📌گزارش یک ماجرا 🔹از شب گذشته تا این لحظه درگیر یک گفت و گوی علمی در یکی از گروه های مجازی هستم با برخی از دوستان دیده و نادیده از یک جریان فکری خاص در قم. نتیجه تابحال اینکه روشن کردن مبانی فکری انقلاب اسلامی یکی از ضرورت های قطعی انقلاب است که بدون آن خیلی زود مجال برای مصادره ی انقلاب فراهم می شود. امام ره عصاره ی همه ی جریانات علمی و اخلاقی پیش از خود بود که آن همه معرفت انباشته و متراکم را بر اساس نظمی منطقی و قابل اجرا به عرصه نظام سازی وارد کرد. این نظام اندیشه، در اندیشه و عمل آیت الله خامنه ای بارور شد و به ثمر نشست و در حوزه های گوناگون مدیریت اجتماعی ثمر داد و اکنون نیز در حال حرکت است. متفکرین زیادی در تأسیس و بقا این نظام دخیل بودند: شهید مطهری، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، آیت الله مصباح، علامه جعفری و... که هر کدام بخشی از مواد و مبانی تشکیل نظام اسلامی را فراهم کردند. همه ی اینان از یک آبشخور معرفتی سیراب شدند و گوشه ای از کار را گرفتند. مبانی حکمی و هستی شناختی و انسان شناختی ایشان مشخص، و مبانی اجتهادی و فقهی شان هم آشکار و مصرح است. اما عدم تبیین اندیشه ی این جریان و عدم بیان دقیق نسبت آن با منابع اولیه ی دین، مجال را برای برخی اماده کرده که قرائت صریح بزرگان انقلاب را به کناری نهاده و قرائت خود را بجای قرائت اصیل از انقلاب معرفی کنند. به جد معتقدم تبیین نظام اندیشه ی امام و آیت‌الله خامنه ای و شهید مطهری و... مهمترین وظیفه ی شاخه ی فکری جریان انقلاب است. اگر تبیین نکنیم دورنباشد که انقلاب از خاستگاه خودش یعنی قم، به سوی دیگری برود. #نظام_اندیشه #امام_خمینی #آیت_الله_خامنه_ای #شهید_مطهری #علامه_طباطبایی @taamollat

📌 در جست و جوی نظریه ی اجتماعی شهید مطهری (بخش نهم) 🔹درباره ی اصلاح اجتماعی ۲ مهمترین مسئله در باب اصلاح اجتماعی تعریف اصلاح است. آیا هر تغییری الزاما اصلاح است و باید آن را تکاملی به حساب آورد؟ نهرو در فصول مربوط به انقلاب فرانسه، در کتاب تاریخی خود (نگاهی به تاریخ جهان) به ابعاد اجتماعی نظریه تکامل انواع داروین پرداخته و در آنجا شرح می دهد که چگونه نگاه تکاملی به تغییرات زیستی، به تغییرات اجتماعی نیز سرایت کرده و هر حرکت و تغییری، تکامل تلقی شد. او در پی نشان دادن آن که چگونه پس از برافتادن نظام شاهنشاهی، جامعه ی فرانسه به امپراتوری ناپلئون تن داد، نظریه ی تکامل داروین را یکی از علل توجیه امپراتوری ناپلئون تلقی می کند که بر اساس آن امپراتوری ناپلئون -اگر چه زورگویانه تر از حکومت لویی شانزدهم- اما چون نمونه ای از تغییر است و هر تغییری هم تکامل است، پس امپراتوری ناپلئون قطعا بخشی از فرایند تکاملی جامعه است و باید آن را پذیرفت! این بود که بفاصله ی کوتاهی از سرنگونی حکومت پادشاهی، لویی هجدهم دوباره به تخت پادشاهی نشست و جامعه ی فرانسه نیز از او استقبال کرد! این یک نمونه برداشت تاریخی اشتباه از تکامل و اصلاح اجتماعی است. اصلاح اجتماعی اگر بدرستی تنقیح نشود، ممکن است حرکت اصلاحی جامعه را قرن ها به عقب بیندازد. از این رو اصلاح اجتماعی باید به #نظام_اندیشه ی دقیقی مشتمل بر هستی شناسی، انسان شناسی، جامعه شناسی و تغییرات آن متکی باشد. استاد شهید ره در ترسیم مدل اصلاحی جامعه نیز به مبانی علمی متقن جریان #حکمت_و_اجتهاد رجوع کرده و بر اساس آن به ترسیم تغییرات اصلاحی و قهقرایی اقدام کرده است. 🔹اصلاح در اندیشه ی اجتماعی استاد شهید .... #نظریه_اجتماعی #اصلاح_اجتماعی #نظام_اندیشه #شهید_مطهری @taamollat

📌در جست و جوی نظریه ی اجتماعی شهید مطهری (بخش دهم) 🔹درباره ی اصلاح اجتماعی ۳ - یکی از پیش فرض های حاکم بر دیدگاه اصلاح اجتماعی شهید مطهری، برخورداری جامعه از هویت مستقل و همچنین راهیابی صلاح و فساد در ذات جامعه است. راهیابی صلاح و فساد در جامعه بدان معناست که چنانکه فرد انسانی به سلامت و بیماری متصف می شود، جامعه ی انسانی نیز. این مطلب خود فرع بر آنست که جامعه دارای حالت نرمال و طبیعی باشد که بقای بر آن همان صحت و گذر از آن فساد جامعه تلقی می شود. اتفاقا ایشان در کتاب «جامعه و تاریخ در قرآن» به برخورداری جامعه از فطرت تصریح می کند. این بدان معناست که جامعه نیز به مانند فرد انسانی گونه ای خاص از خلقت و حرکت را اقتضا دارد که اگر در آن مسیر باقی ماند سالم و اگر از آن خارج شد، بیمار خواهد بود. اصلاح اجتماعی نیز دقیقا در همین فضا صورت پیدا می کند. اصلاح در اندیشه ی استاد شهید بازگرداندن جامعه به همان مسیر فطرت خویش است. از اینرو هر تغییری الزاما تکامل و پیشرفت نیست، بلکه تغییری پیشرفت است که در مسیر «فطرت جامعه» باشد؛ و الا حرکت جامعه قهقرایی خواهد بود. #نظریه_اجتماعی #اصلاح_اجتماعی #فطرت_جامعه #نظام_اندیشه #شهید_مطهری @taamollat

📌در جست و جوی نظریه اجتماعی شهید مطهری (بخش یازدهم) 🔹درباره ی اصلاح اجتماعی (۴ و پایانی) استاد شهید در کتاب اسلام و نیازهای زمان، در آنجایی که از تغییرات اجتماعی صحبت می کند، نکاتی دارند که اگرچه ذیل عنوان کلی «اصلاح اجتماعی» نیست، اما قطعا در فهم آن موثر است. ایشان در آنجا می گویند هر تغییری که در حیات بشر اتفاق می افتاد الزاما مثبت و پیشرفت نیست و اینگونه نیست که باید با هر تغییری هماهنگ شویم، بلکه برخی تغییرات اجتماعی از آنجا که خلاف فطرت بشر و فطرت خود جامعه است، اتفاقا باید جلوی آن ایستاد. بر این اساس اصلاحگری اجتماعی دو بعد دارد. بعد اول آن کنش مثبت در مقابل تحولات اجتماعی است، یعنی تلاش کنیم تا خود را به برخی معیارها و مرزها نزدیک کنیم، مانند پیشرفت علمی و صنعتی. اما بعد دیگر که نام آن را کنش منفی می گذاریم عبارتست از ایستادگی در برابر تغییرات اجتماعی. بر اساس آن مبانی پیش گفته، هر دو نوع کنش اصلاحگری است. استاد شهید ره در آثار خود نیز هر دو بعد کنش‌گری اصلاحی را به ظهور رسانده. ایشان از طرفی نسبت به برخی تغییرات اجتماعی مانند وقوع انقلاب اسلامی واکنش مثبت نشان داده و از طرف دیگر در برابر برخی تحولات اجتماعی، خصوصا تحولات فکری (که اتفاقا داعیه ی نوآوری و پیشرفت داشتند) سخت ایستاده و مقاومت کرده. آثار ایشان مملو از هر دو گونه ی کنش‌گری اصلاحی است. رحمة الله عليه رحمة واسعة. #نظریه_اجتماعی #اصلاح_اجتماعی #نظام_اندیشه #متفکران_انقلاب_اسلامی #کنش_اصلاحی_مثبت #کنش_اصلاحی_منفی @taamollat

📌درباره ی کتاب «در آمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای»۶ 🔹گزارش فصل دوم: «شخصیت علمی و پایگاه معرفتی آیت الله خامنه ای» ۱. موضوع فصل دوم کتاب، بررسی زمینه های شخصیتی، خانوادگی و اجتماعی و زمانه ی شخصیت متفکر می باشد. چنانکه قبلا گذشت استاد پارسانیا در مقاله ی نظریه و فرهنگ رشته ای از عوامل موثر بر شکل گیری نظریات را بیان نموده اند. عوامل اثرگذار بر شخصیت آیت الله خامنه ای همگی در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است. 🔸هدف از پردازش مفصل این مسئله چنانکه در صفحه ی۹۳ به آن اشاره شده، جلوگیری از این گمان است که اندیشه ی علوم انسانی آیت الله خامنه ای در نسبت با قدرت شکل گرفته. کتاب در پی اثبات این نکته است که این اندیشه از دهه ها قبل در ذهن ایشان بوده و ایشان از دوران جوانی دارای دیدگاهی خاص درباره ی مسائل انسانی بوده اند. ۲. برخی از زمینه های اثرگذار بر شخصیت آیت الله خامنه ای زمینه های خانوادگی حوزه های مطالعاتی فعالیت ها و ارتباطات اجتماعی محتوای این بخش بسیار جذاب و درس آموز، اما طولانی است. در نتیجه از آن عبور کرده و به بخش پایانی این فصل می پردازیم. ▪️یکی از بخش های پایانی این فصل، «معرفت در عمل» نام دارد و بیانگر آنست که بخش عمده ای از معرفت اجتماعی آیت الله خامنه ای ، نه در کتابخانه و مدرسه، بلکه در ارتباط با سایر جریانهای فکری و ضرب اندیشه با آنها پدید آمده است. «انس و ارتباط آیت الله خامنه ای با علوم انسانی جدید بیش از آنکه ارتباط مفهومی و مدرسی صرف باشد ارتباط یک کنشگر علمی با لایه ها و رویه ها و تعاملات اجتماعی است که برآمده از انواع علوم انسانی است.» (۱۵۱) بر این اساس بخش مهمی از نظام فکری ایشان در تعامل با میدان عمل و با توجه به اقتضائات آن شکل گرفته است: «... توجه به میدان عمل و آنچه در طول تاریخ اتفاق افتاده است، بعنوان توجه به مقتضیات رسیدن به اهداف در میدان عمل، ایشان را به مطالعه و تحقیق در حوزه های دیگر سوق داد... ایشان عمیقأ به بایسته های میدان نظر و هست ها و میدان عمل و بایدها توجه داشته اند. چه اینکه جامعه ی ایدئال در عرصه ی نظر، به گونه ای تعریف می شود، اما آنچه در عمل رخ می دهد به دلایل گوناگون با جامعه ی ایدئال متفاوت است.» (۱۵۴,۱۵۵) توجه به این نکته از آن رو مهم است که نشان می دهداندیشه ی ایشان علاوه بر اینکه همه ی علوم لازم برای بارور کردن حیات انسانی را داراست، به اقتضائات و محدودیت های میدان عمل نیز توجه کافی دارد و در لایه ی تجویزی علوم انسانی خود اینها را نیز در نظر می گیرد. این شناخت از میدان یکی ازلوازم حتمی اصلاح و تغییر اجتماعی است که به نظر می‌رسد اندیشه ی بسیاری از متفکران علوم انسانی فاقد آن است. اما انس و ارتباط گسترده ی ایشان با جریانات فکری دیگر و همچنین بیش از نیم قرن اشتغال به امور اجرایی از ایشان شخصیتی بی‌بدیل در میدان علم و عمل ساخته است. اللهم احفظه و ایده بالنصر #علوم_انسانی_اسلامی #ایت_الله_خامنه_ای #نظام_اندیشه @taamollat

📌حوزه های علمیه و جامعه ی انسانی 🔹امروز ۱۷شهریور، حوزه های علمیه سال جدید خود را آغاز کردند. طبیعتاً روز و جلسه ی اول به بیان کلیات و طرحواره ی ترم گذشت. یکی از مباحثی که امروز در کلاس اصول مطرح شد، جایگاه شناسی علم اصول در میان علوم اسلامی و تفاوت آن با رویکردهای دیگر مانند اخباری گری و نواخباریگری بود. این را هم قبلش گفتیم که «علم» پایه ی ساخت اجتماعی است و از اینرو روش فهم و برداشت ما از منابع اسلامی و همچنین درک و تحلیل ما ازپدیده های اجتماعی بسیار مهم است. در این دوره ی جدید تلاش می کنم تا همین فقه و اصول و فلسفه ی معمول را بر اساس #نظام_اندیشه امام ره، یعنی الگوی فهم امام از منابع اسلامی ارائه نمایم. امام ره صرفا فقیه یا فیلسوف یا عارف و سیاستمدار نبود، بلکه شخصیت ذوابعادی بود که برای هر یک از علوم نظری و عملی سهمی در اندیشه اش قرار داده و همان نظام اندیشه را نیز در برابر وضعیت اجتماعی معاصر به خدمت گرفته. به عبارت دیگر امام از سویی منظومه ای از اندیشه را تولید کرده که واجد جنبه های عملی و نظری واقعیت است و از سوی دیگر تلاش نموده تا واقعیات اجتماعی را بر اساس آن منظومه بازسازی کند. لزومی ندارد که طلبه ها را گیج و سرگردان این مباحث کنیم، اما استاد اگر خود با مبانی نظام اندیشه ی امام آشنا باشد، می تواند همان فقه و اصول و.... بر اساس آن الگو القا نماید. ویژگی برجسته ی اندیشه ی امام همین ناظر بودن به حیات اجتماعی بشر است. در این دوره تلاش می کنیم تا دانش های نظری و عملی را بر اساس #نظام_اندیشه امام ره فهم کنیم. والله یهدی الی الرشاد. @taamollat

📌 عوامل قوام اجتماعی 🔹مهمترین عامل قوام و برپا ماندن یک جامعه ی انسانی، عنصر فکر و اندیشه است. اگر جامعه بر اساس یک نظام فکری متقن، شبکه ای و قابل اجرا شکل گرفته و روابط بر اساس آن تنظیم شده باشد، امید آن می رود که آن جامعه سالها و قرن‌ها سرپا بماند. اما اگر اجتماع انسانی بدون #نظام_اندیشه شکل بگیرد، یا نظام اندیشه اش عناصر قوام اجتماعی را تامین نکند، جامعه پس از مدتی بطور طبیعی فروخواهد پاشید. 🔹انقلاب اسلامی به رهبری امام ره بر اساس یک نگاه سلبی به نظام موجود جهانی و در پی خلق جهان انسانی جدید رخ داد. نگاه امام درباره ی انسان، هستی، طبیعت، روابط اجتماعی و.... باندازه ای جامع و مانع بود که بتواند ملتی را به خیزش وا دارد. 🔹اما آن نظام اندیشه و فکری که نقشه ی راه تداوم انقلاب باشد کجاست؟ 🤔 برای گذر از بحرانهای جاری چه فکری داریم؟ 🤔 در جهانی که بواسطه ی شبکه های اجتماعی و هوش مصنوعی چیز دیگری شده، روابط انسانی را چگونه نرسیم می کنیم؟ 🤔 تمام این سوالات نیازمند فکر و مطالعه و مباحثه است. @taamollat