هدایت شده از مرکز بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم
❓ چگونه بفهمیم در ما خیری هست یا نه؟
🔻امام محمد باقر علیه السلام:
إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ فِیکَ خَیْراً فَانْظُرْ إِلَى قَلْبِکَ فَإِنْ کَانَ یُحِبُّ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ یُبْغِضُ أَهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَفِیکَ خَیْرٌ وَ اللَّهُ یُحِبُّکَ وَ إِنْ کَانَ یُبْغِضُ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ یُحِبُّ أَهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَلَیْسَ فِیکَ خَیْرٌ وَ اللَّهُ یُبْغِضُکَ وَ الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ.
🔳 هرگاه خواهى بدانى در تو خیرى هست، به دِلت نگاه کن،
◽️اگر اهل طاعت خدا را دوست و اهل معصیت خدا را دشمن دارد، در تو خیر است و خدا هم تو را دوست دارد،
◾️ و اگر اهل طاعت خدا را دشمن و اهل معصیت خدا را دوست دارد در تو خیر نیست و خدا دشمنت دارد
و هر کسى همراه دوست خود است.
📚 الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ۲، ص ۱۲۷
هدایت شده از مرکز بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم
دستکاری قانون بودجه ۹۹ به نفع نجومیبگیران
«حاجیدلیگانی» عضو کمیسیون تلفیق مجلس:
🔹طبق جزء ۳ بند «الف» تبصره ۲۱ قانون بودجه ۹۹ قرار بود آن دسته از درآمدهایی که دولتیها تحت عنوان مزایا، اضافهکاری، تشویقی و ... دریافت میکنند؛ شفاف شود.
🔹اما با دستکاری این بخش از قانون بودجه و حذف واژه «غیر مستمر» از متن این مصوبه، بستر تکرار حقوقهای نجومی فراهم شد.
🔹دولت هیچگاه عزمی برای برخورد با حقوقهای نجومی نداشته است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
🌷اللهم عجل لولیک الفرج 🌷
✳️مرکز بسیج اساتید و نخبگان حوزه علمیه قم🇮🇷
لینک کانال: @basij_asatid_qom
لینک ادمین کانال: @ostad_basiji
.
هدایت شده از مرکز بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم
🔴کرونا ماهیت نظام سرمایهداری را فاش کرد
🔹نوام چامسکی، تحلیلگر امریکایی کرونا را فاشکننده عیوب نظام سرمایهداری جهانی میخواند؛ و میگوید:
🔻«این تهدیدات اعم از بحران کرونا، جنگ هستهای و گرم شدن کره زمین تهدیداتی است که بهدلیل اِعمال سیاستهای نئولیبرالیسم ایجاد شده و روزبهروز نیز شدت خواهد گرفت.»
🔻 چامسکی در این مقطع تمدن غرب را برای بشریت ویرانکننده میداند و از مردم میخواهد با پایان گرفتن بحران کرونا تصمیم بگیرند براساس چه الگو و عقیدهای میخواهند آینده خود را بنا سازند، چراکه حالا معلوم شده است تمدن غرب برای بشریت ویرانکننده و منشأ همه نابسامانیها و مشکلات عمیق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اعمال سیاستهای نئولیبرالیسم و بازار جهانی است.
🔻چامسکی معتقد است کمپانیهای خصوصی داروسازی میتوانستند برای پیشگیری از کرونا واکسنی تولید کنند، اما از این کار طفره میروند، چون در منطق سرمایهداری ساخت کرم پودر سودآورتر از ساختن واکسن کروناست!
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
🌷اللهم عجل لولیک الفرج 🌷
✳️مرکز بسیج اساتید و نخبگان حوزه علمیه قم🇮🇷
لینک کانال: @basij_asatid_qom
لینک ادمین کانال: @ostad_basiji
.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
مخوفترین سلاحهای سپاه که کابوس دشمنان شدهاند
کارنامه موفق سپاه پاسداران در چند دهه اخیر
انتشار به مناسبت سالروز تشکیل سپاه پاسداران
@AntiBBC
🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸
🔵عاقبت نماز خواندن در جبهه با لباس نجس و پشت به قبله!
💠به حبیب گفتم وضع خط خوب نیست. گردان را ببر جلو
آهسته گفت : بچه ها به خاطر خوردن کنسرو فاسد همه مسموم شدند . . .
امکان برگرداندن آن ها به عقب نبود و بچه ها با همان حال خراب شش روز در حال دفاع بودند…..
🍃حبیب گفت : اگه می تونی یکی از بچه های مجروح را ببر
بعد دیدم با احترام زیاد نوجوانی را صدا زد.
ترکشی به سینه اش اصابت کرده بود و جای زخم را با دست فشار می داد.
✳️سوار شد تا حرکت کردم صدای اذان از رادیو ماشین بلند شد . تصمیم گرفتم کمی با این نوجوان حرف بزنم.
گفتم برادر اسمت چیه؟جواب نداد نگاهش کردم دیدم رنگ به
رو نداشت، زیر لب چیزهای می گوید.
فکر کردم لابد اولین بار جبهه آمده و زخمی شده کپ کرده برا همین دیگه سوال نکردم.
🌸مدتی بعد مودب و شمرده خودش را کامل معرفی کرد .
✨گفتم چرا دفعه اول چیزی نگفتی؟
گفت نماز می خواندم .
💠نگاهش کردم از زخمش خون می زد بیرون…
گفتم ما که رو به قبله نیستیم، تازه پسرجون بدنت پاک نیست لباست هم که نجسه.
☘گفت حالا همین نماز را می خونیم تا بعد ببینیم چی میشه و ساکت شد.
گفتم نماز عصر را هم خوندی ؟گفت بله
گفتم خب صبر می کردی زخمت را ببندند بعد لباست را
عوض می کردی، آن وقت نماز می خوندی.
✨گفت: معلوم نیست چقدر دیگه تو این دنیا باشم فعلا همین نماز را خوندم رد و قبولش با خدا.
💠گفتم : بابا جون تو چیزیت نیست یک جراحت مختصره زود بر می گردی پیش دوستات.
🔴با خودم فکر کردم یک الف بچه احکام نماز را هم شاید درست بلد نیست والا با
بدن خونی و نجس تو ماشین که معلوم نیست قبله کدوم طرفه نماز نمی خونه!!
♻️در اورژانس پیادش کردم و گفتم باز همدیگر را ببینیم بچه محل!
گفت: تا خدا چی بخواد.
با برانکارد آمدند ببرنش گفتم خودش می تونه بیاد زیاد زخمش جدی نیست فقط سریع بهش برسید…
🌟بیست دقیقه ای آن جا بودم بعد خواستم بروم رفتم پست اورژانس پرسیدم حال مجروح
نوجوان چطوره؟ گفتند شهید شد با آرامش خاصی چشم هایش را روی هم گذاشت و
رفت…..
💥تمام وجودم لرزید.
🌺بعدها نواری از شهید آیت الله دستغیب شنیدم که پاییز ۶۰ در تجلیل از رزمندگان فرموده:
🔵آهای بسیجی خوب گوش کن چه می گویم! من می خواهم به تو پیشنهاد یک معامله ای بدهم که در این معامله سرت کلاه برود !
🔷من دستغیب حاضرم یک جا ثواب هفتاد سال نمازهای واجب و نوافل و روزه ها و تهجدها و شب زنده داری هایم را بدهم به تو،
🌕 و در عوض ثواب آن دو رکعت نمازی را که تو در میدان جنگ بدون وضو پشت به قبله
با لباس خونی و بدن نجس
خوانده ای از تو بگیرم... آیا تو حاضر به چنین معامله ای هستی...؟!
🌹خاطرات شهید حسین همدانی
کانال سبک زندگی اهل بیت(ع)- ۱
تلگرام👇👇
https://t.me/ahlbeyt110
واتساپ👇👇
https://chat.whatsapp.com/Gzg2mQZIz6R5NPnlBIikLu
ایتا👇👇
https://eitaa.com/ahlebit110
ارتباط با ادمین @aliasadizanjani
🤣🤣🤣
لبخند حلال
خانمی به همسرش پیامک داد: عزيزم! تو چکار كردی که پيش خدا اينقدر عزيز و ارزشمندی که زن خوبی مانند من را نصیب شما کرده است؟
شوهرش جواب داد: عزیزم! من نه نماز خواندم و نه روزه گرفتم و اصلا آدم خوبی هم نبودم و خداوند اینگونه از من انتقام گرفت!
🤣🤣🤣🤣🤣
هدایت شده از طلاب الکریمه
✔️ شعر نابی از شیخ بهایی
گر نبود خنگ مطلی لگام
زد بتوان بر قدم خویش گام
ور نبود مشربه از زر ناب
با دو کف دست، توان خورد آب
ور نبود بر سر خوان، آن و این
هم بتوان ساخت به نان جوین
ور نبود جامهٔ اطلس تو را
دلق کهن، ساتر تن بس تو را
شانهٔ عاج ار نبود بهر ریش
شانه توان کرد به انگشت خویش
جمله که بینی، همه دارد عوض
در عوضش، گشته میسر غرض
آنچه ندارد عوض، ای هوشیار
عمر عزیزیست، غنیمت شمار
#️⃣ #سلم #شعر #شیخ_بهایی #ساده_زیستی #عمر
هدایت شده از حوزه انقلابی
#تلنگر
درنگی در چرایی تاخیر در بازگشایی درب حرم های مطهر
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
تحلیل عملکرد دولت در مواجهه با مناسک دینی و محدودیت در فعالیت اماکن مقدس، در شرایط فعلی ممکن نیست اما اجمالا نکاتی قابل ذکر است:
۱) از ابتدای شیوع ویروس منحوس، برخوردهای نامناسب با مسایل مذهبی، مشهود بود.
این برخوردهای گاه حاشیهساز گاه ریشه در بیاطلاعی از مناسبات مذهبی و فرهنگ دینی مردم داشت و گاه از بیاعتنایی و بیدقتی نشأت میگرفت. متأسفانه سیاسی کاری نیز گاه مزید بر علت میشد و بر پیچیدگی ماجرا میافزود.
۲) گرچه التزام به تصمیمات ستاد مقابله با کرونا امری ضروری بود و هست اما تلاش برخی جریانهای حوزوی در تقدیس این تصمیمات موجب بسته شدن دهان نخبگان از خوف برچسب ضدیت با یک امر دینی شد و عملا راه را برای نقد و ارزیابی این تصمیمات و ارائه ایده های جدید بست.
۳) مخالف خوانی های شتابزده و بدون پشتوانه فکری عمیق با تصمیمات ستاد کرونا نیز به مثابه تکمیل پازل حذف نخبگان حوزوی، عمل کرد و بهانهای شد برای تحکیم مواضع دولت.
۴) فعالیت جریانهای خرابکار خصوصا #تشیع_لندنی در تبدیل مسائل مذهبی به موضوعات سیاسی/امنیتی
۵) فعالیت تیم عملیات روانی #برجامیان_عاشق_آمریکا با تمرکز بر حوزه، روحانیت و گسل های مذهبی برای تحریک آستانه حساسیت متدینین.
آنان در سال های گذشته برای انحراف افکار عمومی از مذاکرات یواشکی و ناکارآمدی مفرط سیاسی/اقتصادی و ایجاد بن بست برای مطالبه گری، استفاده کرده اند که خود موضوع یادداشت مجزایی است.
۶) بیاعتنایی مطلق دولت به حوزه و عدم مشارکت دادن نهادهای عالی حوزوی در تصمیمات راهبردی.
۷) انفعال و کم کاری نهادها و جریانها و نخبگان حوزوی (از ایده پردازی گرفته تا ایجاد گفتمان و تلاش مؤثر و تشکیلاتی برای حضور در اتاق فکر تصمیمسازی ستاد مقابله با کرونا)
همیشه پاک کردن صورت مسئله و خانهنشینی به بهانه حمایت از ستاد، آسان ترین راه است که برخی شدیدا بدان گرایش دارند.
۸) نادیده گرفتن تلاشهای نخبگانی حوزوی و عدم وجود انسجام و اجماع
۹) کارشکنیهای بیوقفه جریان حوزوی متمایل به دولت که در برخی مجاری راهبردی لانه کرده است و در بزنگاه ها ضربههای شدیدی به وجهه حوزه وارد میکند.
۱۰) حضور جهادی طلاب عزیز در میدان، در شکستن توطئه قم هراسی و روحانیت ستیزی نقش اساسی داشت و صدالبته همراهی و حمایت بزرگان حوزه، خصوصا مدیریت محترم حوزه، در تقویت و پیشرفت این جریان بسیار مؤثر بود.
۱۱) به نظر میرسد امتناع دولت از بازگشایی حرم های مطهر علیرغم اعلان متخصصین مبنی کمخطر بودن آن نسبت به سایر اماکن عمومی، عادی نیست.
وگرنه چه وجهی داشت دولت پارک ها را بازگشایی کند اما امکان مقدسه را به تأخیر بیاندازد؟
۱۲) سخنان چند روز قبل روحانی در مورد این موضوع و اشاره او به حضور مدیر حوزه و نسبت دادن تغییر تصمیم دولت (تعطیلی تا پایان اردیبهشت) به دلیل جلب نظر جناب آقای اعرافی، به نظر یک اقدام کاملا سیاسی است که به مخاطب چنین القا می کند که حوزویان در تصمیمات ستاد مبارزه با کرونا تأثیرگذاری داشته و موجب بازگشایی حرم ها (۱۵ روز قبل از تصمیم اولیه دولت) شده اند!
این مسئله ممکن است یک نوع تلهگذاری سیاسی برای حوزه باشد که به شدت باید نسبت به آن هوشیار بود.
اگر دولت واقعا برای حرف حوزویان احترام قایل بود می توانست در ستاد مرکزی مبارزه با کرونا، یک کمیته حوزوی ایجاد کند تا تصمیمات با جلب نظر یا لااقل شنیده شدن تصمیمات نخبگان حوزوی گرفته میشد.
حالا برای جامعه مذهبی که روزها درد و داغ دوری از بارگاه مطهر حضرات را تحمل کردهاند، گرچه سخت است اما ادامه محدودیت ها نیز غیرقابل تحمل نیست لذا نباید اجازه داد دولت روغن ریخته را نذر حوزه کند!
همچنان که نباید اجازه داد با تصمیمات تحریک آمیز فعلی و احتمالا آتی، با محوریت متدینین و خصوصا حوزویان، حاشیهپردازی طراحان اتاق فکر عملیات روانی به نتیجه برسد.
حوزویان به امر رهبر عزیز در میدان #جهاد_مواسات حضور دارند، و نسبت به هر نوع حاشیهپردازی تیمهای عملیات روانی داخلی و خارجی و خرابکاری #نفوذیها، به شدت هوشیارند.
@howzehenghelabi
هدایت شده از حوزه انقلابی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴 انتقاد به مسئولین = تقویت نظام اسلامی
🔸رغم أنف متحجرینی که انتقاد از دستگاه ها را فورا أنگ ضدیت با ولایت میزنند
🔸و رغم أنف سکولارهای غربزده که آهنگ جدایی از اسلام و انقلاب کرده اند
🔸و رغم أنف کسانی که منتقدین را متحجر و سویه دیگر التقاطیون میدانند
✅هشدار علامه مصباح یزدی حفظهالله
✅ @howzehenghelabi
#ترک_معصیت
#ملا_حسینقلی_همدانی ره
وقتى كه براى تو ثابت شد كه #ترک_معصيت، اول دين و آخر آن و ظاهر و باطن آن مىباشد، پس پيشى بگير به مجاهده و با جديّت تمام مشغول #مراقبه شو،
از اول بلند شدنت از خواب تا شب هنگام وقت خوابت، در تمام اوقاتت تا وقت خوابيدنت و در حضور مقدس حق تعالى ملازم ادب شو و بدانكه تو با تمامى اجزاى وجودت اسير قدرت او هستى و حرمت شرافت حضور او را مراعات كن،
و خدا را آن طور عبادت كن مانند آن كه او را مىبينى، كه اگر تو او را نمىبينى، او تو را مىبيند و همواره به عظمت او و پستى خود و بلندى او و كوچكى خود و عزّت او و ذلّت خود و بىنيازى و نيازمنديت متوجه باش،
و از بدى غفلتت از مقام او جلّ جلاله غافل مباش، با اين كه او همواره متوجه توست و در پيش روى او مانند بنده ذليل ضعيف بايست و زير قدمهايش مانند اظهار كوچكى سگ ضعيف نزد صاحبش اظهار كوچكى و ذلت كن،
و آيا كفايت نمىكند تو را براى شرافت و فخر پيدا كردن اين كه خداوند به تو اجازه داده كه اسم بزرگش را با زبان كثيفى كه معصيتهاى آلوده آن را نجس كرده، ياد كنى.
منبع: #پاسداران_حريم_عشق، ج۴، ص۲۹۱.
👇👇👇
✨ @gharar_a
هدایت شده از مرکز بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم
✍️ بیانیه مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی درباره روزهداری امسال
◽️۱- افرادی که از توانایی و سلامت جسمی برخوردارند، واجب است فریضه روزه ماه رمضان را بجای آورند.
◽️۲- کسانی که مبتلای به بیماری کرونا هستند، با توجه به لزوم مراعات توصیههای پزشکی و مراقبتهای ویژه و عدم توانایی روزهداری، بالطبع روزه بر آنها واجب نیست.
◽️۳- کسانی که از سلامت و توانایی کامل برخوردار نیستند، اگر روزه برای آنها ضرر دارد، نباید روزه بگیرند.
امّا درمورد خوف ابتلای به بیماری کرونا که در فتوای برخی از مراجع تقلید نیز به آن اشاره شده؛ یادآوری سه نکته حائز اهمیت است:🔻
◽️اولاً: ترس از مبتلا شدن به بیماری کرونا باید مستند به روزه گرفتن باشد؛ پس اگر خوف، ارتباطی به روزه نداشته باشد و در غیر ماه رمضان هم که بنای روزهداری نیست، چنین خوفی وجود داشته باشد، این خوف اعتباری ندارد و مجوز روزه خواری نیست؛
◽️ثانیا:ً ترس باید منشأ عقلایی داشته باشد؛ یعنی عقلای این امر، باید این خوف را معتبر بدانند؛ یعنی روزه را سبب ابتلای به بیماری کرونا یا عدم بهبودی آن یا طول کشیدن درمان یا شدت آن یا بازگشت آن بدانند. در حالی که پزشکان حاذق نظری غیر از این دارند و مدعی هستند که روزه برای افراد سالم نه تنها سبب تضعیف سیستم دفاعی بدن نمیشود، بلکه سبب تقویت آن نیز خواهد شد. لذا افراد سالم باید روزه بگیرند و ترس از ابتلای به بیماری کرونا که روزه سبب آن نیست مجوز روزهخواری نمیشود؛
◽️ثالثاً: چنانچه شخص خاصی بداند یا احتمال عقلایی بدهد که روزه گرفتن برای او ضرر دارد نه تنها روزه بر او واجب نیست بلکه صحیح هم نخواهد بود و این یقین یا احتمال شخص، مجوز روزه خواری برای عموم نیست.
❗️توجه! چنانچه فرد یا افرادی به هر دلیلی روزه بر آنها واجب نباشد، شرعاً مجاز به روزه خواری علنی در ملأ عام نیستند و این عمل حتی برای افراد معذور نیز حرام قطعی است.
متن کامل:👇
https://hawzahnews.com/news/896842
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
🌷اللهم عجل لولیک الفرج 🌷
✳️مرکز بسیج اساتید و نخبگان حوزه علمیه قم🇮🇷
لینک کانال: @basij_asatid_qom
لینک ادمین کانال: @ostad_basiji
.
هدایت شده از حسنلو
*آیت الله محمد شجاعی (ره)*:
*🔺آداب تلاوت (قسمت اول)*
براى تلاوت قرآن در مراتب مختلف مراقبه، آداب خاصى هست. در مرتبه اول مراقبه كه كلام ما در آن است، لازم است سالك به هنگام تلاوت قرآن آداب زير را كه از آيات و روايات بر میآيد، مراعات كند.
الف: درحال طهارت، و با وضو به تلاوت قرآن بپردازد.
ب: در حالى كه مسواك كرده است قرآن را تلاوت كند.
ج: با صوت زيبا تلاوت كند.
د: به هنگام تلاوت قرآن گريه كند، يا حالت گريه داشته باشد.
ه: با جهر متوسط بخواند، نه با صداى آهسته باشد، و نه با صداى بسيارى بلند.
و: در حال تلاوت، با ادب و با طمأنينه، و رو به قبله باشد، چه نشسته و چه ايستاده، و اگر نشسته میخواند، چهار زانو ننشيند و تكيه نكند.
ز: از روى «مصحف» تلاوت كند، كه نگاه در «مصحف» و تلاوت از روى آن حساب خاصى دارد، و در روايات روى اين موضوع تأكيد به عمل آمده است.
در روايتى كه رسول اكرم صلى الله علهى و آله و سلم نقل گرديده كه فرمود:
«ليس شىء أشد على الشيطان من القرائة فى المصحف نظراً»
يعنى «چيزى براى شيطان سختتر و كوبنده تر نيست از تلاوت قرآن از روى مصحف و بانگاه كردن در آن».
در روايات وارده در اين باب به بركات خاصه تلاوت از روى مصحف اشاره ها رفته است كه به لحاظ اختصار از ذكر آنها صرف نظر مىكنيم، و طالبين میتوانند به بحار، ط ج، ج 92، باب 23 مراجعه كنند.
ح: قبل از شروع به تلاوت قرآن استعاذه كند، و سپس بسم الله الرحمن الرحيم بگويد، و بعد به تلاوت بپردازد، تا با حفظ خداى متعال از دخالتهاى شيطانى محفوظ بماند.
در آيه 98 سوره نحل میفرمايد:
«فاذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشيطان الرجيم - انه ليس له سلطان على الذين آمنوا و على ربهم يتوكلون».
يعنى «وقتى قرآن را تلاوت میكنى، پناه ببر به خداى متعال از شيطان مطرود - البته شيطان را بر آنان كه ايمان آورده و به پروردگارشان توكل مىكنند، تسلط و سيطره اى نيست».
قبل از شروع مىگويد: «أستعيذ بالله السميع العليم من الشيطان الرجيم» يا مىگويد: «أعوذ بالله السميع العليم من الشيطان الرجيم» و بعد مىگويد: «بسم الله الرحمن الرحيم» و سپس تلاوت را شروع مىكند.
ط: ترتيل را مراعات نمايد. و ترتيل عبارت ازاين است كه حروف و كلمات را روشن ادا كند، و وقفها را رعايت نمايد. در بيان ديگر، آنچنان تند نخواند، كه حروف و كلمات، و وقوف و فواصل به خوبى ادا نشود، و نيز فاصله زياد و غير صحيح در ميان حروف و كلمات ندهد، به نحوى كه حروف و كلمات جدا از هم و غير مرتبط باشند، و در مجموع، بايد حروف و كلمات را خوب، روشن، ودر عين حال، متصل و مرتبط به هم ادا كند، و وقوف و فواصل آيات را هم مراعات نمايد، و طورى بخواند كه قلوب را به حركت آورد، و دلها را تكان دهد.
در آيه سوم سوره مزمل، خطاب به رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم میفرمايد:
«ورتل القرآن ترتيلا».
يعنى «و قرآن را با ترتيل مناسب آن بخوان».
حضرت موسى بن جعفر از پدران بزرگوار خود صلوات الله عليهم اجمعين نقل میكند كه از رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم در خصوص آيه «ورتل القرآن ترتيلا»سؤال شد، و آن حضرت در توضيح و تفسير آيه فرمود:
«بينه تبياناً، ولا تنثره نثر الرمل، و لا تهذّه هذّا الشعر، قفوا عند عجائبه، و حركوا به القلوب، ولا يكون هم أحدكم آخر السورة».
يعنى «قرآن را روشن و واضح تلاوت كن، و حروف و كلمات آنرا جدا از هم و پراكنده مساز، مانند پراكنده ساختن دانه هاى ريگ از يكديگر، و آنرا سريع و تند تلاوت نكن، همانند تند خواندن شعر، وقتى به عجايب قرآن میرسيد، توقف كنيد و به تدبر و تأمل بپردازيد، و با تلاوت آن دلها را به حركت آوريد، و با شتاب و بى تأمل نخوانيد، به نحوى كه بخواهيد زود به آخر سوره برسيد».
ى: به هنگام تلاوت قرآن به چيز ديگرى فكر نكند، و متوجه آيات قرآن باشد.
ك: تدبر در آيات قرآن بكند، كه در اين صورت، از انوار و هدايتها، از حقايق و معارف، و از دقايق و اسرار قرآن كريم به اندازه خود بهره مند خواهد شد. تلاوتى كه در آن تدبر نباشد، آنچنان كه بايد، عوايد نخواهد داشت.
البته اين بدان معنى نيست كه اگر كسى از اهل تدبر نباشد، يعنى معانى آيات را حتى در حد ترجمه نداند تا بتواند لااقل در حد خود به تدبر در آيات بپردازد، از تلاوت قرآن نتيجهاى نخواهد برد. چنين كسى هم با مراعات آن قسمت از آداب تلاوت كه در امكانش هست، بهره خود را خواهد برد.
منبع: کتاب مقالات ج 3 آیت الله محمد شجاعی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴احمدرضا جلالی پزشک عمومی و فوق تخصص پزشکی هسته ای ، عامل شهادت دانشمندان هسته ای کشورمون که گرفتار سرویس اطلاعات موساد شده بود و لیست ترور دانشمندان هسته ای را به موساد میداد دستگیر شد .
‼️ البته دستگیری نامبرده قبلا بوده ولیکن بعد از تخلیه اطلاعاتی ، به تازگی رسانه ای شده است.
🔷🔹🔷🔹🔷🔹🔷🔹🔷🔹
🍃🌸🍃🌸🍃
🌸🍃🌸
🍃🌸
🌸
🔵#درمان #آب_مروارید🔵
✅✍شستشوی چشم 👀 با عرق رازیانه 🍃به مدت چهل شب(ابتدا عرق رازیانه را جوشانده و سپس مصرف شود)
✅✍چکاندن ترکیبی از اسانس رازیانه یک قطره با ۱۴ قطره آب مقطر مخلوط کرده و روزی یک بار به مدت ۱۰ تا ۴۰ شب مصرف شود.
✅✍چکاندن یک قطره آب لیموی🍋ترش تازه به داخل هر چشم به مدت چهل شب و بعد از آن یک قطره عسل🍯 چکانده شود.
✅✍حجامت پشت گوش(ماستوئید)و بعد از دوهفته حجامت ناحیه گیجگاهی.
🔴دکتر حسین خیراندیش🔴
🔅 طب الائمه 🔅
@tebbolaema
🌸
🍃🌸
🌸🍃🌸
🍃🌸🍃🌸🍃
علی علیم و علی عالم و علی اعلم
علی ولی و علی والی و علی والا است
علی حقیقت روح و تمام عالم جسم
علی سفینه نوح و همه جهان دریا است
علی مدرس جبریل در شناخت حق
علی معلم آدم به علم الاسما است
علی تمامی دین بغض او تمامی کفر
علی ولی خدا خصم او عدوی خدا است
علی است حج و علی کعبه و علی زمزم
علی صفا و علی مروه و علی مسعا است
علی صراط و علی محشر و علی میزان
علی بهشت و علی کوثر و علی طوبی است
علی اذان و اقامه علی رکوع و سجود
علی قیام و قعود و علی سلام و دعا است
علی وصی و دم و لحم و نفس پیغمبر
علی ابو الحسنین است و شوهر زهرا است
علی محمد و فرقان و نور و کوثر ، قدر
علی مزمل و یاسین و یوسف و طه است
من و جدا شدن از مرتضی خدا نکند
که هر که گشت جدا از علی جدا ز خدا است
https://hammihan.com/post/2348977
فهرست شرحهای صحیفه سجادیه
صحیفه سجادیه کتابی است حاوی مناجات و ادعیۀ امام سجاد(ع)، امام چهارم شیعیان مشتمل بر ۵۴ دعای کوتاه و بلند. عناوین دعاهای صحیفه مختلف است و در ضمن هر دعا آموزههایی از اسلام و تشیع گنجانده شده است. معروفترین دعای صحیه دعای مکارم الاخلاق است.
آقا بزرگ تهرانی در کتاب الذریعه حدود ۵۰ شرح بر صحیفه سجادیه نام برده است.[۱] برخی نیز این شروح را بیش از ۸۰ مورد ذکر کرده و آنها را نام بردهاند.[۲]
فهرستی از شروح فارسی و عربی زبور آل محمد(ص) در پی میآید:
محتویات
شروح فارسی
شروح عربی
تعلیقات و حواشی
مستدرکات
پانویس
منابع
شروح فارسی
ردیف عنوان نویسنده دوره زمانی توضیحات سایر
۱ تحفة الرضویة فی شرح الصحیفة السجادیة قاضی بن کاشف الدین محمد اردکانی یزدی بعد از ۱۰۵۷ق نویسنده ابتدا قصد داشت شرحی مفصل به زبان عربی بنگارد اما پس از شرح دو دعا تصمیم میگیرد برای نفع عموم مردم از دقایق و اسرار آن، منتخبی از شرح عربی خود را به فارسی برگرداند. اما ظاهرا هر دو شرح او ناتمام مانده و از شرح فارسی فقط ۱۱ دعا نگاشته شده است. .
۲ ریاض العابدین فی شرح صحیفة زین العابدین بدیع الزمان قهپائی هرندی قرن ۱۱ه شرح و ترجمه مزجی مختصری بر صحیفه سجادیه است.
۳ ریاض المؤمنین و حدائق المتقین و فقه الصالحین محمد تقی مجلسی م۱۰۷۰ق مجلسی ابتدا مقدمهای مفصل در ۱۲ لمعه مشتمل بر معنی دعا و فضل و کیفیت آن و طرز استجابت دعا و فضیلت علم و عالمان بر آن ترتیب داد. اما متأسفانه پس از این مقدمه، کار را ادامه نداد و این شرح ناتمام رها شد.
۴ تبیان اللغه میرزا محمدعلی بن محمد نصیر گیلانی چهاردهی م۱۳۳۴ق ----
۵ شرح دعای یا من تحل به عقد المکاره نا مشخص --- ترجمه و شرح مختصری از دعای هفتم صحیفه سجادیه است.
۶ شرح صحیفه سجادیه میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی قرن ۱۳ و ۱۴ ----
۷ شرح الصحیفة السجادیة سید عبدالله بن علی بن خلیفه سلطان حسینی اصفهانی قرن ۱۲ه در شرح دعای صباح و مساء است.
۸ شرح صحیفه سجادیه قطب الدین محمد بن علی شریف لاهیجی م قبل از ۱۰۹۵ه ----
۹ شرح صحیفه سجادیه نا مشخص 1059 ترجمه و شرحی از مزجی بر صحیفه سجادیه که بعد از ذکر هر فقره، نکات و دقایق صرفی و نحوی و موارد ادبی آنها را مشخص میسازد و ازجمله ممیزات و مختصات آن، نقل اضافات و کاستیهای نسخ دیگر از جمله نسخههای شهیدین وابن ادریس و کفعمی و در دو مورد از شیخ بهایی است.
۱۰ شفاءالصدور فی شرح الزبور سیدعبدالرحیم بن محمد حسینی موسوی شهرستانی قرن ۱۱ ه.ق این شرح، از شروح مفصل توضیحی بر صحیفه سجادیه به زبان فارسی است. روش مؤلف بدین ترتیب است که ابتدا فقرهای از دعا را نقل و آنگاه ذیل عناوین «بدان که - تحقیق» توضیحات لازمه را در چند مقاله یا مطلب بیان نموده ودر انتها در عنوان «مؤلف گوید» نظر خویش را متذکر شده است. وی این کتاب را به نام شاه سلطان حسین صفوی (۱۱۳۵-۱۱۰۵ ق) معنون داشته است. جلد اول آن شامل شرح ادعیه «تحمید حق تعالی، الصلوة علی رسول الله، الصلوة علی حملة العرش، فی ذکر آل محمد، الصلوة علی اتباع الرسل، الصلوة علی آدم و دعاؤه لنفسه» میباشد که به تاریخ رجب ۱۱۱۵ق تحریر شده است و جلد دوم از ادامه ادعیه یعنی «دعای صباح آغاز و تا دعاؤه لِوَلَده» ادامه مییابد که در ۱۱۱۷ق نگاشته شده است.
۱۱ تفسیر و شرح صحیفه سجادیه حسین انصاریان ۱۳۸۹ش کتابی به زبان فارسی است که تمامی دعاهای صحیفه امام سجاد(ع) را شرح کرده است. این اثر پیش از این با عنوان دیار عاشقان چاپ شده بود. مؤلف در این اثر به شرح مفاهیم اخلاقی، تربیتی و عرفانی دعاهای صحیفه سجادیه پرداخته و از اشعار و حکایات بهره جسته است.
۱۲ شهود و شناخت حسن ممدوحی کرمانشاهی --- در ۴ جلد به همراه مقدمهای از آیت الله جوادی آملی، از سوی انتشارات بوستان کتاب وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر شده است
۱۳ اسرار خاموشان محمد تقی خلجی --- در ۴ جلد که از سوی انتشارات پرتو خورشید منتشر شده است
۱۴ دیار عاشقان حسین انصاریان --- ---
۱۵ فرهنگ نامه موضوعی فارسی صحیفه سجادیه سیداحمد سجادی با همکاری جمعی از محققان مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان --- در ۳ مجلد در پایان جلد سوم این مجموعه نیز ترجمه روان صحیفه سجادیه آورده شده است.
۱۶ ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه سید علی نقی فیض الاسلام --- ---- چاپ مرکز نشر آثار فیض الاسلام
۱۷ ترجمه و شرح و توضیح صحیفه سجادیه واحد مطالعات و تحقیقات اسلامی سازمان اوقاف ۱۳۸۱ ه ش ---- انتشارات اسوه
۱۸ الدلیل الی موضوعات الصحیفه السجادیه محمد حسین مظفر --- این کتاب به نوعی دستهبندی موضوعات صحیفه است و توسط علی شیروانی با عنوان راهنمای موضوعی صحیفه سجادیه به فارسی ترجمه شده است
۱۹ ترجمه و شرح صحیفه سجادیه محمد رضا آشتیانی و محمد جعفر امامی ---
۲۰ شرح دعای مکارم الاخلاق آیت الله صالح غفاری ---
۲۱ شرح صحیفه سج
ادیه میرزا محمد علی مدرسی ---
۲۲ شرح صحیفه سجادیه ابراهیم سبزواری ---
۲۳ شرح دعای توبه محمد ضیاءآبادی ---
۲۴ شرح دعای عرفه سید احمد سجادی ---
۲۵ شرح دعای مکارم الاخلاق محمدتقی فلسفی ---
۲۶ شرح صحیفه سجادیه سید احمد فهری ---
۲۷ شرح دعای مکارم الاخلاق سید روح الله خاتمی ---
[۳][۴]
شروح عربی
ردیف عنوان نویسنده دوره زمانی توضیحات سایر
1 آمال العارفین فی شرح صحیفة سید الساجدین میرزا عبدالوهاب بن محمد صالح برغانی قزوینی (م ۱۲۴۹ ق) شرح مزجی بسیار مفصلی است بر صحیفه سجادیه که با در نظر گرفتن مطالب و نظرات سید علی خان کبیر در کتاب ریاض السالکین و نقل احادیث و روایات و آوردن گفتههای فلاسفه و عرفای معروف و گفتگو در آنها و سعی در پیوند دادن مبانی فلسفی با اعتقادات دینی تنظیم شده است.
2 اسفار الداعین علی شرح صحیفه سید العابدین محمد بن علی بن احمد شامی قرن ۱۲ه ----
3 التحفة الرضویة فی شرح الصحیفة السجادیة قاضی بن کاشف الدین محمد اردکانی یزدی بعد از ۱۰۵۷ق شرح مبسوطی که به نام شاه عباس دوم صفوی نگاشته شده است و از آن فقط دو دعای اول صحیفه شرح شد.
4 تبیان اللغه میرزا محمدعلی بن محمد نصیر گیلانی چهاردهی م۱۳۳۴ق ----
5 الحدیقة الهلالیة بهاءالدین محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی م۱۰۳۰ق شرح مزجی مهمی است بر دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه که حضرت امام سجاد علیهالسلام آن را به هنگام دیدن هلال ماه میخوانده است. شیخ بهایی در این شرح به توضیح نکات نحوی، دقایق لغوی و مسائل نجومی دعا پرداخته است. این کتاب بخشی از شرح کاملی است بر صحیفه با نام «حدائق الصالحین» که شیخ بهایی در دست تألیف داشته و شرح هر یک از دعاها را در حدیقهای با نام خاصی قرار داده است همچون: الحدیقة الاخلاقیة (شرح دعای مکارم الاخلاق) والحدیقة التحمیدیة (شرح دعای اول صحیفه).
6 حدائق الصالحین غلام رضا بن عبدالعظیم کاشانی قرن ۱۲ شرح عرفانی مفصلی بر صحیه سجادیه میباشد که هریک از ادعیه را در «حدیقه»ای شرح کرده است. مؤلف پس از دیباچه کتاب ۵ فائده در مورد صحیفه سجادیه آورده و سپس حدیقهها را آغاز نموده و گویا موفق نشده بیش از ۱۱ حدیقه آن را تألیف کند.
7 حل لغات الصحیفة السجادیة محمد باقر بن محمد شفیع حسینی منجم بعد از ۱۱۲۰ق شرحی است متوسط با عناوین «قوله قوله» بر صحیفه سجادیه که به توضیحات بعضی موارد شامل نکتههای دقیق و لطیفی است.
8 ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین سید صدر الدین علی خان بن احمد مدنی شیرازی م۱۱۱۸ق شرح مفصل و مهمی است بر صحیفه سجادیه در ۵۴ روضه (به تعداد ادعیه صحیفه) و هر روضه مصدر به خطبهای بلیغ و دیباچهای متناسب با موضوع دعا است.
9 ریاض العارفین فی شرح صحیفة سید الساجدین شاه محمد بن محمد دارابی شیرازی اوایل قرن ۱۲ ه شرح مفصل و مزجی است بر صحیفه کامله و مشتمل بر نکات نحوی و دقت در جنبههای ادبی و لغو که شرح هر دعا را ضمن یک روضه آورده و به اختلاف نسخ نیز اهتمامی ویژه داشته و از نسخ پدر شیخ بهایی، ابن ادریس و شهیدین به مناسبت نقل میکند.
10 شرح دعاء الاستسقاء محمد رضا بن محمد رشید نائینی قرن ۱۲ ه این شرح دعاهای استسقاء (دعای نوزدهم صحیفه) میباشد.
11 شرح دعای افتتاح ماه رمضان میرزا محمد حسن بن محمد حسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمد بن جلیل سردرودی قرن ۱۴ه شرح دعای افتتاح ماه رمضان از صحیفه سجادیه میباشد.
12 شرح دعاء السجاد محمد تقی بن حسین علی هروی اصفهانی م۱۲۹۹ق ----
13 شرح دعاء الصباح والمساء محمد صادق بن زین العابدین قرن ۱۱ه این شرح ادبی است بر دعای ششم صحیفه سجادیه.
14 شرح الصحیفة السجادیة ملا رضا علی طالقانی قرن ۱۱ه شرح مزجی و مختصری است بر صحیفه سجادیه که بیشتر به حاشیه و تعلیقه میماند با عناوین «قوله قوله». این شرح ناتمام مانده و تا انتها دعای ۴۷ به رشته تحریر درآمده است. که بقیه را محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی به اتمام رسانده است.
15 شرح الصحیفة السجادیة علی بن زین الدین بن محمد بن حسن صاحب معالم عاملی، معروف به شیخ علی صغیر م۱۱۰۳ق ----
16 شرح الصحیفة السجادیة سید قوام الدین بن نصیرالدین مرعشی م۱۱۴۰ق ----
17 شرح الصحیفة السجادیة بهاء الدین محمد بن محمدباقر حسینی مختاری نائینی م حدود ۱۱۴۰ق ----
18 شرح الصحیفة السجادیة میرزا محمد بن محدرضا بن اسماعیل مشهدی قمی قرن ۱۲ه ----
19 شرح الصحیفة السجادیة محمدتقی بن مقصود علی مجلسی قرن ۱۲ه ----
20 شرح الصحیفة السجادیة ملا محمد سلیم رازی قرن ۱۱ه ----
21 شرح الصحیفة السجادیة محمد صالح بن محمدباقر روغنی قزوینی م۱۱۱۶ق ----
22 شرح الصحیفة السجادیة سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری م ۱۱۱۲ ق شرح مفصلی است که جزائری در عنفوان جوانی بر صحیفه نگاشته و بعدها شرح دیگر خود «نورالانوار» را از آن گزینش کرده است.
23 شرح الصحیفة السجادیة مجهول بعد از ۱۰۴۲ق شرح ادبی، توضیحی، عرف
انی و کلامی مفصلی بر صحیفه میباشد که مسلماً بعد از سال ۱۰۴۲ق نگاشته شده، چه شارح ذیل دعای چهل و یکم (فی طلب الستر) در توضیح عبارت «لا تحمل علی میزان الانصاب عملی» مینگارد:«قد الف بعض اصحابنا المتاخرین فی هذالمعنی رسالة جیدة سماها میزان الاخرة استوفی الکلام فیها» که مصنف کتاب ملامحسن فیض کاشانی است و در سال ۱۰۴۲ق آن را تألیف کرده است. همچنین شارح مطالب بسیاری را از شیخ بهایی نقل میکند. مؤلف این شرح شناخته نشد اما در عطف نسخه در زمینه کاغذ ترنجی شکل واقف (سیدکاظم عصار) نوشته است:«شرح صحیفه میرزا حسن لاهیجی». که دلیلی برای رد یا تأیید آن یافت نشد؛ اما برخی اظهار داشتهاند که چون لاهیجی در آثار خود به نقل صریح و ذکر اسامی دیگران نمیپردازد و در این شرح نیز از همین شیوه پیروی شده است ظاهراً شکی باقی نمیماند که نسخه معرفی شده یکی از مجلدات شرح میرزا حسن لاهیجی است.
24 شرح الصحیفة السجادیة مجهول میان سالهای ۱۰۵۵ق و ۱۱۲۸ق گزیدهای است از شروح میرداماد و علامه محمدتقی مجلسی و فیض کاشانی و حاج ابوتراب و محمدعلی فاضل استرآبادی و گفتار خود گزیننده که (سال تحریر نسخه شرح حاضر) تألیف شده است.
25 شرح یکی از کلمات حضرت سجاد علیهالسلام محمدبن عبدالله بن علی بحرانی زنده در ۱۱۷۰ق شرحی است بر عبارت «اللهم ان عادتک الاحسان و عادتی الاساءة فلا تغیر عادتک بتغیر عادتی» از دعای حضرت سجاد علیهالسلام در روز عیدفطر بعد از فراغ از نماز (دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه)
26 المواهب السنیة فی شرح الصحیفة الکاملة عبدالواسع بن علامی تونی زنده در ۱۱۱۹ ق شرحی است بر صحیفه سجادیه که از کمّ و کیف آن اطلاعی نداریم و تاکنون فقط شرح جمله«لک یا الهی وحدانیة العدد، از دعای بیست و هشتم صحیفه از آن شناسایی شده است. مؤلف آن نیز از علمای قرن دوازدهم هجری و فاضل و شاعر و منشی بوده و بیشتر کتب و رسالات خود را به نام شاه سلطان حسین صفوی (۱۱۳۵ه) تألیف کرده است.
27 المواهب الشریفة فی شرح دعاء التوبة من الصحیفة میرزا محمد محسن بن عبداللطیف قرن ۱۲ ه مؤلف بعد از آن که در ماه رمضان سال ۱۱۷۸ق به تدریس دعای سی و یکم صحیفه سجادیه در توبه پرداخت؛ به التماس بعضی از دوستان در سال بعد به نگارش آنها مشغول شد و موفق گردید که آن را در صبح چهارشنبه ۱۱ ذیحجه ۱۱۷۹ق به انجام برساند.
28 نهایةالمقال فی شرح دعاء الهلال میرزا محمدحسن بن محمدحسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمدبن جلیل سردرودی قرن ۱۴ ه شرحی است بر دعای هلالِ صحیفه سجادیه که در قریه سردرود، روز دوشنبه ۱۰ رمضان ۱۳۲۶ق به پایان رسیده است.
29 نورالانوار فی شرح کلام خیرالاخیار سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری م ۱۱۱۲ق شرح مزجی مختصری است با عناوین «قوله - قوله» بر صحیفه سجادیه و ملحقات آن و در حقیقت مختصر شرح کبیر وی میباشد.تاریخ ختم شرح سال ۱۰۷۸ق در بلده خرم آباد اوائل بازگشت از زیارت مشهد مقدس و شرح ملحقات عصر شنبه ۹ جمادی الاول ۱۱۰۲ق در شوشتر میباشد.
[۵][۶]
تعلیقات و حواشی
ردیف عنوان نویسنده دوره زمانی توضیحات سایر
1 تعلیقات علی الصحیفة السجادیة ملا محسن بن مرتضی فیض کاشانی سال ۱۰۵۵ ق تعلیقات مختصری است بر صحیفه سجادیه در توضیح نکات ادبی و لغوی است. این کتاب را با عناوین دیگری همچون: «شرح صحیفه سجادیه» و «حاشیه صحیفه سجادیه» نیز خواندهاند.
2 حاشیه الصحیفة السجادیة سید محمدباقر بن محمد حسینی استرآبادی، میرداماد م۱۰۴۱ق شرحی است مختصر با عناوین «قوله قوله» بر صحیفه سجادیه، مشتمل بر بحثهای لغوی و فلسفی که گاهی نیز در زمینههای رجالی و علوم هیئت سخن به درازا میکشد. این شرح شامل توضیح و بیان نکات و دقایق کلمات صحیفه سجادیه است و میرداماد آن را بعد از کتاب دیگرش «السبع الشداد» تالیف نموده است.
3 حاشیة علی الصحیفة الکاملة ابو جعفر محمد بن منصور بن احمد ابن ادریس حلی م۵۹۸ق حاشیه مختصری است بر صحیفه سجادیه که به بیان معانی لغات مشکل آن پرداخته است. اهمیت حاشیه ابن ادریس از آن جهت است که اولین و قدیمیترین شرح موجود بر صحیفه میباشد.
4 الفرائد الطریفة فی شرح الصحیفة الشریفة علامه محمدباقر بن محمدتقی مجلسی م۱۱۱۱ ق شرح مختصری است بر صحیفه سجادیه با عناوین «قوله - قوله». اما ظاهراً این شرح نیز ناتمام مانده و فقط تا دعای چهارم آن نوشته شده است. امیرمحمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (شاگرد علامه مجلسی) بنا به وصیت خود علامه پس از رحلت او درصدد برآمد که به اتمام این شرح بپردازد چنان که در فهرست تألیفات علامه مجلسی نوشته است: «و این حقیر بنا به وصیت آن مرحوم مبرور شروع در اتمام آن نمودهام و الحال بحمدالله تعالی شرح یک دعا نوشته شده است امید چنان است که خدای تعالی به زودی توفیق اتمام دهد.»
5 الفواید الشریفة فی شرح الصحیفة تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی م ۹۰۵ ق کفعمی در کتاب «بلدالامین و درع الحصین»، تمام متن صحیفه را به روا
یت خود از روی نسخهای که از خط علی بن سکون کتابت شده و آثار مقابله ابن ادریس و اجازه عمید الرؤسا بر آن بوده، نقل کرده است و حاشیههایی توضیحی و لغوی با عناوین «قوله» بر آن افزوده و در مجموع «الفواید الشریفة فی شرح الصحیفة» نامیده است. در آخر آن نیز فهرستی از کتب دعا را درج کرده است. با این توضیحات مشخص میشود که«الفواید الشریفة» حاشیهای جداگانه بر صحیفه نیست بلکه قسمتی از بلدالامین کفعمی میباشد به همین دلیل ذکر نسخههای آن مربوط به بحث ما نمیباشد. کفعمی غیر از این حاشیه، شرح دیگری نیز بر صحیفه نگاشته از آن، کاملتر و معروفتر بوده و به الفواید الطریفه موسوم میباشد ولی تاکنون نسخهای از آن شناسایی نشده است.[۷]
6 لغات صحیفه محمدعبدالباقی 1116ق شرحی است بر صحیفه با عناوین «قوله - قوله» که در بامداد روز سه شنبه محرم ۱۱۱۶ق در کشمیر به اتمام رسیده و بیشتر به توضیح لغات پرداخته است.
7 لوامع الانوار العرشیة فی شرح الصحیفة السجادیة سیدمحمد باقر بن محمد ملاباشی موسوی شیرازی م ۱۲۴۰ ق شرح مفصل، دقیق و مهمی است بر صحیفه سجادیه در دو جلد، مؤلف قبل از شروع به شرح ادعیه، سند صحیفه را مفصلاً مورد بحث قرار داده و پس از آن به ترتیب به شرح دعاها پرداخته و هر دعایی را در یک لمعه مخصوص (جمعاً ۵۴ لمعه) قرار داده است. هر لمعهای دارای خطبهای مستقل، موافق مضامین آن دعا میباشد و در پایان همه آنها تاریخ دقیق تألیف لمعه ذکر شده است. لمعه اول در شب دوشنبه ۲۴ صفر ۱۲۲۹ق و لمعه ۵۴ عصر شنبه ۱۲ شعبان ۱۲۳۲ق به پایان رسیده است.
[۸]
مستدرکات
عدهای از علما و دانشمندان مستدرکاتی بر صحیفه نوشتهاند. منظور از این مستدرکات، دعاهای منسوب به حضرت سجاد(ع) است که در صحیفه کامله نیامده است. برخی از آنها عبارتند از:
ردیف عنوان نویسنده دوره زمانی توضیحات سایر
1 الصحیفةالسجادیة الثانیة شیخ محمدبن حسن حر عاملی م ۱۱۰۴ ق کتاب شامل ۶۵ دعا از دعاهای مروی از حضرت سجادیه علیهالسلام میباشد که در صحیفه کامله سجادیه نیامده است به نقل از کتب معتبر شیعه همچون من لایحضره الفقیه، کافی، مصباح کفعمی، مصباح المتهجد، مهج الدعوات و... که در رمضان ۱۰۵۳ق تألیف آن به پایان رسیده است.
2 صحیفه ثالثه الدرر المنظومة المأثورة فی جمع لآلی الادعیة السجادیة المشهورة میرزا عبدالله بن عیسی معروف به افندی حدود ۱۱۳۰ق مؤلف در این کتاب، دعاهای روایت شده از امام زین العابدین علیهالسلام را که در صحیفه کامله و صحیفه دوم از شیخ حرّ عاملی ذکر نشده را جمع آوری کرده است.
3 صحیفه رابعه محدث میرزا حسین نوری طبرسی م ۱۳۲۰ ق دعا از دعاهای حضرت سجاد علیهالسلام میباشد که در صحیفه کامله و صحیفه دوم و صحیفه سوم نبوده و در چهارشنبه ۲۹ محرم ۱۲۹۹ق نگارشش به پایان رسیده است.[۹]
4 صحیفه خامسه علامه سید محسن امین عاملی م۱۱۱۱ ق شرح مختصری است بر صحیفه سجادیه با عناوین «قوله - قوله». اما ظاهراً این شرح نیز ناتمام مانده و فقط تا دعای چهارم آن نوشته شده است. امیرمحمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (شاگرد علامه مجلسی) بنا به وصیت خود علامه پس از رحلت او درصدد برآمد که به اتمام این شرح بپردازد چنان که در فهرست تألیفات علامه مجلسی نوشته است: «و این حقیر بنا به وصیت آن مرحوم مبرور شروع در اتمام آن نمودهام و الحال بحمدالله تعالی شرح یک دعا نوشته شده است امید چنان است که خدای تعالی به زودی توفیق اتمام دهد.»
5 صحیفه سادسه شیخ محمد باقر بن محمد حسن بیرجندی قائینی --- ----
6 صحیفه سابعه شیخ هادی کاشف الغطاء، صاحب کتاب مستدرک نهج البلاغه --- ----
7 صحیفه ثامنه حاج میرزا علی حسینی مرعشی شهرستانی حائری --- ----
8 ملحقات صحیفه شیخ محمد، معروف به تقی زیابادی قزوینی از شاگردان شیخ بهایی --- ----
9 صحیفه خامسه علامه سید محسن امین عاملی م۱۱۱۱ ق شرح مختصری است بر صحیفه سجادیه با عناوین «قوله - قوله». اما ظاهراً این شرح نیز ناتمام مانده و فقط تا دعای چهارم آن نوشته شده است. امیرمحمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (شاگرد علامه مجلسی) بنا به وصیت خود علامه پس از رحلت او درصدد برآمد که به اتمام این شرح بپردازد چنان که در فهرست تألیفات علامه مجلسی نوشته است: «و این حقیر بنا به وصیت آن مرحوم مبرور شروع در اتمام آن نمودهام و الحال بحمدالله تعالی شرح یک دعا نوشته شده است امید چنان است که خدای تعالی به زودی توفیق اتمام دهد.»
10 ملحقات الصحیفة السجادیة محمدباقر بن محمدتقی مجلسی م ۱۱۱۱ ق شامل ۱۱ دعا از ادعیه حضرت سجاد علیهالسلام میباشد که در صحیفه کامله نیامده و علامه مجلسی دو دعای آن را از کتاب بلدالامین کفعمی و ۹ دعای دیگر را به نقل از نسخهای قدیمی از صحیفه که سندی جز سند مشهور داشت گردآورده است.
11 ملحقات الصحیفة السجادیة محمدتقی بن مظفر صوفی زیابادی قزوینی قرن ۱۱ ه مؤلف پس از این که صحیفه سجادیه را نزد استادش شیخ بهایی خواند، به در