#امامشناسی
#شرحزیارتجامعهکبیره
🔅و خُزان العلم؛
گنجینه های علم🔅
در توضیح خزینه علم بودن باید گفت:
🔸ائمّه(ع) در مرتبه نورانیت و ولایت کلیّه، که حقیقت امامت آنهاست، به عنایت الهی مسلّط بر همه عوالم هستی هستند و چیزی از احاطه علمی آنان مخفی نمیماند. یعنی تمام حوادث بزرگ و کوچک نظام هستی، حتی پلک زدن انسانها، افتادن برگی از درخت و... در معرض دید آنهاست و چیزی به نام زمان گذشته، حال و آینده برای آنان معنا ندارد.
🔸لیکن به مرحله ماده و عالم طبیعت که می رسند، مانند دیگران هستند؛ بدین معنا که شاید چیزی را نخواهند بدانند و از سیطرهی علم کنونی آنها خارج باشد. تفاوتشان با دیگران این است که دیگران به آن خزانه بی پایان راهی ندارند، امّا امامان معصوم (ع) که کلیددار و خازن آن خزانه بی پایانند، هر چه را که بخواهند میتوانند بدانند، یعنی همان طور که چیزی از حیطه علم بیپایان خدا مخفی نمی ماند گستره علم ائمّه اطهار (ع) نیز همه موجودات نظام هستی را در بر می گیرد.
🔸 لیکن علم الهی استقلالی بوده، اما علم ائمّه اطهار (ع) تبعی و عرضی است و به منبع لایزال علم الهی مرتبط است و اساساً اگر تعلیم الهی واتصال به علم بی پایان او نباشد ائمه (ع) نیز مساوی دیگران خواهند بود. لذا در برخی روایات آمده است:
اگر امام بخواهد چیزی را بداند، خدا آن را به او می آموزد؛ إذا أراد الإمام أن یعلم شیئاً أعلمه الله ذلک.
✅ تذکر1: چیزی که در خزینه، حفظ و نگه داری میشود ممکن است به دیگران برسد و آنان نیز بهره مند گردند، لیکن چون در اختیار خازن و کلیددار است حساب و برنامه ای دارد؛ همانند چشمه جوشان نیست که معمولا ً از اختیار انسان خارج است و هر کسی میتواند به آن دسترسی پیدا کند بلکه اولاً، در اختیار خود خازن و نگهبان است که هرگاه بخواهد از آن استفاده میکند.
ثانیاً از دسترسی و دست بُرد دیگران خارج است.
ثالثاً، هر مقدار که خود خزانه دار بخواهد به دیگران میدهد بدون این که از اختیار و کنترل او خارج شود.
✅تذکّر 2: باید توجّه داشت که اگر چه علم امام به اراده و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، لیکن ارادهی آنان تابع اراده و مشیّت خداست و تا خدا اراده نکند، آنان نیز اراده نخواهند کرد. از امام هادی (ع) روایت شده است:
خداوند، قلوب ائمّه را محلّ اراده خویش قرار داده است. هرگاه خدا چیزی را بخواهد، آنها نیز میخواهند. معنای کلام خدا که فرمود: «شما چیزی را نمی خواهید مگر آن که خدا بخواهد» همین است.
📚#ادبفنایمقربان، ج۱
🆔 eitaa.com/tabyien
#امامشناسی
#شرحزیارتجامعهکبیره
🔅و منتهی الحلم؛
و غایت حلم و بردباری🔅
«#مُنتهی» به معنای مکانی است، که بعد از آن دیگر حرکت و اقدامی صورت نمیگیرد. «#حلم» به معنای منضبط کردن نفس از هیجان غضب و احساسات است به گونهای که حالت سکون، طُمأنینه و صبر در مقابل ناملایمات به انسان دست میدهد و از سبک مغزی، اقدامات نابخردانه، بیپروایی و خشم پرهیز میکند. پس حلیم، کسی است که اهل افراط و تفریط در اِعمال قوه غضبیه نباشد. در نتیجه کسی که با داشتن قدرت بر انتقام و کیفر، عجله نکند، حلیم نامیده میشود. بدین ترتیب، معنای این جمله این است: شما به غایت و آخرین درجه حلم و بردباری رسیدهاید، یعنی آن مقدار خویشتن داری که برای مخلوق های الهی ممکن است شما دارا هستید.
🔸همراهی علم و حلم
زمانی انسان میتواند میوه شیرین علم را بچیند که با حلم مقارن و همراه گردد: زیرا با حلم، بردباری و تأمّلْ علم آدمی پختهتر میشود و عالِمی که حلیم است به مصلحت و نتیجه کاملتری دست پیدا میکند.
پس علم و حلم به گونهای است که علم، بدون حلم به بار نخواهد نشست و حلم نیز بدون علم بر پایهای محکم، استوار نخواهد بود در نتیجه، ثبات و دوام حلم به علم وابسته است.
🔸سیره عملی ائمه اطهار (ع)
شاهد عینی منتهای حلم بودن آنهاست؛ زیرا با اینکه میتوانستند در یک چشم بر هم زدن آثار فراوانی در نظام آفرینش ارائه نمایند، در برابر شکنجه روحی و جسمی، زندان رفتن و... عکس العملی از خود نشان نمیدادند و چون مأمور به استفاده از آن قدرت لا یزال نبودند، اقدامی نمیکردند.
📚#ادبفنایمقربان
🆔 eitaa.com/tabyien
#شرحزیارتجامعهکبیره
#امامشناسی
🔅و أصول الکرم؛
و ای ریشههای کرامت🔅
«#اصول» جمع اصل، به معنای پایه و اساس هر چیز است، خواه در جمادات باشد یا نباتات یا حیوانات، یا... . اصل هر چیزی موجب قوام و ثبات آنست که باید متناسب با همان چیز باشد. لذا بر هر اصل و بنیانی نمیتوان هر بنایی نهاد. مثلاً نمیتوان برپایه سستِ دیوار عادی، برج آسمان خراش ساخت.
«#کَرَم» کرامت شیء، نفیس و عزیز شدن آن است و کرامت در مقابل هوان و حقارت می آید. پس هر چیزی به هر اندازه از هوان و حقارت مبرّا باشد، به همان مقدار کرامت داشته، مورد تقدیر و ستایش است و همان گونه که برائت از حقارت و پستی مراتب دارد، کرامت نیز دارای مراتبی است و هر موجودی به اندازه برائت خود از هوان و حقارت، کریم خواهد بود.
🔸سفره داران کرامت
سرّ این که در جمله مزبور، ائمّه (ع) اصول و ریشه های کرامت معرفی شدهاند، اینست که تمام خیرات و برکات موجود در نظام هستی، اعم از برکات مادی و معنوی، به وساطت آن ذوات مقدس افاضه میشود: « خداوند بوسیلهٴ شما باران نازل میکند و بوسیلهٴ شما آسمان را نگه میدارد که بر زمین نیفتد مگر به اذن او ...» و یا اینکه «اگر خیری ذکر شود، شما اوّل، اصل، فرع، معدن، جایگاه و منتهای آن هستید (زیارت جامعه کبیره).
علّت این که ملائکه به کرامت رسیدند و بندگان مکرم خدا شدند؛ آنست که افتخار شاگردی ائمّه اطهار (ع) را دارند، همان طور که ماسوی الله از جمله انبیای الهی شاگرد آنها هستند، بدین ترتیب مجموعه عالَم امکان بر سر سفره کرامت ائمّه (ع) نشسته است.
📚#ادبفنایمقربان، ج۱
🆔 eitaa.com/tabyien
#شرحزیارتجامعهکبیره
#امامشناسی
🔅#قادة_الأُمم
#پیشوایان_امتها🔅
🔸 ائمّه اطهار (ع) به عنوان قائد و رهبر اُمم معرفی شدهاند. قیادت، عام است و شامل هرگونه رهبری مادی و معنوی میشود، چنان که امم نیز عام است و امتهای گوناگون را در بر میگیرد. بنابراین، هر امتی در هر زمان و مکانی از فیضی مادی یا معنوی بهرهمند شد، از برکت وجودی ائمّه اطهار (ع) است. سرّش آن است که آن پیشوایان نور، مجاری هرگونه #فیض_تکوینیوتشریعی خدا هستند و به واسطه آنها ارتباط بین عالم امکان و واجب تعالی برقرار میشود و چون فیض خدا عام است، همه امتها را به واسطه ائمه اطهار دربر میگیرد.
🔸 لکن مهمترین فیض الهی، #فیض_هدایت یا پیدا کردن مسیر حرکت الهی است؛ که عام است و تنها شیعیانشان، بلکه #هدایت_امتهای_پیشین نیز در گرو اطاعت از ائمّه اطهار (ع) است، لیکن به واسطه اطاعتی که از پیامبران خودشان داشتند. یعنی انبیای گذشته در بهره گرفتن از فیض وحی الهی واسطهای داشتند که آن واسطه، نور وجود ائمّه (ع) بود و اگر نور وجود آنها وساطت نمیکرد، انبیای سابق از وحی محروم میشدند.
🔸بدین ترتیب اگرچه امت های گذشته، ظاهراً پیامبران خودشان را اطاعت یا عصیان میکردند و بر سبیل هدایت یا ضلالت قرار می گرفتند، لیکن در واقع این اطاعت و عصیان یا هدایت و ضلالت به نور پاک چهارده معصوم (ع) باز میگشت.
🔸 همچنین شعاع رهبری و زعامت آن ذوات نورانی از عالم بشریت فراتر رفته و مجموعه نظام کیهانی با همه موجودات و مخلوقاتش را دربرمیگیرد.
📚#ادبفنایمقربان، ج۱
🆔 eitaa.com/tabyien