✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«انسان شناسی» چه جایگاهی در شناخت معنا و مفهوم «آزادی» دارد؟
🔹#انسان_شناسی نیز همانند هستی شناسی در مقوله «آزادی» تأثیرگذار است. اگر جهان هستی را مخلوق اراده خالقی حکیم دانستیم که افعالش هدفمند است، #انسان نیز که جزئی از جهان هستی است دارای هدفی خواهد بود. #قرآن_کریم همان گونه که بر هدفمندی جهان تأکید می نماید، بر بیهوده نبودن خلقت انسان نیز تأکید می ورزد. خداوند متعال در این رابطه می فرماید: «أَ یحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ یتْرَکَ سُدی». [۱] (آیا #انسان گمان می کند که او را به حال خود رها کرده ایم؟!).
🔹و نیز می فرماید: «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً». [۲] (آیا گمان کرده اید که ما شما را بیهوده آفریده ایم؟). این آیات، #حیات_انسانی را هدفدار معرفی می کند و به «انسان ها» متذکّر می شود که برای رسیدن به مقصدی آفریده شده است. بدون شک در صورت هدفداری حیات انسانی، آزادی انسان ها هم باید برای دستیابی به آن هدف مرزبندی و طراحی گردد.
🔹از سوی دیگر، از دیدگاه اسلام، #انسان علاوه بر «جسم»، دارای «روح» نیز هست. خداوند متعال می فرماید: «ثُمَّ سَوّاهُ وَ نَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ». [۳] (سپس [اندام] او را موزون ساخت و از روح خویش در وی دمید). همچنین در فرهنگ اسلامی، اصالت از آن #روح است که می تواند #انسان را به مرز «تقوا» یا «پلیدی» نزدیک کند. قرآن در این باره می فرماید: «وَ نَفْسٍ وَ ما سَوّاها * فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها». [۴] (و قسم به جان آدمی و آن کس که آن را [آفریده و] منظّم ساخته * پس پلیدکاری و پرهیزکاری اش را به آن آموخت).
🔹بنابراین، کمال و غایت آدمی، در ارتباط با #روح او است. در فرهنگ اسلامی فلسفه خلقت انسان، «خلیفه الهی شدن» او است؛ یعنی خداوند #انسان را آفرید تا به مقام و منزلت #خلیفه_اللهی که به واسطه قرب الهی است، نایل شود؛ زیرا کسی می تواند «خلیفه الله» باشد که بیش از دیگران با خداوند سنخیت و ارتباط داشته و بیشتر بتواند جلوه گاه #کمالات_الهی باشد. در واقع «منزلت خلیفه اللهی» آن است که #انسان چنان رشد و کمال یابد که به لحاظ نظری و عملی به #قرب_الهی نایل آید. از این رو در فرهنگ قرآنی، انسان هایی موفقاند که به قرب الهی نایل آمده اند.
🔹همچنین خداوند متعال در آیه دیگر می فرماید: «وَالسّابِقُونَ السّابِقُونَ * أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ». [۵] (و [سومین گروه] پیشی گیرندگان [به اعمال نیک] که پیشی گیرندگان [به رحمت و آمرزش] اند * آنان به حقیقت مقربان درگاهند). حال اگر غایت و هدف انسان «قرب به خدا» است نه فرو رفتن در مادیات، بدون شک «آزادی انسان» نیز باید در این جهت قرار گیرد تا تأمین کننده هدف انسان باشد. لذا می توان گفت که از دیدگاه اسلام، #آزادی وسیله ای است برای دستیابی انسان به #کمال، بر خلاف مکاتب بشری که آزادی را یک هدف به شمار می آورند.
پی نوشتها؛
[۱] قرآن کریم، سوره قیامت، آیه ۳۶.
[۲] همان، سوره مومنون، آیه ۱۱۵.
[۳] همان، سوره سجده، آیه ۹.
[۴] همان، سوره شمس، آیه ۷ و ۸.
[۵] همان، سوره واقعه، آیه ۱۰ و ۱۱.
📕اسلام شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ش، چ ۳، ص ۸۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#انسان
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد