📚 کتابِ #دولت_و_بازار، فصل دوم، بخش هفتم [پایانی]
🔰پنجمین و آخرین ارتباطی که دولت با نیروهای بازار در "نظریه حمایت هوشمند" برقرار می کند، #بسط_بازار می باشد. وقتی کالایی با به کارگیری سیاست های چهارگانه پیش گفته به مرحله ای رسید که توانِ حضور در "بازارهای بین المللی" را یافت، دولت می تواند با ابزارهای دیپلماتیک یا حمایت های مالی و غیره، به گسترش جغرافیایی بازار برای محصول یاد شده کمک کند.
🔰دو هدف عمده برای #بسط_بازار متصور است:
1️⃣ دستیابی تولید کنندگان داخلی به صرفه های ناشی از مقیاس
2️⃣ دستیابی کشور به ارز خارجی برای واردات کالاهای مورد نیاز
🔸️ دولت ها در طولِ تاریح برای #بسط_بازار، ابزارهای گوناگونی همچون "تصرف سرزمین های بیگانه" با هدف سلطه بر بازار آنها گرفته تا "حمایت های مالی و سیاسی و فناوری از صادرکنندگان" تا "ایجاد رژیم های بین المللی" بکار برده اند. اما می توان گفت مهمترین ابزارِ #سیاست_بسط_بازار طی قرون گذشته از سوی کشورهای پیشرفته چیزی نبوده جُز ترویج و گاه تحمیلِ #آزاد_سازی_تجاری در محیط بین الملل، که سابقا به آن اشاره شد. [در #فصل_سوم بصورت مبسوط به بررسی راهبردهای بسطِ بازار توسط دولت های استعمارگر پرداخته ایم]
🔰 در اینجا اجمالا به دو نمونه از سیاست های اتخاذ شده برای #بسط_بازار اشاره می کنیم:
1️⃣ بهره برداری کشورهای غربی از ابزارِ #برجام برای فتح بازار ایران؛ مقاماتِ تجاریِ انگلیس پس از امضای برجام اعلام کردند که؛ ایران پس از برجام "بزرگترین بازار جدید جهان طی دهه های گذشته برای ورود است." و تولیدکنندگانِ فرانسوی تعبیرِ "یک سرزمین جدید برای فتح" را برای بازار ایران به کار بردند. [Economist, 21 April 2016]
همچنین بررسی آمارهای گمرک ایران نشان می دهد؛ #واردات ایران از کشورهای اروپایی در سال ۱۳۹۶ یعنی سال اجرای برجام نسبت به سال ۱۳۹۴ یعنی قبل از امضای برجام، جهش فوق العاده یافت. [برای نمونه واردات از #آلمان؛ از یک میلیارد و ۶۷۲ میلیون دلار به سه میلیارد و ۷۲ میلیون دلار (۸۳ درصد افزایش)؛ واردات از #فرانسه؛ از ۶۵۲ میلیون دلار به یک میلیارد و ۷۶۳ میلیون دلار (۱۷۰ درصد افزایش)؛ و واردات از #ایتالیا؛ از ۸۰۲ میلیون دلار به یک میلیارد و ۴۲۶ میلیون دلار (۷۷ درصد افزایش) رسید.] [اتاق بازرگانی ایران، ۱۳۹۸]
2️⃣ اقداماتِ #کره_جنوبی برای بسط بازار؛ جریان نئولیبرال دو سیاست جایگزینی واردات و توسعه صادرات را آلترناتیو یکدیگر معرفی کرده و با تقبیح جایگزینی واردات، توسعه صادرات را تشویق می کند. [برای توضیحات بیشتر رجوع شود به صفحه ۱۷۹ کتاب]
💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇
🆔️ @taammolatenazari
📚 کتابِ #دولت_و_بازار، فصلِ چهارم [پایانی]، بخشِ اول
🔰دستگاهِ معرفتیِ #لیبرالیسم که از نقل محروم است و با رویکردِ "اینجا و اکنون" به فهمِ پدیده ها، تجربه را کنار می گذارد، #پیشرفت را یک "فرآورده دفعی" می داند؛ و طبیعی است که وقتی پیشرفت به یک فرآورده ی دفعی تقلیل یافت، در چارچوبِ این تفکر راهی سهل تر و مطلوب تر از #واردات و #انتقال این فرآورده برای تحصیل آن وجود نخواهد داشت. اما در عالَمِ واقع چنین رویکردی هرگز به پیشرفت نمی رسد. چه، پیشرفت، "آبادانیِ" صرف نیست، بلکه دستیابی به "توانِ آباد کردن" است. پیشرفت، مصرفِ محصولاتِ پیشرفته نیست، بلکه توانِ تولیدِ محصولاتِ پیشرفته است.
🔰 طی چند دهه ی گذشته صاحبانِ نگاه فرآورده ای به پیشرفت در ایران، #کره_جنوبی را مثال و مصداقِ "پیشرفتِ دفعی و انتقالی" معرفی کرده، صنعتی شدنِ این کشور را به روابط حسنه اش با آمریکا گره زده و نتیجه گرفته اند که باید چون کره، با آمریکا پیوند خورد، پیشرفت را وارد کرد و بدونِ معطلی در ایران برقرار ساخت. ما تا جایی که در این مجال می گنجد، پرده ی پُرچینِ روایت های لیبرال های ایرانی را از روی #تجربه_کره کنار زده و ذهنِ آزاداندیش را در معرضِ واقعیاتِ این تجربه قرار خواهیم داد. ما نشان خواهیم داد که #پیشرفت_کره_جنوبی نه تنها محصولِ امدادهای آمریکایی نبوده، بلکه از جهاتی من جمله "نداشتنِ یک قطره نفت برای صادرات و حتی مصرف داخلی"، "کمبود شدیدِ منابع ارزی برای واردات"، "حضورِ بسیار کمرنگِ شرکت های خارجی در اقتصاد" و... در شرایطی به ظاهر بغرنج تر از "ایران مبتلا به تحریم" قرار داشته است.
🔰 کره جنوبی از ۱۹۱۰ تا ۱۹۴۵ مستعمره ژاپن بود. پس از تسلیمِ ژاپن و پایانِ جنگ جهانی دوم، کره به دو قسمتِ جنوبی و شمالی تقسیم شد. قسمتِ جنوبی، به مدت سه سالِ تحتِ اشغالِ نظامیِ آمریکا قرار گرفت. سال ۱۹۴۸ حکومتی بومی به رهبریِ #سینگمان_ری که تحصیل کرده آمریکا بود و اساسا حکومتِ وی یک حکومتِ آمریکایی بود، روی کار آمد. در گزارش سال ۱۹۷۸ کنگره ی آمریکا درباره ی روابطِ واشنگتن-سئول آمده است: "سیاست آمریکا این بوده است که اقلامِ نظامیِ مصرفی به کره ارسال کند و از ایجادِ صنایعِ دفاعی در این کشور اجتناب ورزد." [US, 204, 78-80, Congress 1978]
💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇
🆔️ @taammolatenazari
🔰 حشر آیه ۷: "كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ."
✍️🏼 در نظام اقتصادی اسلام، تداول و چرخش ثروت و نیز تجمع و انباشتِ آن در دست عده ای محدود، به شدت نهی و نفی می شود. چرا که اساسا این مُدل حکمرانی اقتصادی فقط عده ای قلیل را منتفع و جمع کثیری را متضرر کرده و مضاف بر آن بر شکاف طبقاتی می افزاید.
🔸️ تقابلِ تئوریک و عملی با #نئولیبرالیسم در عرصه ی اقتصاد، مستلزم آن است که اهمِّ ویژگی های این اندیشه را بشناسیم که اجمالا بدین قرار است:
1️⃣ سیاست های اقتصادیِ نئولیبرالی متمرکز بر تداول و تجمع ثروت در دست عده ای محدود است.
2️⃣ نئولیبرال ها معتقد به #بازار_آزاد آن هم با رویکردی افراطی هستند. ایشان توجه به #دست_نامرئی_بازار را که اسمیت مطرح کرد، یک اصل لایتغیر برای خود تلقی کرده اند.
3️⃣ توجه نامتوازن به #تجارت_خارجی و ترویجِ #واردات به جای حمایت از تولید داخل و خودکفایی در حوزه های مختلفِ اقتصادی.
4️⃣ مقابله و مخالفت با حضور و نقشِ دولت در اقتصاد با رویکردِ حمایتی، هدایتی، نظارتی و تقابل با مردمی سازیِ اقتصاد.
5️⃣ ترویج نوعی خصوصی سازی در اقتصاد که منجر به سپردن دارایی ها و املاک کشور به دستِ عده ای قلیل است که ذی نفع و صاحب نفوذند و مخالف با تولید و تقویتِ تولید داخلی. اساسا بخش خصوصی در اندیشه ی نئولیبرال ها نه موتور محرک اقتصاد ملی، بلکه موتور محرکی است برای افزایش ثروتِ ثروتمندان ذی نفوذ.
@taammolatenazari