🌀 یک دروازه و پنج اسم ✏️سیدمحسن محسنی؛ قم‌پژوه 🔸️#دروازه‌ای که در مدخل بازار قدیم از سمت غرب و بر لب پل #علیخانی گویا در دوران #قاجار ساخته و در زمان #رضا_شاه در حدود سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۴ تخریب شد، پنج نام به شرح زیر داشته است: 1️⃣ دروازه ساوه به اعتبار این‌که مردم از این قسمت به #آوه و #ساوه می‌رفته‌اند و گویا قدیمی‌ترین نام این دروازه باشد. 2️⃣دروازه عراق ظاهرا به این دلیل که از این قسمت با #سلطان_آباد_عراق (اراک فعلی) و منطقه مرکزی ایران (که عراق عجم می‌گفته‌اند) آمد و شد داشته‌اند. 3️⃣دروازه معصومه گویا به این علت که نزدیک #حرم حضرت معصومه (ع) بوده است. 4️⃣دروازه خاکفرج به این دلیل که از این‌جا به مزار شاهزاده احمد و #خاکفرج  می‌رفته‌اند. 5️⃣دروازه تهران به این دلیل که مردم بعد از برگردان راه قدیم قم - ری به دست #امین‌السلطان به سمت غرب، مردم به جای راه قدیم از این‌جا با شهر #ری و تهران رفت و آمد می‌کرده‌اند. 🔹️هر پنج اسم تا اواخر دوران قاجار رایج بوده است و عبارت «#بیرون_دروازه» و «#بیرون_شهر» در تداول مردم قدیم قم (تا دوران پهلوی دوم و هم‌چنان در زبان پاره‌ای از کهن‌سالان فعلی قمی) ناظر بر بیرون از این دروازه تا سه‌راهی #حاج_زینل (میدان سعیدی کنونی) است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀خیابان آذر و یک عالمه حرف ✏️سیدمحسن محسنی 🔸️حدود نود سال پیش در دوران #رضا_شاه با خرابی قسمتی از بازار بزرگ و شکافی که در بافت #کهن شهر قم ایجاد شد و پیوستگی چند محله از محلات دهگانه #قاجاری را گسست، خیابانی به وجود آمد که آذر نام گرفت. 🔹️این خیابان را می‌توان #طولانی‌ترین و قدیمی‌ترین خیابان مدرن قم به حساب آورد. علی‌رغم شکافی که در محلات قدیمی شهر ایجاد کرد، همین قدمت ۹۰ ساله خود #هویتی دیگر برای شهرما آفرید. 🔸️این هویت جدید و مجموعه‌های تاریخی دو طرف خیابان به‌ویژه مناره‌های مدرسه #غیاثیه و مجموعه میدان کهنه و مسجد #جامع و مدرسه جهانگیرخان و بازار کهنه و محور کهن دروازه #ری و شیخ اباصلت و مجموعه شاه حمزه و چهل اختران و سید #سربخش ارزش فوق‌العاده ای برای این خیابان به وجود آورده است. 🔹️خیابان آذر تنها «خیابان #شب_زندۀ قم» است. تعداد مغازه‌های کله‌پزی و #سیرابی و آب‌میوه‌گیری و جگری و کلا خوراکی‌های سنتی در وهلۀ اول نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. تعداد سَئله‌ها (مغازه‌های #کبوترفروشی) و قناری‌فروشی حیرت‌آور است. بالغ بر ۲۰ سئله و قناری‌فروشی ما در این خیابان شمارش کردیم. 🔸️خیابان آذر ارزش‌های مردم‌شناسانه فراوانی دارد. #قدر آن را بدانیم و با ساده‌انگاری این ارزش‌ها را نابود نکنیم. قدر خیابان آذر را بدانیم. خیابان آذر یک عالمه #حرف دارد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom