"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ لا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ «164»
بگو: آيا جز خداوند يكتا پروردگارى بجويم؟ در حالى كه او پروردگار هر چيز است و هيچ كس (كار بدى) جز به زيان خويش نمى‌كند و هيچ كس بار (گناه) ديگرى را بر دوش نمى‌كشد، بازگشت شما به سوى پروردگارتان است كه شما را به آنچه در آن اختلاف مى‌كرديد، آگاه مى‌كند.
نکته ها
موضوع عدل الهى در كيفر و اينكه هيچ كس گناه ديگرى را به دوش نمى‌كشد، نه تنها در اسلام، بلكه به تصريح قرآن، در صُحُف ابراهيم وموسى عليهما السلام نيز آمده است. «أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِما فِي صُحُفِ مُوسى. وَ إِبْراهِيمَ الَّذِي وَفَّى. أَلَّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى» «1»
سؤال: اگر كسى گناه ديگران را بر دوش نمى‌كشد، پس آنچه در قرآن آمده است كه رهبران گمراه و منحرف، گناهان پيروان را هم به عهده مى‌گيرند چيست؟ «لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ» «2»
پاسخ: اين امر بى‌دليل نيست، زيرا سرانِ گمراهى، سبب انحراف ديگران شده‌اند و در واقع، گناهِ «گمراه كردن» و اضلال را به دوش مى‌گيرند.
زن حامله‌اى كه مرتكب زنا شده بود را براى مجازات نزد عمر آوردند و او دستور سنگسار داد. حضرت على عليه السلام فرمود: گناه طفل در رحم مادر چيست؟ سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى» «3»
«1». نجم، 37- 38.
«2». نحل، 25.
«3». بحار، ج 76، ص 49.
جلد 2 - صفحه 598
پیام ها
1- در برخورد با منكران و مشركان، موضع بر حقّ خود را قاطعانه اعلام كنيم. «قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ»
2- وجدان بيدار، بهترين پاسخ دهنده به سؤالات درونى است. «أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي»
3- چون خداوند، يگانه پروردگار همه‌ى هستى است، پروردگار من هم هست. «وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ»
4- كفر و شرك و نيكى و فساد مردم، ضررى به خدا نمى‌زند، بلكه دامنگير خودشان مى‌شود. «لا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْها»
5- در پيشگاه خداوند مسئوليّت عمل هر كس، بر عهده‌ى خود اوست. «لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى»
6- برپايى قيامت و بازخواست انسان، پرتويى از ربوبيّت خداوند است. «ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ»
7- دنيا نيز پايانى دارد، «ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ» و سرانجام به حقّانيت آنچه لجوجانه با آن مخالفت كرده‌ايم، آگاه خواهيم شد. «فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ»
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_انعام_آیه۱۶۴_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلائِفَ الْأَرْضِ وَ رَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ فِي ما آتاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقابِ وَ إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ «165»
و اوست كه شما را جانشينان (يكديگر در) زمين قرار داد و درجات بعضى از شما را بر بعضى ديگر برترى داد تا شما را در آنچه به شما داده، بيازمايد. همانا پروردگارت زود كيفر است والبتّه او حتماً آمرزنده و مهربان است.
جلد 2 - صفحه 599
نکته ها
سوره‌ى انعام با حمد الهى آغاز شد، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ ... و با رحمت الهى پايان مى‌پذيرد. «إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ»
منظور از «خَلائِفَ الْأَرْضِ»، يا جانشينان خدا در زمين است و يا جانشينى انسان امروز از امّت‌هاى پيشين.
پیام ها
1- انسان، خليفه‌ى خدا و امير زمين است، نه اسير هستى. «وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلائِفَ الْأَرْضِ»
2- تفاوت‌هاى مردم و آزمايش‌هاى الهى، حكيمانه و در مسير رشد و تربيت انسان است و از ربوبيّت خداوند سرچشمه مى‌گيرد. وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ ... رَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ ...
3- تفاوت و برترى بعضى در داده‌هاى خداوند، ملاك برترى نيست، وسيله‌ى آزمايش است. «لِيَبْلُوَكُمْ فِي ما آتاكُمْ»
4- آنچه را در اختيار داريم، از خدا بدانيم. «فِي ما آتاكُمْ»
5- معيار و مقدار آزمايش هر كس، به ميزان داده‌ها و امكانات اوست. «لِيَبْلُوَكُمْ فِي ما آتاكُمْ»
6- پس از آزمايش، خداوند نسبت به ردشدگان «سَرِيعُ الْعِقابِ» است و نسبت به قبول شدگان «لَغَفُورٌ رَحِيمٌ».
7- بيم و اميد بايد در كنار هم باشد. سَرِيعُ الْعِقابِ ... لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
«الحمد للّه ربّ العالمين»
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_انعام_آیه۱۶۵_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
سيماى سوره اعراف:
اين سوره دويست و شش آيه دارد و از سوره هاى مكّى است. در اين سوره از اصحاب اعراف و داستان اعراف (آيه 46 و 48) سخن به ميان آمده، لذا به «اعراف» نامگذارى شده است.
اين سوره سوّمين سوره اى است كه با حروف مقطّعه آغاز مى شود و اوّلين سوره از سوره هاى سجده دار قرآن است و در آيه ى آخر آن، سجده مستحبّ وارد شده است.
از ميان يكصد و چهارده سوره ى قرآن، هشتاد و شش سوره در مكّه نازل شده است كه معمولًا درباره ى اصول عقائد و مبارزه با شرك و توجّه دادن به مقام انسان و امثال آن بحث مى كند.
در اين سوره همچنين به ماجراى آدم عليه السلام با ابليس، داستان حضرت نوح، هود، صالح، لوط، شعيب و موسى عليهم السلام، بيان اصول و مبانى دعوت پيامبر اسلام و شرح احوال قيامت، توبه و اصلاح خويشتن، موضوع عرش، ميزان، عالم ذرّ و پيمان خداوند با انسان و بيان قرآن و عظمت آن و اعراف و اصحاب اعراف اشاره شده است.
المص «1»
الف، لام، ميم، صاد.
كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ «2»
(اين) كتابى است كه به سوى تو نازل شده، پس در سينه‌ات تنگى (و شك وترديدى) از آن نباشد، تا به وسيله‌ى آن (كتاب)، بيم دهى و براى مؤمنان تذكّر و پندى باشد.
نکته ها
از مجموع 29 سوره‌اى كه با حروف مقطّعه آغاز شده، بعضى با حروف «الم» و بعضى با حرف «ص» شروع شده است؛ امّا اين سوره با مجموعه‌ى «المص» آغاز شده كه شايد بيانگر آن باشد كه آنچه در تمام آن سوره‌ها مى‌باشد، در اين سوره نيز هست. «1»
پیام ها
1- قرآن، كتابى بس بزرگ است. («كتاب» نكره آمده است)
2- توجّه به قرآن و مفاهيم آن، سبب سعه‌ى صدر است. كتاب ... فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ
3- شرط رسالت و تبليغ، سعه‌ى صدر است. «أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ»
4- از لجاجت كفّار نگران نباش، وظيفه‌ى تو انذار است، نه اجبار. «لِتُنْذِرَ»
«1». تفسير الميزان.
جلد 3 - صفحه 17
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پس از نزول قرآن، نگران نپذيرفتن مردم و مخالفت آنان با قرآن بود كه خداوند با اين آيه پيامبر را تسلّى مى‌دهد.
5- هشدارهاى انبيا براى عموم است، ولى تنها مؤمنان از آنها بهره‌گرفته و متذكّر مى‌شوند. «لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ»
#تفسیر_سیمای_سوره _اعراف_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
المص «1»
الف، لام، ميم، صاد.
كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ «2»
(اين) كتابى است كه به سوى تو نازل شده، پس در سينه‌ات تنگى (و شك وترديدى) از آن نباشد، تا به وسيله‌ى آن (كتاب)، بيم دهى و براى مؤمنان تذكّر و پندى باشد.
نکته ها
از مجموع 29 سوره‌اى كه با حروف مقطّعه آغاز شده، بعضى با حروف «الم» و بعضى با حرف «ص» شروع شده است؛ امّا اين سوره با مجموعه‌ى «المص» آغاز شده كه شايد بيانگر آن باشد كه آنچه در تمام آن سوره‌ها مى‌باشد، در اين سوره نيز هست. «1»
پیام ها
1- قرآن، كتابى بس بزرگ است. ( «كتاب» نكره آمده است)
2- توجّه به قرآن و مفاهيم آن، سبب سعه‌ى صدر است. كتاب ... فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ
3- شرط رسالت و تبليغ، سعه‌ى صدر است. «أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ»
4- از لجاجت كفّار نگران نباش، وظيفه‌ى تو انذار است، نه اجبار. «لِتُنْذِرَ»
«1». تفسير الميزان.
جلد 3 - صفحه 17
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پس از نزول قرآن، نگران نپذيرفتن مردم و مخالفت آنان با قرآن بود كه خداوند با اين آيه پيامبر را تسلّى مى‌دهد.
5- هشدارهاى انبيا براى عموم است، ولى تنها مؤمنان از آنها بهره‌گرفته و متذكّر مى‌شوند. «لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ»
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۱_۲_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
اتَّبِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَ لا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ «3»
آنچه را از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل شده، پيروى كنيد و از سرپرستانى جز او پيروى نكنيد. چه اندك پند مى‌پذيريد!
نکته ها
آيه‌ى قبل، وظيفه‌ى پيامبر صلى الله عليه و آله را در انذار و تذكّر بيان كرد و اين آيه وظيفه‌ى امّت را در اطاعت و تبعيّت. آن آيه از پيامبر صلى الله عليه و آله «سعه صدر» مى‌خواست، اينجا از امّت، «تبعيّت» مى‌طلبد. آيه‌ى قبل، «أُنْزِلَ إِلَيْكَ» بود، اينجا «أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ» است.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: فاذا التَبَست عليكم الفِتَن كقطع الليل المظلِم فعليكم بالقرآن ... مَن جعله امامه قاده الى الجنّة و مَن جَعَله خلفه ساقه الى النّار «1»، هر گاه فتنه‌ها همچون پاره‌هاى شبِ تار شما را فرا گرفت، پس بر شما باد به قرآن، هركس قرآن را امام خود قرار دهد به بهشت مى‌رسد و هر كس به آن پشت كند، به آتش دوزخ رهنمون مى‌شود.
چنانكه حضرت على عليه السلام فرمود:/ «ففى اتّباع ماجاءكم من اللّه الفوزالعظيم و فى تركه الخطاء المبين» «2»، رستگارى بزرگ در پيروى از قرآن است و در ترك آن، خطا و گمراهى آشكار مى‌باشد.
پیام ها
1- پيروى از آيات الهى، سبب رشد و تربيت بشر است. اتَّبِعُوا ... رَبِّكُمْ
2- لازمه‌ى ربوبيّت و تربيت الهى، نزول دستورات و راهنمايى‌ها و تذكّرات
«1». تفسير اثنى‌عشرى.
«2». تفسير نورالثقلين.
جلد 3 - صفحه 18
است. «ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ»
3- نتيجه‌ى پيروى از وحى، قرار گرفتن تحت ولايت الهى است و ترك آن، قرار گرفتن تحت ولايت ديگران است. «وَ لا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ»
4- اطاعت و پيروى از ديگران، در حقيقت پذيرش ولايت آنهاست. «وَ لا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ» با آنكه مى‌توانست بگويد: «لا تتّبعوا من دونى احدا»
5- كسى كه ولايتِ خداى يكتا را نپذيرد، «رَبِّكُمْ» بايد چندين «ولىّ» را از خود راضى كند. «أَوْلِياءَ»
6- پندپذيرى انسان، اندك است. «قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ»
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۳_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا