📚روشِ تحقیق در آیاتِ قرآن:
✍️...
برای #تحقیق در هر آیه از قرآن، ما باید منظم و دستهبندی شده کار کنیمکه بخشی از روش ما در #تحقیقات_قرآنی ترجمه و توضیح بر اساسِ دستهبندی سیاقی است. 🔹به عنوان مثال، در جمله «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» در آیه ۱۱۴ سوره طه که در آیندهی نه چندان دور به مباحث آن خواهیم پرداخت؛ ما اگر بخواهیم دربارهی این آیه، خیلی #منظم صحبت کنیم؛ باید چهکار کنیم؟ در این جمله یا در هر بحثِ قرآنی عنایت داشته باشید، بخواهیم منظم کار کنیم باید اینطور رفتار کنیم، در قالب چند بند زیر، لطفاً دقت کنید: ۱_خود آن واژه یا عبارت یا جمله مدّ نظر را ابتدا در خود جمله بحث کنیم؛ این واژهها چیست؟ با واژههایش آشنا شویم، در مجموع خداوند در این جمله «فَتَعالَي اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» دارد چه میفرماید. فارغ از جملات قبل و بعدش در خود جمله، از جمله خارج نشویم. هر چقدر در خود جمله میشود فکر کرد، صحبت کرد، بحث کرد آدم از جنبههای مختلف وارد شود. فَتَعالَی، تعالی یعنی چه؟ اللّهُ حالا چون بحث الله برمیگردد به توحید در ذات، آدم مسامحتاً وارد نمیشود، از کنارش عبور میکنیم. الْمَلِکُ، چرا «الْمُلْک» گفته نشد، چرا الْمَلِکُ؟ که این را در خود جمله آدم زیاد نمیتواند به آن پی ببرد، فقط میفهمد که این #تفاوت داردها! مُلک الهی اینجا زیاد پررنگ نیست، الْمَلِکُ بودن خدا پررنگ است. الْمَلِکی که الْحَقُّ است، این دو تا با هم توأم است، الْحَقُّ چیست که الْمَلِکُ الْحَقُّ؟ خب، اینها مهم است، یک مقداری در این زمینهها باید بحث کنیم که تا حد قابل توجهی قبلاً ما در این زمینه صحبت داشتیم. ۲_قسمت بعدی اینکه آن موضوع را آدم در آیه بحث کند. آیه چیست؟ آیه ۱۱۴ طه. «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» چیست؟ جمله اول از این آیه. خب، «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» در این جمله چه #جایگاهی دارد، چه ماجرایی دارد؟ خب، این هم بحثهای خودش و زیرمجموعههای خودش را دارد. ۳_سپس در سیاق کوچک، «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ»، در سیاق کوچک که اینجا نگاه میکنیم آیات ۱۱۳ و ۱۱۴ طه است، «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» در این دو تا آیه چه جایگاهی دارد، چه ماجرایی دارد؟ این بحثهای خودش را دارد. هر چقدر بحث در این زمینه داشتیم باید اینجا بیاوریم. ۴_بعد «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» در سیاق بزرگ قبل، یعنی در آیات ۹۹ تا ۱۱۴ بررسی میکنیم. ۵_سپس «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» را در سیاق بزرگ یعنی از آیه ۹۹ تا ۱۳۵ بررسی و مطالعه میکنیم. ۶_سپس این جمله را در ساختار سوره دنبال میکنیم. ۷_بعد در کل قرآن به این بحث میپردازیم که به عنوان مثال، آیا این بحث «فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ» در جای دیگری از قرآن مطرح شده است یا خیر!؟ ۸_بعد در احادیث؛ در احادیث هم که میخواهیم کار کنیم؛ این هم دستهبندیهای حدیثی خودش را دارد: الف) احادیث تفسیری در این زمینه چه چیزهایی است؟ ب) احادیث تأویلی چه چیزهایی است؟ ج) احادیث تطبیقی چه چیزهایی است؟ د) احادیثِ دیگر چیست؟ 🟢 احادیثِ دیگر یعنی خیلی احادیث هست که این جمله صرفاً در آن به #مناسبتی استفاده شده است، چون بحث چیز دیگری بوده؛ اما این آیه را امام معصوم علیهالسلام به غرضی در بحث استفاده کردند و اصلاً قصد #توضیح این آیه را نداشتند؛ نه نگاهِ تفسیری به این آیه مدنظر بوده، نه نگاهِ تأویلی، نه نگاهِ تطبیقی؛ مثلاً دارند دربارهی خدا صحبت میکنند؛ خدا این هست، آن هست، آن آیه هم هست، طبق چند تا آیه امام معصوم علیهالسلام میفرمایند که خدا اینطور هست، بدون هیچگونه توضیحی چند تا آیه را بدنبال هم میآورند؛ اینها میشود #احادیث_متفرقه دربارهی یک آیهی خاص. ۹_قسمت نهم، فَتَعالَی اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ را در تفاسیر نگاه میکنیم. ۱۰_قسمت دهم جمعبندی دستآوردها. 📌#این_مراحلی که عرض کردیم؛ برای هر بحثِ قرآنی کاربرد دارد و اکنون که داریم #سوره_إسراء را صحبت میکنیم نیز اهل تحقیق میتوان این روش را یواشیواش یاد بگیرند و در استفاده از #معارفِ_قرآنی به آن تمسک جویند. @Torab_bash https://eitaa.com/torab_bash