"تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صالِحاً وَ آخَرَ سَيِّئاً عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ «102» و (از اعراب) ديگرانى هستند كه به گناهان خويش اعتراف كرده‌اند، كار خوب و بد را به هم آميخته‌اند. اميد است خداوند توبه‌ى آنان را بپذيرد (و لطف خويش را به آنان بازگرداند). همانا خداوند، آمرزنده و مهربان است. جلد 3 - صفحه 496 نکته ها چند نفر از ياران پيامبر صلى الله عليه و آله، از شركت در جنگ تبوك تخلّف ورزيدند، آن هم نه از روى نفاق، بلكه به خاطر دلبستگى به زندگى. آيات انتقادآميز كه نازل شد، پشيمان گشتند وخود را به نشانه‌ى توبه، به ستون مسجد بستند. تا آنكه خداوند توبه‌ى آنان را پذيرفت و رسول‌خدا صلى الله عليه و آله طناب را گشود و آنها آمرزيده شدند. پیام ها 1- همه‌ى اصحاب پيامبر عادل نبودند، برخى مرتكب سيّئات هم مى‌شدند. «خَلَطُوا عَمَلًا صالِحاً وَ آخَرَ سَيِّئاً» 2- انسان در ميان اعمالِ خود نبايد تنها نقاط قوّتش را ببيند، بلكه بايد بدنبالِ جبرانِ نقاط ضعف و خطاهايش باشد. اعْتَرَفُوا ... خَلَطُوا 3- اعتراف به گناه، انتقاد از خود و داشتن كارهاى خوب و صالح، زمينه‌ساز بخشايش الهى است. «اعْتَرَفُوا، يَتُوبَ عَلَيْهِمْ» 4- گرچه خداوند وعده‌ى آمرزش داده، امّا انسان بايد ميان خوف و رجاء باشد. «عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ» 5- خطاكار پشيمان، به اميد نيازمند است و آغوش اسلام براى پذيرش او باز است. اعْتَرَفُوا ... إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ‌ پانویس پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی پرش به بالا↑ شرح مفصل آن در صفحات 378 و 379 ذکر شده است. پرش به بالا↑ صاحب مجمع البیان از ابوحمزه ثمالى نقل کند که آنان سه نفر از انصار بودند به نام ابولبابة بن عبدالمنذر و ثعلبة بن ودیعة و اوس بن خدام که از دستور پیامبر براى رفتن به جنگ تبوک تخلف ورزیدند وقتى که این آیه نازل شده به نابودى خویش یقین کردند و خود را به ستون‌هاى مسجد بستند و یا تکیه دادند به همان کیفیت ماندند تا پیامبر وارد شد و از آنان سؤال کرد. آن‌ها سوگند یاد کرده بودند که خود را از ستون مسجد نگشایند تا رسول خدا صلی الله علیه و آله بیاید و آنان را بگشاید. پیامبر فرمود: تا دستورى به من نرسد درباره بازکردن آن‌ها اقدامى نکنم وقتى که آیه «عَسَى اللَّهُ أَنْ یتُوبَ عَلَیهِمْ» نازل گردید. پیامبر آن‌هائى را که خود را به ستون مسجد بسته بودند، باز کرد اینان با اموال خود نزد پیامبر آمدند و گفتند: یا رسول اللّه این اموال را بگیر و تصدق بده. پیامبر فرمود: مأمور به این کار نشده ام سپس آیه «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً» نازل گردید (چنان که طبرى صاحب جامع البیان از طریق على بن ابى‌طلحة از ابن عباس و نیز از سعید بن جبیر و زید بن اسلم روایت نموده است) و نیز گویند: اینان ده نفر بودند که یکى از آنان ابولبابة بوده چنانکه از ابن عباس و على بن طلحة ابى‌طلحة روایت کرده اند و نیز گویند: هشت نفر بودند که از زمره آن‌ها ابولبابة و هلال بن امیة و کردم و ابوقیس بوده اند چنان که از سعید بن جبیر و زید بن اسلم روایت کنند و نیز گویند هفت نفر بوده اند چنان که از قتادة روایت شده و همچنین پنج نفر هم گفته اند (و نیز ابن مردویه و ابن ابى‌حاتم در تفاسیر خود از طریق عوفى از ابن عباس روایت کرده اند). پرش به بالا↑ ابن مردویه در تفسیر خود در سندى که واقدى نیز در آنست از ام‌سلمه روایت کرده، گوید: توبه ابولبابه در خانه من نازل شده و من شنیدم که رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگام سحر مى خندید. من گفتم: یا رسول الله چه چیز شما را به خنده آورده. فرمود: توبه ابولبابه قبول شده سپس گفتم: آیا اجازه دارم به او بگویم. فرمود: خودت میدانى لذا در حجره ایستادم، موقعى بود که هنوز آیه حجاب نازل نشده بود. گفتم: اى ابولبابه بشارت باد تو را که توبه تو قبول شده. مردم هجوم آوردند که ابولبابه که خود را به ستون مسجد بسته بود، باز کنند. ابولبابه مانع شد، گفت: باید رسول خدا صلی الله علیه و آله این کار را انجام بدهد، صبح شد. پیامبر او را از ستون مسجد باز کرد و این آیه نازل گردید. پرش به بالا↑ عیاشى در تفسیر خود از محمد بن حجاج الکرخى و او مرفوعاً از خثیمة او از امام باقر علیه‌السلام نقل نموده و گوید که کلمه (عسى) از ناحیه خدا انجام آن واجب است و این آیه درباره گناهکاران از شیعیان ما مى باشد. پرش به بالا↑ محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص437." ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۲_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۲_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ «103» از اموالشان صدقه (زكات) بگير تا بدين وسيله آنان را (از بخل و دنياپرستى) پاك‌سازى و رشدشان دهى و بر آنان درود فرست (و دعا كن). زيرا دعاى تو، مايه‌ى آرامش آنان است و خداوند شنوا و داناست. جلد 3 - صفحه 497 نکته ها آيه در ماه رمضان سال دوّم هجرى در مدينه نازل شد و پيامبر فرمود: ندا دهند كه خداوند، زكات را نيز همچون نماز واجب ساخت. پس از يك سال نيز فرمان داد كه مسلمانان زكاتشان را بپردازند. پيامبر، بر زكات دهندگان درود مى‌فرستد؛ «صَلِّ عَلَيْهِمْ»، ولى خداوند بر مجاهدانى كه در خاك و خون غلطيده و مقاومت مى‌كنند، درود مى‌فرستد. «أُولئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ» «1» پیام ها 1- يكى از وظايف حاكم اسلامى، گرفتن زكات از مردم است. «خُذْ» 2- اسلام، مالكيّت خصوصى را مى‌پذيرد. «أَمْوالِهِمْ» 3- زكات، بخش كوچكى از سرمايه‌ى شماست، با دلگرمى آن را پرداخت كنيد. «مِنْ أَمْوالِهِمْ» 4- پرداخت زكات، نشانه‌ى صداقت انسان در ادّعاى ايمان است. «صَدَقَةً» 5- زكات، عامل پاكى روح از بخل، دنيا پرستى و مال دوستى است. «تُطَهِّرُهُمْ» 6- زكات، موجب رشد فضايل اخلاقى در فرد و جامعه است. «تُزَكِّيهِمْ» 7- رسول اكرم صلى الله عليه و آله به مردم عادّى درود و صلوات مى‌فرستد. زيرا بها دادن به مردم، تشويق آنان به نيكى‌ها و شخصيّت بخشيدن به آنان است. «صَلِّ عَلَيْهِمْ» 8- رابطه‌ى ماليات‌دهنده وماليات‌گيرنده بايد عاطفى ومعنوى باشد. «خُذْ، صَلِّ» 9- دعاى پيامبر در حقّ مردم مستجاب است. «صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ» 10- نگوييم زكات دادن وظيفه‌اش بوده، ما هم تشكّر كنيم. «خُذْ، صَلِّ عَلَيْهِمْ» 11- تشويق‌ها لازم نيست، هميشه مادّى باشد، گاهى تشويق معنوى كارسازتر است. «إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ» «1». بقره، 157. جلد 3 - صفحه 498 12- تشويق، سنگينى تكليف را سبك مى‌كند. «سَكَنٌ لَهُمْ» 13- سرچشمه‌ى دستورات و تكاليف، علم الهى است. «وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ»" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۳_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۳_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ «104» آيا ندانستند كه تنها خداوند از بندگانش توبه را مى‌پذيرد و صدقات را مى‌گيرد و اينكه خداوند، بسيار توبه‌پذير و مهربان است. نکته ها برخى از آنان كه در جنگ تبوك شركت نكردند، نزد پيامبر آمده و درخواست مى‌كردند كه توبه‌ى آنان را بپذيرد. اين آيه مى‌فرمايد: توبه‌پذير خداست، نه ديگرى، و صدقات و زكاتى كه به پيامبر و امام داده مى‌شود، در حقيقت گيرنده‌اش خداوند است. چون پيامبر به فرمان خدا زكات مى‌گيرد، در حقيقت خدا زكات گيرنده است. نظير آيه‌ى بيعت: «إِنَّ الَّذِينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ» «1» هر كس با تو اى پيامبر بيعت كند، گويا با خدا بيعت كرده‌است. امام صادق عليه السلام فرمود: صدقه در دست فقير قرار نمى‌گيرد، مگر آنكه در دست خدا قرار گيرد. آنگاه اين آيه را تلاوت فرمود. «2» از امام صادق عليه السلام سؤال شد كه آيا گرفتن زكات مخصوص پيامبر است يا بعد از آن حضرت نيز ادامه دارد؟ حضرت فرمودند: آرى، ادامه دارد. «3» پیام ها 1- پيامبر خدا نيز حقّ توبه‌پذيرى ندارد، تا چه رسد به كشيش‌ها و مقامات كليسا. اين مقام، خاصّ خداست. «هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ» 2- پرداخت زكات، لازمه‌ى توبه‌ى واقعى است. يَقْبَلُ التَّوْبَةَ ... وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ‌ «1». فتح، 10. «2». تفسير برهان. «3». تفسير نورالثقلين. جلد 3 - صفحه 499 3- انقلاب درونى، مقدّم بر كمك‌هاى مادّى است. يَقْبَلُ التَّوْبَةَ ... يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ‌ 4- توبه تنها پشيمانى نيست، به دنبال آن اصلاح و عمل لازم است. «يَقْبَلُ التَّوْبَةَ، يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ» 5- چون گيرنده‌ى صدقات خداست، پس با دلگرمى بدهيم و بهترين جنس را با بهترين شيوه بپردازيم. أَنَّ اللَّهَ‌ ... يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ‌ 6- زكات، مالياتى اسلامى است كه از قداست برخوردار است، زيرا گيرنده‌ى آن خداوند است. «يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ»" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۴_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۴_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى‌ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «105» وبگو: (هر گونه كه مى‌خواهيد و مى‌توانيد) عمل كنيد، كه بزودى خداوند و پيامبرش و مؤمنان كار شما را مى‌نگرند و بزودى به سوى داناى غيب و آشكار بازگردانده مى‌شويد، پس شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه خواهد كرد. نکته ها اين آيه كه بيان كننده‌ى آگاهى خدا وپيامبر ومؤمنان از عملكرد ماست، همان عقيده‌ى شيعه را مبنى بر «عرضه‌ى اعمال» بر اولياى خدا بيان مى‌كند. اين عرضه، روزانه يا هر هفته و هر ماه انجام مى‌گيرد و اگر اعمال ما خوب باشد، اولياى خدا از ما شاد مى‌شوند و اگر بد باشد، نگران و اندوهگين مى‌گردند. ايمان به اين عرضه‌ى عمل، در ايجاد تقوا و حيا مؤثّر است. امام صادق عليه السلام فرمود: اى مردم! با گناهِ خود، رسول خدا را ناراحت نكنيد. «1» به گفته‌ى روايات، مراد از «مؤمنون»، امامان معصومند كه خداوند آنان را از اعمال ما آگاه مى‌سازد. «2» «1». تفسير كنزالدقائق. «2». تفسير كنزالدقائق. جلد 3 - صفحه 500 پیام ها 1- انسان در عمل آزاد است، نه مجبور. «اعْمَلُوا» 2- توجّه به اينكه اعمال ما زير نظر خداست، مانع گناه است. «فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ» 3- هر چه بيننده‌ى اعمال بيشتر باشد، شرم وحياى انسان از خلافكارى بيشتر است، به خصوص اگر بيننده، خدا و پيامبر و مؤمنان باشند. «فَسَيَرَى اللَّهُ‌، وَ رَسُولُهُ، وَ الْمُؤْمِنُونَ» 4- عمل معيار سنجش است، آنچه در دنيا بر اولياى خدا عرضه مى‌شود عمل است، آنچه هم در قيامت مورد حساب قرار مى‌گيرد، عمل است. «اعْمَلُوا، فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ‌، فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» 5- اعمال انسان حقايقى دارد كه در قيامت براى او روشن خواهد شد. «فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ‌، فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۵_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۵_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ «106» و گروه ديگرى هستند كه كارشان به خواست الهى واگذار شده است يا عذابشان مى‌كند و يا (به خاطر توبه و پشيمانى)، به آنان لطف مى‌كند و خداوند دانا و حكيم است. نکته ها «مُرْجَوْنَ» از «ارجاء»، به معناى تأخير وتوقّف است، تأخيرى همراه با رجاء واميد. خداوند در اين آيات سه گروه را ياد كرده است: الف: منافقان مرموزى كه در مدينه هستند و شناخته نشده‌اند. (آيه 101) ب: منحرفانى كه به گناه خود اعتراف كردند و اميد توبه دارند. (آيه 102) ج: منحرفانى كه اصرار بر گناه ندارند وتوبه نكرده‌اند، تكليف آنان با خداوند است. (آيه‌ى مورد بحث) جلد 3 - صفحه 501 طبق روايات «1» آيه ناظر به قاتلان حضرت حمزه يا جعفر طيّار است كه پشيمان شده و اسلام آوردند، ولى ايمان در قلبشان رسوخ نكرده تا قطعاً بهشتى باشند، يا مربوط به كسانى است كه در جنگ تبوك شركت نكردند و فقط پشيمان شدند و به زبان اعتراف نكردند. پیام ها 1- دست خدا در عفو يا مجازاتِ گنهكاران، باز است. «إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ» 2- در تربيت خطاكاران مختلف، بايد برخوردهاى مختلفى داشت. گروهى را بايد بين بيم واميد قرار داد. «إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ» 3- قهر يا لطف الهى، بر اساس علم و حكمت است، نه انتقام‌جويى! «عَلِيمٌ حَكِيمٌ» «1». تفسير نورالثقلين؛ كافى، ج 2، ص 407"

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۶_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ «107» و (گروهى ديگر از منافقان) كسانى هستند كه مسجدى براى ضربه زدن به اسلام و براى ترويج كفر و تفرقه‌افكنى ميان مؤمنان و كمينگاهى براى (مساعدت) به دشمنان ديرينه‌ى خدا و پيامبرش ساختند، و همواره سوگند مى‌خورند كه جز خير، قصدى نداريم! (ولى) خداوند گواهى مى‌دهد كه آنان دروغگويانند. نکته ها آيه، به داستان مسجد ضرار اشاره دارد كه منافقان به بهانه‌ى افراد ناتوان و بيمار يا روزهاى بارانى، در برابر مسجد قُبا مسجدى ساختند كه در واقع پايگاه تجمّع خودشان بود، و از پيامبر در آستانه‌ى عزيمت به جنگ تبوك، خواستند آنجا نماز بخواند و افتتاح كند. بعد از مراجعت پيامبر صلى الله عليه و آله از تبوك، آيه نازل شد و نيّت شومشان را بر ملا كرد. پيامبر فرمان داد جلد 3 - صفحه 502 مسجد را آتش بزنند و ويران كنند و محلّ آن را زباله‌دان كنند. «1» طبق بعضى روايات، ساختِ مسجد ضرار در مدينه، به دستور ابوعامر بود. وى كه پدر حنظله‌ى غسيل الملائكه است، از عابدان مسيحى بود و در قبيله‌ى خزرج نفوذ داشت. با هجرت پيامبر صلى الله عليه و آله و گسترش و نفوذ اسلام، او به مخالفت با پيامبر پرداخت و نقش منافقانه در جنگ احد داشت. سرانجام به مكّه گريخت و از آنجا به روم رفت و از پادشاه روم براى براندازى اسلام كمك خواست. شگفتا كه او رهبر منافقان بود و پسرش حنظله، عاشقِ اسلام و پيامبر و شهيد شد! «2» هنگام دعوت پيامبر براى نماز در مسجد ضرار، سه مسأله را مطرح كردند: عشق به نماز جماعت، عشق به ناتوانان و عشق به رهبر و نماز او. و هر سه منافقانه بود. منافقان همواره چنين بوده‌اند؛ در برابر موسى، سامرى توطئه مى‌كند، در برابر مسجد نبوى، مسجد اموى مى‌سازند و در برابر على عليه السلام قرآن بر نيزه مى‌كنند. همان گونه كه گوساله‌ى سامرى را سوزاندند، مسجد منافقان را نيز مى‌سوزانند تا درسى براى تاريخ باشد. در كوفه و شام نيز به خاطر پيروزى يزيد بر امام حسين عليه السلام مساجدى ساخته شد، كه امامان ما آنها را مساجد ملعونه ناميدند!. هرگونه ضررى در اسلام ممنوع است، «لا ضرر و لا ضرار فى الأسلام» «3» از جمله: الف: ضررهاى جانى. «لا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ» «4» ب: ضرر به مردم. «لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ» «5» ج: ضرر به همسر. «لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ» «6» د: ضرر به فرزند. «لا تُضَارَّ والِدَةٌ بِوَلَدِها» «7» ه: ضرر به ورثه. «مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصى‌ بِها أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ» «8» «1». تفاسير مجمع‌البيان، المنار و نورالثقلين. «2». تفسير نمونه. «3». وسائل، ج 26، ص 14. «4». بقره، 185. «5». مائده، 2. «6». طلاق، 6. «7». بقره، 233. «8». نساء، 12. جلد 3 - صفحه 503 و: آموزشهاى مضرّ. «يَتَعَلَّمُونَ ما يَضُرُّهُمْ وَ لا يَنْفَعُهُمْ» «1» ز: ضرر در معاملات وبدهكارى‌ها. «وَ لا يُضَارَّ كاتِبٌ وَ لا شَهِيدٌ» «2» ح: ضرر به مكتب و وحدت. «اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً» پیام ها 1- دشمن، از مسجد و مذهب، عليه مذهب سوء استفاده مى‌كند، ظاهر شعارها و القاب، فريبمان ندهد! «اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً» 2- توطئه‌گران مى‌خواهند حتّى از نمازِ پيامبر نيز به نفع خود سوء استفاده كنند. (با توجّه به شأن نزول) 3- مسجدسازى مهّم نيست، بايد انگيزه‌هاى بانيان و متولّيان خالص باشد. اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ ... 4- در اسلام، هرگونه ضرر، ممنوع است، گرچه تحت عنوانِ مسجد باشد. «اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً» 5- احترام و قداست مسجد، در شرايطى كه مورد سوءاستفاده دشمنان باشد، برداشته مى‌شود. (با توجّه به شأن نزول) 6- خداوند حامى پيامبر و دين خود مى‌باشد و از طريق وحى توطئه‌هاى منافقان را افشا مى‌كند. وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً ... 7- هر مسجدى كه عامل تفرقه ميان مسلمانان باشد، مسجد ضرار است. اتَّخَذُوا مَسْجِداً ... تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ‌ 8- منافقان در خدمت كفّارند. «إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ» 9- هنگام جنگ با دشمنان خارجى، از توطئه‌هاى دشمنان داخلى غافل نشويم. منافقان در آستانه‌ى جنگ تبوك از پيامبر مى‌خواستند تا رسماً پايگاه آنها را افتتاح كند، امّا پيامبر صلى الله عليه و آله، على عليه السلام را در مدينه بجاى خود گذاشت و پس از «1». بقره، 102. «2». بقره، 282. جلد 3 - صفحه 504 بازگشت، مسجد ضرار را خراب كرد. 10- شكستن وحدت مسلمانان، همطراز كفر است. «كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ» 11- سوگند دروغ، شيوه‌ى منافقان است. «لَيَحْلِفُنَّ» 12- فريب ادّعاها و ت

بليغاتِ حقّ به جانب دشمن را نخوريم. «إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌» 13- دروغگويى خصلت كفّار و منافقان است. «إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ» پانویس پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی پرش به بالا↑ مفسرین گویند که بنى عمرو بن عوف مسجد قبا را آماده کردند و نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله فرستادند که بیاید و نماز بگذارد جماعتى از منافقین که از بنى‌غنم بن عوف بودند، حسد ورزیدند و مسجد دیگرى بنا نمودند و گفتند: ما در اینجا نماز می‌گذاریم و به مسجد قبا نمى رویم. اینان دوازده یا پانزده نفر بودند که از زمره آنان ثعلبة بن حاطب و معتب بن قشیر و نبتل بن الحرث بودند و مسجد خود را جنب مسجد قبا بنا نمودند. وقتى که از ساختن آن فارغ شدند نزد پیامبر آمدند در حالتى که پیامبر مترصد رفتن به جنگ تبوک بود از مسجد خویش تعریف نمودند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: عازم سفر هستم اگر مراجعت کردم انشاءاللَّه نزد شما خواهم آمد پیامبر به تبوک رفت و بعد از مراجعت از تبوک این آیه نازل گردید». پرش به بالا↑ ابن مردویه در تفسیر خود از طریق ابن اسحق روایت کرده و گوید: ابن الشهاب الزهرى از ابن اکیمة لیثى از برادرزاده خود ابورهم الغفارى نقل نموده و درباره مسجد ضرار چنین افزوده که پیامبر هنگام بازگشت از تبوک نزدیک مدینه وارد گردید این آیه درباره مسجد مزبور نازل گردید. پیامبر پس از نزول این آیه مالک بن الدخشن و معن بن عدى یا برادرش عاصم بن عدى را خواند و فرمود: بروید به طرف این مسجدى که اهل آن ظالم مى باشند آن را خراب کنید و بسوزانید. آن‌ها رفتند و دستور پیامبر را عملى کردند. پرش به بالا↑ على بن ابراهیم در تفسیر خود گوید: عده اى از منافقین نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمدند و اجازه خواستند که مسجدى براى مردان پیر و سالخورده و علیل بنا کنند. پیامبر در حالتى که براى رفتن به جنگ تبوک خود را آماده کرده بود اجازه داد پس از بازگشت از جنگ تبوک این آیه درباره مسجد مزبور و درباره ابوعامر الراهب سازنده آن نازل گردید و امام حسن عسکرى علیه‌السلام بنا به نقل سید هاشم بحرانى در تفسیر برهان که از امام کاظم علیه‌السلام نقل فرموده. چنین فرماید که ابوعامر مردى فاسق بود و پیامبر پس از مراجعت دستور فرمود مسجد مزبور را بسوزانند. پرش به بالا↑ محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص439." ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۷_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۱٠۷_جز۱۱ @tafsir_qheraati ایتا