☀️8) از امام صادق ع از پدرانشان روایت شده که امیرالمومنین ع فرمودند: همانا عالِمی که علمش را کتمان می‌کند، بدبوترین شخص در قیامت محشور می‌شود؛ و هر جنبده‌ای حتی حشرات ریز زمین هم او را لعنت می‌کنند. 📚المحاسن، ج1، ص231 عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ عَلِيٌّ ع: إِنَّ الْعَالِمَ الْكَاتِمَ عِلْمَهُ يُبْعَثُ أَنْتَنَ أَهْلِ الْقِيَامَةِ رِيحاً يَلْعَنُهُ كُلُّ دَابَّةٍ حَتَّی دَوَابُّ الْأَرْضِ الصِّغَارُ. @Yekaye

☀️12) الف. از امام باقر ع روایت شده است: زکات علم آن است که به بندگان خداوند تعلیم دهد. 📚الكافي، ج1، ص41 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: زَكَاةُ الْعِلْمِ أَنْ تُعَلِّمَهُ عِبَادَ اللَّهِ. ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: برای هر چیزی زکاتی است و زکات علم آن است که آن را به اهلش تعلیم دهد. 📚تحف العقول، ص364 وَ قَالَ الصادق ع: إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ زَكَاةٌ وَ زَكَاةُ الْعِلْمِ أَنْ يُعَلِّمَهُ أَهْلَهُ. @Yekaye

. 1⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ» تعبیر «الَّذين اوتوا الکتاب» در 16 آیه قرآن به کار رفته که اگر سه مورد تعبیر «الَّذينَ أُوتُوا نَصيباً مِنَ الْكِتابِ» را هم بدان اضافه کنیم، جمعاً 19 آیه می‌شود. در مورد برخی از این آیات، به دلایلی (مانند وجود تعابیری همچون «من قبلکم» (نساء/131؛ آل عمران/186؛ مائده/56) یا «من قبل» (حدید/16) در آیه؛ و یا تناسب حکم و موضوع، مانند «طَعامُ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ حِلٌّ لَكُمْ» (مائده/5) و یا ...) واضح است که مقصود، امتهای پیشین است که کتاب آسمانی بدانها داده شده (مانند یهود و نصاری)؛ اما دلیلی نداریم که هرجا این تعبیر هست، صرفاً درباره امتهای پیشین باشد؛ و چون به این امت هم کتاب آسمانی داده شده، افرادی از این امت هم مفهوماً می‌توانند مصداق «الذین اوتوا الکتاب» باشند. (چنانکه در برخی احادیث‌این آیات را ناظر به همین امت دانسته‌اند، مانند احادیث5 و 6)؛ از این رو، اگرچه بسیاری از مفسران این آیه را ناظر به یهود و نصاری دانسته‌اند، اما برخی گفته‌اند شامل کسانی هم می‌شود که بهره‌ای از هر کتاب آسمانی‌ای به او داده شده باشد. (به نقل از مجمع البيان، ج2، ص904) و بلکه تصریح کرده‌اند شامل علمای اسلام هم می‌شود (البحر المحیط، ج3، ص464) از تعبیر «آن را برای مردم تبیین کنند» فهمیده می‌شود که در این آیه، مقصود از کسانی که به آنان کتاب داده شده، علمای دین‌های الهی (دین‌هایی که کتاب آسمانی دارند) می‌باشد؛ نه همه افراد. درباره اینکه مرجع ضمیر هاء در «لَتُبَيِّنُنَّهُ» و «لا تَكْتُمُونَهُ» چیست، اقوال متعددی مطرح شده، که بعید نیست همه آنها مراد بوده باشد: 🍃الف. منظور حضرت محمد ص است که در کتابهای آسمانی قبلی مشخصات دقیق او آمده بوده ولی آنان این را مخفی کردند (سعید بن جبیر و سدی؛ مجمع البيان، ج2، ص904) 🍃ب. منظور همان کتاب آسمانی‌ای است که بدانها داده شده؛ که چون در کتاب آنها پیامبر اکرم ص معرفی شده، ضرورت بیان اینکه حضرت محمد ص پیامبر است، نیز بر آنها واجب بوده و مخفی کردند. (حسن و قتاده، مجمع البيان، ج2، ص904) 🍃ج. خود میثاقی که خداوند برای بازگو کردن معارف دین از علماء گرفته است. (به نقل از البحر المحیط، ج3، ص464) 🍃د. هر امری از دین که دانستنش برای مردم ضرورت دارد. (احادیث 3 و 4 و حدیث 7 به بعد) 🍃ه. ... @Yekaye

. 2⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» می‌شود کسی عالم دین باشد، اما به خاطر منافع دنیوی حقایق دین را از مردم مخفی، و دین‌فروشی کند❗️ هم در امت‌های گذشته چنین کسانی بودند؛ و هم در این امت چنین کسانی پیدا می‌شوند‼️ 💠ثمره اجتماعی مطلب فوق، که سخن حقی است، همانند هر حق دیگری بشدت ظرفیت سوءاستفاده دارد. بله، قطعا افراد سوءاستفاده‌گری در میان کسانی که علم دین آموخته‌اند پیدا می‌شود؛ اما این بدان معنا نیست که هرکس که علم دین آموخته، سوءاستفاده‌گر است❗️ 🤔آیا کسی که به این گونه آیات تمسک می‌کند تا هرگونه مراجعه به عالمان دین را تخطئه کند، خودش مصداق کسی نیست که به جای تبیین درست حقیقت، حقیقت را مخفی می‌کند تا دین را پشت سر بیندازد⁉️ @Yekaye

. 3⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» اینکه انسان اهل معامله باشد لزوما بد نیست؛ 🤔 اما اینکه قیمت اجناس را نشناسد و چیز گرانبهایی مثل دین را به قیمت ناچیزی مثل بهره دنیا بفروشد، بد است. در واقع، هر چه در برابر كتمان آيات الهى گرفته شود اندك است. (تفسير نور، ج2، ص219) @Yekaye

. 4⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» خداوند از عالمان دین میثاق گرفته که حقایق دین را برای مردم بیان کنند. واضح است که میثاق الهی این نیست که بیایند و قراردادی امضا کنند؛ همین که شخص در مسیر علم دین قدم برمی‌دارد امضای میثاقی با خداست. @Yekaye

. 5⃣ «لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ ... وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» برخورداری از علم به تنهايى براى سعادت و نجات كافى نيست، بى‌اعتنايى به مال و مقام نيز لازم است. (تفسير نور، ج2، ص219) @Yekaye

. 6⃣ «لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ ... اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» عمل به دين و تعهّدات الهى ارزش والا دارد. اگر به هر مقام و مالى برسيم، ولى آن را از دست بدهيم باخته‌ايم. (تفسير نور، ج2، ص219) @Yekaye

. 7⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» 📜حکایت منع حدیث📜 از جریانات عجیب و تامل‌برانگیز صدر اسلام منع بیان حدیث توسط دو خلیفه اول است. 🔹این ممانعت از نشر احادیث پیامبر از زمان خود رسول الله ص آغاز شد. بر اساس نقل در معتبرترین منابع اهل سنت، در واپسین روزهای حیات پیامبر اکرم ص، ایشان که در بستر بیماری بودند درخواست کردند قلم و دوات بیاورید تا چیزی بنویسم که بعد از من هرگز گمراه نشوید. اما عمر به بهانه اینکه – نعوذ بالله – پیامبر ص هذیان می‌گوید، مانع این کار شد و عده‌ای با وی همراهی کردند 📚(صحيح البخاري، ج6، ص9 و ص10؛ صحيح البخاري، ج7، ص120 ؛ صحيح مسلم، ج3، ص1257 و 1259) و 🤔 عجیب اینکه این اقدام عمر که مانع نشر حقیقت از جانب پیامبر ص شد را برخی از علمای اهل سنت ناشی از شدت فقاهت و ذکاوت عمر دانسته‌اند چرا که مانع نوشتن چیزی شد که اگر نوشته می‌شد از نظر آنان مایه اختلاف در میان مسلمانان می‌شد‼️ 📚 (شرح صحیح مسلم، نووی، ج۱۱، ص۹۰) 🔹بعد از شهادت ایشان هم، به نقل منابع خود اهل سنت ابوبکر به بهانه اینکه شما در احادیث پیامبر اختلاف دارید و این باعث شیوع اختلافات بین امت می‌شود، مردم را از ذکر احادیث پیامبر منع کرد 📚(تذكرة الحفاظ (للذهبي) ج1، ص9) 🔹عمر این کار را با شدت بیشتری انجام داد چنانکه رسما جزء دستوراتش به والیانی که منصوب می‌کرد، این بود که فقط قرآن بخوانند و آنها را منع می‌کرد که حدیثی از پیامبر اکرم ص مطلبی روایت کنند؛ و حتی برخی از صحابه مانند ابن مسعود و ابوالدرداء و ابومسعود انصاری را به خاطر اینکه احادیث نبوی را برای مردم بیان می‌کردند زندانی کرد و بسیاری از صحابه که بعد از مرگ او برخی احادیث را می‌گفتند، تصریح می‌کردند که زمان عمر جرات نداشتیم و اگر خبردار می‌شد بشدت ما را تنبیه می‌کرد 📚(تذكرة الحفاظ، للذهبي، ج1، ص12 ؛ تاريخ الطبري، ج4، ص204) . 🤔وی در اقدامی عجیب از مردم خواست هرچه حدیث از پیامبر دارند بیاورند و آنگاه در کمال تعجب حضار، تمام آنها را سوزاند 📚(الطبقات الكبرى (ابن سعد) طبع العلمية ج5، ص143) . 🤔 برخی از علمای اهل سنت خواسته‌اند کارهای او را چنین توجیه کنند که او هدفش این بود که مردم به خاطر مشغول شدن به احادیث نبوی از حفظ کردن قرآن بازنمانند (تذکرة الحفاظ، ج1، ص12) این در حالی است که بزرگان اهل سنت (مثلا مالک، امام فرقه مالکی) نقل کرده‌اند که عمر محلی در مسجد به نام «بطیحاء» بنا کرده بود که بیایند و اشعار جاهلی را بخوانند (موطأ مالك (تحقیق عبد الباقي) ج1، ص175) 🔖برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله «منع کتابت و انتشار حدیث و سنت نبوی» مراجعه کنید: 🌐 https://hawzah.net/fa/Article/View/78207/ @Yekaye

. 8⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» 📜حکایت زهری📜 امام سجّاد ع نامه‌ای به محمّد بن مسلم زهری، عالم معروف اهل سنت، که در دربار خلفای بنی‌امیه هم نفوذ داشت، نوشتند. در فرازی از این نامه آمده است: اميدوارم خداوند ما و تو را از گرفتاريها حفظ كند و در باره دوزخ به تو رحم كند، امروز حال تو به گونه‌ای شده كه هر آشنا را سزد كه بر تو رحم آرد، بیشكّ بار نعمات الهی بر تو سنگين شده، چرا كه تنی سالم و عمری درازت داده، و دلائل و حجّتهای خداوند بر تو تمام شده، كه تو را به دستورات قرآن موظّف ساخته، و توسّط آن فقه دينت آموخته، و تو را با رفتار پيامبر خود محمّد صلّی اللَّه عليه و اله و سلّم آشنا كرده، پس برای هر نعمتی كه بر تو انعام فرموده، و در هر دليلی كه بدان بر تو اقامه نموده، وظيفه‌ای را مقرّر داشته است، و اينها تنها برای اين است كه شكر و سپاس تو را بيازمايد، و احسان و فضل خود را بر تو آشكار نمايد، آنجا كه فرموده: «اگر شكرگزاريد همانا شما را [نعمت] بيفزايم، و اگر ناشكری كنيد بیترديد عذاب من سخت است» (ابراهیم/7). پس خوب بيانديش فردا روز كه در حضور خدا بايستی و از نعمتهائی كه بر تو ارزانی داشته بپرسد كه چگونه رعايت كردی؟ و از حجّتهای خود جويا شود كه به چه ترتيبی حقّشان را ادا نمودی، چگونه فردی خواهی بود؟ مبادا فكر كنی كه خدا عذر تو را بپذيرد، و به كوتاهی و تقصير تو راضی شود!! هرگز هرگز، اين گونه نيست! در كتاب خود [قرآن] از دانشمندان پيمان گرفته، آنگاه كه فرموده: « حتما باید آن را برای مردم تبیین نمایید و پنهانش مدارید» (آل عمران/187)، و تو بدين نكته توجّه كن كه بیشكّ كمترين چيزی كه پنهان داشته‌ای و سبكترين باری كه بر دوش كشيده‌ای اين است كه همدم تنهايی ستمگر گشته‌ای، و با نزديك شدن به او و اجابت خواسته‌اش جادّه گمراهی و ضلالت را برايش هموار ساخته‌ای، چقدر میترسم كه فردا روز همراه با خيانتكاران گرفتار گناه خود باشی و از درآمدی كه به جهت همكاری با ستمگران گرد آورده‌ای بازخواست و مؤاخذه شوی، زيرا تو مالی را كه حقّ تو نبوده دريافت داشته‌ای، و به فردی نزديك شده‌ای كه حقّ هيچ كس را ملاحظه ننموده، و تو نيز حرام و باطلی را میبينی ردّ نميكنی، و آن كس را كه به جنگ خدا برخاسته اجابت كرده‌ای، آيا جز اين است كه وقتی تو را فراخواندند با اين كار خواستند كه تو را محوری سازند تا آسيای ستمشان بر آن محور بچرخد؟! و تو را پلی سازند تا در خلافكاريشان بر آن عبور كنند؟! و نردبان گمراهی خود قرارت داده‌اند تا مبلّغ گمراهی و پوينده راهشان باشی؟ و میخواهند توسّط تو شخصيت علما را در نظر مردم مشكوك نمايند، و با كمك تو دل افراد نادان را به سمت خود جذب كنند و مطيع خود سازند، و تو آن گونه بر فساد آن جماعت سرپوش نهادی؛ و آنچنان رفت و آمد عام و خاصّ مردم را به درگاهشان معمول داشتی كه از عهده برجسته‌ترين وزيرانشان و قویترين يارانشان هم بر نمیآمد. وه كه چه ناچيز است عطايشان به تو در مقابل آنچه از تو گرفتند! و چه كم برای شخصيّت تو عمل كردند! تا چه رسد به ميزان خرابيشان بر تو! بحال خود انديشه و فكر كن، زيرا هيچ كس جز خودت بدان نمیانديشد، و همچون يك فرد مسئول به حساب شخصت رسيدگی كن. 📚تحف العقول، ترجمه جعفری، ص254-256 📝 متن این نامه ظاهرا در اهل سنت هم معروف است، چنانکه ابن ابی‌الحدید در شرح نهج البلاغة، ج17، ص43-44 این را از كتاب إحياء علوم الدين غزالی نقل می‌کند؛ و البته نامی از امام سجاد ع نمی‌آورند و به عنوان نامه‌ای که یک برادر دینی به زهری نوشت، از آن یاد کرده‌اند. @Yekaye

. 9⃣ «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ» 📜حکایت حجاج📜 یحیی بن یعمر عامری می‌گوید: حجاج مرا احضار کرد و گفت: آیا تو کسی هستی که مدعی شده که فرزندان علی ع از نسل فاطمه س فرزندان رسول الله ص می‌باشند؟ گفتم: اگر مرا امان دهی سخن می‌گویم. گفت: امان دادم. گفتم: بله؛ و برایت از قرآن دلیل می‌آورم. همانا خداوند می فرماید «و به ابراهیم اسحاق و یعقوب را دادیم ...» تا آنجا که می‌فرماید «و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس، که همگی از صالحان بودند» (انعام/84-85) و می‌دانی که حضرت عیسی کلمة الله و روح الله بود که خداوند او را به آن باکره مقدس عطا فرمود؛ و خداوند متعال او را به حضرت ابراهیم ع نسبت داد. گفت: حالا چه چیزی تو را به نشر این مطالب واداشته است؟ گفتم: آنچه خداوند عز و جل بر اهل علم درباره علمشان واجب کرد که فرمود «حتما باید آن را برای مردم تبیین نمایید و پنهانش مدارید» (آل عمران/187). گفت: راست گفتی؛ اما دیگر این را در جایی مگو و نشر مده! 📚بحار الأنوار، ج43، ص228 📝 البته شبیه این واقعه را عامر شعبی نقل می‌کند که دیدم سعید بن جبیر را در غل و زنجیر آوردند و حجاج این سوال را از او پرسید و ی با استناد به این آیات پاسخ داد. (بحار الأنوار، ج43، ص229) @Yekaye