هدایت شده از زلال اندیشه
✅شواهد تاریخی زمان هجوم به خانه حضرت زهرا (س)🌹
✍دکتر علی غلامی دهقی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
صبح روز چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ به دعوت مسئولان محترم مدرسه علمیه امام صادق (ع) در چهارباغ اصفهان، در جمع طلاب عزیز حضور یافتم. موضوع سخنرانی به پیشنهاد دعوت کننده محترم "بررسی تاریخی زمان هجوم به خانه حضرت زهرا (س)" بود. حکمت انتخاب موضوع این بود که برخی به دنبال استمرار عزاداری دهه پایانی صفر و کشاندن آن را به ماه ربیع الاوّل، به بهانه دهه محسنیه، بوده اند. اینان با این استدلال که مهاجمان بلافاصله پس از رحلت پیامبر (ص) به خانه دخت گرامی اش هجوم و فرزندش سقط شده، به عزاداری می پردازند؛ در حالی که شواهد تاریخی نشان می دهد هجوم و سقط، به احتمال بسیار قوی، چهار یا پنج دهه پس از این زمان رخ داده است.
در ابتدای این جلسه چند نکته کلیدی که در تمام گفتگوهای علمی سودمند است، به عرض طلّاب رسید:
نکته اول این بود که شایسته و بایسته است در مباحث علمی از شخصیت زدگی پرهیز کرد و الّا گرفتار آفاتی همچون رکود علمی، فدا شدن حقیقت در برابر شخصیت، عوام زدگی و خودباختگی فکری خواهیم شد.
نکته دوّم : هر موضوعی را نباید قبول یا ردّ کرد؛ بلکه میتوان در برخی موضوعات توقّف علمی نمود. نمونه را می توان به توقّف علمی شیخ انصاری، در باره محدوده علم امامان معصوم (ع) اشاره کرد که می گوید: با توجّه به روایات متعدد در دو سوی مسئله، سزاوارتر است که این مسئله را به آن پیشوایان معصوم بسپاریم.
نکته سوّم این بود که در روایت، نباید از درایت غفلت کرد، بلکه درایت مقدّم بر روایت است؛ به خصوص آنچه درباره پیشوایان دین گفته میشود. در حدیث آمده است: حَدِيثٌ تَدْرِيهِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ حَدِيثٍ تَرْوِيهِ . فهم یک حدیث از روایت هزار حدیث باارزش تر است.
نکته چهارم این که هدف از طرح مباحث تاریخی صدر اسلام روشنگری، عبرت آموزی و بصیرت است؛ نه دامن زدن به اختلافات مذهبی. در آموزه های دینی آمده است که از دانش غیرسودمند به خدا پناه ببرید.
اکنون وارد مسئله اصلی نشست می شویم. بدیهی است که زمان، رکن اصلی دانش تاریخ است. در میان مورخان مسلمان دو شیوه تاریخ نگاری وجود دارد:
الف) حولیات نگاری که همان سالنگاری است؛ یعنی نگارش تاریخ بر اساس سال وقوع حوادث، کاری که خلیفه بن خیاط و طبری انجام دادهاند.
ب) موضوع نگاری یعنی نگارش تاریخ بر اساس موضوعات مانند طبقات نگاری، مقتل نگاری و مانند آن.
سالنگاران تلاش کردهاند زمان وقوع حوادث را معیّن کرده و هر حادثه ای را در همان سال وقوعش، گزارش کنند. با این حال، گزارشهای متفاوتی در باره زمان رخدادها وجود دارد. مورخان روایات متعدد وقوع یک حادثه را نقل کرده و گاهی نوشته اند وقوع فلان حادثه در فلان زمان نزد ما "اَثبت" است. مثلاً خلیفه بن خیاط(م ۲۴۰ق) درباره زمان شهادت حضرت زهرا(س)، چهار گزارش متفاوت ثمانیة اَشهر، ستّة اشهر، ثلاثة اشهر و سبعين يوم و ليلة بعد ابيها را آورده است؛ یعنی وفات فاطمه (س) هشت ماه، شش ماه، سه ماه و هفتاد روز بعد از رحلت پیامبر (ص) گفته شده است.(تاریخ خلیفة بن خیّاط، ص ۴۷) طبری هم پس از نقل گزارش هایی در باره زمان شهادت حضرت زهرا(س)، می نویسد: واقدی شش ماه پس از رحلت رسول خدا (ص) را اثبت دانسته است.
بنابراین تعیین زمان دقیق این حادثه، آسان نیست. در تاریخ شواهدی وجود دارد که نشان میدهد ماجرای هجوم به خانه حضرت زهرا (س)، دست کم ۴۰ یا ۵۰ روز پس از رحلت پیامبر اعظم (ص) بوده است:
۱. شاهد نخست این که حضرت زهرا (س) پس از رحلت پیامبر (ص) هقته ای دو روز در احد حضور یافته و بالای سر قبور شهدا میگریسته است. این نشان میدهد که آن حضرت هنوز بیمار نشده و تا این زمان، هجوم به خانه انجام نشده است. اگر آن حضرت در این بازه زمانی سقط جنین کرده بود، بعید است بتواند هفته ای دو بار در اُحد حضور یابد.
۲. شاهد دوم سخنرانی حضرت در مسجد النبی (ص) است. هیچ مورخی در گزارش سخنرانی حضرت در مسجد النبی (ص) سخنی از بیماری یا ناتوانی آن حضرت به میان نیاورده است. ابن طیفور در کتاب بلاغات النساء به چگونگی پوشش آن بانوی بافضیلت تصریح کرده امّا سخنی از بیماری نیست.
۳. شاهد سوم این است که علی (ع)، فاطمه (س) را سوار بر مرکب کرده و همراه حسنین (ع) به در خانه مهاجران و انصار رفته و آنها را به دفاع و یاری امیرمؤمنان (ع) فرامی خواندند. این نیز با بیماری آن بانوی نمونه اسلام در این زمان، سازگار نیست. (ادامه دارد)
#تاریخ_اسلام
#شهادت_حضرت_محسنع
#جهاد_تبیین
#دروغ_ممنوع
#زلال_اندیشه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
https://eitaa.com/zolal_andisha
هدایت شده از زلال اندیشه
(ادامه صفحه پیشین)
۴. شاهد چهارم بیعت نکردن بریدة بن حصیب اسلمی و شماری از افراد قبیله با ابوبکر است. او پس از بازگشت از موته که همراه سپاه اسامه اعزام شده بود، گفت تا زمانی که علی (ع) بیعت نکند، من بیعت نخواهم کرد. این در حالی است که بریده، پرچمدار سپاه اسامة بن زید بوده و سپاه اعزامی اسامه ۴۰ تا ۵۰ روز پس از رحلت پیامبر (ص) از موته به مدینه بازگشته است.
۵. شاهد پنجم درخواست ملاقات شیخین با فاطمه زهراء (س) است؛ که با مخالفت آن حضرت مواجه شد و میانجیگری امیرالمومنین (ع) این دیدار را عملی کرد. تحلیل عقلی به ما نشان میدهد که پس از کودتای سقیفه و هجوم به خانه علی (ع)، وقتی دستگاه خلافت احساس میکند نارضایتی دختر پیامبر مشروعیت آنها را زیر سوال میبرد، به چنین اقدامی دست میزنند و این قطعاً زمان زیادی برده است. این گونه نیست که بلافاصله پس از رحلت، هم هجوم و هم درخواست ملاقات انجام شده باشد.
افزون بر همه این شواهد، هجوم در چند مرحله انجام شده و در مرحله سوم یا چهارم، یگانه همسر علی (ع)، قربانی دفاع از ولایت می گردد.
برای آگاهی بیشتر در این باره، به پژوهش های ذیل مراجعه فرمائید:
۱. مقاله "شهادت فاطمه(س)" چاپ شده در دانشنامه فاطمی، ج ۱، ص ۳۳۳- ۳۵۷.
۲. کتاب "الحجة الغرّاء علی شهادة الزهرا" نوشته آیت الله جعفر سبحانی.
۳. الهجوم علی بیت فاطمه(س)، نوشته مهدی عبدالزهرا.
۴. کتاب ظلامة الزهراء فی النصوص و الآثار نوشته آیت الله علی احمدی میانجی.
۳۰ شهریور ۱۴۰۲
#تاریخ_اسلام
#شهادت_حضرت_محسنع
#جهاد_تبیین
#دروغ_ممنوع
#زلال_اندیشه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
https://eitaa.com/zolal_andisha