🔰خطا جامعه ما کجاست؟ ✍️ علی صفایی حائری 🔘 بخش نخست 🔸من می‌دیدم از زمان #سیدجمال تا به امروز که به اصطلاح #دورة_بیداری ما بوده، ما همیشه هدف داشته‌ایم اما راه و طرح و پایش از دیگران بوده و در نتیجه برداشت و منافعش هم از همان‌ها، ما به راه، طرح و به پا فکر نکرده بودیم. به هدف بسیار، اما به نقشه‌ای که ما را برساند، هیچگاه. این نقشه همیشه از دیگران بوده و طرح‌ریزی آنها. 🔹ما حداکثر با آنها ائتلاف کرده‌ایم و بر آنها تکیه کرده‌ایم. درست همان کاری که قرآن نهی کرده است: «لا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار» و من این آتش گرفتن و سوختن را بارها میتوانستم ببینم. در عرض یک قرن از چندین بار سوختن، از سوختن حکومت عثمانی و تجزیه آن، سوختن #ایران و از دست رفتن آن، سوختن در #مشروطیت و سوختن در تمام سرزمین‌های به اصطلاح اسلامی و سوختن در جنگ خاورمیانه و.... 🔸من می‌دیدم برای ساختن مبارز، ما بر #دشمن تکیه داریم و از همان راهی می رویم که آنها می‌روند، در حالی که راه آنها به درد ما نمی خورد و بار ما را به مقصد نمی رساند. آنها میتوانند برای ساختن یک کمونیست و یک فدایی، از دردها و رنج ها، از فقرها و تبعیض ها شروع کنند و با شعارها حرکت کنند و تا سر حد رفاه پیش بتازند، اما ما نمیتوانیم؛ چون حتی در زمینه رفاه هم باید مبارزه کنیم و باید تا سر حد شکوفایی استعدادها و تشکیل جامعه انسانی پیش بتازیم، در حالی که این زندگی مرفه و ایده‌آل و جامعه راحت، بیش از جامعه حیوانی نیست و از استعدادهای عالی انسان در آن نشانه‌ای نیست. 💢این زندگی که در چین یا در سوئد به دست آمده، بدون #فکر و #تکنیک، تنها با غریزه در کندو به دست می‌آید، حتی غیر از عالی‌تر و مرفه‌تر و عادلانه‌تر و کم حرف‌تر. و این است که این جامعه‌ها را من بیش از یک جامعه حیوانی نمی‌شناسم که فقط استعدادهای انسان را به کار گرفته و فکر و عقل و انتخاب و اختیار انسان را به کار گل گماشته است. 🔹من می‌دیدم برای تهیه نیرو هم بر دشمن تکیه داریم و از آنها حرف می‌شنویم، در حالی که به تعبیر قرآن این اطاعت و حرف شنوی چیزی جز عقب گرد نیست و چیزی جز سوختن و از دست رفتن نیست. 📚 مقدمه کتاب اندیشه من ⚜️ @Taammolat74

✔️ [ادامه...] 🔸به راهی که #سیدجمال شروع کرد، انتقادات جدی وارد است. سیدجمال دارای فکر نابی و اصیلی نبود، اما دغدغه‌ او اصیل بود. مسیری که رفته بود، مبنی بر اینکه از طریق دستگاه سیاسی می‌خواست اصلاحات انجام دهد، درست نبود، ولی دغدغه‌اش درست بود. آن دغدغه را #شهید_صدر و #شهید_مطهری و #امام و #رهبری به دست گرفتند و راه پرچالش #تجدد را با نظام‌های ارزشی اسلامی پیش بردند. در حقیقت هر چه در آستانه تشیع پیش آمدیم، وضعیت با #تفکر_اصیل_تشیع خیلی بهتر شد، والا نتیجه تفکر تجدد در اهل سنت محمد عبده و اخوان المسلیمن و رشید رضا شد، ولی در تفکر تشیع مسیری کم‌خطرتر و پر‌بهره‌تری ایجاد شد. 💢درک سیدجمال از #تجدد درک خامی بود. البته ما به عنوان انسانی که در انتهای قرن چهاردهم ایستادیم نمی‌توانیم انسانی که در میانه قرن سیزدهم ایستاده را نقد کنیم چون فکر ما و زیست ما متفاوت از آن زمان است، ولی تفکر اولیه آستانه تجدد این بود که ما تکنولوژی را می‌گیریم و برای خودمان می‌کنیم. این فکر خام بود چون ابزار و تکنولوژی با خودش فرهنگ و نظام ارزشی می‌آورد و سبک زندگی ما را تغییر می‌دهد 🔹آنهایی که تجدد را به تمامه قبول کردند و گفتند از فرق سر تا نوک پا باید متجدد شویم و آنهایی که مثل #هایدگری‌‌ها تجدد را به شدت رد کردند، در یک نقطه به نام #سکولاریسم به هم می‌رسند. چه افرادی مثل #مهدی_نصیری که می‌گفتند تجدد را رد کنیم و چه امثال #تقی‌زاده که می‌گفتند تجدد را کامل بپذیریم، در یک نقطه به هم می‌رسند. آن نقطه چیست؟ بار بستن دین از ساحت اجتماع و حکمرانی است. اتفاقاً تفکر تشیع اصرار دارد باید در مقابل سکولاریسم ایستاد. 🔸مسئله دوم که در آن زمان اتفاق افتاد، ساخت #دولت_مدرن در فضای تفکر ایران بود که با مشروطه اتفاق افتاد؛ یعنی به این سمت رفتند که مفاهیم مدرن متجدد حوزه غربی را اخذ کنند. اتفاقاً اولین علمی که در دارالفنون ایجاد شد، علوم سیاسی بود. فارغ‌التحصیلان علوم سیاسی برای تشکیل دولت مدرن پیش‌قدم شدند. اینجا دو اتفاق روی داد؛ یکی اینکه جامعه سنتی تغییر وضعیت نداد و مدرن نشد و دوم اینکه فرهنگ سیاسی سنتی قاجار در زمان مشروطه جابجا شد. مشروطه برای مقابله با استبداد بود، اما خروجی آن رضاخان شد. 🔹بنابراین دو مسئله جدی برای روشنفکران اتفاق افتاد و آن اینکه جامعه مثل دولت تغییر فاز نداد، دوم اینکه فرهنگ سیاسی محفلی قاجار به زمان مشروطه منتقل شد. این باعث شد چالش‌ها ادامه پیدا کند. در نهایت در سال ۵۷، نقطه اتصال برقرار شد و تلاش شد جامعه مدرن، دولت مدرن و امر اجتماعی و سیاسی مدرن با هم انطباق پیدا کنند و در قالب #جمهوری_اسلامی ظهور و بروز پیدا کند. ⚜️ @Taammolat74