" و امثال این قضاوتها.
آیا این تصویر صحیح است؟ تصویر واقعی از حوزه چیست؟
چه عواملی موجب ساخت چنين تصویری است؟
🔹 حوزه بعد از انقلاب اساساً عصر جدیدی را تجربه کرده است و دستاوردهای فاخر و خیرهکنندهای داشته است. #حوزه_پساانقلاب در دهها زمینه ورود جدی داشته که روایت نشده است:
حوزه و علوم انسانی
حوزه، تفقه و مسائل مستحدثه
حوزه و فقه معاصر (فقه مضاف)
حوزه و فلسفههای مضاف
حوزه و حکمرانی
حوزه و امر اجتماعی
حوزه و حضور بینالمللی
حوزه و تربیت بانوان
حوزه و تحول در علوم اسلامی
حوزه و ساختارهای سازمانی
حوزه و حاکمیت (نظام اسلامی)
حوزه و پاسخ به شبهات
حوزه و هنر، رسانه، سینما
حوزه و تخصص گرایی
حوزه و تحول در ساختار آموزشی
حوزه و ژورنالهای علمی گسترده
حوزه و دهها عرصه جدید دیگر...
🔹 #روایت_حوزه در هریک از عرصههای بالا خود مقالات و یادداشتهای متعدد میطلبد. این قاب نشان میدهد حوزه امروز با حوزه دیروز تفاوت بنیادین داشته، حیات جدید یافته و خیز بلندی برداشته.
1) در #حوزه_پساانقلاب افرادی تربیت میشوند که مسئله اول آنها #امر_اجتماعی است، تبدیل و ترجمه آموزههای دینی به سازوکار حیات و زیست اجتماعی دینی، پاسخ به نیاز جوان امروز و نگاه به بیرون بهجای محصورماندن در درون.
2) در #حوزه_پساانقلاب صدها #طلبه_زباندان داریم که انگلیسی و اسپانیولی و چینی و روسی و آلمانی و فرانسوی و عربی را هچون یک نیتیو سخن میگویند. به آن زبانها مینویسند، منبر میروند و تبلیغ میکنند و در دانشگاههای اروپا تدریس میکنند.
3) در #حوزه_پساانقلاب دانشمندانی داریم که #علوم_انسانی مدرن را عمیق و دقیق و گاه بیشتر و بهتر از اساتید مطرح دانشگاهی میدانند که وقتی در مجامع دانشگاهی سخن میگویند مخاطب اعجاب میکند. به زبان انگلیسی مقاله مینویسند و در همایشهای بینالمللی ارائه میدهند.
4) در #حوزه_پساانقلاب با تخصصهای متناظر با نیازهای جدید روبرو هستیم. امروز دهها مرکز تخصصی در بیش از 200 گرایش در حوزه دائر است تا طلابی متخصص در جزئیترین موارد تربیت کند. برای مثال صدها طلبه اقتصاد خواندهاند و دکتری اقتصاد دارند، صدها طلبه در رشتهها و گرایشهای مختلف علوم انسانی تحصیل کردند و بسیاری صاحبنظر در آن هستند.
5) در #حوزه_پساانقلاب تربیت دختران و #بانوان مسئله جدی است. صدها بانوی طلبه جوان دارای مدرک دکتری تربیت شده که خوشفکر، صاحب قلم و بعضاً مسلط به یک یا دو زبان هستند و برای تبلیغ بینالملل به کشورهای مختلف میروند.
6) در #حوزه_پساانقلاب ساختار حوزه نسبت به نیاز #نظام_اسلامی پاسخگو و دغدغهمند است. امروز چندین پژوهشکده اقماری چون پژوهشکده قوه قضائیه، پژوهشگاه مرکز تحقیقات مجلس، پژوهشکده شورای نگهبان، و... پرسشهای بخشهای مختلف حاکمیت را دریافت میکند و طلاب فاضل به آن پاسخ میدهند.
7) در #حوزه_پساانقلاب شبهات در سطح بینالمللی رصد میشود. اگر امثال ریچارد #داوکینز و استیون #هاوکینگ و #سمهریس در فضای بینالملل به شبههافکنی و ترویج #الحاد_مدرن مشغولند، عدهای در حوزه قم موضوع کتاب و مقاله و پایاننامه خود را نقد آن قرار میدهند.
8) در #حوزه_پساانقلاب تبلیغ توسعه مییابد، طلبه در کنار منبر، گاه در #اردوی_جهادی است و گاه در استدیو و #منبر_مجازی و پیج اینستاگرام در حال تبلیغ است. تبلیغ صور جدید مییابد، فیلمنامهنویسی و رماننویسی و... بخشی از روشهای انتقال مفاهیم دینی به جامعه میگردد.
9) #زیست_اجتماعی توسعه مییابد و طلبه در بسیاری از نقاط #امام_محله میشود و #بامردم زندگی میکند. صدها طلبهای که در شهرستانها و روستاهای دورافتاده #الگوی_جدید_تبلیغ خلق کردند و کسی نه آنها را میبیند و نه #روایت میشوند. بااینکه هرکدام میتوانستند سوژه چند فیلم داستانی یا مستند جذاب باشند.
📌 ادامه دارد...
#حوزه_پساانقلاب
🔻🔻🔻🔻
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی (بهبهانه سخنان منتشرشده دکتر شفیعی کدکنی)
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
📌بخش دوم
10) در #حوزه_پساانقلاب طلاب فاضل بسیاری داریم که فلسفه غرب و #علوم_انسانی مدرن را مستقیم و به زبان اصلی انگلیسی، آلمانی و فرانسوی میخوانند و عمیقاً میدانند اندیشه غربی چیست و چه میگوید و بزنگاه اشکال کجاست. برخی از حوزویان تحصیلات آکادمیک خود را در انگلیس و کانادا و آمریکا دنبال کردند.
برخی اساتید ما در گرایشهایی تحصیل کردند که هنوز در ایران ترجمه نشده و برخی دیگر نزد دانشمندانی غربی تحصیل کردند که امروز آثار آنها کتاب درسی دانشگاههای ماست. نه اینکه الزاماً این امور را فضل بدانیم، بلکه نمونههایی ذکر میکنیم تا بدانند آنچه درباره حوزه امروز میگویند چقدر دور از آبادی است.
11) در #حوزه_پساانقلاب ساختارهای مدرن عمیقاً شناخته میشود. اینکه #زیست_دینی در #عصر_مدرن نیازمند تحول در #نظامات_مدرن و ساختارهای اجتماعی است. اینکه نمیتوان سخن از #تربیت_دینی گفت اما به سبک زندگی و شهرسازی و فجازی و ارزشهای خلق شده مدرن بیاعتنا بود. اینکه باید دربرابر مدل، #مدل تولید کرد و با توصیه تحول رخ نمیدهد.
12) در #حوزه_پساانقلاب مهمترین رکن آموزش و تولید علم حوزوی که عبارت است از #درس_خارج خود را ناظر به نیاز روز میکند. دهها درس خارج با موضوعات جدید شکل میگیرد. از فقه الاقتصاد و فقه الاداره و فقه السیاسه گرفته تا فقه هنر و فقه کذا و کذا. شايد بهصورت موردی دربارهی عمق، موضوعشناسی و روششناسی این دروس نقدهایی داشته باشیم چه آنکه از پایگاه #حوزه_سنتی برآمده اما مسئله، #تحول در نگرش و ناظرشدن به نیاز جامعه حتی در سنتیترین لایه حوزه است.
13) در #حوزه_پساانقلاب با موج #مهاجرت_معکوس مواجهیم. مهاجرت از دانشگاه به حوزه و مهاجرت از خارج ایران به ایران برای فراگیری دانش دینی. امروز چندهزارنفر نخبه دانشگاهی از برترین دانشگاههای کشور طلبه شدهاند و در حال تحصیل یا تولید علم اند.
14) حوزه علمیه که دارای ساختار نسبتاً بسیطی بود در دوران پساانقلاب برخوردار از #ساختار و #سازمان شده است. مقوله برنامهریزی و آیندهنگاری در آن جدی است. برخی اضلاع نهادی حوزه امروز از یک زاویه به این صورت است:
✅ نهادهای مدیریتی، سازمانی حوزه
🔻 شورای عالی حوزه
🔻 جامعه مدرسین
🔻 مجمع نمایندگان طلاب
🔻 مرکز مدیریت حوزه
🔻 مرکز مدیریت حوزه خواهران
🔻 مرکز خدمات حوزه
🔻 جامعه الزهرا سلام الله علیها
🔻 دفتر تبلیغات حوزه
🔻 جامعه المصطفی العالمیه
✅ نهادهای آموزشی پژوهشی حوزه
📕 آموزشی محض و تحت اشراف مرکز مدیریت:
📌 مرکز تخصصی فلسفه
📌 مرکز تخصصی کلام
📌 مرکز تخصصی تفسیر
📌 و دهها مرکز تخصصی دیگر
📌 مراکز تخصصی فقهی
📌 انجمن های علمی حوزه
💠 انجمن های اقتصاد، روانشناسی، جامعه شناسی، معرفت شناسی، کلام، فلسفه، مطالعات سیاسی، مطالعات اجتماعی، قرآن پژوهی، مهدویت و...)
📗 آموزشی پژوهشی تحت اشراف بیوت مراجع تقلید:
📌 مرکز فقهی ائمه اطهار
📌 مرکز فقهی امام باقر علیه السلام
📌 مرکز فقهی امام کاظم علیه السلام
📌 مرکز فقهی آیتالله وحید
📌 مرکز فقهی جامع ولی امر
📌 موسسه فقه و علوم اسلامی
📌 و حدود 25 مؤسسه فقهی دیگر...
📘 آموزشی پژوهشی با رویکرد فعالیت در حوزه علوم انسانی اسلامی
📌 موسسه امام خمینی
📌 دانشگاه باقرالعلوم
📌 دفتر حوزه و دانشگاه
📌 فرهنگستان علوم اسلامی
📌 موسسه تحقیقاتی اسرا
📌 مرکز مطالعات زنان و خانواده
📌 اندیشکده اقتصاد مقاومتی
📌 دانشگاه ادیان و مذاهب
📌 و...
✅ نقاط اتصال نظام و حوزه:
🔹 مرکز پژوهشهای فقهی مجلس
🔸 دبیرخانه حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
🔹 دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری
🔸 دفتر پژوهش های فقهی شورای نگهبان
🔹 دفتر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت
🔸 مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
🔹 مرکز مطالعات فقهی قوه قضاییه
✅ نقاط اتصال حوزه و فضای بین المللی
📌 مجمع جهانی اهل بیت
📌 مجمع جهانی تقریب مذاهب
📌 جامعه المصطفی
📌 جامعه المرتضی
📌 دانشگاه ادیان و مذاهب
📌 دهها مجموعه غیررسمی و طلبگی
ادامه دارد...
➖➖➖➖➖
بخش اول یادداشت:
https://eitaa.com/taalighat/1658
➖➖➖➖
✅@taalighat
#حوزهای_که_نمیشناسیم
✅ دو یادداشت بسیار خوب از حجتالاسلام والمسلمین دکتر حبیبالله بابایی از اساتيد برجسته علوم انسانی و حوزه مطالعات تمدنی، باعنوان "#توتالیتاریسم_شبه_علم" که در نقد سخنان اخیر وزیر علوم نگاشته شده است و توصیفی از وضعیت حوزه امروز است و میتوان آن را ادامه دغدغه یادداشتهای "حوزهای که نمیشناسیم" دانست:
https://eitaa.com/Habibollah_Babai/1575
https://eitaa.com/Habibollah_Babai/1576
#حوزه_پساانقلاب
#علوم_انسانی
#وزیر_علوم
#دکتر_بابایی
🆔@taalighat