✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۲۶ ♦️مفسر: علامه جوادی آملی ♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم 🔺بجای «اهدنی» گوییم «اهدنا» (ما را هدایت کن) پس #هدایت را تنها برای خود نمیخواهیم بلکه برای همه میخواهیم زیرا همگان باید به یک سمت حرکت کنند تا اختلاف بین راه افراد پیش نیاید و همه راحت راه را طی کنند. 🔺این هدایت، تکوینی است نه تشریعی چون صالحان نیز گویند اهدنا! 🔰 بحث در مورد «صراط مستقیم» 🔺صراط یعنی راه که یا مستقیم است یا معوج و دارای اختلافات. 🔺خداوند در سوره انعام، صراة را «#دین» و در سوره حجر «#امام» معرفی کرده است که هر دو به معنای بزرگراهند. 🔺خدا گوید صراط مستقیم همان دین و راه ابراهیم حنیف است. #حنیف در برابر جنیف است که به رونده ای گویند که میل به کنار جاده و پیاده رو دارد. پس حنیف همان مایل به حرکت در وسط جاده است تا در بلند مدت منحرف نشود. 🔺چرا صراط نیاز است؟ انسان ذاتاً سالک و رونده است پس نمی ماند که بپوسد. اگر #سالک است هدف میخواهد که خداست. چون هدف نامحدود است پس راههای رسیدن به آن هم نامحدود است. پس تمام راهها بدون شک به خدا میرسد اما یک راه به خدای غفار و بخشنده و دیگری به خدای قهار و انتقام گیر. پس راه فراری از رسیدن به خدا نیست اما انسان باید راهی را برود که به خدای رحیم برسد! 🔺صراط مستقیم، محفوظ است و خدا، حافظِ آن است پس جز یک #بزرگراه، راه دیگری نیست اما شیطان میتواند افرادِ درراه را منحرف کند. 🔺راه مستقیم، روشن و معلوم است و قابل طی کردن. یک سر این بزرگراه در دست خداست و سر دیگر در #فطرت هر انسان. پس اگر گاهی انسان گوید راه را نمیداند بدین معناست که راهی را که درست است و میداند را نمیخواهد طی کند! ✅ @tafsire_tasnim1

✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۲۸ ♦️مفسر: علامه جوادی آملی ♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم 🔰 صراط در قرآن به دو شخص استناد پیدا کرده است: ۱. به خداوند: گوید صراط الله. توجیهش این است که این #صراط توسط خدا ایجاد شده و به سوی خداست. ۲. به انسان مومن: گوید صراط الذین انعمت علیهم. یعنی این صراط همان سالک است و سالک است که صراط را می سازد. 🔺صراط و راه، بالقوه است. #سالک و راهی، با حرکت کردن و رفتن، این صراط را به فعلیت میرساند. لذا چون سالک، راه را به فعلیت میرساند، راه به سالک استناد دارد و گویند سبیل المومنین. مانند میوه که با سیر و حرکت خود، رنگ و طعم را تولید کرده و میگوییم سیب خوش طعم و معطر. 🔺در اخلاق هم همینطور است. عدالت از ابتدا موجود نبوده که انسان بخواهد وارد آن شده و عادل شود بلکه انسان با حرکت خود، عدالت را می آفریند و با آن متصف و شناخته میشود. 🔺 دین از ابتدا موجود نبوده است و تنها یک سری #دستورات است. انسان یکی سری دستورات را یاد گرفته و با عمل خود، دین را عینیت می بخشد و با او متحد میشود تا مومن گردد. لذا کسی که کاملا طبق دستورات حرکت کند خود میشود «صراط مستقیم» پس راه، جدای از رونده نیست و به همین جهت معصومین گفته اند «نحن صراط المستقیم» 🔹در آخرت، انسان چیزی را میگوید و عمل میکند که در دنیا بدان عادت کرده است لذا اگر کار بدی کرده و عادت به دروغگویی دارد در آنجا نیز حاشا میکند اما آنجا عملش در یک کاغذ ثبت نشده بلکه در روح و نفسش نقش بسته است و عیناً به او نشان میدهند، لذا اعضایش علیهش شهادت می دهند و او همه چیز را بیاد آورده و نمیتواند انکار کند. ✅ @tafsire_tasnim1

✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۲۹ ♦️مفسر: علامه جوادی آملی ♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم - صراط الذین انعمت علیهم 🔰اگر صراط مستقیم راهی برای همگان است پس چرا به سالکان استناد شده و صفت آنان است(صراط الذین انعمت علیهم)؟ 🔺چون رونده، سالک است. #سالک است که با رفتن و حرکت کردن، راه مستقیم را می سازد. 🔺مسافت و هر صفت کمی و کیفی دیگری، ابتدائاً بالقوه هستند و اشیا با حرکت کمی و کیفی خود، آن صفت را از قوه به #فعل در می آورد، آنگاه با آن متحد شده و موصوف به آن وصف شده، میشود نخل بزرگ یا سیب خوش طعم. 🔺 در آیه ۱۵ سوره حدید آمده که مصیر گنهکاران، جهنم است. (هی [جهنم] مولاکم و بئس المصیر) این #مصیر با «ص» یعنی صیرورت و شدن. یعنی گنهکاران، خود میشوند جهنم و آتش جهنم. نه اینکه تنها به سمت و مسیر جهنم حرکت کنند و جهنم جدای از انسان باشد. 🔺در انسان نیز آنچه در نفس اوست بواسطه علم و #اراده ایجاد میشود و به آن موصوف میشود. حال اگر بواسطه تکرار، آن صفت برای شخص ملکه شد، شخص با صفت متحد شده و جدا شدنش سخت میشود. 🔺#حس تنها توالی علت و معلولها را درک میگند و از فهم #ذات اشیا و صفات ناتوان است. حس نمیتواند بگوید که گرما، ذات آتش است اما چون هر جا آتش دیده، گرما را نیز حس کرده پس ذات آتش را گرما زا میداند لذا معجزه ای مانند سرد شدن آتش بر ابراهیم، تنها خِرَق و تغییر در عادت است نه اینکه ذات شیء عوض شود. 🔺ارزشمندترین کارها، سخت ترینشان است و سخت ترین کار، #نیت است چون نیت و اراده انجام عمل، کار هر کسی نیست. مثلا نیت در نماز یعنی لحظه ای از یاد خدا در نماز جدا نشوی و به فکر چیز دیگری نیفتی. اگر ثواب هر عملی را ۱۰ بخش کنیم ۹ بخش برای نیت است و تنها یک قسمت برای خود عمل. (نیت المؤمن خیرٌ من عمله) نیت، متحد با نفس میشود اما انسان با عملش یکی نمیشود. 🔺انسان با علم و معرفت یکی میشود، نه با معلوم. مثلا کسی که ویژگی های درخت را فهمید گیاه شناس میشود نه گیاه. عارف با عرفان یکی میشود نه به معروف (آنچه شناخته میشود). 🔺لذا در قیامت انسان گناهکار تنها به قیافه و صورت تبدیل به خوک و خنزیر نمیشود بلکه ذاتا تبدیل به خنزیر میشود زیرا فرق انسان و حیوان در #عقل و استفاده از عقل در تشخیص درست و نادرست است و اگر انسان عقلش را به تبعیت هوس و نفس دراورد ذاتا به حیوان و پایینتر از آن تبدیل شده است اما در دنیا در قیافه این حیوان شدن مشخص نیست که در آخرت چه صورتاً و چه ذاتاً حیوان میشود (#کالانعام بل هم اضلّ). ♦️کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1