🔖 تاریخِ شَفاهیِ قُم🔖
📸 تصویری از پل #علیخانی که دروازه ورودی به قم بود 🗓 دوره قاجار 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
🌀 یک دروازه و پنج اسم
✏️سیدمحسن محسنی؛ قم‌پژوه
🔸️#دروازه‌ای که در مدخل بازار قدیم از سمت غرب و بر لب پل #علیخانی گویا در دوران #قاجار ساخته و در زمان #رضا_شاه در حدود سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۴ تخریب شد، پنج نام به شرح زیر داشته است:
1️⃣ دروازه ساوه
به اعتبار این‌که مردم از این قسمت به #آوه و #ساوه می‌رفته‌اند و گویا قدیمی‌ترین نام این دروازه باشد.
2️⃣دروازه عراق
ظاهرا به این دلیل که از این قسمت با #سلطان_آباد_عراق (اراک فعلی) و منطقه مرکزی ایران (که عراق عجم می‌گفته‌اند) آمد و شد داشته‌اند.
3️⃣دروازه معصومه
گویا به این علت که نزدیک #حرم حضرت معصومه (ع) بوده است.
4️⃣دروازه خاکفرج
به این دلیل که از اینجا به مزار شاهزاده احمد و #خاکفرج می‌رفته‌اند.
5️⃣دروازه تهران
به این دلیل که مردم بعد از برگردان راه قدیم قم - ری به دست #امین‌السلطان به سمت غرب، مردم به جای راه قدیم از اینجا با شهر #ری و تهران رفت و آمد می‌کرده‌اند.
🔹️هر پنج اسم تا اواخر دوران قاجار رایج بوده است و عبارت «#بیرون_دروازه» و «#بیرون_شهر» در تداول مردم قدیم قم (تا دوران پهلوی دوم و هم‌چنان در زبان پاره‌ای از کهن‌سالان فعلی قمی) ناظر بر بیرون از این دروازه تا سه‌راهی #حاج_زینل (میدان سعیدی کنونی) است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🔹️جناب میرزا مهدی‌خان اعتضادالدوله قاجار و ولد پسر مرحوم #میرزامحمدخان_قاجار، سپهسالار اعظم که علاوه بر این نسب جلیل به شرف #مصاهرت [دامادی] سلطنت عظمی نیز نامی‌ست.
🔸️در سنه ۱۲۷۸ قمری به منصب #سرتیپ اول و نشان و حمایل از آن درجه نایل و در ۱۲۷۹ به منصب نیابت اول #وزرات_جنگ و خدماتی که از طرف دولت به سپهسالار وزیر جنگ محول و موکول بود سرافراز و منصوب گردید و یک قبضه #قداره_مرصع به معزی‌الیه مرحمت شد.
🔹️در سنه ۱۲۸۰ سوارۀ مهاجرین کلیه ولایات را علاوه بر خدمات سایر به معزی‌الیه واگذار و به اعطای نشان #تمثال_همایون از درجه اول مفتخر شدند.
🔸️در ۱۲۸۱ به منصب #امیرتومانی داخل نظام و اعطای حمایل و نشان از این رتبه و سرداری شمسۀ مرصع نایل و در سفر تشریف‌فرمایی موکب همایونی به عراق و تشرف به زیارت #عتبات_عالیات معزی‌الیه را به اعطای حمایل آبی و خطاب جنابی که از امتیازات بزرگ است سرافراز و بعد از مراجعت از اعتاب عالیات جناب ایشان را به لقب جلیل #اعتضادالدوله و منصب نبیل #ایلخانی‌گری ایل جلیل قاجار ملقب و مباهی فرمودند.
🔹️پس از چندی به حکومت #قم و #ساوه و #شاهسون مأمور گردیده بعد از سه سال احضار و باز به خدمات رکابی مشغول گردید و در ۱۲۹۵ به حکومت قم و #کاشان منصوب و مأمور گردیده و اکنون نیز به حکومت قم و ساوه و شاهسون منصوب و پیوسته مصدر خدمات دولت و مشمول عواطف و مراحم بندگان #اعلیحضرت همایون سلطنت و دارای همه نوع امتیازات بزرگ دولتی می‌باشند.
📜 منبع: ماهنامۀ شرف، نمره هجدهم، جمادی الاخری ١٣٠١ قمری (فروردین ١٢۶٣ شمسی)
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom