جامعه ما با وضعیت پیچیده ای روبه روست. این روزها با صدای بلند از اُفت بهره وری در محیط های کاری، بحران مدارس و انحراف فرزندانمان از ارزشهای اخلاقی شکایت میکنیم. اما راهکارهای مورد استفاده ی ما برای حل این معضلات (برنامه های تشویقی در محیط کار، نمره، و جایزه در مدرسه و پاداش و خوراکی در خانه) دقیقاً همان عواملی هستند که خود در ایجاد این بحران ها نقش دارند. بنابراین باید راه تربیت صحیح انسان را شناخت تا در اثر آن انسان از انحرافات باز داشته شود و به فعلیت کمال انسانی برسد. در تعلیم و تربیت، امر تشویق و تنبیه یا پاداش و کیفر به عنوان یکی از عوامل و محرکهای مهم تلقی میشود. البته عوامل بسیار زیادی وجود دارند که رفتار فرد را تحت تاثیر قرار میدهند، اما در برخی شیوهها، ایجاد تأثیر و تغییر به طور عمده بکار میرود. از شناخته شدهترین آنها فرآیند تنبیه و تشویق است که فرد را در مسیر صحیح قرار میدهد. نکته مهم این است که به خاطر ویژگیها و حالات پیچیده روح انسان، باید در تشویق و تنبیه، اصول و ضوابط مربوطه را رعایت کرد چرا که در غیر این صورت، مشکلات و پیامدهای منفی برای شخص و حتی جامعه به بار میآید. تلاش ما در این مجموعه بر این است که با مطالب و فیلم های کوتاه آموزشی شما والدین عزیز را با اصول و ضوابط تشویق و تنبیه آشنا کرده، و فرزندانمان را در مسیر صحیح تربیت قرار دهیم.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#نظام_تعلیم_وتربیت
#تشویق_وتنبیه
#مدرسه_باید_تربیتی_باشد
💠 * نگاهی نو به تربیت (۲) *
به نظر بسیاری از اولیا و مربیان، بهترین روش برای وادار ساختن دیگران به انجام کاری این است که برای آن کار پاداش تعیین کنیم.
« این کار را بکن تا فلان پاداش را بگیری». اما والدین و معلمان درباره ی اساس عقلیِ این راهکار به ندرت دقت و تأمل میکنند. سئوالی که اینجا مطرح میشود این است که فرد در مقابل کاری که انجام میدهد دقیقاً چه چیزی را باید دریافت کند و تحت چه شرایطی باید آن را قول داد و به آن عمل کرد. در جامعه ما جهت تربیت کودکان، یادگیریِ دانش آموزان و مدیریت کارمندان از این اصل استفاده میشود. برای نمونه وادار کردن نوجوان به مطالعه ی بیشتر، به او وعده ی نمره بیست می
دهیم، یا برای ساکت ماندن کودک پنج ساله در فروشگاه به او قول آدامس می
دهیم و نمونه هایی از این قبیل که حتماً بسیاری از ما در زندگی روزمره با آن مواجه
شده ایم؛ گاهی تسلیم شده ایم و گاهی هم نه خواسته ی فرزندمان را بر آورده نکرده ایم در نهایت از این شرایط خسته و دنبال راه حلی برای رفع این مشکلات بوده
ایم. ما بر آنیم که در این یادداشت ها شما را با تکنیک هایی جهت رفع این مشکلات آشنا کنیم.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#نظام_تعلیم_و_تربیت
#تشویق_و_تنبیه
💠 * نگاهی نو به تربیت (۳) *
در بحث قبلی گفته شد که امور یا اشیائی که به عنوان پاداش از آن ها استفاده می شوند مشکل دارند؛ آدامس، پول، نمره بیست، حتی محبت و توجه به خودی خود مشکلی ایجاد نمی کنند. برخی پاداش ها فی نفسه بی ضرر و برخی دیگر ضروری هستند. آنچه به عنوان آسیب شناخته می شود و باعث ناراحتی است استفاده از این امور یا اشیا به عنوان پاداش یا مشوق است. ما برای کنترل رفتار فرزندانمان، آنچه را آنان به آن علاقه یا نیاز دارند در اختیار بگیریم و بعد آن را به صورت مشروط به آن ها بدهیم. در این مورد توجهی به شی مورد نظر نداریم، بلکه تاکید بر شرطی است که باید انجام شود تا آن شی به دست آید. شاید پاداش دادن در قبال اطاعت فرزندانمان امری طبیعی به نظر برسد، آنچه نگران کننده به نظر می رسد بهای گزافی است که والدین و مربیان برای وادار کردن فرزندانشان پرداخت می کنند.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#تشویق_و_تنبیه
💠 * نگاهی نو به تربیت (۴) *
استفاده از تقویت کننده ها
والدین و معلمان برای ترغیب دانش آموزان برای انجام کارهای شخصی و یادگیری، از برچسب، ستاره، لوح یادبود و مهم تر از همه نمره به عنوان پاداش استفاده می کنند. اگر نمره دانش آموز آن قدر خوب باشد که رضایت والدینش هم جلب شود آن ها هم به سهم خود دوچرخه، ماشین، پول نقد به او جایزه می دهند، متاسفانه ما برای آن که فرزندانمان را به رفتار درست که معمولا رفتار مورد نظر والدین و معلمان است ترغیب کنیم به این پاداش ها متوسل می شویم. در حالی که انگیزه پاداش طلبی و دوری جستن از تنبیه که تمام رفتارهای فرزندانمان را شکل می دهند ضرورتا و کاملا از منفعت شخصی ناشی می شود. والدین اگر چه با پاداش دادن فرزندان شان را کنترل می کنند و ممکن است به هدف شان هم برسند البته در کوتاه مدت، ولی بچه ها از این رفتار والدین یاد می گیرند که برای انجام کار برای دیگران رشوه بگیرند که عواقب آن در بلند مدت نمایان می شود.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#نه_تشویق_نه_تنبیه
💠 * نگاهی نو به تربیت ۵
معمولا والدین و معلمانی که بی قید و شرط از روش کنترل گری استفاده می کنند، در مورد این پرسش ها که ضرورت اینکه فرزندان را به انجام کاری ترغیب کنیم یا از انجام آن باز داریم چیست؟ چگونه می توان کودک را با روش بهتری فردی مسئول بار آورد؟ تامل نمی کنند. چون والدین زندگی را در دو سر یک خط خلاصه می کنند؛ یا فرد کنترل را به دست می گیرد و سهل گیر می شود یا بسیار سخت گیر می شود. تعیین حدود انعطاف پذیر و معقول برای فرزندان و همکاری با آنان برای حل مسائل، با کنترل آنان یعنی عدم مداخله فرق بسیار دارد. بعضی والدین تصور می کنند که اگر فرزندشان کنترل نشود یاغی می شود ، ولی این مطلب درباره کودکانی صادق است که معمولا کنترل می شوند، مورد اعتماد قرار نمی گیرند و توجیه نمی شوند. چون اکثر مواقع توسط والدین کنترل می شوند در نبود پدر و مادر چون کنترل نمی شوند هویت واقعی خودشان را نشان می دهند.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#نظام_تعلیم_و_تربیت
#تشویق_و_تنبیه
💠 *نگاهی نو به تربیت (۶) *
سارا در حال خارج شدن از منزل است تا کمی با دوستش بازی کند. مادرش او را صدا میزند و می گوید:«اگر در تمیز کردن آشپزخانه به من کمک کنی امشب تو را به رستوران مورد علاقه ات می برم». سارا در را می بندد و برای تمیز کردن آشپزخانه به سراغ اسفنج می رود.
🔵در فهرست کارهای گلناز انجام تکالیف ریاضی درست بعد از رفتن به دندانپزشکی قرار دارد. به همین دلیل والدینش میگویند:« اگر قبل از ساعت هشت مسئله ریاضی صفحه 227 را حل کنی سی هزار تومان به تو می دهیم». گلناز هم کتابش را باز می کند.
با توجه به دو داستان بالا، چه اتفاقی افتاده است؟ هم سارا و هم گلناز از خواست شخص دیگری پیروی کردند و به فعالیتی پرداختند تا چیزی را به دست آورند که برایشان ارزش داشت، اما فعالیت های مذکور جزءِ برنامه ی آن ساعت آن ها نبود. در هر دو داستان یک فرد برای تغییر رفتار فرزندش از پاداش استفاده می کند. چنین راهکاری مؤثر واقع شد و اکثر والدین و معلمان با این راهکار موافق هستند. در صورتی که تغییر ایجاد شده، تغییر مثبتی نخواهد بود.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#تشویق_و_تنبیه
#نظام_تعلیم_و_تربیت
#دخترانه_طاها
@taha_girls_school
💠 * نگاهی نو به تربیت (۷) *
اثر پاداش چقدر دوام می آورد؟
پاسخ این است که پاداش اثری کوتاه مدت دارد. معمولا برای ماندگاری تأثیر پاداش، ارائه آن باید مستمر باشد. فرض می کنیم فرزند شما با شکلات یا کارتون ترغیب می شود، شما تا زمانی می توانید از او بخواهید اتاقش را تمیز کند که مرتب شکلات در اختیارش قرار بدهید. اما این کار عملاٌ چند مشکل ایجاد میکند. اگر فرزندتان از شیرینی اشباع شود، یا از دیدن کارتون اشباع شود، طوری که دیگر شکلات و تماشای کارتون جنبه ی پاداش بودنش را از دست بدهد، چه؟ اگر درخواست او بیشتر شود، طوری که توان انجام آن را نداشته باشید یا تقاضای او به نظرتان درست نباشد چه؟ از همه مهم تر اینکه آیا شما والدین واقعاً می¬خواهید فرزندتان تا زمانی در کارهای منزل به شما کمک کند که ذخیره ای از پاداش ها را در اختیار دارید؟ در زندگی روزمره ارائه مشوق زمانی باید صورت گیرد که به تغییری ماندگار منجر شود؛ تغییری که در غیاب پاداش و جایزه از بین نرود. وقتی به فرزندان وعده می دهیم که در قبال رفتار مسئولانه شان پاداش دریافت خواهد کرد دیگر، در صورت حذف پاداش، فرزندان دلیلی نمی بینند مانند گذشته رفتار کنند.
#نگاهی_نو_به_تربیت
#تشویق_و_تنبیه