🔰نظم تکنیک جهان و خطرات پیشرو
✍️ رضا داوری اردکانی
🔸در صد سال اخیر جنگها و بلایا در نظر، #ادب و #تفکر اروپایی تفاوت آشکار داشته است تا آنجا که چشمانداز پیشرفت پدیدآمده در قرن هه بهتدریج پوشیده و پوشیدهتر شد و بالاخره در اندیشه #پستمدرن امید به آینده نظم کنونی جهان، دیگر جایی ندارد. گویی در این جهان معنای زندگی گم شده است و مردمان با سودای گذران عمر در #فضای_مجازی دلخوشند و احیانا آن را نشان کمال آدمی میدانند. با اینکه شعر، ادب و فلسفه معاصر ابتلای ما را به این توهم بزرگ و خطرناک گوشزد میکند، کمتر به آن پرداخته میشود یا با آنها تفنن میکنند.
🔹زمانه ما #زمانه_عسرت بیشتر دانستن و کمتر اندیشیدن است. در این زمان #علم به #اطلاعات تبدیل شده و اطلاعات جهان را پر کرده است و کار جهان با این اطلاعات که به صورت کالا درآمده و خرید و فروش میشود، میگردد. مردمان هم با آن خو گرفتهاند و خو میگیرند و نمیپرسند چرا زمانه چنین شده است و آدمی به کجا میرود؟
🔸وقتی گفته شود که زمان، زمان فکرکردن نیست؛ #تفکر به معنی متداول مراعات نشده است؛ زیرا تفکر به معنی حساببری و مصلحت بینی، جربزه داشتن و حتی #پژوهش و جستجوی دلایل وجود دارد و بیش از همیشه نیز در کار است. علم، #تکنیک و دولت الکترونیک هم هست؛ اما کسی نمیپرسد این جهان چیست و سرانجامش چه میشود و کمتر به این میاندیشند که وقتی همه نیروهای طبیعت که شیرة آن را کشیدهاند، چه بر سر آدمی میآید و آنها در برهوت خاک و افلاک و اخلاق چه خواهند کرد؟
🔹#غفلت از آغاز و انجام و بهسر بردن در «اکنون تهی» امری عادی است و در نظر کسانی به عین کمال تلقی میشود. وقتی علم به کالای مصرفی تبدیل میشود، اختیارش دیگر در دست دانشمندان و دانشگاهها نیست و معلوم نیست که تا چه اندازه در جهت تأمین صلاح بشر قرار دارد. اکنون بزرگترین کارگردانهای #بازار_علم، قدرتهای نظامی و شرکتهای چندملیتی هستند که رقم بزرگ بودجه پژوهش را آنها تأمین میکنند و پژوهش را به راه و سمتی که مسائل و منافع آنها را تأمین کند، میبرد.
🔸چون علم قدرت است، کشورها و ملتها در رقابت با هم به کار علم وارد شدهاند. گویی بازار #مقالهنویسی هم به این بازار بازمیگردد. نه اینکه این مسابقه را دانشمندان و #دانشگاهها برای توسعه و پیشرفت علم طراحی کرده باشند! نمیگویم که علم از دست دانشمندان خارج شده و در دست قدرتهای سوداگری قرار گرفته است. پژوهش کار دانشمندان است، اما به این هم باید اندیشید که مسائل علم از کجا میآید و چگونه طرح میشود و پژوهشی که در بازار دادوستد میشود، چه مصارفی میتواند داشته باشد؟
💢متأسفانه جهانی که «فکر» نمیکند و گاهی حتی خطر نزدیک به پیدا را نمیبیند و به جای اندیشیدن به خطر، شکوه و شکایت میکند و همچنان میگوید بگذار علم به #تکنولوژی پیش برود، بر سر جهان و آدمی هرچه میخواهد، بیاید! البته به عصر قبل از تکنولوژی نمیتوان بازگشت، اما باید اندیشید که تکنیک ما را کجا میبرد و آیا میتواند شر بلایایی مثل #کرونا را از سر آدمی رفع کند؟
⚜️ @taammolat74
🔰خطا جامعه ما کجاست؟
✍️ علی صفایی حائری
🔘 بخش نخست
🔸من میدیدم از زمان #سیدجمال تا به امروز که به اصطلاح #دورة_بیداری ما بوده، ما همیشه هدف داشتهایم اما راه و طرح و پایش از دیگران بوده و در نتیجه برداشت و منافعش هم از همانها، ما به راه، طرح و به پا فکر نکرده بودیم. به هدف بسیار، اما به نقشهای که ما را برساند، هیچگاه. این نقشه همیشه از دیگران بوده و طرحریزی آنها.
🔹ما حداکثر با آنها ائتلاف کردهایم و بر آنها تکیه کردهایم. درست همان کاری که قرآن نهی کرده است: «لا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار» و من این آتش گرفتن و سوختن را بارها میتوانستم ببینم. در عرض یک قرن از چندین بار سوختن، از سوختن حکومت عثمانی و تجزیه آن، سوختن #ایران و از دست رفتن آن، سوختن در #مشروطیت و سوختن در تمام سرزمینهای به اصطلاح اسلامی و سوختن در جنگ خاورمیانه و....
🔸من میدیدم برای ساختن مبارز، ما بر #دشمن تکیه داریم و از همان راهی می رویم که آنها میروند، در حالی که راه آنها به درد ما نمی خورد و بار ما را به مقصد نمی رساند. آنها میتوانند برای ساختن یک کمونیست و یک فدایی، از دردها و رنج ها، از فقرها و تبعیض ها شروع کنند و با شعارها حرکت کنند و تا سر حد رفاه پیش بتازند، اما ما نمیتوانیم؛ چون حتی در زمینه رفاه هم باید مبارزه کنیم و باید تا سر حد شکوفایی استعدادها و تشکیل جامعه انسانی پیش بتازیم، در حالی که این زندگی مرفه و ایدهآل و جامعه راحت، بیش از جامعه حیوانی نیست و از استعدادهای عالی انسان در آن نشانهای نیست.
💢این زندگی که در چین یا در سوئد به دست آمده، بدون #فکر و #تکنیک، تنها با غریزه در کندو به دست میآید، حتی غیر از عالیتر و مرفهتر و عادلانهتر و کم حرفتر. و این است که این جامعهها را من بیش از یک جامعه حیوانی نمیشناسم که فقط استعدادهای انسان را به کار گرفته و فکر و عقل و انتخاب و اختیار انسان را به کار گل گماشته است.
🔹من میدیدم برای تهیه نیرو هم بر دشمن تکیه داریم و از آنها حرف میشنویم، در حالی که به تعبیر قرآن این اطاعت و حرف شنوی چیزی جز عقب گرد نیست و چیزی جز سوختن و از دست رفتن نیست.
📚 مقدمه کتاب اندیشه من
⚜️ @Taammolat74
تاملات
📍«آزادی» در تنگاتنگ قانون گفتگو پیرامون تازهترین اثر رضا داوری اردکانی ؛ «آزادی، قانون و سازمان»
🔰 فضای مجازی و آزادی
سلسله یادداشتهایی در ایضاح کتاب «آزادی، قانون و سازمان»
✍️ سیدمهدی ناظمیقرهباغ
🔘 قسمت نخست
🔸«بدانیم جهان به جهان فریب مبدل شده و مردمان خود به استقبال فریب میروند... دسترسی داشتن به اطلاعات بیهوده آزادی نیست. این انبوه اطلاعات، دشمن فهم و خرد مشترک است.» ص174 🔸
———————-
🔹درباره #فضای_مجازی بهندرت از دکتر داوری شرح و تفصیلی دیده بودیم. اینجا هم احتمالا انتظار باید این باشد که اگر کسی مدعی پاسداشت آزادی است، باید فضای مجازی را امری مغتنم برای آزادی قلمداد کند. مگر بهخاطر فضای مجازی نیست که سیاستمداران مجبور به پاسخگویی میشوند و گاهی لازم میآید که تغییراتی در روش و منش خود بدهند؟ مگر در فضای مجازی نیست که سریعترین تبادل اطلاعات انجام میشود و اگر ظلمی در هر گوشهای از دنیا صورت پذیرد، احیانا افشا میشود؟ مگر در فضای مجازی، امکانات جدیدی برای کسبوکار و گشایش روزی مردم وجود ندارد؟
🔹 شاید بتوان پاسخ مثبتی به این پرسشها داد؛ اما باید دانست که ماهیت فضای مجازی، معادل کاربردهای آن، آنهم کاربردهایی که ما حسب وضع و حال خود گزینش و برجسته میکنیم، نیست. دکتر داوریاردکانی نیز بنایی بر نگاشتی مستقل درباره فضای مجازی نداشتند؛ اما طی صفحاتی در کتاب «آزادی، قانون و سازمان» شرحی بر فضای مجازی دارند که به نظر میرسد برای مطالعه و مداقه فرهیختگان، ارزشمند باشد.
🔹رویکرد استاد داوری، مندرج در کتاب فوقالذکر، فهم فضای مجازی براساس تغییرات متأخر جهان غربی است. به همین خاطر و براساس نقلقولی از دلوز چنین طرح میکنند که تا قبل از سیطره فضای مجازی، کنترل، متوجه ابعاد فیزیکی انسانها و جوامع بود و در دوره فضای مجازی، کنترل، متوجه اذهان و افکار آدمیان است. بهعبارت رساتر، فضای مجازی، ملک طلق «#تکنیک» است و بسط این ملک برای مهندسی افکار انسانها رخ داده است.
🔹قبل از اینکه به توضیح این تلقی بپردازیم، لازم است یادآور شویم که از نظر راقم این سطور، بخشی از اهمیت دیدگاه فوق به «من قال» آن است و نه «ما قال» آن. درواقع دکتر داوریاردکانی با همه آنچیزی که از او میشناسیم، در کتابی که درباره آزادی نگاشته و در آن از وضع موجود سیاسی کشور بسیار انتقاد کرده است و درضمن در شرایطی که اغلب نخبگان و فعالان گلایهمند عدم توسعه و نیز محدودیتهای فضای مجازی هستند (که البته این خود فینفسه ربطی به دعوی مذکور ندارد) به صراحت و به شجاعت، فضای مجازی را جهان محدودیت و محل اسارت انسانها میخواند.
⚜️ @Taammolat74