غایبان بزرگ این روزها...
🔻 حدود دوماه از حوادث و اغتشاشات اخیر میگذرد. مسئله لایههای مختلفی از خود را نشان داده است، اما هیچ کنش ویژه و درخوری از مدیر و نهاد رسمی #حوزه دیده نشد.
❓سوال: آیا مسئولین حوزه، بهویژه جناب آقای #اعرافی خود را مخاطب برخی مسئولیتهای اجتماعی در این شرایط میدانند؟ اگر پاسخ مثبت است، اقدام ایشان طی این مدت چه بوده است؟ اکنون حوزه باید #اقدام_هوشمندانه و میدانی داشته باشد نه #انفعال!
🔻از #فقه_معاصر حرف میزنیم با این ادعا که رسالت خود را پاسخ به نیازهای روز جامعه میداند.
سوال: الان نیاز روز چیست؟
آیا #روش، #مدل و سبک پاسخی به نیازهای جامعه، غیر از نگارش کتاب و مقاله داریم؟ اکنون هنگامهی #تفقه متناسب با زمانه است، اما میبینیم ساختار #فقه_معاصر که #ناتمام می دانستیمش، امروز در هیچ کجای صحنه حضور ندارد. آیا نبايد در تعریف مان از #فقه_معاصر تجدیدنظر کنیم؟
🔻 وقتی با یک #جنگ_ترکیبی مواجهیم، نیاز به #طراحی_چندلایه خواهیم داشت. محصور شدن در مدلهایی چون #بیانیه و تجمع در فیضیه یعنی زیستن در چند دهه گذشته. یعنی نشناختن نیاز روز، یعنی انقطاع از #مسئله_اجتماعی.
🔻 آیا نمیشود نسبت به این #جنگ_ترکیبی یک #طراحی_ترکیبی انجام داد؟ آیا باور داریم وسط میدان جنگ هستیم و جنگ در لایه فرهنگی، کنشگر فرهنگی میخواهد؟ انشالله انتظار نداریم که این وظیفه را سپاه یا اطلاعات انجام دهد، او که درگیر بعد امنیتی و اطلاعاتی مسئله است، ما کجاییم؟
🔻 انتظار زیادی نیست که بگوییم این دوماه باید بیشتر شاهد حضور فعال و هوشمندانه آقای #رستمی (نهاد)، آقای #قمی (سازمان)، آقای حاج علی اکبری، آقای #واعظی و آقای #اعرافی می بودیم. نهادهای فرهنگی ما باید بتوانند در میانه حوادثی که بُعد فرهنگی نیز دارد، #سررشته_داری و #راهبری_اجتماعی و توان مدیریت و #حل_مسئله داشته باشند.
📍چیزی که امروز شاهد آن نیستیم.
#مرکز_مدیریت_حوزه
#سازمان_تبلیغات
#نهاد_نمایندگی
#دفتر_تبلیغات
#فقه_معاصر
#حل_مسئله
#جنگ_ترکیبی
#راهبری_اجتماعی
#تأملی_درباب_اغتشاشات1401
🆔 @taalighat
❇️ نقدی بر بیانیه مدیر حوزههای علمیه نسبت به حوادث اخیر (1)
🔻 تقریباً بیش از دوماه بود که از حوادث اخیر کشور میگذشت که مدیر حوزههای علمیه در قالب انتشار #بیانیه واکنش تفصیلی به این حوادث نشان دادند.
eitaa.com/sedayehowzeh/36095
بیانیهای حاوی نکاتی قابل توجه که به بررسی ابعاد #جنگ_ترکیبی و بعد بیان وظایف و رسالت طیفهای مختلف میپردازد. در گام بعدی ایشان بیانیهای خطاب به طلاب صادر نموده و در آن از ضرورت تبلیغ و تبیین در ایام فاطمیه سخن گفتند.
🔻 اما فارغ از محتوای مفید بیانیه، پرسش اینجاست: آیا #کنش_متناسب با حوادث اخیر، نگارش بیانیه است؟ یا بیانیه در کنار اقدام عملی، کنشی مطلوب بهشمار میآید؟ کنش مورد انتظار از مسئولین محترم مرکز مدیریت حوزه علمیه چیست؟ اساساً #بیانیه دارای چه سطحی از #اثرگذاری اجتماعی و قدرت حل مسئله است؟ به بیان دیگر بیانیهها چه زمانی دارای #کارکرد هستند؟ در ادامه بهصورت گذرا نگاهی به این موارد خواهیم داشت:
🔻 نوع کنش هر فرد باید متناسب با #جایگاه_اجتماعی، #حوزه_اثرگذاری و امکانات و ظرفیتهای در اختیار او باشد. نوشتن بیانیه زمانی اثر دارد که جامعه، فردی را بهعنوان یکی از #مراجع_فکری خود بهشمار آورده و منتظر است نظر و موضع او در حوادث را بداند.
🔻 جناب آقای #اعرافی در فضای عمومی جامعه و کشور اساساً فردی شناختهشده و دارای مرجعیت نیستند. حتی شاید با یک کار آماری ببینیم درصد بسیار زیادی حتی اسم مدیر حوزه را هم نمیدانند. چه رسد به اینکه منتظر اعلام موضع او باشند. این سخن حتی درباره جامعه مذهبی نیز میتواند صادق باشد.
🔻 پس #کنش_متناسب با جایگاه اجتماعی مدیر حوزه اساساً از جنس #بیانیه و رهنمود نیست بلکه از جنس #عملیات و #اقدام است. آن هم باتوجه به ظرفیت عظیمی که در دسترس اوست. نخبگان، بزرگان و طلاب اهل اندیشه در حوزه، نهادهای حوزوی و نهادهای فرهنگی حاکمیتی همه در دسترس وی برای اقدام هستند.
🔻 ایشان در بخش رسالت و وظیفه ما، 12 وظیفه برای حوزه تعيين میکنند. سوال اینجاست: #مخاطب این وظایف کیست؟ آیا کسی غیر از مدیر حوزه میتواند و باید بسیاری از این موارد را محقق کند؟ آیا با صرف بیان بایستهها، شاهد تحقق آنها خواهیم بود؟ بهنظر باید در #مدل نسبت گیری با #مسائل_اجتماعی نیاز به تجدید نظر داریم. مسئله اجتماعی با اقدام حل میشود نه با بیانیه.
🔻 البته اگر بیانیه در کنار چند اقدام هوشمندانه عینی قرار گیرد و یک پازل را تکمیل کند، قابل دفاع خواهد بود. طبیعتاً بهدلیل کاستی اطلاعات ما، ممکن است مدیر محترم حوزه طی این مدت اقداماتی داشتهاند که از آن بیخبریم و قضاوت ما بر اساس نتایج و مشاهدات میدانی است.
📍یک نکته: میزان #انعکاس، بازتاب، تحلیلِ دربارهی بیانیه، نشاندهنده مقیاس اثرگذاری آن است. آیا از میزان بازتاب خبری و رسانهای این بیانیه خبری دردست هست؟
📌 در ادامه طی چند یادداشت پیشنهادهایی عملیاتی برای اقدام متناسب از جایگاه مدیر حوزه تقدیم میشود.
#حوزه_علمیه
#پایگاه_اجتماعی
#کنش_متناسب
#حوزه_اثرگذاری
#جایگاه_اجتماعی
#جنگ_ترکیبی
#مدیر_حوزه
#تحلیل
🆔 @taalighat
#دیدار_رهبری
#کوتاهنوشت (1)
لزوم بازنگری سازمان حوزه در سیاستهای کلان خود
🔻بیانات امروز رهبری لایههای مختلف و #مخاطب متعدد داشت. یکی از این مخاطبین مهم این بیانات مدیریت حوزههای علمیه است.
🔻 #حوزه سالیانی است که برای وجوه ارتباط اجتماعی خود فکری نمیکند. رسالت خود را تنها در علم ورزی تعریف کرده است. در سالهای مدیریت جناب آقای #اعرافی آنچه برجستگی داشت تقویت مقوله علمی بود از #درختواره تا #فقه_معاصر که البته مورد تمجید رهبری هم بود.
🔻 اما نگاه به #مناسبات_اجتماعی حوزه فاقد برنامهریزی مجزا و مستقل بوده است. از تربیت نیروی متخصص تا تولید محتوا. شايد این تلقی در نهاد حوزه وجود داشته است که این مسئله تنها از وظایف #سازمان_تبلیغات و #دفتر_تبلیغات است.
🔻 مدیریت حوزه علمیه حتی در طراحی نظام آموزشی و تربیتی خود نگاهی به رسالتهای اجتماعی طلبه ندارد. آنچه در سبد تعلیمات حوزه برجسته است چیز دیگری است.
🔻 بیانات اخیر رهبری در راستای تغییر نگرش در لایه #سیاستگذاری حوزههای علمیه نیز قابل ارزیابی است.
📌ادامه دارد...
#مرکز_مدیریت_حوزه
#بازنگری_سیاستی
#سیاستگذاری
🆔 @taalighat
تعلیقات
#دیدار_رهبری #کوتاهنوشت (3) 🔹 دستور رهبری برای تشکیل کانون تبلیغی روی دیگر ضعف در نهادهای متولی تب
🔹 جناب آقای #اعرافی بازهم در راستای حمایت از بیانات رهبری #بیانیه دادند و پیش از این طی چندین یادداشت نوشتم که بیانیه، درمان دردها نیست. متن بیانیه ایشان 🔻🔻
https://eitaa.com/hawzahnews/48661
📝 درباره دعوت از آیتالله اعرافی برای کاندیداتوری در انتخابات ریاستجمهوری
🔻 متأسفانه از دیشب چندین متن بهعنوان دعوت از آیتالله اعرافی برای شرکت در انتخابات منتشر شده است. چندنکته دراین زمینه: برای دعوت از یک فرد برای یک مسئولیت باید شناخت کافی از آن فرد و آن مسئولیت داشت. دعوت از جناب آقای #اعرافی برای #ریاست_جمهوری مبتنی بر یک مقارنه و #موازنه_ناصحیح است.
معدل مدیریت جناب آقای اعرافی در حوزه به نسبت مدیران قبلی حوزه، قطعاً معدل بالاتری است. ایشان برجستگیهای مهمی هم دارند که میتوان برشمرد اما مقارنه بین این امور و تناسب جناب شان با ریاستجمهوری غلط است. مواردی به اختصار:
1. عرصه #حکمرانی عرصه پیچیدهای است. تجربه اداره سازمان حوزه، برای اداره کشور کفایت نمیکند. یعنی کسیکه بهترین #مدیر_حوزه بوده باشد، الزاماً بهترین مدیر در سطوح عالی حکمرانی هم نیست، چه برسد به بهترین رئیس جمهور!
نمونهای از جنس مسائل و پیچیدگیهای حکمرانی:
مسئله اقتصاد
مسئله صنعت
مسئله تعامل با قوا
مسئله سیاست خارجی
مسئله مدیران اجرایی
مسئله فساد و ابعاد آن
مسئله شناخت دستگاه حاکمه
صدها مسئله دیگر، گذشته از بحرانها و اقتضائات آنی و فوری کلان.
جناب اعرافی همه تجربیات خود را در حوزه داشتهاند. مدیریت 3 مرکز آموزشی و پرورشی حوزوی که البته در سبک مدیریت و موفقیت در همانها هم امکان سخن بسیار است. اما برفرض فقدان هرگونه مشکل مدیریتی، ایشان نهایتاً میتواند گزینه مناسبی برای وزارت علوم باشد، نه ریاستجمهوری!
2. وی تجربه حضور در مجلس شورای اسلامی، وزارتخانهها، مدیریتهای اجرایی کشور و... را ندارد. وی #عضو_جدید شورای نگهبان و مجلس خبرگان محسوب میشود و نه از اعضای قدیمی. هرچند عضویت در خبرگان تلازمی با شناخت محیط اجرا ندارد. وگرنه با این استدلال باید از آیتالله جنتی بهعنوان گزینه اصلح سخن به میان آورد.
3. نحوه اداره کشور براساس شناخت سیستم #حکمرانی و همراهی قوای مختلف و ارکان مدیریتی محقق میشود. جناب اعرافی جایگاهی نزد این عناصر ندارند و به سادگی نخواهند توانست هماهنگی لازم را محقق کنند.
4. مقایسه اعرافی و رئیسی یک مقایسه بلاوجه است. رئیسی تجربه گستردهای در حاکمیت داشته است:
10 سال رئیس سازمان بازرسی
10 سال معاون اول قوه قضائیه
۳سال ریاست قوه قضائیه
تولیت آستان قدس رضوی (سازمان بزرگ اقتصادی در خاورمیانه)
ولی جناب اعرافی صرفاً مدیریت حوزههای علمیه منهای حوزه خراسان و تهران و اصفهان را در اختیار داشتهاند!
5. جناب اعرافی برای مردم و جمهور گزینه امتحان پسنداده و غیرقابل تکیه و اعتمادی است. مردم چطور به ایشان تکیه کنند؟ به اعتبار کارنامه مدیریت حوزه؟ ایشان بههیچوجه نمیتواند #اجماعساز باشد. نه بین مردم و نه بین نخبگان سیاسی جبهه انقلاب.
6. ایشان فاقد شناخت جزیی و بهتبع طرح عملی روشن برای مدیریت کشور در حوزه اقتصاد و صنعت و مسکن و... است. با استدلال به تجربه اندک ستادهای راهبری حوزه، که درمواردی جدا ضعیف و محل نقد بوده، نمیتوان کسی را راهی پاستور کرد.
7. جناب اعرافی در امتداد سبک مدیریت رئیسی، نمیتواند یک #مدیر_مردمی موفق باشد. چه اینکه طی سالیان متمادی مدیریت حوزوی یکی از آسیبهای جدی مدیریت ایشان عدم ارتباط وثیق با بدنه طلاب و عدم امکان تعامل ساده طلاب با ایشان بوده است. البته پیامک پاسخ دادن امری قابل تقدیر است که نمیتوان آن را نمونه مدیریت مردمی برشمرد.
8. نفس معرفی جناب آقای اعرافی آن هم از سوی طلاب، بهعنوان گزینه ریاستجمهوری یک #اشتباه_راهبردی است.
اولاً سیره امام خمینی عدم ریاستجمهوری فرد روحانی مگر در شرایط ضروری است و الان باتوجه به حضور چهرههای مختلف انقلابی چنین ضرورتی وجود ندارد.
ثانیاً پیامی که ما به جامعه میدهیم، پیام صنفی است نه پیام ملی. جامعه معنای نامناسبی از این معرفی دریافت خواهد کرد و گسلهای متعددی فعال خواهد شد.
ثالثاً بهدلیل ناشناختهبودن ایشان در بین حتی عموم انقلابیها، فضلاً از عموم مردم و مسئولان، این فرصت کوتاه بهجای اجماع سازی منتهی به #اجماع_سوزی و #دعوای_درون_جبههای میشود.
9. #ابهامات دیگری درباره جناب ایشان وجود دارد که فعلاً نیازی نیست از آن سخن بگوییم. این نقدها نفیکننده ظرفیت ایشان و توانمندیشان برای مدیریت حوزوی نیست. قدردان زحمات ایشان در حوزه هستیم و #خیرخواهانه این دعوت را به ضرر ایشان، حوزه و جامعه میدانیم.
بهاین نکته توجه کنیم، حضور ایشان در رأس #شورای_عالی_حوزه میتواند ظرفیت جدیدی برای حوزههای علمیه فراهم کند. تمرکز براین دعوت مناسبتر و دقيق تر است.
#انتخابات
#اعرافی
#حکمرانی
#اشتباه_راهبردی
🔻🔻🔻🔻
🆔@taalighat
تعلیقات
#لینک 🔻فهرست یادداشتهایی باعنوان: "حوزه ای که نمی شناسیم، واقعیت حوزه بعد از انقلاب اسلامی" 🔹بخش
📝 بهبهانه آغاز سالتحصیلی جدید حوزههای علمیه
امروز رسماً سالتحصیلی حوزههای علمیه آغاز شد. اطلاعیه برگزاری انواع دروس سطوح عالی و خارج در زمینه فقه و اصول و تفسیر و کلام و فلسفه و عرفان چشمنواز است.
1. حوزه سنتی و دروس خارج
امروز بیش از 270 درس خارج فقه و اصول بهصورت رسمی در حوزه علمیه قم دائر است و تعداد دروس خارج غیر رسمی به بیش از اینها میرسد.
هرچند کرونا بر همه نظامهای آموزشی اثر منفی داشت و حوزه نیز مستثنی نبود اما همچنان دروس اصلی با نشاط و پویایی در حال برگزاری است.
اما برخی #حوزه_سنتی را آماج نقد قرار میدهند غافل از اینکه حوزه سنتی، میراث دار ده قرن مجاهدتهای علمی فقها و علمای شیعه در طول تاریخ بودهاند که سینه به سینه میراث علمی و منهجی و روشی را به این نسل منتقل کردند. این نقش تاریخی را اگر ناديده بگیریم، یعنی از #مکانیسم_اجتماعی انتقال #سرمایههای_تمدنی غفلت ورزیدهایم.
تکیه بر این میراث عظیم و به تعبیر امام راحل منهج #فقه_جواهری که #نماد_تفقه_اصیل شیعی است، امکان حضور در عرصههای نوپدید را فراهم میآورد. آنچه امروزه تحت عنوان فقه معاصر شنیده میشود، بدون تکیه به این تراث غنی امکان پدیدآمدن و پیش رفتن نداشت.
اما #انقلاب_اسلامی با بهره بههنگام از ظرفیت حوزه سنتی، افقهای نو را پیش روی آن گشود و بسیاری از بزرگان همین طیف به دعوت انقلاب روی خوش نشان دادند و گام در مرحله نخست پرداختن به نیازهای فکری حکومت دینی نهاد.
در چنين بستری بود که فقه معاصر متولد شد. نقش محوری، هوشمندانه و درایت راهبردی آیتالله #اعرافی در ایجاد چنين پیوندی بین حوزه سنتی و موضوعات جدید در سالهای اخیر، انکارناپذیر است.
این همه بهمعنای عدم انتقاد نسبت به کنش سیاسی بخشی از حوزه سنتی نیست.
2. فقه معاصر، گستره موضوع و انقلاب
بنابر آنچه گذشت امروز در کنار دروس خارج فقه با موضوعات عمومی عبادات و معاملات دروس خارج با موضوعات جدید نیز در جریان است. برخی از این موضوعات عبارتند از:
۱. فقه اجتماعی
۲.فقه احیای حقوق عامه
۳. فقه اخلاق
۴. فقه اداره
۵. فقه امنیت
۶. فقه بورس و بازارهای مالی
۷. فقه بیمه
۸. فقه پزشکی
۹. فقه پول
۱۰. فقه پولشویی
۱۱. فقه تربیت
۱۲. فقه جمعیت
۱۳. فقه حریم خصوصی
۱۴. فقه حقوق بشر
۱۵. فقه حکمرانی
۱۶. فقه حکومت
۱۷. فقه خانواده
۱۸. فقه رسانه و احکام آن
۱۹. فقه رمز ارزها
۲۰. فقه روابط بین الملل
۲۱. فقه رؤیت هلال ماه با چشم مسلح
۲۲. فقه شخص حقوقی و شرکت های سهامی
۲۳. فقه عدالت
۲۴. فقه عقود مستحدثه
۲۵. فقه فضای مجازی
۲۶. فقه قانون
۲۷. فقه مالکیت فکری
۲۸. فقه محیط زیست
۲۹. فقه هوش مصنوعی
۳۰. فقه ورزش
۳۱. فقه کارگزاران
۳۲. نظام اقتصادی اسلام
۳۳. فقه هوش مصنوعی
این تنوع نشان میدهد #حوزه_امروز در واقع #حوزه_پساانقلاب است. حوزهای که به نیازهای روز بیاعتنا نیست. خود را متعهد به حل مسئله جامعه اسلامی میداند. هرچند در آغاز راه باشد.
#فقه_معاصر یک آغاز است، و این آغاز نیاز به افزونههای جدی دارد. #آسیبشناسی و تحلیل روند موجود لازمه رساندن این مسیر به مرحله دوم است. مرحلهای که درک دقیقی از امر #حکمرانی دارد و هم #مدرنیته را میشناسند که انشاالله در یادداشت مستقلی به آسیبشناسی فقه معاصر خواهیم پرداخت.
3. مراجع تقلید، چشم و چراغ حوزه
اما این سرمایه با حضور ارزشمند و بیبدیل #مراجع_تقلید پدید آمده است. چندی پیش که سری به مسجد اعظم زدم، از فقدان تدریس حضرات آیات عظام #وحید خراسانی، #شبیری زنجانی و #مکارم شیرازی دلگیر شدم. چندی پیش بود که مسجد اعظم برای درس این اعاظم مملو از جمعیت میشد و امروز کهولت سن مانع از این فیض شده است. الحمدلله که هنوز درس حضرات آیات عظام #نوری همدانی، #سبحانی و #جوادی آملی برقرار است. مراجع ستونهای حوزه هستند و به واسطه ایشان است که این فیض جریان میگیرد. اساتیدی که امروز تکیه بر مسند تدریس خارج دارند، دیروز از دریای علم این اعاظم متنعم بودند. مبادا نسبت به این سرمایه عظیم ناسپاس و قدرنشناس باشیم.
#حوزه_پساانقلاب
#حوزه_علمیه
#فقه_معاصر
🆔@taalighat