❇️#صبوحانه
(ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی)
🔘 شماره ۸
🌙 سوره تکاثر
🌅 ألْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ. حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ. (تکاثر/1-2)
🔸 ۱. این آیات به نقد کسانی پرداخته که امور ظاهری و به قول معروف «چشم پرکن»، از قبیل #کثرت_عددی، را معیار ارزشداوری قرار داده اند؛ تا جایی که برای برتر دانستن خود یا قبیله شان به شمارش قبرها روی آورده اند. این در حالی است که از نظر قرآن، #فضیلت_های_اخلاقی از قبیل تقوا است که معیار خوب یا بد بودن افراد محسوب می شود: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» (حجرات/13). از این آیات می توان برای شناخت یکی از آسیب های اخلاقی فضای مجازی استفاده کرد، که عبارت است از «#کمیت_گرایی به مثابه معیار ارزشگذاری اخلاقی».
🔸 ۲. فضای مجازی به عنوان یک فضای دیجیتال، نه تنها بنیادش بر #عدد_و_رقم است، که اعداد و ارقام نیز در بخش های مختلف آن نمود فراوان دارد. تعداد اعضای گروه ها و کانال ها، دانلودهای یک فایل، کسانی که یک مطلب را مشاهده کرده اند، #فالوئرها و #ممبرها(اعضا)ی یک صفحه در شبکه های اجتماعی، بییندگان یک برنامه زنده (لایو)، ارسال یک مطلب برای دیگران و بازنشر آن (forward, retueet)، و تعداد کامنت های ذیل یک مطلب، نمونه هایی از کاربرد اعداد و آمار در فضای مجازی است. این آمارها از نظر اخلاقی هم کارکرد مثبت دارد هم منفی. اگر برای «تحلیل و آسیب شناسی وضع موجود» برای «برنامه ریزی برای رسیدن به وضع مطلوب» باشد از نظر اخلاقی کاری لازم و پسندیده است (به عنوان مثال، با #تحلیل و ریشه یابی علل افزایش اعضای کانال های حاوی مطالب مستهجن، یا ازدیاد طرفداران یک #سلبریتی بی اخلاق، برای اصلاح این وضعیت چاره اندیشی می شود) ولی اگر کثرت عددی مبنای تفاخر و تحقیر دیگران، یا معیارِ «صالح بودن» یک فرد یا درست بودن سخنان او یا الگو بودنش برای دیگران قرار گیرد، طبیعتا کاری غیراخلاقی محسوب می شود.
🔸 ۳. یکی از شگردهای غیراخلاقی برخی سلبریتی ها و افراد مشهور در شبکه های اجتماعی، تمسک به #تعداد_طرفداران خود برای اثبات #درستی_گفتار و رفتار خویش است؛ آن هم گفتار و رفتارهایی که غیراخلاقی بودنش واضح و روشن است؛ مانند فحاشی و زشت گویی، یا تشویق طرفداران خود، که اغلب جوان و نوجوان هستند، به روابط غیراخلاقی. وقاحت رفتارهای این چهره ها گاه به اندازه ای است که حتی شبکه های اجتماعی از قبیل اینستاگرام که نوعا در مواجهه با آنچه در جامعه ای مثل ایران غیراخلاقی محسوب می شود، رفتار مداراجویانه ای دارند، اقدام به مسدود کردن صفحات این افراد می کنند.
⚜️ @taammolat74