✍🏻 اگر چشم به #فضای_مجازی داری، از فضای واقعی بی خبری. و اگر چشم به عالم محسوس داری، از #عالم_معنا بی خبری و خدایِ قادرِ مهربانِ حاضر در همه جا را نمی بینی. #خداشناسی #اخلاق

🍀 راه تهذیب و اصلاح نفس 🌹 توجه به سبب به جای تاکید بر مسبب 🍀 #ایمان عمیق به ذات و اوصاف الهی راه فرار از صفات رذیله و پیوستن به ملکات حسنه 🌹 راز تاکید آیات شریفه و ادعیه مبارک بر اوصاف الهی #اخلاق #خداشناسی @y_talabegi

💐 خشوع در نماز 🍀 #نماز اظهار عبودیت و تسلیم در برابر خدا و فرمان اوست. نماز با روح و اثرگذار، نمازی است که با #خشوع باشد. 🌟 سوره مبارکه مومنون، آیه شریفه ۱ و ۲ : قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ (۱) الَّذينَ هُمْ في‏ صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ (۲) 🌟 سوره مبارکه بقره، آیه شریفه ۴۵ : «وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعينَ» (۴۵) 🌹 حقیقت خشوع : خشوع فروشکستن انانیت و منیت انسان و خودباختگی در برابر خداوند است. این خودباختگی دارای مراتب دارد و تا جایی که انانیت کامل محو حق تعالی شود، ادامه می یابد. حالاتی که از معصومین ع در نماز –از تغییر رنگ چهره و ...- نقل شده است، ناشی از اعلی مراتب خشوع است. خشوع و خودباختگی در مقابل معبود مقتضای فطرت انسان است و به دلیل ترس از عذاب و احساس شرم و گناه یا به خاطر درک عظمت خدای متعال حاصل می شود. 🌹 اسباب خشوع : 1⃣ درک عظمت الهی و حقارت خود درک عینی و ملموس عظمت الهی و حقارت خود در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی باعث خشوع می شود. اذان و نماز با ذکر «الله اکبر» که اشاره به عظمت الهی دارد، شروع می شود، بلکه در حین نماز و بعد از نماز این ذکر شریف بارها و بارها تکرار می شود. یک مثال برای درک بهتر عظمت الهی : سرعت نور در ثانیه ۳۰۰ هزار کیلومتر است. حال گفته شده است فاصله یک کهکشان تا کهکشانی دیگر، میلیونها سال نوری است. در مقایسه با این عظمت آسمانها، زمین در حد صفر است –چه برسد به ما انسانها-. این حقارت و کوچکی انسان است در برابر عظمت خدایی که با اراده اش «کن فیکون» کرده و همه این هستی را آفریده است 2⃣ خوف از خداوند –تبارک و تعالی- خوف و ترس واکنش نفس نسبت به شیء دردناک و رنج‌آور است و البته خوف نیز دارای انواع و مراتبی است. 🔺 خوف از آثار دردناک اعمال زشت و گناهان. گناه موجب عذاب است و از این رو بسیار ترسناک است و مانند حیوان درنده باید از آن فرار کرد. 🔺 خوف از مخالفت و عصیان خداوند پاک و مهربان که همه آب، غذا، عزت، آبرو، سلامتی، قدرت، علم و ... ما از او و به رحمت اوست. توجه به قصور و تقصیر در پیشگاه چنین خدای عزیزی، اوج شرمندگی را به همراه دارد. 🔺 خوف از فراق الهی. در دعای کمیل می خوانیم : «إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ وَ رَبِّي صَبَرْتُ عَلَى عَذَابِكَ فَكَيْفَ‏ أَصْبِرُ عَلَى‏ فِرَاقِكَ‏». حضرت امیر ع عظمت عذاب الهی را درک کرده، ولی آتش فراق را شدیدتر می بیند، چرا که چنان وجودش به عشق الهی عجین شده است که فراق از این محبوب بسیار بسیار برایش دردآور است. کسی می تواند چنین بگوید که لذت وصال را چشیده باشد. در مناجات محبین امام سجاد –علیه الصلاه و السلام- آمده است : «مَنْ ذَا الَّذِي ذَاقَ‏ حَلَاوَةَ مَحَبَّتِكَ‏ فَرَامَ مِنْكَ بَدَلا». 🍀 نهایت آرزوی عاشق دلباخته، وصال محبوب است و بالاترین ترس او، محرومیت از وصال اوست. 🍀 روشن است که مراتب خوف، به مراتب معرفت به خداوند –تبارک و تعالی- و صفات و افعال او مربوط است و این اهمیت #خداشناسی و خداباوری را نشان می دهد. #اخلاق @y_talabegi

💢 مناجات امام سجاد ع در سجده شکر نماز شب : 🔹 الهی اگر معدن‌هاى آهن دنیا را با ناخن‌هاى خود حفر مى‌‏نمودم و زمین را با مژه چشمان شخم مى‌زدم و از خوف و بیم تو مانند دریاهاى آسمان‌ها و زمین خون و خونابه از دیدگان مى‌باریدم، قطعاً این مقدار کمى از بسیار حقوقى است که بر گردن من داری. 🔹 و اگر تو اى خداى من پس از این امور مرا عذاب نمائى به عذاب تمامى خلایق، و جسم و بدنم را به آتش دوزخ بسپارى و تمامى طبقات جهنم را از بدن و جسم من انباشته کنى تا کسى غیر از من در دوزخ باقى نماند و هیچ هیزمى جز بدن من در جهنم وجود نداشته باشد، تمامى این مسایل عقوبتى ناچیز است از عقوبت‌هاى بسیار که به مقتضاى عدل تو نسبت به من روا مى‏دارى.‏ 📚 مفتاح الفلاح، ج۱ ، ص۳۱۵ #عجب #اخلاق #خداشناسی @y_talabegi

❇️ عظمت الهی : 🔅 نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹: وَ مَا أَهْوَلَ مَا نَرَى مِنْ مَلَكُوتِكَ وَ مَا أَحْقَرَ ذَلِكَ فِيمَا غَابَ عَنَّا مِنْ سُلْطَانِكَ 🔹 و چقدر هراس‌انگيز است آنچه از ملكوت تو مى بينيم! و چه ناچیز است در برابر آنچه بر ما‌ مخفی است از سلطنت تو! #خداشناسی @y_talabegi

💐 #خداشناسی راه تهذیب نفس 🔆 أبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنِّي رَأَيْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع إِذَا قَامَ فِي الصَّلَاةِ غَشِيَ لَوْنَهُ لَوْنٌ آخَرُ فَقَالَ لِي وَ اللَّهِ إِنَّ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ كَانَ #يَعْرِفُ الَّذِي يَقُومُ بَيْنَ يَدَيْهِ‏». (ابان بن تغلب : به امام صادق ع عرض کردم «من امام سجاد را دیدم که هنگام اقامه نماز، رنگ رخسارشان تغییر می کرد». امام صادق فرمودند : «به خدا قسم او می دانست مقابل چه کسی ایستاده است». 📚 بحار الانوار، ج۴۶، ص۶۱ و ۶۶. 🔺 ایراد کار ما که نمازمان حضور قلب ندارد، عدم معرفت به خداست. 🔹 تاکید بسیار آیات الهی، نهج البلاغه و ادعیه بر صفات الهی نشان می دهد خداشناسی چه نقش مهمی در هدایت انسان دارد، 🔺 اما ما بسیاری از صفات الهی را نفهمیده ایم _ مثل "ظاهر و باطن"_، یا عمقش را درک نکرده ایم _مثل "مع کل شیء لا بالمقارنه و غیر کل شیء لا بالمزایله"_ یا با عمق وجود به آنها ایمان نیاورده و از آنها غافل می شویم _ مثل "ان الله علی کل شیء قدیر"_. 🔺 چنان به روال سابق خود ادامه می دهیم که نشان می دهد از وضع نامناسب و ناشایسته خود در شناخت خداوند -تبارک و تعالی- و نماز و عبودیت خود راضی هستیم! 🔆 وجود مقدس امام صادق - علیه الصلاه و السلام - : ثُمَّ قَالَ يَا مُعَاوِيَةُ [بن وهب] مَا أَقْبَحَ بِالرَّجُلِ يَأْتِي عَلَيْهِ سَبْعُونَ سَنَةً أَوْ ثَمَانُونَ سَنَةً يَعِيشُ فِي مُلْكِ اللَّهِ وَ يَأْكُلُ مِنْ نِعَمِهِ ثُمَّ لَا يَعْرِفُ اللَّهَ حَقَ‏ مَعْرِفَتِهِ‏ ». (امام صادق ع : ای معاویه! چقدر قبیح است که مردی هفتاد یا هشتاد ساله شود و در ملک خدا زندگی کند و از نعمتهای او بهره مند باشد ولی خدا را آنگونه که شایسته است، نشناخته باشد). 📚 بحارالانوار / ج۴ / ص۵۴. #اخلاق @y_talabegi

🌷 #خداشناسی_راه_تهذیب_نفس (۱) 📌 بنای اسلام بر تسبیحات اربعه 🌟 و رُوِيَ عَنِ الصَّادِقِ ع‏ أَنَّهُ سُئِلَ لِمَ سُمِّيَتِ الْكَعْبَةُ كَعْبَةَ قَالَ لِأَنَّهَا مُرَبَّعَةٌ فَقِيلَ لَهُ وَ لِمَ صَارَتْ مُرَبَّعَةً قَالَ لِأَنَّهَا بِحِذَاءِ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ مُرَبَّعٌ فَقِيلَ لَهُ وَ لِمَ صَارَ الْبَيْتُ الْمَعْمُورُ مُرَبَّعاً قَالَ لِأَنَّهُ بِحِذَاءِ الْعَرْشِ وَ هُوَ مُرَبَّعٌ فَقِيلَ لَهُ وَ لِمَ صَارَ الْعَرْشُ مُرَبَّعاً قَالَ لِأَنَّ الْكَلِمَاتِ الَّتِي بُنِيَ عَلَيْهَا الْإِسْلَامُ أَرْبَعٌ وَ هِيَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَر (علل الشرایع , جلد۲ , صفحه۳۹۸) 🔹 ترجمه : از حضرت امام صادق عليه السّلام سؤال شد: براى چه كعبه، كعبه ناميده شده؟ حضرت فرمودند: زيرا چهارگوش مى‏باشد. محضر مباركش عرض شد: براى چه چهارگوش مى‏باشد؟ حضرت فرمودند: زيرا محاذى بيت المعمور است و آن چهار گوش مى‏باشد. عرض شد: براى چه بيت المعمور چهار گوش است؟ حضرت فرمودند: زيرا محاذى عرش است و آن چهار گوش مى‏باشد. محضر مباركش عرض شد: چرا عرش مربّع است؟ فرمودند: زيرا كلماتى كه اسلام بر آن بنا شده چهار تا است و آنها عبارتند از: سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الّا اللَّه و اللَّه اكبر. 📌 تمام این کلمات مربوط به در بحث #خداشناسی و توحید است. بنای اسلام بر توحید و غایت اسلام رسیدن به توحید و خدایی شدن انسان است و راه آن افزایش درک و ایمان نسبت به تسبیحات اربعه. 🔹 کسی که باور قلبی و کامل به این اذکار مقدس داشته باشد و حقیقت معارف این اذکار در عمق وجودش ملکه شده باشد، رسد به جایی که به جز خدا نبیند و جز خدا نخواهد. #اخلاق @y_talabegi

🌷 #خداشناسی_راه_تهذیب_نفس (۶) 📌 اهمّیّت مقدّمات و مبادی تصوّری و تصدیقی در تهذیب نفس 🔹 از مهمترین آسیب های تهذیب نفس در مدارس علمیّه، عدم اطلاع و آگاهی طلاب از مقدّمات و مبادی تصوّری و تصدیقی تهذیب نفس می باشد. 🔹 مباحثی مانند غایت نهایی تهذیب نفس، معنای قرب به خداوند، حقیقت ایمان، مراتب توحید و شرک، نقش اعمال در تکامل انسان، کیفیت اثرگذاری ذکر الهی در تحقق اخلاق فاضله و .... از مقدّمات و مبادی تصوّری و تصدیقی تهذیب نفس هستند که عدم اطّلاع درصد بالایی از طلاب نسبت به این امور –بلکه عدم دغدغه ایشان نسبت به این مباحث اساسی که جزو «فقه اکبر» تلقی می شوند- روند تهذیب نفس در ایشان را با سختی‌ها و مشکلاتی همراه کرده است. 🔹 به عنوان مثال شخصی که تصویر صحیحی از غایت نهایی کمال انسانی ندارد، در انتخاب مسیر تهذیب نفس دچار اشتباه می شود یا طلبه ای که حقیقت ایمان را نمی داند، راه و روش افزایش ایمان را تشخیص نمی دهد. 📌 راه تحصیل مقدّمات و مبادی تصوری و تصدیقی 🔹 مباحث مقدّماتی و مبادی تصوّری و تصدیقی تهذیب نفس به طور مستقیم یا غیر مستقیم به "معرفت الله" و مباحث #خداشناسی مربوط است. 🔹 غایت تهذیب نفس، لقاء الله یا رسیدن به اوج توحید ذاتی و اسمائی معرّفی شده است (ر.ک. امام خمینی، چهل حدیث، ص657)، ایمان در درجه اوّل به توحید و معارف خداشناسی تعلّق می گیرد، نقش اعمال در روح انسان به نقش آنها در قرب و بُعد به خداوند –تبارک و تعالی- مرتبط است و ... . 🌟 وجود مقدس امام صادق - علیه الصلاه و السلام - : ثُمَّ قَالَ يَا مُعَاوِيَةُ [بن وهب] مَا أَقْبَحَ بِالرَّجُلِ يَأْتِي عَلَيْهِ سَبْعُونَ سَنَةً أَوْ ثَمَانُونَ سَنَةً يَعِيشُ فِي مُلْكِ اللَّهِ وَ يَأْكُلُ مِنْ نِعَمِهِ ثُمَّ لَا يَعْرِفُ اللَّهَ حَقَ‏ مَعْرِفَتِهِ‏». (بحارالانوار، ج۴، ص۵۴) چقدر زشت است که ۷۰ سال یا ۸۰ سال انسان در ملک خدا زندگی کند و از نعمتهای او بخورد و شناخت به خداوند - آنگونه که شایسته است - نداشته باشد. 🌟 در توحید صدوق، ص۲۸۵ آمده است : «قَالَ اَلرَّجُلُ مَا رَأْسُ اَلْعِلْمِ يَا رَسُولَ اَللَّهِ‌ قَالَ مَعْرِفَةُ اَللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ اَلْأَعْرَابِيُّ وَ مَا مَعْرِفَةُ اَللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ تَعْرِفُهُ بِلاَ مِثْلٍ وَ لاَ شِبْهٍ وَ لاَ نِدٍّ وَ أَنَّهُ وَاحِدٌ أَحَدٌ ظَاهِرٌ بَاطِنٌ أَوَّلٌ آخِرٌ لاَ كُفْوَ لَهُ وَ لاَ نَظِيرَ فَذَلِكَ حَقُّ مَعْرِفَتِهِ‌». متاسفانه درصد بالایی تصورشان از خداوند -تبارک و تعالی- مثل مجردات است، در حالی که «بلا مثل و لا شبه». درصد بالایی فرق واحد و احد را نمی دانند و تفسیر صحیحی از ظاهر و باطن و اول و آخر ندارند؛ پس حقّ معرفت الهی را به جا نیاورده اند. #اخلاق @y_talabegi

🌷 #خداشناسی_راه_تهذیب_نفس (۷) 📌 اهمیّت معرفت الله 🔹 معارف دین، ایمان به خداوند –تبارک و تعالی- نقش بی بدیلی در تهذیب نفس دارد و معارف گرانقدر و ارزشمند انسان شناسی، ولیّ شناسی، دنیاشناسی، شیطان شناسی و معادشناسی نیز -که در مسیر تهذیب نفس بسیار موثر هستند- در پرتو و در طول «#خداشناسی» حقیقت خود را نمایان می کنند. 🔹قرآن -که کتاب هدایت و تکامل بشریت است- و ادعیه مأثوره از ذوات مقدّس معصومین –علیهم الصلاه و السلام-، سرشار از معارف خداشناسی –از صفات الهی، افعال الهی و ...- است. اساساً هدف خلقت انسان و جنّ عبادت معرّفی شده است که تنها برای خداشناسان قابل دسترسی است (کافی، ج1، ص180). این شواهد، گواه روشنی بر اهمیت «خداشناسی» برای تکامل انسانها است، اضافه بر این که از برخی آیات، ارزش این دانش به روشنی استفاده می شود (سوره مبارکه طلاق، 12 و آیه شریفه مجادله، 11) و در روایات نیز تعبیر «اعلی المعارف» (غرر، 9864)، «بهترین ابزار قرب به خدا» (تحف العقول، ص39) و ... نسبت به آن وارد شده است. 🔹 از سویی در روایات، علت عصیان ، دنیاگرایی، عدم حضور قلب در نماز و ... عدم معرفت الله دانسته شده است (تحف العقول، ص294. کافی، ج2، ص68. علل الشرائع، ج1، ص231) و معرفت الله عامل خشیه، اخبات قلب، عشق به خدا، طلب رضایت او و ... عنوان (سوره مبارکه فاطر، آیه شریفه 28. سوره مبارکه حج، آیه شریفه 54. مجموعة ورام، ج1، ص 52. ارشاد القلوب، ج1، ص204) و کثرت تفکّر در امر خدا، عبادت اصلی و واقعی قلمداد شده است (کافی، ج2، ص55). 🔹 روشن است مراد از این روایات صرف علم به خداوند –تبارک و تعالی- نیست، بلکه مراد علمی است که به مرتبه ایمان و باور قلبی رسیده باشد. 🌷 از این رو تمسّک به معرفت الله بر تهذیب نفس و تحصیل مراتب عالیه باور قلبی خداشناسی، نسبت به طلاب مستعدّ و توانمند، #بهترین و #سریعترین راه برای تهذیب نفس است.🌷 #اخلاق @y_talabegi

🌷 #خداشناسی_راه_تهذیب_نفس (۸) 📌 بیان شد تمسّک به معرفت الله بر تهذیب نفس و تحصیل مراتب عالیه باور قلبی خداشناسی در امر تزکیه، نسبت به طلاب مستعدّ و توانمند، بهترین و سریعترین راه برای تهذیب نفس است. 🔹 #بهترین راه از این جهت که معارف دین در این امور، عقیده او را مستحکم، او را نسبت به شبهات و انحرافات عرفانی و عقیدتی واکسینه و مسیر طیّ شده او را همراه با پشتوانه مستحکم عقلانی می گرداند. 🔹 و #سریعترین راه، چرا که #خداشناسی مسیر تحصیل تمام کمالات، تخلیه نفس از رذائل و تحلیه به فضائل را برای انسان هموار می کند. 📌 انسانی که خدا را -آن گونه که شایسته است- شناخته باشد و این شاخت مورد باور قلب او قرار گرفته باشد : غرور نخواهد داشت، به ریا مبتلا نمی شود، به غیر او توکل نخواهد کرد، از غیر او نخواهد ترسید، به غیر او امید نخواهد داشت، راضی به رضای الهی خواهد بود، با جان و دل نسبت به دستورات الهی مقام تسلیم را خواهد داشت، اعمال را در نهایت خلوص انجام می دهد و ... . 🔹 برای چنین شخصی نیاز نیست هر یک از این اوصاف به طور جداگانه برنامه ریزی و مورد توجه قرار گیرد، بلکه لازمه معرفت الله تحصیل این اوصاف کمالی است. #اخلاق @y_talabegi