دوشنبه بازار بزرگ #یزدآباد
بعد از ظهر روزهای دوشنبه دست فروشانی به یزدآباد می آیند که بخشی از اجناس مورد نیاز اهالی را در این بازار عرضه می کنند تاریخچه این بازار با ساکن شدن اهالی در قلعه یزدآباد برابری دارد. اهالی به این بازار و دست فروشانش( دوشنبه یا )می گویند. این بازار ابتدا در خیابان قلعه تشکیل می شد ولی با شلوغ شدن و اختلالاتی که در رفت و آمد به وجود آمد شهرداری ابریشم این بازار را به کنار جوی سفید( مادی هزار جریب) پشت قبرستان یزدآباد انتقال داده است.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۵۲
گفتنی است علاوه بر دوشنبه بازار یزدآباد دو بازار سیار دیگر در #شهرابریشم برپا می شود یکی سه شنبه بازار #باغ_ابریشم در نوبت صبح و دیگری چهارشنبه بازار #حسن_آباد در نوبت بعدازظهر
✍مناسب است که همشهریان نیز اگر کالایی برای فروش دارند چه صنایع دستی و چه محصولاتی که با مشاغل خانگی در ارتباط است از همین بازار به مشتریان فروخته شود و از فرصت این بازار برای بهبود اقتصاد بومی محله نیز استفاده شود.
#دشتبان که بود؟
🔹دشتبان که در تلفظ محلی به آن دشتون می گفتند نگهبان صحرا بود که با سرکشی شبانه روز به صحرا از دزدیده شدن محصولات و یا خرابی آن توسط احشام جلوگیری می کرد. او پس از توجی( تعین مخارج صحرا) مالیات را جمع آوری می کرد، دشتبان جارزن هم بود. او برای تجمع اهالی به پشت بام مسجد می رفت و فریاد کنان اهالی را برای کارهایی چون جوی روبی، کشت محصول، پرداخت مالیات و.... فرامی خواند حاج صادق حسن اکبری) مشهدی رضا کربلایی حسن (ابراهیمی) مشهد اسدالله حسن (رضایی) حاج اسماعیل جعفر ابراهیمی) حاج اکبر حاج صمد (باقری) از جمله دشتبانان یزدآباد بوده اند.
🔹دشتبان محصول سیفی (خیار، سمسوری گرمک) شخص دیگری به غیر از دشتبان صحرا بود که حاج حسن باقری، مشهد علی آقاجانی ،رضا شیخ (اکبری) از جمله این دشتبانان بوده اند.
🔹دشتبان دیگری به نام دشتبان دِه وجود داشت که از محل سکونت افراد روستا محافظت می کرد و این در زمانی بود که اهالی یزدآباد فقط ساکن قلعه یزدآباد بودند و هنگام غروب آفتاب درب قلعه بسته می شد و با طلوع آفتاب تردد آزاد می گشت و توسط نگهبانانی محافظت می شد .از نگهبانان قلعه می توان به افرادی چون موسی،غلامرضا، غلامعلی محمود و حاج اسماعیل جعفر اشاره کرد.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۲۸
#كدخدا_مشمول
🔹بعد از تصویب قانون نظام وظیفه در زمان پهلوی اول در ایران،مقامی به نام کدخدا مشمول به وجود آمد که از طرف کدخدا مأمور سربازگیری می شد که بیشتر اقشار ضعیف شامل این قانون می شدند و افراد صاحب نفوذ با دادن پول و یا ارتباط با مقامات مستثنی می شدند.پهلوان اسدالله جعفری سال ها در #یزدآباد در این کسوت انجام وظیفه می کرد.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۲۹
#کدخدایان_یزدآباد
🔹در ابتدا چون یزدآباد دارای جمعیت کمی بود کدخدای روستای حسن آباد، یزدآباد را نیز سرپرستی می کرد ولی بعداً با افزایش جمعیت و شکل گیری روستای یزدآباد کدخدایان از خود اهالی یزدآباد انتخاب شدند این کدخدایان گاهی چندین سال و گاهی چند ماه بر سر کار بودند اسامی بعضی از آنها عبارتند از: حاج رمضان کربلایی حسین باقری) غلامرضا ملا (نظری) ابو القاسم دایی حسین (جمشیدی) رجبعلی حاج اسماعیل (ندری) حاج محمد جعفری تقی ابراهیمی، اسدالله باقر (ابراهیمی) حاج کریم (ابراهیمی) حاج رجبعلی جعفری، حاج باقر جعفری حاج حسن جعفری حاج تقی آقاجانی، حاج اسماعیل ابراهیمی...
🔹كدخدا مسئول و مدیر تمامی کارهای مربوط به روستا و نگهبان و نگهدار اموال اربابان و مالکین بود. کدخدا بعد از اجاره کردن زمین از ارباب، زمین را برای کشت به رعیت واگذار می کرد و پس از جمع آوری محصول، مالیات آن را چند برابر قیمت اجاره شده می گرفت که در واقع حقوق او محسوب می شد.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۲۹
#دلاک
دلاک یا سلمانی کسی بود که سر و صورت مردان روستا را اصلاح می کرد. در حمام روستا نیز کیسه کش و پشت مال بود. برای میهمانی اهالی وعده گیری می کرد و در مراسم عروسی مسئول سفره انداختن بود و نوزادان پسر را ختنه می کرد میرزا حسین درچه ای ،کربلایی اسماعیل ناظری و حاج علی محمد جزینی از دلاکان یزدآباد بوده اند.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۳۰
#کلیسای_قلعه_یزدآباد
🔹در گزارشی که روزنامه فرهنگ در ۱۸ شعبان ۱۲۹۶ ه. ق ارائه می کند به کلیسایی اشاره می شود که حتی از طرف خلیفه ارامنه جلفا، خلیفه خاچادور ،کشیشی برای آن تعیین می شود. این کلیسا تا سال ۱۳۸۰ وجود داشت که در خرداد ماه این سال تخریب و به مسجد اعظم متصل شد.
مقداری از عقب نشینی روبه روی مسجد قسمت ورودی مردانه و وضو خانه امروز مسجد کنار کوچه شهید امان الهی جایگاه این کلیسا بوده است. این کلیسا از سمت خیابان قلعه با یک ورودی یک راهرو در کنار و سه اطاق با خشت ساخته شده بود. اطاق اولی دارای یک جایگاه بلند بود که شاید جایگاه انجیل مقدس و یا جایگاه سرودخوانان بوده باشد. قبل از انقلاب اسلامی از این کلیسا جهت خواندن نماز استفاده می شد و بعد از آن پایگاه مقاومت بسیج یزدآباد در این مکان مستقر شد.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۳۷
چرا به یزدآباد #یزدآباد می گویند؟!
❤️به نقل از جهانگیر میرزا فرزند( تیمور میرزا) نواده ظل السلطان و داماد يمين السلطنه ارباب یزدآباد معمار قلعه یزدآباد از اهالی یزد بوده است که بعد از اتمام ساخت قلعه ظل السلطان به عنوان قدردانی از وی و به درخواست معمار نام یزدآباد را بر قلعه گذاشت.
البته جمعی نیز بر این باورند که برای ساخت قلعه خراجی از شهر یزد آورده شده است و به همین دلیل نام آن به قلعه یزدآباد معروف گردیده است ولی چون نقل جهانگیر میرزا که خود از نوادگان ظل السلطان بوده است از اعتبار بیشتری برخوردار است این باور را رد میکند با این حال ممکن است خراجی هم از شهر یزد آورده شده باشد ولی این عمل عامل نامگذاری قلعه به نام یزدآباد نبوده است.
🔹برای آگاهی بیشتر خوانندگان از معنای واژه ی «یزد» با استفاده از کتاب فرهنگ جامع نام ها و آبادی های کهن اصفهان نوشته محمد مهریار مطالبی را آورده ایم یزد از ریشه (يَزت) به معنی ایزد است که در زبان اوستایی به معنی فرشتگان مقرب الهی است و جمع آن یزتان معادل یزدان است واژه یزد به صورت ایزد و جمع آن به صورت یزدان در فارسی حاضر بر خداوند جل و اعلا) اطلاق می شود و ایرانیان یعنی بنیان گذاران تمدن خاص این مملکت به حکم علاقه به دین و پروردگار نام ایزد و یزد را بر بسیاری از زیستگاه های خود نهاده اند.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۱۵
🔹 #انقلاب_اسلامی
🔺 به خاطر نزدیکی یزدآباد به شهر اصفهان اهالی یزدآباد به اصفهان می رفتند و در تظاهرات علیه رژیم پهلوی شرکت می کردند که افرادی از اهالی در همین تظاهرات ها زخمی و تحت تعقیب عوامل ساواک قرار گرفتند. جوانان دبیرستانی که در اصفهان به مدرسه می رفتند نیز با پخش اعلامیه های حضرت امام و نوارهای سخنرانی و کتاب فعالیت ضد رژیم داشتند. در سال ۱۳۵۶ با ایجاد تظاهراتهایی توسط اهالی در خود یزدآباد نیز این روند تا پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۵۷ ادامه می یابد.
در روزهای پایانی پیروزی انقلاب روزی یک جیپ از پاسگاه فلاورجان برای سرکوب تظاهرات اهالی به یزدآباد می آید که سرباز ژاندارمری توسط یکی از اهالی با پرتاب آجری به سرش آسیب می بیند و ژاندارمری برای دستگیری وی اقدام به جست و جوی خانه به خانه می کند این فرد در یکی از خانه های اهالی یزدآباد پنهان می شود و از دست مأموران نجات می یابد از طرفی تعدادی از اهالی مشغول مرمت یکی از کوچه های خیابان قلعه که امروز به نام کوچه شهیدان آقاجانی قابل شناسایی است بودند و بعد از اتمام کار برای صرف ناهار در خانه حاج محمد علی جعفری گرد هم آمده بودند توسط ژاندارمری عوامل این واقعه شناخته می شوند و پس از دستگیری به بازداشتگاه ژاندارمری در فلاورجان برده می شوند با پی گیری خانواده ها و کسب اطلاع از محل بازداشت آنها پس از ٢٤ ساعت با مشخص شدن بی گناهی آنها و وساطت حاج آقا سید حبیب الله میرلوحی نهایتاً بعد از ٤٨ ساعت بازداشت، همگی آزاد می گردند.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۶۱
#صحرای_بلندی
این صحرا بعد از باغات #یزدآباد شروع می شود و تا صحرای درب حسن آباد می رسد. وجود خط سیری به نام ( رد چی) که امروز ماشین رو نیز شده است به صورتی که خیابان قلعه را به کوچه پابرج وصل می کند از مشخصه این صحر است. نام این صحرا از موقعیت فیزیکی آن گرفته شده است.
وجود زمین هایی با عنوان بیرون آبی که مالیات آن فقط به کدخدا می رسید در پایین برج در این صحرا بوده است از این جهت بیرون آبی می گفتند که از آب جوی یزدآباد
(نظام آباد) سهمی نداشته است ولی به دلیل نفوذ کدخدا از جوی آب می برد.
#کتاب_تاریخ_یزدآباد صفحه ۱۳
🔹جلد #کتاب_تاریخ_یزدآباد چگونه طراحی شد؟!
🔹بر مبنای قرار دادی که با انتشارات بستم ، طرح جلد با پیشنهاد اینجانب بر عهده انتشارات بود.
خانم نقیه طراح جلد این کتاب است. ایشان بر اساس عکس هایی که تحویلشان دادم اقدام به طراحی کرد.
عکس روی جلد که شامل یک سر درب ورودی، یک طاق نمای قدیمی و یک خورشید است که هر کدام گویایی بخشی از تاریخچه یزدآباد می باشد.
قلعه یزدآباد دارای یک هشتی بزرگ ورودی بوده که از تعاریف قدما و پیران شهر این تصویر که سردرب یکی از باغ های چهارباغ اصفهان می باشد شباهت زیادی به هشتی قلعه یزدآباد دارد. با توجه به نبودن عکسی از این هشتی این عکس را جایگزین نمودم.
عکس طاق نمای قدیمی عکسی است که سال ۱۳۷۸ خودم از تنها انبار قلعه یزدآباد که مالک شخصی داشت گرفتم ولی متأسفانه ایشان به محض اطلاع از تاریخی بودن بنا، آن را تخریب نمود وتنها عکسی از آن باقیست.
خورشید نیز گویای نقش معماری دقیق قلعه است که اعتدالین و انقلابین فصول دقیقاً از شرق خیابان قلعه طلوع و غروب می کند.
🔹عکس پشت جلد عکسی است که #ارنست_هولستر آلمانی در ۱۵۰ سال گذشته گرفته و امروز #آزاد_راه_ذوب_آهن از این مکان می گذرد. کوه سفید یا کوه معرفی که ابتدای اراضی یزدآباد قدیم از آن شروع می شده در عکس پیداست.
ارنْست هولْتْسِر (زادهٔ ۷ ژانویهٔ ۱۸۳۵ – درگذشتهٔ ۳ ژوئیهٔ ۱۹۱۱ مدفون در قبرستان ارامنه اصفهان) مهندس آلمانی و از عکاسان پیشگام نیمهٔ دوم قرن نوزدهم میلادی بود. او در دوران حکومت ناصرالدینشاه قاجار به ایران آمد و حدود ۲۰ سال در اصفهان بود و #عکسهای ارزشمندی از این شهر و اطراف آن تهیه کرد.
مستندی با نام #فرزند_اصفهان در تقدیر از وی ساخته شده است.
عکس سردرب روی جلد و عکس پشت جلد #کتاب_تاریخ_یزدآباد که منظره ای رو به قلعه یزدآباد قدیم است از اوست.
https://eitaa.com/tarikheyazdabad
۱۲تیرماه سیزدهمین سالگشت چاپ #کتاب_تاریخ_یزدآباد گرامی باد
🔹تاریخ یزدآباد اولین کتاب اینجانب است که حاصل یک سال و نیم پژوهش و مطالعه است.
🔹این کتاب منبع اصلی ۲ پایان نامه ارشد دانشجویی، منبع ۴کتاب تاریخی و دهها تحقیق دانش آموزی بوده است.
🔹این کتاب اولین کتابی است در شهرستان فلاورجان که یک محله از شهر را از لحاظ قدمت تاریخی موشکافانه بررسی و به انجام رسانده است.
🔹این کتاب باعث تقویت هویت تاریخی ساکنان این محل شده است.
🔹این کتاب تجربه گرانسنگی است که باعث شد راه پژوهش در تاریخ یزدآباد به پژوهش در تاریخ شهرابریشم بینجامد و چاپ کتاب شهرابریشم از دامنه شاهکوه تا کرانه زاینده رود را حاصل شود.
🌹شما هم می توانید تجربه خود از خواندن کتاب تاریخ یزدآباد را برای من بفرستید تا برای اعضای کانال به اشتراک گذاشته شود👇
@Aghajanyrohola