❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۸ 🌙 سوره تکاثر 🌅 ألْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ. حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ. (تکاثر/1-2) 🔸 ۱. این آیات به نقد کسانی پرداخته که امور ظاهری و به قول معروف «چشم پرکن»، از قبیل #کثرت_عددی، را معیار ارزشداوری قرار داده اند؛ تا جایی که برای برتر دانستن خود یا قبیله شان به شمارش قبرها روی آورده اند. این در حالی است که از نظر قرآن، #فضیلت_های_اخلاقی از قبیل تقوا است که معیار خوب یا بد بودن افراد محسوب می شود: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» (حجرات/13). از این آیات می توان برای شناخت یکی از آسیب های اخلاقی فضای مجازی استفاده کرد، که عبارت است از «#کمیت_گرایی به مثابه معیار ارزشگذاری اخلاقی». 🔸 ۲. فضای مجازی به عنوان یک فضای دیجیتال، نه تنها بنیادش بر #عدد_و_رقم است، که اعداد و ارقام نیز در بخش های مختلف آن نمود فراوان دارد. تعداد اعضای گروه ها و کانال ها، دانلودهای یک فایل، کسانی که یک مطلب را مشاهده کرده اند، #فالوئرها و #ممبرها(اعضا)ی یک صفحه در شبکه های اجتماعی، بییندگان یک برنامه زنده (لایو)، ارسال یک مطلب برای دیگران و بازنشر آن (forward, retueet)، و تعداد کامنت های ذیل یک مطلب، نمونه هایی از کاربرد اعداد و آمار در فضای مجازی است. این آمارها از نظر اخلاقی هم کارکرد مثبت دارد هم منفی. اگر برای «تحلیل و آسیب شناسی وضع موجود»‌ برای «برنامه ریزی برای رسیدن به وضع مطلوب» باشد از نظر اخلاقی کاری لازم و پسندیده است (به عنوان مثال، با #تحلیل و ریشه یابی علل افزایش اعضای کانال های حاوی مطالب مستهجن، یا ازدیاد طرفداران یک #سلبریتی بی اخلاق، برای اصلاح این وضعیت چاره اندیشی می شود) ولی اگر کثرت عددی مبنای تفاخر و تحقیر دیگران، یا معیارِ «صالح بودن»‌ یک فرد یا درست بودن سخنان او یا الگو بودنش برای دیگران قرار گیرد، طبیعتا کاری غیراخلاقی محسوب می شود. 🔸 ۳. یکی از شگردهای غیراخلاقی برخی سلبریتی ها و افراد مشهور در شبکه های اجتماعی، تمسک به #تعداد_طرفداران خود برای اثبات #درستی_گفتار و رفتار خویش است؛ آن هم گفتار و رفتارهایی که غیراخلاقی بودنش واضح و روشن است؛ مانند فحاشی و زشت گویی، یا تشویق طرفداران خود، که اغلب جوان و نوجوان هستند، به روابط غیراخلاقی. وقاحت رفتارهای این چهره ها گاه به اندازه ای است که حتی شبکه های اجتماعی از قبیل اینستاگرام که نوعا در مواجهه با آنچه در جامعه ای مثل ایران غیراخلاقی محسوب می شود، رفتار مداراجویانه ای دارند، اقدام به مسدود کردن صفحات این افراد می کنند. ⚜️ @taammolat74

🔹وقتی به انقلاب‌های بزرگ تاریخ نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که آن‌ها بلافاصله سنت‌های فکری جدیدی خلق کردند که تا سال‌ها، بلکه قرن‌ها، مورد واکاوی قرار گرفتند. مثلا در #انقلاب_فرانسه (1789) نه‌تنها نظام سلطنتی را در هم شکست، بلکه زبان جدیدی برای سیاست، مفهوم ملت، جمهوریت و حقوق شهروندی آفرید. متفکرانی چون #توکویل، #روسو، #مارکس، #هگل، #آرنت و #فوکو این انقلاب را از زوایای مختلف کاویدند و سنت‌های فکری عمیقی پیرامون آن پدید آمد. یا در انقلاب روسیه (1917)، زایشگاهی برای مکتب‌های فکری مدرنی چون #مارکسیسم-لنینیسم شد و متفکرانی از #لنین و #تروتسکی تا #هانا_آرنت، و... به تحلیل آن پرداختند. 🔸 هر انقلابی که بخواهد در #تاریخ بماند، باید زبان خاص خود را خلق کند؛ زیرا زبان، تنها وسیله‌ی بیان نیست، بلکه ابزار #فهم و درک است. #انقلاب_اسلامی برای تحلیل خود، به زبانی نو و به ادبیاتی ویژه نیاز داشت؛ زبانی که بتواند واقعیت‌های این انقلاب را نه در چارچوب‌های مستعمل #تفکر_مدرن، بلکه در افقی جدید بیان کند. اما چرا ما زبانی درخور انقلاب خود نساختیم؟ ما می‌بینیم که روایت‌های حاکم درباره انقلاب اسلامی، بیشتر از آنکه برگرفته از تفکر خودی باشد، یا از بیرون تحریف شده‌اند، یا در داخل به کلیشه‌هایی تکراری بدل گشته‌اند. اما تا زمانی که انقلاب اسلامی، زبان خود را نیابد، نمی‌تواند #حقیقت خود را آشکار کند. 🔹 بیشتر نوشته‌ها پیرامون انقلاب یا به توصیف وقایع پرداخته‌اند یا در چارچوب #منازعات_سیاسی محدود مانده‌اند. اما #تفکر و #تأمل عمیق، نظیر آنچه درباره سایر انقلاب‌ها رخ داد، کمتر به چشم می‌خورد. به‌جای آنکه متفکران ما در تفسیر انقلاب اسلامی میدان‌دار باشند، فضای فکری کشور عمدتاً درگیر دفاعیات کلی یا نقدهای سیاسی شده است. تحلیل‌های عمیق نظری، به‌جز معدود تلاش‌هایی، جایگاهی در حد و اندازه این حادثه عظیم نیافته‌اند. 🔸مسئله تنها این نیست که ما انقلاب خود را #روایت نکردیم؛ بلکه عمیق‌تر از آن، این عدم روایت‌گری، ما را از درک درست واقعیت‌های پیرامونی‌مان نیز بازداشته است. وقتی برای انقلاب خود #اندیشه‌ورزی نکردیم و دستگاه‌های تحلیلی بومی نساختیم، مجبور شدیم واقعیت‌های خود را از #نگاه دیگران ببینیم. نتیجه چه شد؟ ظرفیت‌های خود را نادیده گرفتیم، فرصت‌های بزرگ را از دست دادیم، و #رؤیا پردازی‌مان در همان ابتدای مسیر، ته کشید! 💢 امروز، انقلاب اسلامی بیش از هر زمان دیگری نیازمند روایت‌های #امیدبخش است؛ اما این روایت‌ها زمانی ممکن خواهند شد که ما دستگاه اندیشه‌ورزی پساانقلابی خود را بسازیم—دستگاهی که ساختارهای کهنه‌ی #تحلیل را در هم بشکند و ما را از #اسارت چارچوب‌های فکری بیگانه برهاند. ⚜️ @Taammolat74