📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی (بهبهانه سخنان منتشرشده دکتر شفیعی کدکنی)
📌بخش اول
🔹 تصویر بیرونی از حوزه که سالها از افراد مختلف شنیدیم، تصویری مملو از عقبماندگی، خرافه، تحجر، مقاومت در برابر تحول، ادعا، سطحینگری و توهم آلود بودن است. تصویری که در آن هیچ امر فاخری دیده نمیشود و نهایتاً امثال دکتر شفیعی کدکنی میگوید: "اینها فقه اصول خودشان را هم درست نخواندند حالا از جامعهشناسی اسلامی حرف میزنند" و دکتر رنانی میگوید: "حوزه از صفویه تا امروز مروج خرافه در ایران بوده" و امثال این قضاوتها.
آیا این تصویر صحیح است؟ تصویر واقعی از حوزه چیست؟
چه عواملی موجب ساخت چنين تصویری است؟
🔹 حوزه بعد از انقلاب اساساً عصر جدیدی را تجربه کرده است و دستاوردهای فاخر و خیرهکنندهای داشته است. #حوزه_پساانقلاب در دهها زمینه ورود جدی داشته که روایت نشده است:
حوزه و علوم انسانی
حوزه، تفقه و مسائل مستحدثه
حوزه و فقه معاصر (فقه مضاف)
حوزه و فلسفههای مضاف
حوزه و حکمرانی
حوزه و امر اجتماعی
حوزه و حضور بینالمللی
حوزه و تربیت بانوان
حوزه و تحول در علوم اسلامی
حوزه و ساختارهای سازمانی
حوزه و حاکمیت (نظام اسلامی)
حوزه و پاسخ به شبهات
حوزه و هنر، رسانه، سینما
حوزه و تخصص گرایی
حوزه و تحول در ساختار آموزشی
حوزه و ژورنالهای علمی گسترده
حوزه و دهها عرصه جدید دیگر...
🔹 #روایت_حوزه در هریک از عرصههای بالا خود مقالات و یادداشتهای متعدد میطلبد. این قاب نشان میدهد حوزه امروز با حوزه دیروز تفاوت بنیادین داشته، حیات جدید یافته و خیز بلندی برداشته.
1) در #حوزه_پساانقلاب افرادی تربیت میشوند که مسئله اول آنها #امر_اجتماعی است، تبدیل و ترجمه آموزههای دینی به سازوکار حیات و زیست اجتماعی دینی، پاسخ به نیاز جوان امروز و نگاه به بیرون بهجای محصورماندن در درون.
2) در #حوزه_پساانقلاب صدها #طلبه_زباندان داریم که انگلیسی و اسپانیولی و چینی و روسی و آلمانی و فرانسوی و عربی را هچون یک نیتیو سخن میگویند. به آن زبانها مینویسند، منبر میروند و تبلیغ میکنند و در دانشگاههای اروپا تدریس میکنند.
3) در #حوزه_پساانقلاب دانشمندانی داریم که #علوم_انسانی مدرن را عمیق و دقیق و گاه بیشتر و بهتر از اساتید مطرح دانشگاهی میدانند که وقتی در مجامع دانشگاهی سخن میگویند مخاطب اعجاب میکند. به زبان انگلیسی مقاله مینویسند و در همایشهای بینالمللی ارائه میدهند.
4) در #حوزه_پساانقلاب با تخصصهای متناظر با نیازهای جدید روبرو هستیم. امروز دهها مرکز تخصصی در بیش از 200 گرایش در حوزه دائر است تا طلابی متخصص در جزئیترین موارد تربیت کند. برای مثال صدها طلبه اقتصاد خواندهاند و دکتری اقتصاد دارند، صدها طلبه در رشتهها و گرایشهای مختلف علوم انسانی تحصیل کردند و بسیاری صاحبنظر در آن هستند.
5) در #حوزه_پساانقلاب تربیت دختران و #بانوان مسئله جدی است. صدها بانوی طلبه جوان دارای مدرک دکتری تربیت شده که خوشفکر، صاحب قلم و بعضاً مسلط به یک یا دو زبان هستند و برای تبلیغ بینالملل به کشورهای مختلف میروند.
6) در #حوزه_پساانقلاب ساختار حوزه نسبت به نیاز #نظام_اسلامی پاسخگو و دغدغهمند است. امروز چندین پژوهشکده اقماری چون پژوهشکده قوه قضائیه، پژوهشگاه مرکز تحقیقات مجلس، پژوهشکده شورای نگهبان، و... پرسشهای بخشهای مختلف حاکمیت را دریافت میکند و طلاب فاضل به آن پاسخ میدهند.
7) در #حوزه_پساانقلاب شبهات در سطح بینالمللی رصد میشود. اگر امثال ریچارد #داوکینز و استیون #هاوکینگ و #سمهریس در فضای بینالملل به شبههافکنی و ترویج #الحاد_مدرن مشغولند، عدهای در حوزه قم موضوع کتاب و مقاله و پایاننامه خود را نقد آن قرار میدهند.
8) در #حوزه_پساانقلاب تبلیغ توسعه مییابد، طلبه در کنار منبر، گاه در #اردوی_جهادی است و گاه در استدیو و #منبر_مجازی و پیج اینستاگرام در حال تبلیغ است. تبلیغ صور جدید مییابد، فیلمنامهنویسی و رماننویسی و... بخشی از روشهای انتقال مفاهیم دینی به جامعه میگردد.
9) #زیست_اجتماعی توسعه مییابد و طلبه در بسیاری از نقاط #امام_محله میشود و #بامردم زندگی میکند. صدها طلبهای که در شهرستانها و روستاهای دورافتاده #الگوی_جدید_تبلیغ خلق کردند و کسی نه آنها را میبیند و نه #روایت میشوند. بااینکه هرکدام میتوانستند سوژه چند فیلم داستانی یا مستند جذاب باشند.
📌 ادامه دارد...
#حوزه_پساانقلاب
🔻🔻🔻🔻
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی (بهبهانه سخنان منتشرشده دکتر شفیعی کدکنی)
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
📌بخش دوم
10) در #حوزه_پساانقلاب طلاب فاضل بسیاری داریم که فلسفه غرب و #علوم_انسانی مدرن را مستقیم و به زبان اصلی انگلیسی، آلمانی و فرانسوی میخوانند و عمیقاً میدانند اندیشه غربی چیست و چه میگوید و بزنگاه اشکال کجاست. برخی از حوزویان تحصیلات آکادمیک خود را در انگلیس و کانادا و آمریکا دنبال کردند.
برخی اساتید ما در گرایشهایی تحصیل کردند که هنوز در ایران ترجمه نشده و برخی دیگر نزد دانشمندانی غربی تحصیل کردند که امروز آثار آنها کتاب درسی دانشگاههای ماست. نه اینکه الزاماً این امور را فضل بدانیم، بلکه نمونههایی ذکر میکنیم تا بدانند آنچه درباره حوزه امروز میگویند چقدر دور از آبادی است.
11) در #حوزه_پساانقلاب ساختارهای مدرن عمیقاً شناخته میشود. اینکه #زیست_دینی در #عصر_مدرن نیازمند تحول در #نظامات_مدرن و ساختارهای اجتماعی است. اینکه نمیتوان سخن از #تربیت_دینی گفت اما به سبک زندگی و شهرسازی و فجازی و ارزشهای خلق شده مدرن بیاعتنا بود. اینکه باید دربرابر مدل، #مدل تولید کرد و با توصیه تحول رخ نمیدهد.
12) در #حوزه_پساانقلاب مهمترین رکن آموزش و تولید علم حوزوی که عبارت است از #درس_خارج خود را ناظر به نیاز روز میکند. دهها درس خارج با موضوعات جدید شکل میگیرد. از فقه الاقتصاد و فقه الاداره و فقه السیاسه گرفته تا فقه هنر و فقه کذا و کذا. شايد بهصورت موردی دربارهی عمق، موضوعشناسی و روششناسی این دروس نقدهایی داشته باشیم چه آنکه از پایگاه #حوزه_سنتی برآمده اما مسئله، #تحول در نگرش و ناظرشدن به نیاز جامعه حتی در سنتیترین لایه حوزه است.
13) در #حوزه_پساانقلاب با موج #مهاجرت_معکوس مواجهیم. مهاجرت از دانشگاه به حوزه و مهاجرت از خارج ایران به ایران برای فراگیری دانش دینی. امروز چندهزارنفر نخبه دانشگاهی از برترین دانشگاههای کشور طلبه شدهاند و در حال تحصیل یا تولید علم اند.
14) حوزه علمیه که دارای ساختار نسبتاً بسیطی بود در دوران پساانقلاب برخوردار از #ساختار و #سازمان شده است. مقوله برنامهریزی و آیندهنگاری در آن جدی است. برخی اضلاع نهادی حوزه امروز از یک زاویه به این صورت است:
✅ نهادهای مدیریتی، سازمانی حوزه
🔻 شورای عالی حوزه
🔻 جامعه مدرسین
🔻 مجمع نمایندگان طلاب
🔻 مرکز مدیریت حوزه
🔻 مرکز مدیریت حوزه خواهران
🔻 مرکز خدمات حوزه
🔻 جامعه الزهرا سلام الله علیها
🔻 دفتر تبلیغات حوزه
🔻 جامعه المصطفی العالمیه
✅ نهادهای آموزشی پژوهشی حوزه
📕 آموزشی محض و تحت اشراف مرکز مدیریت:
📌 مرکز تخصصی فلسفه
📌 مرکز تخصصی کلام
📌 مرکز تخصصی تفسیر
📌 و دهها مرکز تخصصی دیگر
📌 مراکز تخصصی فقهی
📌 انجمن های علمی حوزه
💠 انجمن های اقتصاد، روانشناسی، جامعه شناسی، معرفت شناسی، کلام، فلسفه، مطالعات سیاسی، مطالعات اجتماعی، قرآن پژوهی، مهدویت و...)
📗 آموزشی پژوهشی تحت اشراف بیوت مراجع تقلید:
📌 مرکز فقهی ائمه اطهار
📌 مرکز فقهی امام باقر علیه السلام
📌 مرکز فقهی امام کاظم علیه السلام
📌 مرکز فقهی آیتالله وحید
📌 مرکز فقهی جامع ولی امر
📌 موسسه فقه و علوم اسلامی
📌 و حدود 25 مؤسسه فقهی دیگر...
📘 آموزشی پژوهشی با رویکرد فعالیت در حوزه علوم انسانی اسلامی
📌 موسسه امام خمینی
📌 دانشگاه باقرالعلوم
📌 دفتر حوزه و دانشگاه
📌 فرهنگستان علوم اسلامی
📌 موسسه تحقیقاتی اسرا
📌 مرکز مطالعات زنان و خانواده
📌 اندیشکده اقتصاد مقاومتی
📌 دانشگاه ادیان و مذاهب
📌 و...
✅ نقاط اتصال نظام و حوزه:
🔹 مرکز پژوهشهای فقهی مجلس
🔸 دبیرخانه حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
🔹 دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری
🔸 دفتر پژوهش های فقهی شورای نگهبان
🔹 دفتر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت
🔸 مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
🔹 مرکز مطالعات فقهی قوه قضاییه
✅ نقاط اتصال حوزه و فضای بین المللی
📌 مجمع جهانی اهل بیت
📌 مجمع جهانی تقریب مذاهب
📌 جامعه المصطفی
📌 جامعه المرتضی
📌 دانشگاه ادیان و مذاهب
📌 دهها مجموعه غیررسمی و طلبگی
ادامه دارد...
➖➖➖➖➖
بخش اول یادداشت:
https://eitaa.com/taalighat/1658
➖➖➖➖
✅@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب 📌بخش دوم 10) در #حوزه_پساانقلاب طلاب فاضل بسیار
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
📌بخش سوم
🔻 زاویه قرائت رشد حوزه
مهم است ما چه عنصر یا عناصری را بهعنوان مؤلفههای رشد و تحول حوزه شناسایی و معرفی میکنیم.
اینکه حوزه #رشد_کمی داشته و مثلا از چند مدرسه انگشتشمار امروز به چندصد حوزه علمیه رسیدهایم یا اینکه قبل از انقلاب تعداد طلاب کمتر از 3 هزار نفر بود و امروز از مرز 100 هزار نفر عبور کرده است؟
یا ملاک را #رشد_کیفی میدانیم؟ و تعریف مان از رشد کیفی چیست؟ آیا افزوده شدن رشتههای جدید یا آموختن زبان خارجه یا امثال کذا و کذا؟
1) همه آنچه تاکنون درباره #حوزه_پساانقلاب گذشت درست است اما مغز و محور اصلی رشد حوزه پساانقلاب نکتهی دیگری است.
حوزه امروز #جامعهگرا نظامگرا و دارای رویکرد #حل_مسئله است. بخش خوبی از نخبگان حوزه امروز فهم خوبی از حکمرانی، نظام اسلامی، نظام مسائل آن و زاویه حل آن دارند.
2) حوزه در مکتب و اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی، #مادر_انقلاب است و تز انقلاب را تولید میکند. اینکه بخش خوبی از نخبگان حوزه میدانند حوزه باید از انقلاب #پشتیبانی_تئوریک کنند و فهم خوبی از آن دارند، مهمترین دستاورد است.
3) از سوی دیگر #رویکرد_تمدنی به مسائل و گشودن افقهای بلند در قرائت اندیشه دینی موجب شده است بخشی از این نخبگان در لایه دیگری به مسائل و حل آن بيانديشند. اینکه حوزه امروز در همه لایههای زیر دارای تأملات ارزشمندی هستیم:
روششناسی تولید علم
نگاه درجه دوم به علوم
توسعه مقوله روششناسی
امتداد عرفان تا جامعهسازی
رویکرد امتداد فلسفه
رویکرد فقه و نظام سازی
همه گویای تحول رویکردی در #حوزه_پساانقلاب است.
4) طیف قابل توجهی از طلاب و نخبگان در حال اندیشهورزی حول #مکتب_امام هستند. مکتب امام و رهبری در حال تبديل شدن به دانش قابل مصرف برای حکمرانی انقلابی است. تولید نظریه نظام انقلابی از اندیشه بدیع و اصیل امام و آقا و نگاه منظومهای به آن نشان از یک ارتقای ویژه است.
🔅 مهمترین اتفاقی که افتاده است اینکه بخشی از بدنه اثرگذار طلاب محوریترین جمله راهبردی حضرت روحالله را بهعنوان جهت زیست صنفی و مأموریت و باور اساسی خود پذیرفتهاند: "#الاسلام_هو_الحکومه"
این همه نشان میدهد حوزه در #مسیر_تحول است هرچند هنوز تا تحول مطلوب فاصله دارد.
🔻🔻🔻🔻
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب 📌بخش سوم 🔻 زاویه قرائت رشد حوزه مهم است ما چه
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
📌بخش چهارم
🔻 فقر روایت و عدم ارائه تصویر کلان حوزه
امروز چهره واقعی حوزه و ابعاد تحول و پیشرفت آن نهتنها برای بیرون حوزه که حتی برای بخشی از جامعه مذهبی و انقلابی نیز شناختهشده نیست. تلقی از واقعیت حوزه امروز، یک تلقی سنتی و براساس اطلاعات بسیار قدیمی است. اما چرا؟
1) نقطه اتصال جامعه و حوزه در عموم کشور، بدنه روحانیون شهرستانها و طلاب بومی هستند. در بین همه این عزیزان فرهیختگان و نخبگانی بهچشم میخورند که باید قدردان آنها بود اما شايد این طیف دارای کثرت و پراکندگی بالا نیستند، ازاین رو جامعه بیشتر با طبقه متوسط به پایین حوزه مرتبط میشود.
📍در اینجا ایده "سیاست #تبلیغ_نخبگانی" را مطرح خواهیم کرد.
2) #بازنمایی_رسانهای نسبت به نهاد روحانیت در رسانه، معمولاً گرایش به زاویه نقد و تنقیص دارد و ذهنیت سنتی جامعه روحانیت را عنصری کم اثر تلقی میکند.
📍در اینجا ایده "سیاستگذاری بازنمایی رسانهای" را مطرح خواهیم کرد.
3) محصولات بخش نخبگانی حوزه، درون حوزه بازتولید و ترویج میشود و در چرخه مصرف جامعه قرار نمیگیرد. کسی مسئولیت توزیع و ایجاد چرخه تعاملاتی حوزه و بیرون آن را بهعهده ندارد و روند عادی آن بسیار کند طی میشود.
4) کسی حوزه امروز را #روایت نمیکند و یک #تصویر_کلان از آن به جامعه ارائه نمیدهد. اساساً مسئله #افکار_عمومی و #ذهنیت_اجتماعی برای ما بهعنوان یک #مسئله و مقوله متمایز و محل گفتگو و برنامهریزی و تدبیر مطرح نیست.
5) ما #پایش_اجتماعی جدی، گسترده و دقیق از ذهنیت اجتماعی نسبت به حوزه یا نداریم و یا بهصورت ناقص و بریده از تدبیر داریم. لذا اقدامات خرد ما نیز مسئلهای را حل نمیکند. ما نمیدانیم دقیقاً چند گره ذهنی اصلی در جامعه نسبت به حوزه و به تفکیک طبقات مختلف نسبت به جامعه وجود دارد.
6) هرچند فرهیختگی و تحول آفرینی در حوزه مناسبات اجتماعی حوزه و جامعه از سوی برخی طلاب و روحانیون بهصورت کنش فردی در موارد متعددی مشاهده میشود اما کسی متولی #بازسازی_مناسبات_اجتماعی حوزه و جامعه، ارتقای آن و استخراج الگو از تجارب موجود نیست.
این همه یعنی حوزه محتاج توجه به ذهنیت اجتماعی و برنامهریزی نسبت به آن در لایههای مختلف است.
اما نکته جالب توجه اینکه در نهاد حوزه کسی خود را #متولی_تصویرسازی و #روایت_حوزه نه برای داخل حوزه و طلاب و نه برای بیرون حوزه و جامعه نمیداند.
#حوزه_پساانقلاب
🔻🔻🔻🔻
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب 📌بخش چهارم 🔻 فقر روایت و عدم ارائه تصویر کلان ح
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
بخش پنجم (تکمله بخش چهارم)
ضرورت سیاستگذاری نحوه بازنمایی دین و روحانیت در رسانه
🔻 امروز کسی تردیدی در اثرگذاری #رسانه بر #ذهنیت_اجتماعی ندارد. رسانه است که ذهنیت جامعه را نسبت به موضوعی زاویه میدهد و از همان منظر است که مسائل را میبینند مگر پای امر فائقی در میان باشد که بارها از آن یاد کردم و نام #رسانه_اجتماعی بر آن نهادم.
🔻 اما اگر درهمین نقطه اثرگذاری و روایتگری رسانه هم بایستیم خواهیم دید در حوزه و بهتبع آن رسانههای انقلابی هیچ سیاست و راهبرد کلانی وجود ندارد که نحوه بازنمایی دین، دینداران و نهاد روحانیت را چگونه نشان دهد.
🔻 چندسال پیش با یکی از بزرگواری که عضو شورای نظارت بر صداوسیما بود گفتگو میکردم و پرسیدم چه میکنید؟ (اتفاقا ایام نوروز هم بود.) گفت سریال پایتخت را میبینم و نکات منفی آن را تذکر میدهم! فقط سکوت کردم!!!
🔻 آيا درباره سیاستهای کلان حاکم بر رسانه، جهتدهی به افکار عمومی، موردپژوهی تجارب مثبت و منفی موجود، ظرفیتشناسی رسانه ملی برای تحول نگاه به حوزه و... گفتگو میشود؟ وقتی تراز تحلیل به مسئله تا این حد ساده است نمیتوان انتظار تحول داشت. تکتک موارد بالا مسائلی است که بايد مورد بحث و گفتگو و طراحی و تدبیر قرار بگیرد.
🔻 بیشک امروز باید به یک سیاستگذاری کلان درباره نحوه بازنمایی حوزه، دین و روحانیت در رسانه رسید. البته بايد تعریف و تحلیل روشنی از سیاستگذاری دراین عرصه و معنای آن و گسترهاش داشت.
🔻 اما مهتر از رسانه بهمعنای اصطلاحی آن، همان #رسانه_اجتماعی است. در تعامل خرد با طبقات مختلف اجتماعی احساس احترام و اعتماد به روحانیت بسیار ملموس است. این سرمایه را باید قدر دانست، بستر تاریخی آن را تحلیل کرد و مقیاس آن را توسعه داد.
انشالله این مسئله را ذیل سلسله یادداشتهای "آینده جبهه انقلاب" تفصیل خواهم داد.
#حوزه_پساانقلاب
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب بخش پنجم (تکمله بخش چهارم) ضرورت سیاستگذاری
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
بخش ششم
🔹 بااین همه دستاورد و کارنامه مثبت، چرا حوزه در اذهان دچار قضاوت منفی میشود؟
🔹 ویترین نامناسب
متأسفانه گاهی چهرههایی بهعنوان #نماد_حوزه در جامعه شناخته میشوند که در واقع نماد #عقلانیت_حوزه امروز نیستند اما تریبون در دست آنهاست و ویترین حوزه را اشغال کردهاند. جامعه بر اساس لایه رویین و پیشروی خود حوزه را قضاوت میکند و تعميم میدهد. بااینکه حوزه مملو از #نخبگان نواندیش و نوآور است که یک عقلانیت راهبردی باید نحوه اتصال آنها به ذهنیت و مرجعیت اجتماعی را تدبیر کند.
🔹 فقدان روایت و تصویر کلان
در حوزه کسی دارای #روایت_کلان از واقعیت حوزه بعد از انقلاب نیست. حتی بسیاری از حوزویان نیز از پیشرفتها و دستاوردها با خبر نیستند. وقتی با #فقر_روایت مواجهیم آنچه غالب میشود #روایت_فقر است یعنی ناداری هاست که بهچشم میآید بهجای داراییها.
🔹 فقدان قرائت فاخر از هویت حوزه
حتی یک گام بالاتر، ما امروز یک #قرائت_فاخر از هویت حوزه نداریم. حوزه چیست؟ در حیات انسان شیعی حوزه چه نقش، و جایگاهی دارد؟ حوزه شیعی در طول تاریخ هزارساله خود چه بوده و چه خطی را دنبال کرده است؟ حوزه پساانقلاب چه هویت جدیدی را رقم میزند؟
ما پاسخهای عمیق و دقیقی بههمین پرسشها نمیدهیم تا حتی در بدو ورود طلبه به حوزه او را سرشار از یک احساس شورانگیز و افتخارآمیز کنیم. نه یک احساس صرف که یک شناخت عمیقِ شورآفرین....
🔹 عدم امتداد دستاوردهای حوزه
حوزه مملو از اقدامات و تولیدات و کنشهای متعدد و متنوع است. بسیاری از این کنشها امتداد یافته اما مبدأ آن برای مصرفکنندگان روشن نیست و بسیاری هنوز در یک #چرخه_مصرف قرار نگرفته است تا جامعه شیرینی محصول حوزه را لمس کند.
#حوزه_پساانقلاب
🔻🔻🔻🔻
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب بخش ششم 🔹 بااین همه دستاورد و کارنامه مثبت، چر
📝 حوزهای که نمیشناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب
بخش هفتم
سطوح مختلف نخبگان و ناتوانی در توصیف و معرفی نخبگان
🔻 همانطور که اشاره شد معمولا نقطه اتصال جامعه و روحانیت یا منبری ها و مبلغین عزیز هستند و یا #بلاگر_طلبهها، در نتیجه جامعه از آشنایی با طیف گسترده دیگری از روحانیت محروم میماند.
🔻 #فقر_روایت و توصیف نخبگان
اساساً کسی متولی روایت حوزه و روایت نخبگان حوزه برای عموم جامعه و جامعه نخبگانی نیست، لذا برداشت از روحانیت محدود به چند چهره مشخص میماند که البته بیتردید در جای خود ارجمند و ارزشمند هستند.
🔻 مسئله فقط شناخت نخبگان حوزه نیست، بلکه مسئله #توصیف_نخبگان است. چه آنکه بسیاری از نخبگان را میشناسیم اما توصیف درستی از ظرفیتهای آنها نداریم. و بالاتر اینکه توان توصیف آنها را نیز نداریم. دراین یادداشت کوشیدم مسئله #توصیف_راهبردی را توضیح دهم:
https://eitaa.com/taalighat/1413
🔹 و بهعنوان مثال در این یادداشت کوشیدم نگاهی به ظرفیت آیتالله تحریری در تهران بیاندازم:
https://eitaa.com/taalighat/1414
🔹 و دراین مجموعه یادداشتها موارد متعددی را متعرض شدم:
https://eitaa.com/taalighat/1418
🔹 حتی نیاز به معرفی جوانان حوزوی را بهعنوان یک مسئله مهم میدانم و در یادداشتی تلاش شد طیفی از نخبگان جوان و انقلابی حوزه (نسل جدید طلاب انقلابی) معرفی شوند:
https://eitaa.com/taalighat/1100
🔹 بهعنوان نمونه باز هم میتوان به موارد متعددی از نخبگانی که عموم جامعه و جامعه نخبگانی شناختی از آنها ندارند و حتی در خود حوزه نیز شاید آنچنان شناختهشده نباشند، اشاره کرد که یادداشتهای تفصیلی دیگری میطلبد تا یک به یک افرادی را نام ببریم و توصیف کنیم. مسئله اولاً افراد نیستند، بلکه مسئله زاویه دید ما به ظرفیتهای موجود است.
#حوزه_پساانقلاب
#توصیف_راهبردی
🆔@taalighat
تعلیقات
#لینک 🔻فهرست یادداشتهایی باعنوان: "حوزه ای که نمی شناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی" 🔹بخش
📌 درباره این موضوع تاکنون 7 یادداشت تقدیم شد. بناداشتم زوایای دیگری از جمله "حوزه پساانقلاب و علوم انسانی" را نیز مطرح کنم اما گمانم طرح مسئله نیاز به یک نشست مستقل و ارائه تفصیلی دارد.
انشاالله در فرصتی دیگر زوایای دیگر این موضوع را ادامه میدهیم. از ابراز لطف عزیزان بابت یادداشتهای اخیر سپاسگزارم.
انشاالله بهشرط توفیق موضوع قبلی یعنی "چه باید کرد" که درباره آینده کنشگری جبهه انقلاب بود را ادامه خواهیم داد.
#حوزه_پساانقلاب
🆔@taalighat
#حوزهای_که_نمیشناسیم
✅ دو یادداشت بسیار خوب از حجتالاسلام والمسلمین دکتر حبیبالله بابایی از اساتيد برجسته علوم انسانی و حوزه مطالعات تمدنی، باعنوان "#توتالیتاریسم_شبه_علم" که در نقد سخنان اخیر وزیر علوم نگاشته شده است و توصیفی از وضعیت حوزه امروز است و میتوان آن را ادامه دغدغه یادداشتهای "حوزهای که نمیشناسیم" دانست:
https://eitaa.com/Habibollah_Babai/1575
https://eitaa.com/Habibollah_Babai/1576
#حوزه_پساانقلاب
#علوم_انسانی
#وزیر_علوم
#دکتر_بابایی
🆔@taalighat
تعلیقات
#لینک 🔻فهرست یادداشتهایی باعنوان: "حوزه ای که نمی شناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی" 🔹بخش
📝 بهبهانه آغاز سالتحصیلی جدید حوزههای علمیه
امروز رسماً سالتحصیلی حوزههای علمیه آغاز شد. اطلاعیه برگزاری انواع دروس سطوح عالی و خارج در زمینه فقه و اصول و تفسیر و کلام و فلسفه و عرفان چشمنواز است.
1. حوزه سنتی و دروس خارج
امروز بیش از 270 درس خارج فقه و اصول بهصورت رسمی در حوزه علمیه قم دائر است و تعداد دروس خارج غیر رسمی به بیش از اینها میرسد.
هرچند کرونا بر همه نظامهای آموزشی اثر منفی داشت و حوزه نیز مستثنی نبود اما همچنان دروس اصلی با نشاط و پویایی در حال برگزاری است.
اما برخی #حوزه_سنتی را آماج نقد قرار میدهند غافل از اینکه حوزه سنتی، میراث دار ده قرن مجاهدتهای علمی فقها و علمای شیعه در طول تاریخ بودهاند که سینه به سینه میراث علمی و منهجی و روشی را به این نسل منتقل کردند. این نقش تاریخی را اگر ناديده بگیریم، یعنی از #مکانیسم_اجتماعی انتقال #سرمایههای_تمدنی غفلت ورزیدهایم.
تکیه بر این میراث عظیم و به تعبیر امام راحل منهج #فقه_جواهری که #نماد_تفقه_اصیل شیعی است، امکان حضور در عرصههای نوپدید را فراهم میآورد. آنچه امروزه تحت عنوان فقه معاصر شنیده میشود، بدون تکیه به این تراث غنی امکان پدیدآمدن و پیش رفتن نداشت.
اما #انقلاب_اسلامی با بهره بههنگام از ظرفیت حوزه سنتی، افقهای نو را پیش روی آن گشود و بسیاری از بزرگان همین طیف به دعوت انقلاب روی خوش نشان دادند و گام در مرحله نخست پرداختن به نیازهای فکری حکومت دینی نهاد.
در چنين بستری بود که فقه معاصر متولد شد. نقش محوری، هوشمندانه و درایت راهبردی آیتالله #اعرافی در ایجاد چنين پیوندی بین حوزه سنتی و موضوعات جدید در سالهای اخیر، انکارناپذیر است.
این همه بهمعنای عدم انتقاد نسبت به کنش سیاسی بخشی از حوزه سنتی نیست.
2. فقه معاصر، گستره موضوع و انقلاب
بنابر آنچه گذشت امروز در کنار دروس خارج فقه با موضوعات عمومی عبادات و معاملات دروس خارج با موضوعات جدید نیز در جریان است. برخی از این موضوعات عبارتند از:
۱. فقه اجتماعی
۲.فقه احیای حقوق عامه
۳. فقه اخلاق
۴. فقه اداره
۵. فقه امنیت
۶. فقه بورس و بازارهای مالی
۷. فقه بیمه
۸. فقه پزشکی
۹. فقه پول
۱۰. فقه پولشویی
۱۱. فقه تربیت
۱۲. فقه جمعیت
۱۳. فقه حریم خصوصی
۱۴. فقه حقوق بشر
۱۵. فقه حکمرانی
۱۶. فقه حکومت
۱۷. فقه خانواده
۱۸. فقه رسانه و احکام آن
۱۹. فقه رمز ارزها
۲۰. فقه روابط بین الملل
۲۱. فقه رؤیت هلال ماه با چشم مسلح
۲۲. فقه شخص حقوقی و شرکت های سهامی
۲۳. فقه عدالت
۲۴. فقه عقود مستحدثه
۲۵. فقه فضای مجازی
۲۶. فقه قانون
۲۷. فقه مالکیت فکری
۲۸. فقه محیط زیست
۲۹. فقه هوش مصنوعی
۳۰. فقه ورزش
۳۱. فقه کارگزاران
۳۲. نظام اقتصادی اسلام
۳۳. فقه هوش مصنوعی
این تنوع نشان میدهد #حوزه_امروز در واقع #حوزه_پساانقلاب است. حوزهای که به نیازهای روز بیاعتنا نیست. خود را متعهد به حل مسئله جامعه اسلامی میداند. هرچند در آغاز راه باشد.
#فقه_معاصر یک آغاز است، و این آغاز نیاز به افزونههای جدی دارد. #آسیبشناسی و تحلیل روند موجود لازمه رساندن این مسیر به مرحله دوم است. مرحلهای که درک دقیقی از امر #حکمرانی دارد و هم #مدرنیته را میشناسند که انشاالله در یادداشت مستقلی به آسیبشناسی فقه معاصر خواهیم پرداخت.
3. مراجع تقلید، چشم و چراغ حوزه
اما این سرمایه با حضور ارزشمند و بیبدیل #مراجع_تقلید پدید آمده است. چندی پیش که سری به مسجد اعظم زدم، از فقدان تدریس حضرات آیات عظام #وحید خراسانی، #شبیری زنجانی و #مکارم شیرازی دلگیر شدم. چندی پیش بود که مسجد اعظم برای درس این اعاظم مملو از جمعیت میشد و امروز کهولت سن مانع از این فیض شده است. الحمدلله که هنوز درس حضرات آیات عظام #نوری همدانی، #سبحانی و #جوادی آملی برقرار است. مراجع ستونهای حوزه هستند و به واسطه ایشان است که این فیض جریان میگیرد. اساتیدی که امروز تکیه بر مسند تدریس خارج دارند، دیروز از دریای علم این اعاظم متنعم بودند. مبادا نسبت به این سرمایه عظیم ناسپاس و قدرنشناس باشیم.
#حوزه_پساانقلاب
#حوزه_علمیه
#فقه_معاصر
🆔@taalighat