یک آیه در روز
723) إنْ أَنْتَ إِلاَّ نَذيرٌ سوره فاطر (35) آیه 23 ترجمه تو جز انذاردهندهای نیستی. 26 رجب 14
.
4⃣ «إِنْ أَنْتَ إِلاَّ نَذيرٌ»
چرا با اینکه پیامبر «بشارتدهنده» هم هست و در آیه بعد بدین مطلب تصریح میشود این آیه فقط بر انذاردهنده بودن پیامبر ص تاکید کرد؟
🍃الف. سیاق آیات، اقتضای انذار و هشدار دادن دارد
📚(المیزان، ج17، ص37)
در واقع، این فقط ناظر به تسلی دادن پیامبر ص است
📚(مفاتیح الغیب (فخر رازی)، ج26، ص234)
و فضای بحث تاکید بر این است که در قبال گمراه شدن مخاطب، وی خود را مسئول نبیند.
🔖(تدبر1 https://eitaa.com/yekaye/273)
🍃ب. اثر انذار در هدایت بسیار بیش از اثر بشارت است.
📜حکایت
آیت الله جوادی آملی یکبار در درس تفسیر قریب به این مضمون میفرمودند:
آن مقدار که مردم از ترس جهنم بندگی خدا را بجا میآورند و به بهشت میروند، از شوق بهشت، بهشت نمیروند. شاهدش هم این است که چقدر تعداد کسانی که نماز صبح میخوانند بیشتر است از کسانی که نماز شب میخوانند❗️
(هر دو باید از خواب خوش برخیزند، برای نماز شب این همه وعده پاداش داده شده، تنها افراد اندکی برمیخیزند؛ اما در مورد نخواندن نماز صبح (ترک واجب) هشدار به جهنم داده شده، بسیاری برمیخیزند!)
🍃ج. معنای انذار به گونهای عام است که عملا بشارت و سایر مسئولیتهای پیامبر ص را هم دربرمیگیرد.
🔖(تدبر3 https://eitaa.com/yekaye/275)
🍃د. ...
✅@YekAaye
724) 🌺 إِنَّا أَرْسَلْناكَ بِالْحَقِّ بَشيراً وَ نَذيراً وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فيها نَذيرٌ 🌺
سوره فاطر (35) آیه 24
💐ترجمه
همانا ما تو را بهحق بشارتدهنده و انذاردهنده فرستادیم؛ و هیچ امتی نیست جز اینکه در آن انذاردهندهای گذشت.
27 رجب 1439
1397/1/25
🌷💐 سالروز برانگیخته شدن آخرین پیامبر خدا برای ابلاغ پیام جاودانه خداوند به انسان، و هموار شدن آخرین مراحل صعود انسان به مقام خلیفةاللهی بر تمامی آنان که دغدغه انسانیت دارند مبارک باد🌷🌹
✅@Yekaye
🔹بَشيراً
▪️قبلا بیان شد که ماده «بشر» را در اصل به معنای «ظهور چیزی همراه با حُسن و جمال» دانستهاند که از این ماده «بشرة» به معنای ظاهر پوست انسان (که نمایان است) معروف است؛ و «بشیر» هم در اصل به معنای «خوشسیما» بوده است، و وقتی «بشارت» در مقابل «انذار» به کار میرود، دلالت بر خبر خوش دادن (در مقابل بیم دادن) دارد.
🔖جلسه 534 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-45/
▪️همچنین توضیح داده شد که از نظر برخی، اصل این ماده، همین پوست ظاهری است و «بشارت» (= مژده دادن) را هم از این جهت بشارت گفتهاند که موجب انبساط در چهره (پوست صورت) شخص میشود.
🔖جلسه 165 http://yekaye.ir/sad-038-71/
🔹نَذيراً
در جلسه قبل توضیح داده شد.
🔹أَرْسَلْناكَ بِالْحَقِّ بَشيراً وَ نَذيراً
▪️در این جمله «نا» فاعل و «ک» مفعولٌبه است و «بشیرا» و «نذیرا» هر دو حال هستند برای «ک» (که چهبسا بتوان این دو را حال برای فاعل هم دانست)؛
▪️اما «بالحق» نقشهای مختلفی میتواند داشته باشد که با توجه به امکان استعمال یک لفظ در چند معنا همگی میتواند مد نظر بوده باشد:
▫️حال برای مفعول باشد؛ یعنی أَرْسَلْناكَ مُحِقّاً، تو را در حالی که به حق هستی فرستادیم
📚(الکشاف، ج3، ص608)
▫️حال برای فاعل باشد؛ یعنی أَرْسَلْناكَ مُحِقّین، ما در حالی که به حق هستیم تو را فرستادیم
📚(الکشاف، ج3، ص608)
▫️صله برای مصدر محذوف (ارسال) باشد، یعنی أَرْسَلْناكَ إرسالا مصحوبا بالحق، فرستادن ما فرستادنی بحق بوده است
📚 (الکشاف، ج3، ص608)
▫️متعلق به خود فعل «ارسلنا» و در مقام مفعول دوم باشد، یعنی ارسلناک بالدین الصحیح: تو را با دین صحیح فرستادیم
📚(مجمعالبیان، ج8، ص633)
▫️صله برای «بَشِيراً وَ نَذِيراً» باشد، یعنی بشيرا بالوعد الحق و نذيرا بالوعيد الحق، بشارتدهنده به وعده حق و انذار دهنده به وعید حق
📚(الکشاف، ج3، ص608)
✅@Yekaye
🔹«أُمَّةً»
قبلا بیان شد که ماده «امم» در اصل به معانی «اصل» و «مرجع» به کار رفته (اُمّ به معنای «مادر» از همین ریشه است) و همچنین فعل «أمَّ» به معنای «قصد کرد» میباشد؛ و ظاهرا به همین جهت است که در معنای «جماعت» و «دین» هم به کار رفته است؛ در واقع، «امت» به جماعتی میگویند که قصد و هدف واحد و دین واحدی آنها را در کنار هم جمع کرده باشد.
تعبیر «أُمَّةً واحِدَةً» در قرآن کریم هم در مورد جماعتی که همه با جهتگیری الهی باشند به کار رفته (مانند همین آیه و مائده/۴۸ و نحل/۹۳) و هم در مورد جماعتی که همگان از خدا رویگردان شده باشند (زخرف/۳۳) و هم در مورد وضعیت بشر ابتدایی قبل از اینکه اختلافات میان آنها بروز کند (بقره/۲۱۳؛ یونس/۱۹).
🔖جلسه 126 http://yekaye.ir/houd-11-118/
▪️علی بن ابراهیم قمی توضیح داده است که «أمت» در قرآن کریم در وجوه و معانی متعددی به کار رفته است:
▫️مذهب: «كانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً» (بقره/213) یعنی بر مذهب و دینی واحد.
▫️جماعتی از مردم: «وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَ» (قصص/23)
▫️یک نفر از مردم، که خداوند او را یک امت نامید: «إِنَّ إِبْراهِيمَ كانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنِيفاً» (نحل/120)
▫️جنسهای مختلف همه جانداران «وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلا فِيها نَذِيرٌ» (فاطر/24)
▫️خاص امت حضرت محمد: «كَذلِكَ أَرْسَلْناكَ فِي أُمَّةٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِها أُمَمٌ» (رعد/30)
▫️وقت: «وَ قالَ الَّذِي نَجا مِنْهُما وَ ادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ» (یوسف/45) یعنی بعد از وقتی؛ و نیز «إِلى أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ» (هود/8)
▫️کل خلایق: «وَ تَرى كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى إِلى كِتابِهَا» (جاثیه/28) و نیز «وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً ثُمَّ لا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ» (نحل/84) و مانند آن فراوان است.
📚(تفسير القمي، ج1، ص323)
✅@Yekaye
🔹 خَلا
▪️ماده «خلو» در اصل دلالت دارد بر عاری بودن چیزی از چیزی، و از این ماده، تعابیر «خالی بودن» و «خلوت» در زبان فارسی هم رایج است.
📚(معجم مقاييس اللغة، ج2، ص205)
▪️«خَلاء» به مکانی گفته میشود که هیچ پوششی از حیث ساختمان و ... نداشته باشد، و بدین ترتیب «خُلُوّ» هم در مورد زمان به کار میرود و هم در مورد مکان، اما چون در مورد زمانِ گذشته به کار میرود، تعبیر «خلا الزمان» به معنای «زمان گذشت و رفت» میباشد و این معنای «گذشتن و سپری شدن» برای این کلمه در قرآن کریم زیاد به کار رفته است:
وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ، آل عمران/144؛
قدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلاتُ، رعد/6؛
تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ بقرة/141؛
قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ، آل عمران/137؛
إِلَّا خَلا فِيها نَذِيرٌ، فاطر/24؛
مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ،بقرة/214؛
وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ، آل عمران/119
📚 (مفردات ألفاظ القرآن، ص297)
▪️و بدین معنا گاه به صورت اسم فاعل در وصف زمانها (الایام خالیه و القرون الخالیه و ...) به کار میرود چنانکه (كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنيئاً بِما أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخالِيَةِ؛ حاقة/24) به معنای روزهای سپری شده است
📚(معجم مقاييس اللغة، ج2، ص204)
▪️تعبیر «خلا الی فلان» به معنای آن است که در خلوت به هم رسیدند (وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ، بقرة/14؛ خَلا بَعْضُهُمْ إِلى بَعْض، بقره/76)
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص298)
▪️این ماده وقتی به باب تفعیل میرود و مثلا گفته میشود «خَلَّيْتُ فلانا» یعنی او را در خلوت رها کردم؛ و به همین مناسبت به هر رها کردنی «تخلیه» گفته میشود؛ مثلا «فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ» (توبه/5)
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص298)
▪️برخی تذکر دادهاند که تمامی این معنای بیان شده، ناظر به ماده «خلو» است و این ماده با ماده «خلی» که برای کندن گیاهان به کار میرود و ماده «خلأ» که به معنای استقرار («خلأ فیه» یعنی همچنان در مکانش باقی ماند) است متفاوت است.
📚(التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج3، ص137)
ماده «خلو» و مشتقاتش جمعا 28 بار در قرآن کریم به کار رفته است و اگر تمایز مادههای «خلی» و «خلأ» از «خلو» را بپذیریم، ظاهرا این دو ماده در قرآن کریم به کار نرفته است.
✅@Yekaye
☀️1) از امام جواد ع روایت شده که فرمود:
ای جماعت شیعه! با سوره «انا انزلناه» (سوره قدر) با مخالفانتان بحث کنید تا پیروز شوید، که به خداوند سوگند آن حجتی است بر خلایق بعد از رسول خدا ص و همانا آن ملکه دین شماست و غایت علم ما*
ای جماعت شیعه! با «حم، قسم به کتاب مبین، همانا ما آن را در شبی مبارک نازل کردیم، همانا ما انذاردهندگان بودیم» (دخان/1-3) با مخالفانتان بحث کنید که همانا این خاص والیان امر پس از رسول الله ص است.*
ای جماعت شیعیان: همانا خداوند تبارک و تعالی میفرماید «و هیچ امتی نیست جز اینکه در آن انذاردهندهای گذشت.»
گفته شد: یا اباجعفر! انذاردهندهاش حضرت محمد ص است!
فرمود: درست گفتی؛ اما آیا او که انذاردهنده بود از زمان بعثتش در تمام نقاط زمین زنده و حاضر بود؟
سوال کننده گفت: خیر.
فرمود: آیا کسی را او که بفرستد، انذاردهنده او نیست همان گونه که خود حضرت محمد ص را که خدا فرستاده بود انذاردهنده از جانب خدا بود؟
گفت: بله.
فرمود: پس به همین ترتیب، حضرت محمد ص از دنیا نرفت مگر اینکه انذاردهنده ای را برانگیخته بود.
گفت: اگر بگویم نه، باید اذعان کنم که رسول الله حق کسانی که در صلب مردان از امتش بودند را ضایع گردانیده است!
سپس گفت: آیا قرآن کفایتشان نمی کرد؟
فرمود: بله، به شرطی که مفسری برایش بیابند!
گفت: آیا پیامبر تفسیرش نکرد؟
فرمود: [کل] آن را برای یک نفر تفسیر کرد و برای امت شءن آن یک نفر را بازگو نمود و او علی بن ابیطالب است.
سوالکننده گفت: یا اباجعفر! این [نکته که فرمودید] مطلب خاصی است که عامه مردم تحملش نمیتوانند بکنند!
فرمود: خداوند ابا دارد از اینکه تا پیش از آنکه زمانی که قرار است دینش در آن ظاهر شود [یا: دینش بر همه غلبه کند] جز در سرّ و خفا پرستیده شود، همان گونه که رسول الله ص همراه با خدیجه [دینداریشان به دین اسلام را] مخفی می کردند تا اینکه دستور به آشکار کردن آمد.
گفت: آیا صاحب این دین را سزد که مخفی کند؟
فرمود: آیا علی بن ابیطالب روزی که همراه با رسول الله ص اسلام آورد تا زمانی که [پیامبر ص] امرش را اظهار فرمود مخفی نکرد؟
گفت: بله.
فرمود: امر ما نیز چنین است تا موعدش برسد.
*پینوشت:
حجت آوردن با سوره قدر به این است که سوال شود با توجه به اینکه فعل «تنزلُ الملائکه» مضارع است و هر سال در شب قدر فرشتگان نازل میشوند، وقتی پیامبر ص از دنیا رفت، بر چه کسی نازل میشوند؟!
📚الكافي، ج1، ص250
✅@Yekaye
👇متن حدیث👇
مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْعَبَّاسِ بْنِ الْحَرِيشِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الثَّانِي ع قَالَ ...
وَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: يَا مَعْشَرَ الشِّيعَةِ خَاصِمُوا بِسُورَةِ «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ» تَفْلُجُوا فَوَ اللَّهِ إِنَّهَا لَحُجَّةُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى الْخَلْقِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ إِنَّهَا لَسَيِّدَةُ دِينِكُمْ وَ إِنَّهَا لَغَايَةُ عِلْمِنَا
يَا مَعْشَرَ الشِّيعَةِ خَاصِمُوا بِ «حم وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ» فَإِنَّهَا لِوُلَاةِ الْأَمْرِ خَاصَّةً بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص
يَا مَعْشَرَ الشِّيعَةِ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى «وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلا فِيها نَذِيرٌ»
قِيلَ يَا أَبَا جَعْفَرٍ نَذِيرُهَا مُحَمَّدٌ ص!
قَالَ صَدَقْتَ فَهَلْ كَانَ نَذِيرٌ وَ هُوَ حَيٌّ مِنَ الْبِعْثَةِ فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ؟
فَقَالَ السَّائِلُ لَا.
قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَ رَأَيْتَ بَعِيثَهُ أَ لَيْسَ نَذِيرَهُ كَمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص فِي بِعْثَتِهِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ نَذِيرٌ؟
فَقَالَ بَلَى.
قَالَ فَكَذَلِكَ لَمْ يَمُتْ مُحَمَّدٌ إِلَّا وَ لَهُ بَعِيثٌ نَذِيرٌ
قَالَ فَإِنْ قُلْتُ لَا فَقَدْ ضَيَّعَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ فِي أَصْلَابِ الرِّجَالِ مِنْ أُمَّتِهِ؛ قَالَ وَ مَا يَكْفِيهِمُ الْقُرْآنُ؟
قَالَ بَلَى إِنْ وَجَدُوا لَهُ مُفَسِّراً!
قَالَ وَ مَا فَسَّرَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص؟
قَالَ بَلَى قَدْ فَسَّرَهُ لِرَجُلٍ وَاحِدٍ وَ فَسَّرَ لِلْأُمَّةِ شَأْنَ ذَلِكَ الرَّجُلِ وَ هُوَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع.
قَالَ السَّائِلُ يَا أَبَا جَعْفَرٍ كَانَ هَذَا أَمْرٌ خَاصٌّ لَا يَحْتَمِلُهُ الْعَامَّةُ!
قَالَ أَبَى اللَّهُ أَنْ يُعْبَدَ إِلَّا سِرّاً حَتَّى يَأْتِيَ إِبَّانُ أَجَلِهِ الَّذِي يَظْهَرُ فِيهِ دِينُهُ كَمَا أَنَّهُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ مَعَ خَدِيجَةَ مُسْتَتِراً حَتَّى أُمِرَ بِالْإِعْلَانِ.
قَالَ السَّائِلُ يَنْبَغِي لِصَاحِبِ هَذَا الدِّينِ أَنْ يَكْتُمَ؟
قَالَ أَ وَ مَا كَتَمَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع يَوْمَ أَسْلَمَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص حَتَّى ظَهَرَ أَمْرُهُ؟
قَالَ بَلَى.
قَالَ فَكَذَلِكَ أَمْرُنَا حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتابُ أَجَلَهُ.
📚الكافي، ج1، ص250
✅@Yekaye