🔮🎷علم دینی و آیت الله جوادی آملی 🍀قسمت اول در مقدمه، باید در تعریف خلاصه علم دینی گفت: 🎯"مجموعه علوم تجربی است که از طریق گزاره‌ها، باورها و رفتار دینی شکل می‌پذیرد و در روش، اهداف، انگیزه علمی، تئوری سازی و جهت‌گیری علمی، از آن‌ها تاثیر می‌پذیرد؛ زیرا تعالیم دینی و متافیزیک غیر دینی، در فرایند تحقیقات علمی و در بستر و زمینهٔ پژوهش‌های تجربی گنجانده می‌شود." 🎯کلیدی‌ترین جمله آیت ‌الله جوادی در بحث علم دینی که می‌توان آن را به عنوان مدعای ایشان در نظر گرفت و همه تلاش ایشان بر تبیین و اثبات آن متمرکز شده است، این است که «اگر تفسیر قول خدا، علم اسلامی را به دست می‌دهد، تفسیر فعل خدا نیز علمی اسلامی محسوب می‌شود».  ⭐️نخستین نکته این است که علم به معنای «فن جامع مسائل هماهنگ» از جهات گوناگون قابل تقسیم است: حقیقی و اعتباری، عقلی و نقلی، انسانی و طبیعی، تجربی و تجریدی، برهانی و عرفانی، نظری و عملی و امثال آن. بنابراین بخشی از علوم که برخاسته از متون مقدس‌اند مثل تفسیر، فقه، اخلاق، حقوق و امثال آن علومی دینی‌اند، هیچ شکی نیست؛ اما مسأله و اختلاف صاحب‌نظران در این است که آیا دانش‌های دیگری مثل روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد، شیمی، فیزیک، ریاضیات و امثال آن قابلیت تقسیم به دینی و غیر دینی را دارند یا نه.  ⭐️نکته دوم اینکه یکی از دلایلی که از سوی برخی از مخالفان علم دینی مطرح شده این است که مدعی‌اند با اسلامی دانستن علوم، نادرستی‌ها و خطاهای آن‌ها به پای دین نوشته و تزلزل آن‌ها به تزلزل در معارف و آموزه‌های دینی کشیده می‌شود، اما باید دانست که آشکار شدن خطاهای معرفت‌های بشری حتی در علوم نقلی امری شایع، طبیعی و پذیرفته شده است، این همه اختلافاتی که در تفسیر قرآن یا فتاوای فقهی دیده می‌شود مگر خللی به «منبع دینی بودن و حجیت نقلی» آن‌ها وارد کرده است؟ اصولاً چنین اموری، خطاها و نادرستی‌های فهم بشری از متون دینی را آشکار می‌کند نه خطای صاحب شریعت و اصل دین را.  ⭐️سوم اینکه برخی افراد معتقدند هر چند از حیث هدف آموزش یا پژوهش، می‌توان علوم انسانی و طبیعی را با صبغه دینی رنگ‌آمیزی کرد، اما به این دلیل که موضوعات و روش‌های چنین علومی قابلیت دینی شدن را ندارند، دینی بودن چنین دانش‌هایی را انکار کرده‌اند. به تعبیر دیگر مدعی‌اند چنین علومی ماهیتاً قابل اتصاف به صفت دینی نیستند. ادامه دارد... #علم_دینی. #علم. #اسلام. #اسلامی_سازی_علوم. علمی عرفانی👇 @wittj2

🔮🎷علم دینی و آیت الله جوادی آملی 🍀قسمت دوم. 👈نکته بعدی این است که روش شناخت، اعم از شناخت تجربی یا تجریدی یا تلفیقی به این است که محقق «اولاً عقل و سایر مجاری ادراکی را خلقت خداوند بداند. ثانیاً رهنمود الهی را که در نهان عقل معارفی مدفون است و رهبران الهی آن دفائن و گنیجنه‌ها را آشکار می‌کنند فیض خدا بشمارد، ثالثاً هر علمی که بهره عقل شده یا می‌شود فیض الهی تلقی کند و رابعاً سرمایه‌های اولی دانش نظری یعنی بود و نبود را که خداوند به عنوان علوم فطری به وی عطا کرده و دانش عملی فوز الهی بداند، چنین محققی تمام تحقیقات خود را موهبت الهی می‌داند نه دستاورد بشری و هیچ گاه دانش نفت شناسی،‌ گاز شناسی و سایر دانش‌ها را بشری نمی‌شمرد، بنابراین صلای بلند این است که اصلا ًعلم غیردینی نداریم نه زمین‌شناسی و نه هیچ علم دیگری نه مطلق و رهاست و نه غیر دینی، بلکه فقط دینی است!  ⭐️دلیل دیگر بر دینی بودن همه دانش‌های تجریدی و تجربی حجیت شرعی آن‌ها است؛ یعنی افزون بر اینکه این علوم به دلیل واقع نمایی، حجیت منطقی دارند از نظر شرعی نیز حجیت شرعی دارند.  ⭐️نکته دیگر برای اثبات دینی بودن همه علوم این است که علم محصول عقل است و عقل در معنای عام خود که شامل علم و محصولات آن نیز می‌شود، در کنار «نقل» از منابع دین است بنابراین همه محصولات عقل و نقل، علم دینی خواهند بود و از اساس چیزی به نام علم غیر دینی وجود نخواهد داشت.  ⭐️مسأله بعدی این است که «علم سکولار» یا «علم بی طرف» مفهومی پارادوکسیکال است، به این دلیل که هر علمی مبتنی بر فلسفه علم خاص خود است و هر فلسفه علمی برخاسته از نگرش خاصی در هستی شناسی، یعنی برخاسته از نگاه فلسفی خاصی است، در نتیجه اساساً علم از دو حال خارج نیست یا الهی یا الحادی. بنابراین نسبت به جهان بینی هرگز نمی‌تواند بی‌طرف باشد. ادامه دارد... #علم_دینی. #علم. #اسلام. #اسلامی_سازی_علوم. #علم_سکولار. #الحاد. علمی عرفانی👇 @wittj2

🔮🎷علم دینی و آیت الله جوادی آملی 🍀قسمت پایانی 🎯علم الحادی نداریم اما عالِم ملحد داریم ! علم الحادی هم نداریم هر چند عالم ملحد داریم، زیرا نظام خلقت ساخته خدای متعال است، شناخت چنین مصنوعی هرگز نمی‌تواند الحادی باشد، بنابراین علم اگر علم باشد لاجرم دینی و الهی خواهد بود از آن جهت که علم کشف و قرائت طبیعت و جهان است و صدر و ساقه جهان فعل خداست، پرده از فعل خدا بر می‌دارد و چون علم، تفسیر و تبیین فعل خداست، الهی و دینی است. آنچه که می‌تواند و ممکن است الحادی باشد، عالم و محقق است.  ⭐️علوم تجربی موجود همگی علومی معیوب‌اند به این دلیل که منطقع الاول و الاخرند، سیری افقی دارند و نه صعودی. مبدأ عالم و طبیعت و همچنین غایت و فرجام آن را نادیده می‌گیرند و عالمان آن نیز دانش خود را موهبت الهی نمی‌دانند. علوم موجود موضوعات خود را مثله می‌کنند.  ⭐️اشکال دیگر علوم حسی و تجربی این است که پا از گلیم خود خارج کرده و علیرغم ناتوانی‌شان در پی ارائه جهان‌بینی برآمده است، به همین دلیل از نظام خلقت به طبیعت یاد می‌کند، این در حالی است که برای داشتن جهان‌بینی، معرفت‌جویی کفایت نمی‌کند. ضمناً با انجام کارهای صوری نمی‌توان علم دینی تولید کرد، ساختن نمازخانه و مسجد در دانشگاه و به طور کلی وارد کردن مظاهر و برنامه‌های اسلامی و دینی در فضای دانشگاه و چاپ کتاب‌های دانشگاهی با بسم‌الله و آرم جمهوری اسلامی نمی‌تواند علم دینی را احیا کند و دانش معیوب رایج را سلامتی بخشد، اسلامی کردن در گرو تغییر اساسی در نگاه به علم و طبیعت و تدوین متون درسی سرآمد و صاعد و هماهنگ دین حوزه‌های معرفتی و بازگشت طبیعیات به دامن الهیات است. #اسلامی_سازی_علوم. #علم_دینی. #علم. #علم_سکولار. #اسلام. #الحاد. 👇 @wittj2

🔮🎷 عقل و دین و علم ⬅اينكه تعيين نسبت عقل و علم برخاسته از آن، و دين كه محصول وحي است و تبيين جايگاه عقل در هندسه معرفت ديني به حلّ اين تعارضِ خيالي و رفع توهم جدايي و تقابل علم و دين مي انجامد، از آن رو است كه علم خود محصول عقل است و به خواست خدا طي مباحث آتي به ويژه مبادي تصوري بحث كه به توضيح مفهوم عقل و دين اختصاص دارد مراد از عقل و حيطه شمول آن روشن خواهد شد و آشكار مي شود كه نه عقل در برابر حس و تجربه است و نه مقصود ما از عنوان «عقل و دين» بررسي نسبت خصوص عقل تجريدي محض كه در فلسفه مطلق متبلور مي شود، با دين است. ⬅علم تجربي، رياضيات، علوم فلسفي، كلامي و عرفاني همگي با عقل تأمين مي شوند و عنوان عقل همه اين علوم متفاوت را فرامي گيرد. 🚨 براين پايه، بررسي نسبت عقل و دين به حلّ تعارض موهوم علم و دين مدد مي رساند و نشان مي دهد كه چون عقل در برابر نقل است؛ نه در برابر دين و خارج از قلمرو معرفت ديني، علم و معرفت علمي خارج از حوزه معرفت ديني نيست تا سخن از تعارض علم و دين و ترجيح يكي بر ديگري مثلاً جمود بر نقلِ ديني و طرد علم و يا ركون به علم و وانهادن دين به ميان آيد، بلكه عقل غير تجريدي كه عهده دار شناخت تجربي طبيعت است در صورتي كه معرفتي توأم با قطع يا طمأنينه در اختيار نهد، هرچند به سر حدّ يقين و قطع منطقي و برهاني نرسد، در هندسه معرفت ديني جاي مي گيرد و نقاب از چهره خلقت و «فعل خداوند» برمي افكند، همچنان كه نقلِ معتبر (كتاب و سنّت) در غالب موارد، پرده از چهره «قول و گفته خداوند» باز مي گيرد. و هر دو (عقل و نقل) پرده دار حريم معرفت ديني اند و هيچ كدام از ديگري پرده دري نمي كنند. 📚جوادی آملی، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، ص۱۵ و ۱۶. #علم. #علم_دینی. #نقد_مدرنیته. #آگاهی. #جهل. #اسلام_حقیقی علمی عرفانی👇 @wittj2