✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) ارزش «دوست خوب» را چگونه بیان می فرماید؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه می فرماید: «وَ الصَّاحِبُ مُنَاسِبٌ» [۱] (#يار و همنشين [خوب] همچون #خويشاوند انسان است). اشاره به اينكه پيوندهاى #دوستى گاه به قدرى قوى مى شود كه جاى پيوندهاى نَسَبى را مى گيرد؛ بلكه گاهى از آن قوى تر نيز مى شود. ضرب المثل معروفى است كه مى گويند از كسى پرسيدند: دوست بهتر است يا برادر؟ گفت: برادرى كه دوست باشد بهتر است. ضرب المثلى نيز در زبان عرب رايج است كه مى گويد: «اَلصَّديقُ نَسيبُ الرُّوحِ وَ الْأَخُ نَسيبُ الْبَدَنِ» [۲] (دوست، هماهنگ و مناسب با روح، و برادر، هماهنگ و مناسب با جسم و بدن است).
🔹از اين سخن مى توان چنين نتيجه گرفت كه همان حقوقى كه براى خويشاوندان در نظر گرفته مى شود، بايد درباره #دوستان_خوب در نظر گرفته شود. حضرت در ادامه مى فرمايد: «وَ الصَّدِيقُ مَنْ صَدَقَ غَيْبُهُ» (#دوست آن است كه در غياب انسان، #حق_دوستى را ادا كند). اشاره به اينكه كسانى كه در حضور انسان اظهار محبّت و عشق و علاقه مى كنند، ممكن است نشانه واقعى دوستى آنها نباشد؛ #دوستی_واقعى آنگاه آشكار مى شود كه انسان در غياب دوستش تمام آنچه را در حضور مى گفت و رعايت مى كرد بگويد و رعايت كند.
🔹#امام_علی (علیه السلام) در بخش دیگری از این نامه مى فرمايد: «وَ رُبَّ بَعِيدٍ أَقْرَبُ مِنْ قَرِيبٍ، وَ قَرِيبٍ أَبْعَدُ مِنْ بَعِيدٍ» (چه بسا #دورافتادگانى كه از #خويشاوندان نزديكتر و خويشاوندانى كه از هركس دورترند). اشاره به اينكه #پيوندهاى_نَسَبى هميشه دليل بر پيوند دل ها و نزديكى فكرها نيست؛ گاه مى شود #دورافتادگان به انسان از نزديكان نزديكترند. آنچه مهم است پيوند #دل و ارتباط #ارواح به يكديگر است كه اگر در نزديكان پيدا نشد مى توان آن را در دورافتادگان جستجو كرد. «قرآن كريم» نيز مى فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلَادِكُمْ عَدُوّاً لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ». [۳]
🔹حضرت در ادامه می فرماید: «وَ الْغَرِيبُ مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ حَبِيبٌ» (#غريب كسى است كه #دوستى نداشته باشد). آرى! آنچه انسان را از غربت بيرون مى آورد #محبّت است، و كسانى كه محروم از محبّت #دوستانند تنهاى تنهايند. اين غربت از عوامل مختلفى سرچشمه مى گيرد: گاه #كبر و #غرور و #خودبرتربينى است كه مردم را از انسان مى راند، و گاه #حسادتها و گاه #بیوفايىها و عوامل ديگر است. بنابراين براى اينكه از غربت بيرون آييم راهى جز اين نيست كه اين گونه رذايل را از خود دور سازيم و با جاذبه اخلاقى #دوستان_خوبى را برای خود فراهم نماییم.
پی نوشتها؛
[۱] «مناسب» از ريشه «نسب» در اينجا به معناى خويشاوند است.
[۲] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، قم، ۱۴۰۴ق، چ اول، ج ۱۶، ص ۱۱۷
[۳] سوره تغابن، آيه ۱۴
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۹، ص ۶۷۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دوست #دوستی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«تکبّر» و «تعصّب» چه آثار و مفاسدی در تاریخ بشر بدنبال داشته است؟
🔹#تكبّر به معناى «خودبرتربينى» و #تعصّب به معناى «وابستگى غيرمنطقى» شخص يا چيزى و دفاع بى قيد و شرط از آن است. #تعصّب از ريشه «عصب» (بر وزن غضب) يعنى رشته هاى مخصوص كه عضلات انسان را به مغز مربوط مى كند و مجموعه آن «سلسله اعصاب» را تشكيل مى دهد. سپس به گروه و #جمعيّتى كه با هم همكارى و همفكرى دارند اطلاق شده و چنين جمعيّتى را «عُصبة» (بر وزن سفره) مى گويند و واژه #تعصّب معمولا به وابستگى هاى غير منطقى و بى قيد و شرط گفته مى شود، و سرچشمه آن بيشتر #جهل و كوتاه فكرى و #خودبزرگبينى است؛
🔹زيرا كسى كه مى خواهد بزرگى به خود ببندد سعى مى كند كسانى را كه به او وابستگى دارند يا او به آنها وابستگى دارد بزرگ بشمارد، نقاط ضعف آنها را نبيند و اگر نقاط قوتى دارند بزرگنمايى كند تا خود از اين طريق بزرگى بفروشد. اين #رذيله_اخلاقى، بخصوص هنگامى كه در شكل تعصّب #نژادى و قبيلگى ظاهر شود سرچشمه #مفاسد بسيارى است و در طول تاريخ همواره منشأ جنگ ها، خشونت ها و درگيرى هاى خونين بوده است. از تاريخ جاهليّت گرفته تا دنياى امروز هيچ يك از انسان ها از آسيب هاى #تكبّر و #تعصّب در امان نمانده اند؛ در حوادث شوم #عصر_جاهليّت مى خوانيم كه دو بار درگيرى شديد بين قبايل عرب واقع شد كه به نام «فجار» در تاريخ مشهور شده است.
🔹«فجار اوّل» زمانى واقع شد كه مردى از طايفه بنى كنانه بدهى قابل ملاحظه اى به مردى از طايفه هوازن داشت و قادر به پرداختن آن نبود. مرد هوازنى در سوق عكاظ (بازارى كه هر سال يك بار در نزديك طايف تشكيل مى شد) ميمونى مشاهده كرد و گفت چه كسى پيدا مى شود كه اين ميمون را در قبال طلبى كه من از فلان كس دارم بفروشد و مقصودش از اين سخن، تحقير مرد كنانى بود كه از پرداخت بدهيش عاجز شده بود. در اين هنگام مردى از طايفه بنى كنانه رسيد و با شمشير خود ميمون را كشت. مرد هوازنى فرياد كشيد و مرد كنانى هم طايفه بنى كنانه را به يارى خود طلبيد و دو قبيله به جان هم افتادند و درگيرى شديدى واقع شد كه نزديك بود به جنگ تمام عيارى تبديل شود.
🔹«فجار دوم» كه مدتى بعد از وفات عبدالمطلب روى داد به اين سبب حاصل شد كه جوان نادانى از قبيله بنى غفار در گوشه اى از بازار عكاظ نشسته بود و پاى خود را دراز كرده بود و مى گفت: من برترين مرد عربم و هركس قبول ندارد اين دو پاى مرا قطع كند. جوان بى خرد ديگرى همچون او كه از قبيله بنى قيس بود شمشير كشيد و پاى وى را مجروح كرد. فرياد از دو طرف برخاست و قبايل آن دو به جان هم افتادند و درگيرى شديدى بين طرفين اتّفاق افتاد و بعد از مدتى عداوت و دشمنى با يكديگر صلح كردند. [۱]
🔹در قرن اخير نيز «جنگ جهانى دوم» همان گونه كه مى دانيم بر اثر #نژادپرستى هاى آلمانى هاى نازى رخ داد كه در طول آن ده ها ميليون نفر كشته و ده ها ميليون مجروح و مفقود الاثر شدند و ويرانى هاى عظيمى در اروپا و نقاط ديگرى از جهان روى داد و حتى امروز نيز عامل اصلى تجاوزهاى مستكبران و #جنايتكاران_اسرائيلى چيزى جز #خودبرتربينى و «تعصّب های نژادى» نيست.
🔹لذا در حديثى از #رسول_اکرم (صلى الله عليه و آله) مى خوانيم: «مَنْ كانَ فِي قَلْبِهِ حَبّةٌ مِنْ خَرْدَلٍ مِنْ عَصَبِيَّةٍ، بَعَثَهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ مَعَ أعْرابِ الْجَاهِلِيَّةِ» [۲] (كسى كه در قلبش به اندازه يك دانه خردل #تعصّب_ناروا باشد خداوند او را روز قيامت با اعراب جاهليّت محشور مى كند). هم چنین #امام_صادق (عليه السلام) در حديثى مى فرماید: «مَنْ تَعَصَّبَ اَوْ تُعُصِّبَ لَهُ فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَ الْاِيمَانِ» [۳] (كسى كه #تعصّب بورزد يا براى او تعصّب بورزند، رشته ايمان را از گردن خود برداشته است).
پی نوشتها؛
[۱] الكامل فی التاريخ، ابن الأثير، على بن ابى الكرم، دار صادر، بيروت، ۱۳۸۵ق، ج ۱، ص ۵۸۹. [۲] الكافی، دار الكتب الإسلامية، تهران، چ ۴، ج ۲، ص ۳۰۸. [۳] الكافی، همان
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۷، ص ۳۹۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تعصب #تکبر #نژادپرستی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن عاقبت «استکبار و تکبّر ورزی» چیست؟
🔹#تكبّر چه در برابر خالق باشد، چه در برابر خلق و چه در مقابل حقايق (انسان از تسليم در برابر حقّ رویگردان باشد) از اسباب سقوط در #دوزخ است. #استكبار (خود برتر بينى) كه سرچشمه اصلى بسيارى از جنايات، ظلمها، ستمها و حقّ كشى هاست نيز همانند #تكبّر است كه آدمى را در اين كانون قهر و غضب وارد مى سازد.
🔹#قرآن_مجيد در «آيه ۶۰ سوره زمر» مى فرمايد: «اَلَيْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَكَبِّرِينَ» (آيا در #دوزخ جايگاهى براى #متكبّران نيست؟). و در «آيه ۳۶ سوره اعراف» مى فرمايد: «وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ اسْتَكْبَرُوا عَنْها اُولئِكَ اَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» [۱] (كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند و در برابر آن #تكبّر ورزيدند، اهل آتشاند و هميشه در آن خواهند ماند).
🔹همين معنا در آيات ديگر «قرآن مجيد» نيز آمده است. در «آيات ۱۵ و ۱۶ سوره ابراهيم» درباره #جبّاران_عنيد مى فرمايد: «وَ اسْتَفْتَحُوا وَ خابَ كُلُّ جَبّارٍ عَنِيدٍ - مِنْ وَرآئِهِ جَهَنَّمُ وَ يُسْقَى مِنْ ماءٍ صَدِيدٍ» (آنها [رسولان الهى] از خدا تقاضاى پيروزى كردند [و دعايشان مستجاب شد] و هر #جبّار_عنيدى #نوميد و زيانكار گشت - [سرانجام] پیش روی او #دوزخ است، و او را از آبی چرکین و متعفّن می نوشانند!!).
🔹#جبّار معانى مختلفى دارد: يكى از آنها قهر، غلبه، سلطه و نفوذ است، منتها اين امر گاه #جنبه_رحمانى دارد مانند: #نفوذ_خداوند و سلطه او بر عالَم هستى بر همه چيز، و گاه #جنبه_شيطانى دارد، مانند: سلطه، غلبه و نفوذ #طغيانگران و #جبّاران. #عنيد به گفته «لسان العرب» به معناى كسى است كه از مسير حقّ منحرف مى گردد و آگاهانه حقّ را انكار مى كند،
🔹و اينها همه از آثار #كبر و #غرور و #خودبرتربينى است، و اگر كمى دقت كنيم مى بينيم اين #رذيله_اخلاقى يكى از حجاب هاى مهم معرفت و از عوامل #گمراهى انسان و حقّ كشى و تعدّى و #تجاوز نسبت به حقوق ديگران و انواع #گناهان ديگر است. [۲]
پی نوشتها؛
[۱] شبيه همين معنا در سوره غافر، آيات ۶۰ و ۷۲ و ۷۶؛ سوره اعراف، آيات ۴۰ و ۴۱؛ سوره نبأ، آيات ۲۱ و ۲۲؛ سوره نازعات، آيه ۳۷؛ سوره ص، آيات ۵۵ و ۵۶ آمده است.
[۲] شبيه همين تعبير در سوره ق، آيه ۲۴؛ سوره مدّثر، آيه ۱۶ آمده است.
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، چ نهم، ج ۶، ص ۲۸۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تکبر #کبر #استکبار
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد