🔔#تفسیر 💡#سوره_حمد / ۱ ❓چرا این سوره را "امّ الکتاب" (اصل و ریشه قرآن) خوانده اند؟ 1⃣ مطالب این سوره مبارکه #فهرستی از معارف و حقایق قرآن و معارف دین است؛ از انواع توحید -توحید ذات و صفات و افعال و عبودیت- (مبدأ شناسی) و معاد (آخرت شناسی) تا هدایت بشریت که هم به نبوت و امامت (راه و راهنماشناسی و مربوط به دنیا) مربوط می شود و هم احکام و اخلاق -که با لسان دعا ایراد شده است-. 2⃣ از جهت دیگر می توان معارف این سوره مبارکه را به سه بخشِ رابطه خدا با انسان، رابطه انسان با خدا (ایاک نعبد و ایاک نستعین) و رابطه انسانها با یکدیگر (اتصال به نعمت داده شدگان و دوری از مغضوبین و ضالّین) تقسیم کرد. معرفت نسبت به رابطه اول و اصلاح رابطه دوم و سوم راه #هدایت و #سیروسلوک است. 3⃣ ملاصدرا این سوره را مشتمل بر #هفت درِ بهشت می داند (تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۷۸) : 1. ذكر با تلاوت آيه (بسم الله الرحمن الرحيم ). 2. شكر با آيه كريمه (الحمد لله رب العالمين ). 3. رجاء با قرائت آيه (الرحمن الرحيم ). 4. خوف با ذكر آيه (مالك يوم الدين ) 5. اخلاص با گفتن (اياك نعبد و اياك نستعين ) 6. دعا و تضرع با تلاوت آيه (اهدنا الصراط المستقيم ). 7. اقتدا به ارواح پاك با قرائت آيه (صراط الذين أنعمت عليهم). 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

🔔 #تفسیر 💡 #سوره_حمد / ۲ ❓هدف از ابتدا «با نام خدا» چیست؟ ✅ ابتدا به نام ذات باری تعالی این تذکّر را هم به همراه دارد که با توجّه و ذکر الهی کار را انجام دهیم و هدف از کار را جلب #رضایت_او قرار دهیم که هیچ چیز جز رضایت او اهمیت ندارد. ✅ اگر کار بدون ذکر شریف «بسم الله» شروع شود، یعنی نام و یاد خداوند -تبارک و تعالی- فراموش شده و کار در نهایت #خلوص محقق نخواهد شد و به فایده نهایی و کامل خود که پاداش معنوی تام است منجر نمی شود. شاید به این دلیل فرموده اند «كُلُ‏ أَمْرٍ ذِي‏ بَالٍ‏ لَمْ يُذْكَرْ «بِسْمِ اللَّهِ» فِيهِ فَهُوَ أَبْتَر» . (هر کار دارای اهمیتی که با «بسم الله» شروع نشود، ناقص و ناتمام است). ❓اما جای این سوال باقی است که چرا به جای «بسم الله الرحمن الرحیم» گفته نشود «بذکر الله الرحمن الرحیم». آنچه از فوائد ذکر «بسم الله» گفته شد به نظر می رسد برای این ذکر نیز وجود دارد، اما این ذکر برای شروع کارها توصیه نشده است. 🔍 ظاهرا خصوصیتی برای «اسم الله» است که سوره های مبارکه قرآن و کارهای مهم باید با «بسم الله» شروع شود. 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

🛎#تفسیر 💡#سوره_حمد / ۳ 🔑#بسم_الله ❇️ اسم لفظی و عینی ❇️ 🖋در ابتدا به نظر می رسد «إسم» به معنای عنوانی لفظی است که اشاره به شیئی دارد و شامل نام، لقب و کنیه می شود. ✅ اما برخی استعمالات «#إسم» در متون دینی با معنای ذکر شده (الفاظ وضع شده برای اشاره به شیء) سازگاری ندارد. مانند : «و بأسمائک التى ملأت أرکان کل شى ء» (دعای کمیل). روشن است که نام خداوند -تبارک و تعالی- ارکان اشیاء را پر نکرده است و مراد از «اسم» در این عبارت امور و حقایق تکوینی عینی نیست -نه وجود لفظی-. «أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ‏ الَّذِي‏ تُمْسِكُ بِهِ السَّمَاوَاتِ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِك‏». اسمی که آسمانها را نگه داشته است، نام و الفاظ وضع شده برای ذات باری تعالی که توسط ما تلفظ می شود، نیست، بلکه اسمی است غیر لفظی، موجودی است حقیقی و واقعیتی است با اثرگذاری خارجی. امثال این تعابیر در متون دینی بسیار است. ✅ در حقیقت «اسم» به معنای عامّ «#ما_يعرف_به_ذات_الشي‌ء» یا «عَلَامَةٌ للشَّيْ‌ءِ يُعْرَفُ به» است -چه الفاظ موضوع باشد و چه حقائق خارجی که ذات با آنها شناخته می شود و علامت آن به حساب می آیند-. (ر.ک. مفردات راغب) ✅ پس «اسم الله» به معنای علامتی که ذات خداوند -تبارک و تعالی- با آن نمایان شود، به «#اسم_لفظی» و «#اسم_عینی» تقسیم می شود. 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

🛎 #تفسیر 💡 #سوره_حمد / ۴ 🔑 #بسم_الله اقسام #اسم_عینی با دقّت در نصوص دینی، کشف می شود که دو نوع اسمِ تکوینی و عینی برای ذات باری تعالی وجود دارد : 1⃣ اوصاف ذات باری تعالی (#اسم_ذاتی) : اسامی که در اصطلاح رایج ما #اوصاف تکوینی و خارجی باری تعالی هستند، مثل قادر، علیم و حیّ (ذات باری تعالی با تعین قادریت یا عالمیت). [📚ر.ک. تفسیر تسنیم، علامه جوادی آملی، ذیل تفسیر "بسم الله" در سوره مبارکه حمد]. ✅ التوحید، ۱۸۶ : عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ: اعْلَمْ عَلَّمَكَ اللَّهُ الْخَيْرَ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدِيمٌ وَ الْقِدَمُ صِفَةٌ ... فَسَمَّى نَفْسَهُ سَمِيعاً بَصِيراً قَادِراً قَائِماً ظَاهِراً بَاطِناً لَطِيفاً خَبِيراً قَوِيّاً عَزِيزاً حَكِيماً عَلِيماً وَ مَا أَشْبَهَ هَذِهِ الْأَسْمَاء. 2⃣ مخلوقات باری تعالی (#اسم_فعلی) : ✅ در تفسیر العیاشی آمده است : «عن الرضا ع قال‏ إذا نزلت بكم شدة فاستعينوا بنا على الله- و هو قول الله: «وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏ فَادْعُوهُ بِها» قال: قال أبو عبد الله: نحن و الله الأسماء الحسنى‏- الذي لا يقبل من أحد إلا بمعرفتنا». اشاره دارد که ذوات مقدّس معصومین -علیهم الصلاه و السلام- «اسم الله» هستند. روشن است که مراد از «اسم الله» در این عبارت نام و الفاظ موضوع یا اوصاف ذاتی باری تعالی نیست، بلکه مراد #مخلوقات_الهی است. 📚 علامه حسن زاده، ممد الهمم فی شرح فصوص الحکم : به این معنا [اسم فعلی] هر شیئی «اسم الله» است، هر چند اشیاء خارجی در «اسم الله» بودن و معرّف بودن برای ذات الهی مختلف هستند. مثلا «سنگ» اوصاف الهی را نشان می دهد، اما «انسان» که اشرف مخلوقات است، بیش از سنگ دلالت بر علم و قدرت الهی دارد. از بین انسانها هم وجودات مقدس #معصومین -علیهم الصلاه و السلام- و در رأس وجود مقدس #نبی_اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- که اشرف مخلوقات است و مراتب مخلوقی را به انتها رسانده است، «ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى‏ ... عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‏» (سوره مبارکه نجم، آیه شریفه ۸ تا ۱۴) بیش از هر مخلوقی معرّف برای کمالات الهی است و اشاره به تمام کمالات الهی از علم، قدرت، حکمت، صبر، عزت و ... دارد. به همین جهت این وجود ختمی مرتبت را «#اسم_الله_الاعظم» می گویند. 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۵ 🖋 معنای «بسم الله» بنابر اقسام «اسم الله» و احتمالات در متعلق آن سه احتمال در مورد متعلق «بسم الله» بیان شد و سه قسم برای «اسم الله». در ضرب این احتمالات، ۹ معنا برای این ذکر قابل تصور است که البته اراده برخی از این معانی از این ذکر بعید به نظر می رسد. 1⃣ استعانت می طلبم از اسم لفظی خداوند -تبارک و تعالی-. اراده این معنا بعید است. 2⃣ استعانت می طلبم از اسم ذاتی باری تعالی (الله). در ادامه در مورد این اسم ذاتی حقیقی و خارجی باید صحبت کنیم. 3⃣ استعانت می طلبم از اسم فعلی الله. در ادامه اشاره خواهد شد که این اسم فعلی بر ذات مقدس نبی اکرم -ص- تطبیق شده است و لذا استعانت از این ذات مقدس خواهد بود. 4⃣ شروع می کنم با اسم لفظی خداوند -تبارک و تعالی-. 5⃣ شروع می کنم با اسم ذاتی باری تعالی (الله). 6⃣ شروع می کنم با اسم فعلی باری تعالی که بر ذات مقدس نبی اکرم -ص- تطبیق شده است. 7⃣ حمد خداوند با اسم لفظی خداوند -تبارک و تعالی- است. این احتمال بعید است. 8⃣ حمد خداوند با اسم ذاتی باری تعالی (الله) است. 9⃣ حمد خداوند با اسم فعلی باری تعالی است که بر ذات مقدس نبی اکرم -ص- تطبیق شده است. ◀️ همه این احتمالات مطالب و معارف عمیقی دارد که متوقف بر شناخت عمیقتر اسمِ «#الله» است که در ادامه بیان خواهد شد. شاید استفاده از تعبیر «بسم الله» به جای «بذکر الله» برای اشاره به این معانی بوده است، معناهایی که شاید برخی از آنها، از بواطن کتاب آسمانی قرآن باشد. در تفسیر قرآن کریم گفته شده است که ممکن است خداوند -تبارک و تعالی- با همین الفاظ و ظواهر قصد داشته است تا ما با تامل و استفاده از کلمات نورانی معصومین -علیهم الصلاه و السلام- به #معانی_باطنی و غیر ظاهری هم دسترسی پیدا کنیم. 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅#تفسیر 📜#سوره_حمد / ۶ #بسم_الله بیان شد که «اسم الله» به لفظی، ذاتی و فعلی تقسیم می شود. 📖در کتاب شریف کافی ، ج۱، ص۱۱۴ و دیگر کتب حدیثی مانند معانی الاخبار این روایت ذکر شده است : 🔅عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع- عَنْ تَفْسِيرِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- قَالَ الْبَاءُ بَهَاءُ اللَّهِ [زیبایی یا روشنی] وَ السِّينُ سَنَاءُ اللَّهِ [شکوه یا درخشش] وَ الْمِيمُ مَجْدُ اللَّهِ [بزرگواری] وَ رَوَى بَعْضُهُمْ الْمِيمُ مُلْكُ اللَّهِ [مالکیت و سلطنت] ... . 🔺این تبئین از «اسم الله» با اراده اسم لفظی الله (صوت تلفظ شده) سازگاری چندانی ندارد. اما اگر گفته شود که مراد از «اسم الله»، #اسم_ذاتی_یا_فعلی است، جمال، شکوه و بزرگواری یا سلطنت باری تعالی از این ذکر شریف قابل استفاده است. اگر به #اوصاف_کمالی و اسماء ذاتی باری تعالی توجه شود، جمال، شکوه، بزرگواری یا سلطنت باری تعالی قابل استفاده است، که وجود مقدس امام صادق -علیه الصلاه و السلام- این معارف را به حروف «باء» و «سین» و «میم» نسبت داده اند. اگر به #اسماء_فعلی باری تعالی -که در مرحله اول بر وجود مقدّس نبیّ اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم منطبق می شود- توجّه شود، جمال، شکوه، بزرگواری یا سلطنت باری تعالی قابل استفاده است. اگر مراد از #سناء درخشندگی باشد، شاید اشاره به این دارد که ذات اقدس الهی با اسماء ذاتی یا اسماء فعلی خود، #جلوه ای از کمالات خود را بروز داده است. کمالات الهی در اسماء ذاتی مثل عالم و قادر یا کمالات الهی در اسماء فعلی ذوات مقدس معصومین -علیهم الصلاه و السلام- برای ما جلوه گری می کند، چرا که مقام ذات یا به تعبیری کنه ذات باری تعالی در دسترس معرفت ما قرار نمی گیرد، اما جلوه های کمالی باری تعالی به مقدار ظرفیت ما از اسماء ذاتی و فعلی قابل استفاده است. 🔐این مطالب نشان می دهد که فهم عمیق ذکر «بسم الله» به تنهایی چه معارف اثرگذاری را برای هدایت و تربیت ما به همراه دارد. 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۷ #الله اسامی ذاتی الهی غیر از #الله اشاره به تعین و وصف خاصی از ذات باری تعالی دارند و تنها علامت و معرّف برای جلوه ای از کمالات الهی هستند، مثل «قادر» که تنها به حیث قدرت یا «عالم» که تنها به حیث علم اشاره دارد. در حقیقت مفاد آنها ذات با لحاظ صفت خاصّ قدرت یا علم است. اما «الله» اشاره به ذات باری تعالی بدون این تعینات و اوصاف خاصّ دارد و علم شده است برای ذاتی که #مستجمع_جمیع_کمالات است -ولو اشتمال بر کمالات در معنای آن اخذ نشده باشد-. (تفسیر تسنیم، جوادی آملی). شرافت این اسم نسبت به دیگر اسامی ذاتی باری تعالی از این جهت است. از بین مخلوقات و اسامی فعلی باری تعالی، اشرف مخلوقات که کاملترین اسم و کاملترین معرّف برای ذاتِ مستجمع جمیع کمالات باشد (الله)، ذات مقدّس #نبی_اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- است که تمام کمالات ممکن مخلوقی برای ایشان فعلی شده و کمالات الهی در این وجود مقدس ظهور کرده است. لذا گفته شده است که حقیقت محمدیه ظهور و جلوه «الله» یا اسم فعلی «الله» است. مرحوم صدوق، معانی الاخبار، ص۳ : عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏ أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ ... قُلْتُ اللَّهُ قَالَ الْأَلِفُ آلَاءُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ مِنَ النِّعَمِ‏ بِوَلَايَتِنَا وَ اللَّامُ إِلْزَامُ اللَّهِ خَلْقَهُ وَلَايَتَنَا قُلْتُ فَالْهَاءُ فَقَالَ هَوَانٌ لِمَنْ خَالَفَ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ ص .... . در این حدیث شریف اسمِ «الله» بر امور مرتبط بر ذوات مقدس #معصومین -علیهم الصلاه و السلام- تطبیق شده است که شاید از باب همین نکته باشد که این ذوات مقدس اسم فعلی و معرّف مخلوقی برای «الله» هستند. 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜#سوره_حمد / ۸ #بسم_الله شروع قرآن با «بسم الله»، شاید اشاره به این معنا دارد که قدم اول این کتاب آسمانی برای #هدایت انسان ها، توجه دادن آنها به «اسم الله» -چه لفظی، چه ذاتی و چه فعلی- است و این اهمیت توجه به «اسم الله» برای سلوک الی الله را نشان می دهد. البته این قدم اول برای افراد مختلف درجات و کیفیات بسیار متفاوتی دارد. انسانهایی که وارد راه #سیروسلوک نشده اند به مراتب نازل اسم لفظی منتقل می شوند و به آن اکتفاء می کنند؛ اما انسانهای مستعدّ، به مراتب فوق دست می یابند. تذکر و توجه به «اسم الله» است که قلب انسان را برای ورود معرفت باز می کند، روح انسان را به سمت باری تعالی می کشاند و مسیر سیروسلوک را هموار می کند. 📚 #امام_خمینی در کتاب ارزشمند آداب نماز می فرماید : سالک الی الله اوّل قدم سیرش آن است که به قلب خود بفهماند که به اسم الله همه تعینات ظاهر است؛ بلکه همه، خود اسم الله هستند و در این مشاهده اسماء مختلف شوند و سعه و ضیق و احاطه و لا احاطه هر اسمی تابع مظهر است و تبع مرآتی است که در آن ظهور کرده؛ و اسم الله ‏‎‏گرچه به حسب اصل تحقّق، مقدّم بر مظاهر است و مقوّم و قیّوم آنهاست، ولی به حسب تعیّن، متاخر از آنهاست، چنانچه در محل خود مقرر است؛ و چون سالک اسقاط اضافات و رفض تعیّنات نمود و به سرّ توحید فعلی رسید، تمام سور و اقوال و افعال را یک ‏‏ بِسمِ الله ‏‏ است و معنی همه یکی است.‏ .... . بالجمله، سالک الی الله باید به قلب خود در وقت «تسمیه» بفهماند که تمام موجودات ظاهره و باطنه و تمام عوالم غیب و شهادت، در تحت تربیت اسماء الله، بلکه به ظهور اسماء الله ظاهرند؛ و جمیع حرکات و سکنات او و تمام عالم به قیّومیّت اسم الله الاعظم است؛ پس، محامد او از برای حق و عبادت و اطاعت و توحید و اخلاص او همه به قیّومیّت اسم الله است». 🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۹ 🔆 #الرحمن #الرحیم ذکر دو صفت رحمت در «بسم الله الرحمن الرحیم» و -با وجود صفات جمالی و جلالی فراوان الهی-، اهمیت توجه به رحمت الهی را افاده می کند. 🔆 نقش الرحمن و الرحیم «الرحمن» و «الرحیم» بر اساس ظاهر عرفی صفت برای «#الله» است، اما می تواند صفت برای «#اسم» باشد و این مطلب را افاده کند که «اسم الله» دارای صفت «الرحمن» و «الرحیم» است. 📚 امام خمینی -قدس الله روحه القدوسی- می فرماید : «مناسب تر آن است که صفت «اسم» باشند؛ زیرا که آنها [الرحمن و الرحیم] در تحمید [الحمدلله رب العالمین الرحمن الرحیم] صفت الله هستند؛ و بنا بر این از احتمال تکرار مصون می شود. گرچه اگر صفت «الله» باشند نیز توجیه دارد؛ و در تکرار نیز نکته ‏‏‎‏بلاغت هست». اگر این دو، صفت برای «اسم الله» باشند، شاهد بر این خواهد بود که مراد از «اسم»، اسمای عینی ذاتی یا فعلی است-نه اسم لفظی-. البته اگر صفت برای اسم عینی ذاتی باشند، ظهور و بروز فعلی خواهند یافت و اگر صفت برای اسم عینی فعلی باشند، از اسم عینی ذاتی ناشی شده و ظهور آن کمال ذاتی در مقام فعل هستند. هر آنچه وجود یافته است به رحمت ذاتی الهی و بروز خارجی آن رحمت است. اگر صفت برای «الله» باشند، اشاره به صفت ذات دارند. 🔆 مراد از الرحمن و الرحیم هر دو این اوصاف یا به تعبیری «اسم الله» ها اشاره به رحمت دارند. اما دو بحث در مقدمه باید مطرح شود : ۱) حقیقت رحمت چیست. ۲) تفاوت های «الرحمن» و «الرحیم» چیست. 🆔 https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۰ 💐 حقیقت #رحمت رحمت به معنای انعام و احسان از روی مهروزی و محبت است. 🔆 «وَ رَحْمَتی‏ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ‏ء» (سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۱۵۶). شیء مساوق وجود و هستی است و رحمت الهی هر شیئی را در بر گرفته است. هر شیئی مشمول #احسان_محبت_آمیز_الهی قرار گرفته است، بلکه اصل وجود و کمالش آیه رحمت و نگاه مهربانانه ذات اقدس اله است. 🔆 خداوند رحمت را بر خود حتمى فرموده است، «کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ» (سوره مبارکه انعام، آیه شریفه ۵۴) و در رحمت و اعطای محبت آمیز هرگز چیزی به او نمی رسد، «وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرّاحِمِینَ» (سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۱۵۱ و سوره مبارکه انبیاء، آیه شریفه ۸۳)، «وَ هُوَ أَرْحَمُ الرّاحِمِینَ» (سوره مبارکه یوسف، آیه شریفه ۶۴ و ۹۲). 🔆 نسبت به انسان نیز اصل ایجاد انسان، فراهم کردن اسباب زندگی و بندگی -مانند زمین و آسمان و ارسال رسل و انزال کتب- ، بلکه هر لحظه #وجود و #کمال هر انسانی ناشی از رحمت الهی و نگاه #محبت_آمیز او به انسان است. 🔆 رحمت الهی همواره امتنانی و منّت خداوند -تبارک و تعالی- به بندگان است، اما با لحاظ خاصّی رحمت را به #امتنانی و #وجوبی تقسیم می کنند. رحمت امتنانی، رحمت افاضه شده قبل از عمل است و این رحمت است که «وسعت کلّ شیء» (سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۱۵۶). رحمت وجوبی، رحمتی است که ذات باری تعالی بر خود واجب کرده و به متقین و محسنین بر اساس اعمالشان وعده داده شده است؛ «فسأکتبها للّذین یتّقون» (سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۱۵۶) و «انّ رحمةَ الله قریب من المحسنین» (سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۵۶). روشن این وعده نیز امتنان الهی بر متقین و محسنین است. 🆔 https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۱ 💐 تفاوت #الرحمن و #الرحیم 🖋 در مورد «الرحمن» و «الرحیم» اقوال مختلفی وجود دارد. برخی «الرحمن» را عَلَم برای «الله» می دانند. (قاموس القرآن، ج۳، ص۷۵) برخی «الرحمن» و «الرحیم» را به یک معنا دانسته اند. (الصحاح، ج۵، ص۱۹۲۹) برخی هر دو را صیغه مبالغه معرفی کرده اند. (النهایه، ج۲، ص۲۱۰). برخی نیز «الرحمن» را صیغه مبالغه و دال بر کثرت و «الرحیم» را صفت مشبهه و دال بر ثبوت می دانند. از این رو چنین مناسب دیده اند که «الرحمن» اشاره به #رحمت_عام و امتنانی الهی باشد که توقفی بر عمل و درخواست ندارد و شامل همه موجودات می شود. اما "الرحیم" اشاره به #رحمت_خاص که پاداش اعمال است، دارد. غیر از ادعای صیغه مبالغه بودن «الرحمن» و صفت مشبهه بودن «الرحیم» این #ادله را برای تفاوت «الرحمن» و «الرحیم» در اشاره به رحمت عام و رحمت خاص می توان بیان کرد: 1⃣ «الرحمن» همواره در قرآن به صورت مطلق آمده است که نشانه عمومیت آنست، در حالی که "رحیم"گاهی به صورت مقید ذکر شده که دلیل بر خصوصیت آن است مانند «وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً» (سوره مبارکه احزاب، آیه شریفه۴۳). 2⃣ در روایتی از امام صادق -علیه الصلاه و السلام- آمده است «و اللّه اله کل شیء، الرحمن بجمیع خلقه، الرحیم بالمؤمنین خاصه» (الکافی، ج۱، ص۱۱۴). 3⃣ «الرحمن» از اسماء مختص خداوند است و در مورد غیر او به کار نمی رود، در حالی که رحیم صفتی است که هم در مورد خدا و هم در مورد بندگان استعمال می شود. 📚 بنابر این تفاوت امام الطائفه سیدنا الخمینی -قدّس الله روحه القدّوسی- می فرماید : «فانّ مقام «الرحمانیة» هی مقام بسط الوجود؛ و مقام «الرحیمیة» الّتی هی مقام بسط کمال الوجود من ذاک المقام؛ ... ‏‏فبحقیقة الرحمانیة افاض الوجود علی الماهیّات المعدومة و الهیاکل الهالکة؛ و بحقیقة الرحیمیة هدی کلًا صراطه المستقیم، و کان بروز سلطنة الرحیمیة و طلوع دولتها فی النشاة الآخرة اکثر».‏ 🆔 https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۲ 💐 سبقت رحمت بر غضب بلکه رحمت بودن غضب 🖋 شروع با «بسم الله الرحمن الرحیم» می تواند اشاره به این نکته داشته باشد که اساس ذات، صفات و افعال الهی بر رحمت واسعه است و مجازات و غضب به دلایل عارضی، بلکه ناشی از همین رحمت است. اهل بیت عصمت و طهارت -علیهم الصلاه و السلام- و انسانهای مقرب درگاه الهی نیز -که متخلق به اخلاق الهی هستند- افعالشان بر پایه رحمت و محبت بنا شده است. در دعاهای شریف عرفه و جوشن کبیر آمده است «یا من سبقت رحمتُه غضبَه». (ای کسی که رحمتش بر غضبش مقدم شده است). همچنین در دعای 16 صحیفه مبارکه سجادیه آمده است «أَنْتَ الَّذِي تَسْعَى‏ رَحْمَتُهُ‏ أَمَامَ غَضَبِهِ». (تو کسی هستی که رحمتش جلوی غضبش حرکت می کند). 💐سبقت زمانی می تواند مراد از سبقت رحمت بر غضب، سبقت زمانی باشد، چرا که در ابتدا و با اصل وجود و اعطای کمال، سراسر حقیقت بندگان غرق در رحمت الهی است. غضب ناشی از عواملی است که بعدها محقق می شود. همانطور که از وجود مقدس امام باقر -علیه الصلاه و السلام- نقل شده است : «وَ كَتَبَ عَلى‏ نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ فَسَبَقَتْ قَبْلَ الْغَضَبِ ... فَلَيْسَ يَبْتَدِئُ الْعِبَادَ بِالْغَضَبِ قَبْلَ أَنْ يُغْضِبُوهُ». («بر خودش رحمت را واجب کرد» پس رحمت از غضب سبقت گرفت ... در تعامل با بندگان با برخورد غضب آلود آغاز نکرد قبل از این که آنها او را خشمگین کنند). 💐 سبقت ذاتی بر عرضی می تواند مراد از سبقت رحمت بر غضب، سبقت ذاتی بر عرضی باشد. رحمت ناشی از ذات الهی است و ذات الهی متصف به رحمت و عین رحمت است و غضب عارضی و ناشی از اعمال بندگان و عدم قابلیت دریافت رحمت الهی در اعیان است. 💐 غضب، ناشی از رحمت است از سویی غضب الهی ناشی از ذات الهی است که عین رحمت است و در نتیجه غضب نیز معلول رحمت و مشوب به رحمت است ... . (این مبحث ادامه دارد). 🆔 https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۳ 💐 غضب، رحمت است #رحمت صفت ذاتی باری تعالی و عین ذات باری تعالی است و هر فعلی که از این ذات متّصف به رحمت صادر می شود، ناچار صادر شده از صفت رحمت است. از سویی #غضب الهی ناشی از ذات الهی است که عین رحمت است و در نتیجه غضب نیز معلول رحمت و مشوب به رحمت است. 💐 مناشی غضب گاهی منشأ غضب، #احساس است. به عنوان مثال شخصی به ما ضرری می رساند و احساس خشم و انتقام برای تشفّی خاطر و خالی کردن عصبانیّت خود به ما دست می دهد. اما گاهی منشأ غضب، #عقلانی است. به عنوان مثال مفسد فی الارض به مجازات می رسد تا نظام از اختلال و هرج و مرج حفظ شود. 💐 منشا غضب الهی غضب ناشی از احساس از ساحت باری -تعالی- به دور است و این ذات اقدس از ضرر مجرمین و نفع محسنین مبرّا است؛ همانطور که رحمت الهی از نوع تاثّر و انفعال نفسانی نیست، بلکه رحمت عقلی و از نوع افاضه کمال به ناقصی است که مستعدّ دریافت آن کمال است. (ر.ک. المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۲، ص۸۶). غضب الهی گاهی رحمت برای خود #شخص مورد غضب است، از آن جهت که سبب نیل او به کمال می شود، شبیه تنبیه پدر که موجب تربیت فرزند می شود، یا مانع از افزایش عذاب او می شود، مثل اعدام فرد مُفسِد که جلوی گناهان بعدی او را می گیرد، یا آن عذاب او را تطهیر می کند، مثل جهنّم که با تطهیر برخی از پلیدی ها، افراد را مستعدّ حضور در بهشت الهی می کند. (معاد از دیدگاه امام خمینی ره، ص۲۸۹) غضب گاهی رحمت برای #جامعه است، مثل این که برای آلوده نشدن دیگران، فرد بیمار قرنطینه می شود. این نکته همان مطلبی است که در سخن حضرت نوح -علی نبینا و آله و علیه الصلاه و السلام- به خداوند -تبارک و تعالی- آمده است. «وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ لا تَذَر عَلَی الارضِ مِنَ الکافِرِینَ دَیَّاراً‏‏،‏‏ انَّکَ ان تَذَرهُم یُضِلُّوا عِبادَکَ وَ لا یَلِدُوا الَّا فاجِراً کَفَّاراً‏‏». (سوره مبارکه نوح، آیه شریفه ۲۶ و ۲۷). از سویی باید به این نکته توجّه داشت که عذابها #نتیجه_اعمال خود انسان است و این انسان است که با اعمال خود راهی جز مجازات برای خود باقی نگذاشته است. «لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ إِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» (سوره مبارکه التحريم، آیه شریفه۷). 💐 خلاصه آن که : هر بلایی کز تو آید، رحمتی‌ست هر که را فقری دهی، آن دولتی‌ست گندمم را ریختی، تا زر دهی رشته‌ام بردی، که تا گوهر دهی 🆔 @y_talabegi

✅ #تفسیر شرح مختصر آیه شریفه «بسم الله الرحمن الرحیم» قسمت اول : 🖋 اهمیت این ذکر شریف 🖋 تعلق «بسم الله» به فعل مدنظر تلاوت کننده 🖋 تقسیم اسم به لفظی و عینی 🎙 #صوتی 🆔 @y_talabegi

✅ #تفسیر شرح مختصر آیه شریفه «بسم الله الرحمن الرحیم» قسمت دوم : 🖋 تقسیم اسم عینی به ذاتی و فعلی 🖋 محتملات نه گانه در معنای "بسم الله" 🎙 #صوتی 🆔 @y_talabegi

✅ #تفسیر شرح مختصر آیه شریفه «بسم الله الرحمن الرحیم» قسمت سوم : 🖋 مراد از "الله" 🖋 وجه ترجیح رحمت بر دیگر صفات کمالی 🖋 معنای رحمت و تفاوت الرحمن و الرحیم 🎙 #صوتی 🆔 @y_talabegi

✅ #تفسیر شرح آیه شریفه "بسم الله الرحمن الرحیم" 🖋 اهمیت این ذکر شریف 🖋 تعلق «بسم الله» به فعل مدنظر تلاوت کننده 🖋 تقسیم اسم به لفظی و عینی 🖋 تقسیم اسم عینی به ذاتی و فعلی 🖋 محتملات نه گانه در معنای "بسم الله" 🖋 مراد از "الله" 🖋 وجه ترجیح رحمت بر دیگر صفات کمالی 🖋 معنای رحمت و تفاوت الرحمن و الرحیم @y_talabegi

✅ شرح مختصری از معارف "تسبیحات اربعه" 🌹 به بهانه سخن از کلمه شریفه "لا اله الا الله" ذیل مفهوم حصر در کفایه. 🎙 #صوتی #تفسیر @y_talabegi

💢 #فهرست اهم مباحث منتشر شده در این کانال: 1️⃣ مطالب تفسیری برداشت شده از کلمات علماء : #تفسیر 2️⃣ معارف مترتب با شناخت اهل بیت عصمت و طهارت _علیهم الصلاه و السلام_ : #معرفت_اهل_بیت ع 3️⃣ نکات اخلاقی جمع شده از فرمایشات بزرگان : #اخلاق 4️⃣ مطالب علم اصول مناسب درس خارج : #اصول 5️⃣ شرح روش‌شناسانه کفایه الاصول: #شرح_کفایه 6️⃣ مطالب مرتبت با روش شناسی اجتهاد : #روش_شناسی_اجتهاد 7️⃣ تحلیل متون فقهی با استفاده از آموزه‌های روش شناسی اجتهاد : #تحلیل_روشمند_متون 8️⃣ آموزش علم فقه بر اساس آموزه‌های روش شناسی اجتهاد : #فقه_روشمند 9️⃣ روش بررسی سند روایات و تمییز روایت معتبر از غیرمعتبر : #روش_شناسی_رجال 0️⃣1️⃣ صوت و متن جلسات رجال مقدماتی برای شروع آموزش علم رجال : #رجال_مقدماتی 1️⃣1️⃣ طرح مباحث عمیق رجالی مناسب درس خارج : #رجال_پیشرفته 2️⃣1️⃣ صوت جلسات کارگاه رجال : #کارگاه_رجال 3️⃣1️⃣ یادداشتهایی بر مکاسب با نگاه روش‌شناسانه : #مکاسب 4️⃣1️⃣ فیش‌های جمع آوری شده در قالب وان‌نوت : #فیش 5️⃣1️⃣ یادداشت‌هایی پیراموش مسائل سیاسی_اجتماعی ایران و جهان : #سیاسی 🔹 امکان دانلود بسیاری از فایلها در وبلاگ یادداشتهای طلبگی فراهم است. http://yaddashthayetalabegi.blog.ir/ @y_talabegi

✅ #تفسیر شرح مختصر آیه شریفه «الحمدلله ربّ العالمین» قسمت اول : 🖋 اهمیت ذکر شریف #الحمدلله و معنای آن 🖋 دلیل اختصاص حمد به "الله" 🖋 اثر اعتقاد به این آیه شریفه 🔺 شرح آیه شریفه "بسم الله الرحمن الرحیم" در : https://eitaa.com/y_talabegi/729 🎙 #صوتی @y_talabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۴ ❇️ الحمدلله ربّ العالمین 💐 اهمیّت حمد الهی طبق مفاد روایات مبارک از خزائن علم الهی وجودات مقدس معصومین –علیهم الصلاه و السلام-، بنای اسلام بر تسبیحات اربعه، یعنی سبحان الله، الحمدلله، لا اله الا الله و الله اکبر است و از این رو عرش، بیت المعمور و کعبه همگی مربع هستند. (کافی، ج۲، ص۵۰۳ و ۵۰۴). از سویی وارد شده است که حمد الهی محبوبترین اعمال نزد خداوند است. دعای جامعی است که خداوند –تبارک و تعالی- آن را می شنود. دعایی که با تحمید شروع نشود، ابتر است، بلکه هر کاری بدون آن، ابتر و بی سرانجام است. (علل الشرائع، ج2، ص398). 💐 معنای حمد حمد به معنای ثناء و ستایش است. ستایش برای کمال اختیاری یا کار نیک اختیاری است، هر چند روشن است که کار نیک، ناشی از کمال ذاتی شیء است و از کمال ذاتی سر می زند. 💐 تفاوت حمد با مدح مدح -در مقابل ذم- اعمّ از حمد است و برای کمال یا کار نیک غیر اختیاری نیز به کار می رود، به عنوان مثال زیبایی یک گوهر مورد مدح قرار می گیرد، اما «حمد» نمی شود. 💐 تفاوت حمد با شکر شکر به معنای سپاس است و مخصوص مواردی است که احسان و فعل یک شخص با میل و اراده او برای انتفاع غیر باشد. بنابراین در صدق شکر، وصول اثر به غیر نقش دارد، در حالی که این شرط در «حمد» وجود ندارد. 💐 «ال» در الحمد «الف و لام» در آیه شریفه ظهور در «ال» جنس دارد و اشاره به طبیعت حمد دارد که در تمام مصادیقِ حمد محقّق است. اگر «ال» برای استغراق باشد، مستقیم اشاره به تمام مصادیق حمد دارد. از وجود مقدس امام باقر ع نقل شده است که ذکر شریف «الحمدلله» بر زبان جاری ساختند و فرمودند : «چیزی را ترک نکردم و باقی نگذاشتم. همه انواع حمدها را برای خداوند –عزّ و جلّ- قرار دادم و حمدی نیست مگر این که داخل در آن چیزی است که گفتم». پس حمد بر قدرت، حمد بر علم، حمد بر حکمت، حمد بر عزت، حمد بر هر لطف و رحمتی داخل در ذکر شریف «الحمدلله» است و تمام حمدها را در بر می گیرد. 💐 «لام» در لله «لام» در «لله»، ظهور در «لام» اختصاص یا ملکیت دارد و انحصار جنس حمد یا تمام افراد حمد به ذات اقدس الهی را افاده می کند که در ادامه شرح آن خواهد آمد. 💐 اختصاص حمد به «الله» بیان شد حمد به معنای ستایش برای کمال اختیاری یا فعلِ حَسَنِ اختیاری است. آیه شریفه، ستایش را مختص به «الله» معرفی می کند. معنایش این است که کمال اختیاری و فعل کمالی اختیاری که شایسته حمد و ستایش است، مخصوص «الله» -تبارک و تعالی- است و غیر او کمال یا فعل اختیاری ندارند. غیر او فاقد کمالی است که او را شایسته حمد کند و الا حصر حمد برای خداوند –تبارک و تعالی- صحیح نبود. 🔺 ادامه : 👇🏻 @y_talabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۵ 💐 حمد ناقص و حمد مطلق 🔹 گاهی ذات اقدس الهی به خاطر علم مورد ستایش قرار می گیرد و گاهی به دلیل قدرت. اما این حمدها، حمدهای ناقص و ناظر به کمال خاصّی است. 🔹 ذات اقدس الهی که تمام کمالات و تمام افعال نیک از او و برای اوست، شایسته حمد مطلق است، حمدی فراگیر و جامع به تناسب فراگیری و جامعیت کمال این ذات –نه حمد ناقص و محدود-. 🔹 حمد به دلیل عِلم، حمدِ اسمی از اسماء الهی و مظهری از مظاهر این ذات –یعنی علم- است. حمد به دلیل قدرت، نیز تنها حمدِ اسمی از اسماء الهی است – نه حمدِ ذات اقدسِ الهیِ مشتمل بر تمام کمالات به نحو بی نهایت-. 🔹 حمد مطلق از کسی سر می زند که تمام کمالات الهی را درک کرده باشد و از آن جهت که درک تمام کمالات بی نهایتِ الهی فقط برای خود این ذات میسر است، چنین حمد مطلقی فقط از خود این ذات اقدس سر می زند. حمدهای ما –به دلیل نقص در درک کمالات و قوت و شدت آنها- محدود و ناقص است. 🔹 وجود مقدس امیرالمومنین –علیه الصلاه و السلام- در خطبه اول نهج البلاغه می فرماید : «الْحَمْدُ لِلَّهِ‏ الَّذِي‏ لَا يَبْلُغُ‏ مِدْحَتَهُ الْقَائِلُونَ». حمد از آن خدايى است كه مدح او از عهده كسى بر نمى آيد. 🔹 از سویی نقصان معرفت ما به اسماء الهی و عدم درک کنه بی نهایت تک تک کمالات الهی –مثل علم و قدرت- نیز موجب می شود تا حمدهای ناقص ما نیز نقصان دیگری داشته باشند. پس حمدهای ما نه تنها مطلق نیست بلکه حتّی حقّ حمد نسبت به اسمی از اسماء الهی را هم ادا نمی کند. 💐 تعلّق بسم الله به الحمدلله 🔹 بیان شد تمام افعال «به اسم الله» است، از جمله حمد و ستایش الهی و احتمال داده شد که در سوره مبارکه حمد، «بسم الله» متعلق به «الحمدلله» باشد. در نتیجه معنا چنین خواهد بود که «ستایش الهی به اسم الله است»، یعنی ستایش الهی همراه و نیازمند کمالات الهی و مخلوقات الهی است و توفیق و عنایت پروردگار است. 🔹 حمد شایسته او از عهده ما خارج است و حمد ناقص او نیز –که خود فعل نیک و شایسته تقدیر است- لطف و رحمت خود اوست. 💐 ارتباط تحمید و تسبیح و تهلیل و تکبیر 🔹 تفاوت مفهومی اذکار اربعه روشن است، لکن این مفاهیم با یکدیگر تلازم دارند و حقیقتی که مصداق هر یک از این اذکار باشد، قطعا مصداق سایر اذکار نیز خواهد بود. ذات مقدسی که ستایش مخصوص اوست (الحمدلله)، دارای تمام کمالات است. 🔹 و ذات مستجمع جمیع کمالات که عین کمال بی نهایت است، از هر عیب و نقصی، پاک و منزه است (سبحان الله). 🔹 چنین ذاتی، کمالی برای غیر نمی گذارد تا آن غیر، خدا باشد و خدایی کند، (لا اله الا الله). 🔹 و البته این حقیقت بزرگتر از آن است به درک و وهم مخلوقی درآید و وصف شود (الله اکبر). 🔹 در آیه شریفه «وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ» (سوره مبارکه اسراء، آیه شریفة ۴۴)، اگر «ب» باء سببیّت باشد، اشاره به این مطلب دارد که بوسیله ستایش، خداوند تسبیح می‌شود. ستایش او، تنزیه الهی را به همراه دارد؛ چرا که بیان شد لازمه ستایش، تنزیه است. @y_talabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۶ 💐 حمد فعلی، اسمی و ذاتی 🔹از کلمات سابق روشن می شود که حمد دارای مراتبی است. حمد بر اساس افعال کمالی الهی مانند «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِه‏» (صحیفه سجادیه، دعای ۴۴ : ستایش مخصوص خدایی است که ما را به حمدش هدایت کرد و ما را اهلِ حمدش قرار داد)؛ حمد بر اساس صفات و اسماء کمالی الهی مانند «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي بَطَنَ خَفِيَّاتِ الْأَمُوُر» (نهج البلاغه، خطبه ۴۹ : ستایش مخصوص خدایی است که در پنهان امور نفوذ کرده است) و « الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَلَا بِحَوْلِهِ وَ دَنَا بِطَوْلِه‏» (نهج البلاغه، خطبه ۸۳ : ستایش مخصوص خدایی است که با قدرتش والا و برتر و با توانش پایین و نزدیک است)؛ و حمد ذات اقدس الهی که این مرتبه نهایی حمد (حمد مطلق) که از توان ما که ذات را درک نکرده ایم، خارج است. 💐 حمد قولی، فعلی و حالی 🔹 حمد الهی عبد را می توان به سه قسم تقسیم کرد : 1⃣ حمد زبانی و ذکر لسانی «الحمدلله»، حمد قولی است که ۱۰ بار در نمازهای روزانه واجب است به زبان آید. 2⃣ حمد فعلی به این معناست که فعل انسان گواه بر این باشد که ستایش مخصوص اوست و تمام کمالات و افعال کمالی از اوست. فعلی عبادی که نیّت آن خالص برای رضای او باشد، حمد فعلی خداست. 3⃣ حمد حالی به اعتبار روح و قلب انسان است و تحقق آن به این است که عبد از عمق وجود باور کرده باشد که همه کمالات و افعال الهی از اوست و حقیقت او حمد الهی و وجود او دارالحمد شود. 🔹 فضل حمد حالی نسبت به حمدی که لقلقه زبان است، بسیار بسیار زیاد است. «حَمْداً يَفْضُلُ سَائِرَ الْحَمْدِ كَفَضْلِ رَبِّنَا عَلَى جَمِيعِ خَلْقِهِ». 💐 گستره حمد در دعای اول صحیفه سجادیه 🔹 در دعای اوّل صحیفه سجادیه، مراتبی برای حمد از حیث های مختلفی بیان شده است. 📌 از حیث گستره زمانی : حمدی ابدی و سرمدی تا روز قیامت. «أَبَداً سَرْمَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة». مراتب عالی حمد ذاتی و حالی، باید همیشگی و دائمی باشد. 📌 از حیث گستره علّت : حمدی به ازای تمام نعمتهای الهی. «لَهُ الْحَمْدُ مَكَانَ كُلِّ نِعْمَةٍ لَهُ عَلَيْنَا وَ عَلَى جَمِيعِ عِبَادِهِ الْمَاضِينَ وَ الْبَاقِينَ عَدَدَ مَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَشْيَاءِ، وَ مَكَانَ كُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا عَدَدُهَا أَضْعَافاً مُضَاعَفَة». 🔹 در حمد الهی هیچ نعمتی –در حدّ توان و فهم- فراموش نشود. فراموشی هر نعمتی، با شکرگزاری آن منافات دارد. @y_talabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۷ 💐 هر شیئی حامد اوست 🔹 در سوره مبارکه اسراء، آیه شریفه ۴۴ آمده است «إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبيحَهُم‏». هر شیئی خدا را تسبیح و ستایش می کند اما شما تسبیح آنها را نمی فهمید. ما سوی الله شیء است و هر شیئی حامد اوست. 🔹 حمد و تسبیح را به حمد تکوینی و تشریعی تقسیم کرده اند. حمد و تسبیح تکوینی به این معنا است که ذات هر شیئی –به میزان کمال خود- خبر از ستایش و تنزیه علت خود می دهد. هر شیئی خبر می دهد که کمالاتش برای علّتش است و ستایش این کمالات به ستایش علّت رجوع می کند و علّت از نقص های مربوطه مبراست. 🔹 اما این حمد تکوینی قابل فهم برای انسان است. ذیل آیات مشابه در کتب مهم تفسیری بیان شده است که حمد تشریعی و از روی اختیار و شعور نیز از اشیاء سر می زند و این حمد است که طبق آیه شریفه از ادراک ما خارج است. طبق ادله نقلی شریعت، بیان اهل عرفان و برخی از فلاسفه، هر شیئی بهره ای از حیات و علم دارد و به مقتضای آن بهره ای از حمد تشریعی را داراست، هر چند این حمد برای ما قابل شنیدن و درک نباشد. 💐 حامد و محمود یکی‌ است 🔹 ذیل بحث از حمد ناقص و مطلق، بیان شد که حمد مطلق تنها از ذات اقدس الهی سر می زند. 🔹 حمد ناقص خداوند –تبارک و تعالی- نیز از آن جهت که فعلِ حَسَن و کمالی است، اوّلا و بالذات منسوب به خداوند –تبارک و تعالی- است. تمام افعال کمالی از او و برای اوست. پس حامد اوست، علاوه بر این که محمود هم اوست. 🔹 حمد الهی توسط بندگان، نعمتی از نعمتهای الهی است كه در برابر آن نيز، حمد و شکر لازم است و کسی که بیشتر اهل حمد الهی است، بیش از دیگران مشمول عنایت و رحمت الهی است و بیش از دیگران باید حامد و شاکر خداوند –تبارک و تعالی- باشد، نه این که دچار غرور و تکبّر شود. @y_talabegi

✅ #تفسیر 📜 #سوره_حمد / ۱۸ 💐 حقیقت ربّ 🔹 در کتب لغت دو معنا برای «رَبّ» بیان کرده اند، مالک و مصلحِ مدبّر. 🔹 ذات اقدس الهی مالکِ سوی الله است. این مطلب در آیات بسیاری از قرآن کریم مورد اشاره قرار گرفته است. احتمال می رود اصل معنای «ربّ»، مصلحِ مدبّر باشد که به دلیل مناسبت در معنای «مالک» استعمال شده یا به حدّ وضع رسیده است. 🔹 ربّ، کسی است که شیء را به سمت اصلاح و کمال می برد و از این رو در فارسی به «پروردگار» ترجمه می شود. 🔹 مفاهیمی مانند ملکیت، تربیت، تعلیم و امثال آن، از ملازمات آن هستند. با این توضیح «ربّ» از صفات فعل الهی است و معنای تدریج از آن فهمیده می شود. از این رو صفت «ربّ» مخصوص عوالمی است که تدریج در آنها معنا دارد. 💐 توحید ربوبی 🔹 توحید ربوبی یعنی فقط او در هستی نقش ربوبیّت دارد. خداوند تبارک و تعالی تنها حقیقتی که نیازهای مخلوقات را تامین می کند، لحظه به لحظه آن ها را به سمت اصلاح و کمال مادی یا معنوی می کشاند، تغذيه و رشد و نموّ جسمانی را بر عهده دارد، با حوادث و وقائع بر عقل و تجربه می افزاید و هر آنچه پیش آمده و پیش خواهد آمد -با تدبیر او و بر اساس حکمت و رحمت او- جهت سوق دادن مخلوقات به اصلاح و کمالشان می باشد. آب و غذایی که در اختیار انسان قرار می گیرد، جذب بدن می شود و رشد جسمانی را تامین می کند، از او و به لطف و قدرت اوست. علم و معرفتی که کمال نفسانی را حاصل می کند و فعل و عملی که رشد روحی را به همراه دارد، از او و به لطف و حکمت اوست. @y_talabegi