#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر #مکی و #مدنی بودن سوره ☘☘☘☘ 🌹🌹🌹#آیاتـاستثنایی 🍀پس از روشن شدن مکی یا مدنی بودن سوره، یکی از اطلاعات مورد نیاز در مجموعه ی شناسه ی سوره، بیان آیه و یا آیه های ملحقشده به سوره، درصورت وجود این مورد در سوره ی مورد نظر است. 🍀آیاتی که پس از نزول سوره در مکه و یا مدینه، به آن ملحق شدهاند، در فهم مراد خدای متعال از نزول سوره، دخالت دارند؛ برای همین، در مقدمه ی تفاسیر بزرگ، ذیل بحث مکی و مدنی، از آیه های الحاقی به سوره ها، در آن جا که این مورد الحاقی را داشته باشند، سخن به میان آمده است. چون الحاق آیه یا آیه هایی از سوره ای مکی به سوره ای مدنی و یا آیه هایی از سوره ای مدنی به سوره ای مکی، استثنائی در مکی یا مدنی بودن کل سوره می باشد، آیات ملحق شده به سوره را «آیات استثنائی» می نامند. 🌺به نظر شما آیا اصلا چنین چیزی ممکن است؟ 🌺 اگر هست چند آیه استثنایی داریم؟ 🌺آیا نظام قرآن و سوره هایش آنقدر به هم ریخته است که دایما خدای متعال به سوره ها آیه ملحق کند 🌿یا سوره، سوره است و باید به صورت طبیعی آیات استثنایی کم باشد؟ 🌺اگر پذیرفتیم آیات استثنایی داریم، وجه استثناشدن آیاتی در نزول چیست؟ از آنجا که این بحث در تفسیرگویی خیلی شما را به چالش می کشد، کمی روی آن تامل نمایید تا در روز بعد راجع به آن سخن بگوییم. #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی قربان شما انصار القرآنی باشید. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصارـالقرآن https://eitaa.com/ansarquran گروه آموزش مجازی: http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1

#مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی (1) 🍀دیروز خدمتتان عرض کردیم که پس از روشن شدن مکی یا مدنی بودن سوره، یکی از اطلاعات مورد نیاز در مجموعه ی #شناسهـیـسوره، بیان آیه و یا آیه های ملحق شده به سوره، درصورت وجود این مورد در سوره ی مورد نظر است. 🍀حالا این آیات پس از نزول سوره چه در مکه و یا مدینه، به سوره ملحق شده باشند، در فهم مراد خدای متعال از نزول سوره، دخالت دارند؛ 🍀برای همین، در مقدمه ی تفاسیر بزرگ، ذیل بحث مکی و مدنی، از آیه های الحاقی به سوره ها، در آن جا که این مورد الحاقی را داشته باشند، سخن به میان آمده است. 🍀چون الحاق آیه یا آیه هایی از سوره ای #مکی به سوره ای #مدنی و یا آیه هایی از سوره ای #مدنی به سوره ای #مکی، استثنائی در مکی یا مدنی بودن کل سوره می باشد، آیات ملحق شده به سوره را «#آیاتـاستثنائی» می نامند #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

#آیاتـاستثنایی (2) 🍀درباره ی تعداد و موارد قطعی آیات استثنائی، گزارش دقیقی موجود نیست و مفسران درباره ی درستی و نادرستی موارد ادعایی، نقطه نظر یکسانی ندارند. 🍀کسانی مانند استاد معرفت وجود هرگونه آیه ی استثنائی در قرآن را مردود میشمرند. 🍀وی وجود آیاتی مکی را که بدون تعیین سوره آن ها در مکه سرگردان مانده تا در مدینه به سوره های مدنی ملحق شده باشند، غیرمنطقی می شمرد و موارد ادعایی در باب الحاق آیات مدنی به سوره های مکی را نیز بررسی و همگی را مردود اعلام نموده است. 🍀مجموع آیات استثنائی که ایشان برای قرآن شمرده شده است، تعداد زیادی به شمار نمیآید. 🍀 دقت شودکه تعداد این آیات در تفاسیری که آن ها را نقل کرده اند، صرف نظر از درستی نقل و ادعا و جایگاه ناقل، از دویست و اندی آیه بیشتر نمیشود. این تعداد، نسبت به تعداد آیات قرآن، بسیار کم است. اگر این جابه جایی ها ثابت شود، همه ی آن ها به دستور پیامبر صلی الله بوده است؛ 🍀شاهدش آن که در هیچ یک از مصاحف رسمی یا غیررسمی قرآن، تفاوتی در ترتیب آیات در سوره ‌ها به چشم نمی ‌خورد و توقیفی بودن آن، قطعی است. #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی 🌹🌹🌹🌹🌹 انصارـالقرآن یاور قرآن پژوهان و قرآن دوستان https://eitaa.com/ansarquran گروه آموزش مجازی: http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1

#آیاتـاستثنایی (3) 🍀با توجه به روایات و ماهیت یک پارچه ی سوره، فرض بر این است که جز در موارد استثنائی، آیات هر سوره به طور طبیعی و به همان ترتیبی که نازل می‌شدند، در سوره ‌ها جای می گرفتند 🍀اصل اوّلیه در ترتیب آیات هر سوره، چینش طبیعی و ترتیب نزولی آن هاست و معیار در آیات استثنائی، شواهد قطعی نقلی از پیامبر صلی الله و صحابه است که بهنظر بسیار اندک میآید. 🍀هم چنین آیات الحاقی به سوره، با مقصود سوره، هماهنگ است و خدای متعال در ترکیب حکیمانه ی سوره، اگر ارادهاش بر الحاق آیه ای به سوره قرار گرفته باشد، به طور قطع با #مقصودـسوره (درس بعدی ان شاء الله)، هماهنگی دارد و کلام را از حکمت، و استواری مفاد و معنا، سازواری و تناسب، و زیبایی لفظ و عبارت، خارج نمی کند. 🍀 (#مهم) به عبارت دیگر، آیات استثنائی به عنوان مکمل ها و متمم ‌های غرض سوره بوده ‌اند که بعدها بهدستور پیامبر اکرم صلی الله به سوره، ملحق شده ‌اند. 🌺پس برویم سراغ سوالات دیروز که ریپلی زده ام و جواب آن ها: 💐آیات استثنایی در قرآن داریم 💐تعداد آن ها بسیار کم و محدود است. 💐این آیات با غرض سوره مرتبط هستند و نظام سوره ها به هم ریخته نیست. 💐آیه مکی نداریم که حیران مانده باشد تا در سوره ای مدنی جایش مشخص شود. 💐ممکن است آیه ای مکی داشته باشیم که به سوره های قبل مکی ملحق شده باشد. 💐وجه استثناشدن آن آیات ارتباط آن آیات با غرض سوره است. (در مثالی که خواهم زد ملاحظه خواهید فرمود) و نکته آخر امروز 👇👇👇👇👇👇 کامنت بعدی 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصارـالقرآن https://eitaa.com/ansarquran گروه آموزش مجازی: http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1 #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

#آیاتـاستثنایی (4) 🍀باعنایت به بررسی های به عمل آمده، روشن شده که آیات الحاقی به سوره ها، بسیار اندک میباشند. در تفسیر استاد بهجت پور از سوره ها، یعنی تفسیر همگام با وحی تاکنون از میان پنجاه و هفت سوره تفسیر شده در شش جلد کنونی تنها به دو آیه ی استثنائی در سوره ی «مزمّل» آیه ی آخر و سوره ی «ماعون» آیات 4 تا 7 دست یافته ایم و دیگر موارد ادعاشده، قابل اثبات نبوده اند. 🍀علاقه مندان به این موضوع به تفسیر همگام با وحی جلد اول مراجعه فرمایند. 🌹🌹🌹🌹🌹 #خیلیـمهم 👇👇👇👇 🌹🌹🌹🌹🌹 در روز بعد ان شآء الله می خواهیم یکی از سوره هایی که پرچالش است و به فراوانی ادعای استثنایی بودن بخش هایی از آن داده شده است را با هم کار کنیم سوره مورد نظر #سورهـقلم است که از علاقه مندان خواهشمندم که تا فردا این سوره را در تفسیرهای #المیزان، #نمونه، #مجمعـالبیان، #التحریر و التنویر ابن عاشور، #احسنـالحدیث آقای قرشی و کتاب #الاتقان سیوطی را ملاحظه بفرمایید تا با هم قصه استثنایی بودن آیات سوره قلم را حل نماییم فردا شاید یک کم کامنتهایمان بیشتر باشد که بحث را بتوانیم جمع کنیم. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصارـالقرآن https://eitaa.com/ansarquran گروه آموزش مجازی: http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1 #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

با سلام قرار شد مثالی برای آیات استثنایی ذکر کنیم. مثال ما سوره #قلم می باشد. یکی از سوره هایی که به گستردگی ادعای استثنائی بودن بخشهایی از آن شده، سوره ی قلم است. در این جا به بررسی این ادعا و پاسخ آن می پردازیم: لطفا قرآن را برداشته و سوره قلم را باز کنید و با ما همراه شوید. مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیان، ضمن پذیرش مکی بودن سوره ی قلم، به امکان استثنا شدن برخی از آیات آن و نزول آن ها در مدینه اشاره کرده است. ترجمه ی کلام وی چنین است: «حسن و عكرمه و عطاء گويند كه اين سوره، مكی است، ابنعباس و قتاده گفته اند از اولش تا آيه ی «سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ» مكى است و ما بعدش تا آيه ی «لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ» [آیه ی 33] مدنى است، و ما بعدش تا آيه ی (يَكتُبُون) [آیه ی 47] مكى و ما بعدش تا آخر سوره، مدنى است.» طبرسی، مجمع البیان، ج 10، ص 496 و ترجمه مجمع البیان، ج 25، ص 202. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصارـالقرآن https://eitaa.com/ansarquran #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

مثال سوره قلم (2) #آیاتـاستثنایی مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان ضمن گزارش روایت یاد شده، به داوری در این باره می پردازد. ترجمه ی نوشته ی وی چنین است: «سياق همه ی آيات اين سوره، سياق آيات مكى است، و از ابن عباس و قتاده نقل شده كه گفته اند: اوايل اين سوره، تا آيه ی "سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ" كه شانزده آيه است، در مكه نازل شده، و ما بعد آن تا جمله ی "لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ" كه هفده آيه است، در مدينه نازل شده، و نيز بعد از آن جمله تا جمله ی "يكتبون" كه پانزده آيه است، در مكه و ما بعد آن تا آخر سوره كه چهار آيه است، در مدينه نازل شده. اين نقل نسبت به هفده آيه، يعنى از جمله ی"إِنَّا بَلَوْناهُمْ" تا جمله ی"لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ" بى وجه نيست؛ زيرا به آيات مدنى شبيه تر است تا آيات مكى.»

مثال سوره قلم (3) #آیاتـاستثنایی ابن عاشور نیز در تفسیر التحریر و التنویر به مکی یا مدنی بودن سوره و آیات استثنائی و الحاقی به سوره، توجه کرده است. ترجمه ی نوشته ی وی چنین است: «سوره، مکی است. ابنعطیه (از مفسران) گفته که بدون هیچ اختلافی میان مفسران، سوره، مکی است؛ اما قرطبی (مفسر) از ماوردی (دانشمند کلامی و مفسر) نقل کرده که ابن عباس (شاگرد حضرت علی و از صحابهی پیامبر) و قتاده (از تابعان صحابه و شاگردان آن ها) نقل کرده که از اول سوره تا آیه ی "سنسمه عَلَى الْخُرْطُومِ" [القلم: 16] مکی، و از آیه ی "إِنَّا بَلَوْناهُمْ" تا "لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ" [القلم: 17 تا 33] مدني، و از آیه ی "إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ" تا "فَهُمْ يَكْتُبُونَ" [القلم: 34 تا 47] مكي و از آیه ی "فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ" تا "مِنَ الصَّالِحِينَ" [القلم: 48 تا 50] مدني، و از "وَ إِنْ يَكادُ الَّذِينَ كَفَرُوا" [القلم: 51] تا آخر سوره، مکی است.» ایشان در ادامه مینویسد: «اما در کتاب «الإتقان» ( تألیف سیوطی) به نقل از السخاوي آورده است که مدنی از سوره ی قلم آیات 17 تا 33 و آیات 48 تا 50 است، اما آیات 34 تا 47 را مدنی ندانسته است؛ لذا با گفته ی ماوردی درباره ی انتساب مدنی شمردن این آیات به ابن عباس، مخالفت کرده است.» #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

مثال سوره قلم (4) #آیاتـاستثنایی استاد علیاکبر قرشی در تفسیر احسن الحدیث و در مقدمه ی سوره ی قلم آورده است: «آيات آن نشان مىد هد كه به وقت نزول سوره، حضرت دعوت خويش را آشكار كرده بود، نظير: "ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ... فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ" و مانند "إِذا تُتْلى عَلَيْهِ آياتُنا قالَ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ ... فَذَرْنِي وَ مَنْ يُكَذِّبُ بِهذَا الْحَدِيثِ ..." و امثال آن.» #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

مثال سوره #قلم #آیاتـاستثنایی #نقد نظر مفسرین حال با هم سوره را یک بار بخوانیم بهنظر می رسد استثنا شدن آیاتی از سوره ی قلم و مکی شمردن آن، چندان موجه نباشد و باعنایت به محتوا و مقصود سوره، روشن میشود که مجموع آیات سوره، پیوسته و مرتبط با هم و در مکه نازل شده اند. پراكندگي یاد شده در فرمایشات منسوب به ابنعباس وجاهتی ندارد. با نگاه به سوره به عنوان دومين سوره ‌ی مكي، و قرار گرفتن در فضاي نزول سوره، سیاقی شکل می ‌گیرد که پيوند ميان بخش ‌هاي سوره را روشن‌ می سازد. خداي متعال با هدف تسليت و دلداري به پیامبر و راهنمايي وي براي برخورد مناسب با چالش پيش ‌آمده، ميان وي و صاحبان ثروت و قدرت مكه، اين سوره را نازل فرمود. محورهاي سوره عبارتند از: 1. تسلی بخشی و دل داري به پيامبر اكرم دربرابر تهمت‌ها و فشارهايي كه بر وي وارد شده است، و وعده به روشن شدن حقايق در آينده و پاداش بزرگ خداوند به آن حضرت درقبال وظيفه ‌ی ابلاغ پيام الهي، 2. بيان ويژگي ‌هاي طبقه ‌ی اشرافي مكه كه به تكذيب حضرت محمد پرداخته ‌اند، تحليل مقاصد اصلي آن‌ها و وظيفه‌ی پيامبر اكرم درقبال اين حركت، 3. توضيح ابتلا و آزمايش اين طبقه‌ی اشرافي با موضوع بعثت حضرت و بيان عذاب‌هاي قطعي دنيوي و اخروي آنان، 4. اشاره به تفاوت تسليم‌ شوندگان و مجرمان در فرجام زندگي و رد توهّم تساوي سرانجام اين دو گروه، 5. امر پيامبر به صبوري در ابلاغ پيام الهي و پشت‌ نكردن به مردم، 6. تذكر درمورد دشمني دائمي كافران با پيامبر به دليل ذكري كه تبليغ مي ‌شود و رسالت جهاني قرآن. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصارـالقرآن https://eitaa.com/ansarquran #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

مثال سوره #قلم #آیاتـاستثنایی #تحلیل سوره 🍀#ارتباط بخش ‌هاي مختلف سوره اين ‌گونه توجيه مي ‌شود كه بر اثر فشارهايي كه مشركان صاحب قدرت بر حضرت وارد مي ‌كردند، خداوند در #بخشـاول سوره ‌ی #قلم، وي را دلداري داده، ایشان را با توجه دادن به اجر و پاداش تحمل اذيت و آزارهاي زباني و نتايج آينده، دلگرم كرد 🍀 سپس با تحليل انگيزه ‌هاي اين گروه از اين تهمت ‌ها، وي را به سازش نكردن، امر نمود 🍀 در بخش ديگر سوره، توضيح داد كه چگونه بين پیامبر و آنان، سازش باشد، درحالي كه اين گروه داراي بدترين خصلت ‌ها و عقیده های فردي و اجتماعي بودند و به عبارتی خدا می فرماید: هرچند اين گروه امروز تو را به دليل تنها بودنت، آماج بيشترين زخم زبان ‌ها و حمله ‌ها قرار داده‌اند، اما ما به كمك تو مي ‌آیيم و آنان را داغ خواهيم زد؛ 🍀همان‌گونه كه فقرا و مساكين بي‌ قدرت را كه اصحاب باغ سعي كردند از انفاق باغ محروم كنند؛ ياري كرديم و صاحبان باغ را تنبيه نموديم؛ 🍀تازه آنچه گفته شد، تهديد مكذبان به عذاب دنياست؛ اما عذابي بزرگتر در قيامت است كه بالاتر و بزرگ‌تر از عذاب دنیوی است. 🍀با این حال سنت پروردگار، تنها بر عذاب مكذبان صاحبان قدرت قرار نمي‌ گيرد؛ بلكه كساني را كه دربرابر امر الهي تسليم شوند و نسبت به حقايق، از تكذيب دست بكشند و خويشتن‌ داري كنند، مشمول باغ‌هايي از نعمت خواهد نمود؛ زيرا خداوند عادل است و عدل الهي اجازه نمي‌ دهد كه سرنوشت متقين با مجرمان يكي باشد. 🍀سپس خداوند تمام توهّماتي را كه از تساوي فرجام مجرمان و متقين وجود دارد، باطل شمرده، حقيقت دو فرجام نيك و بد را معلوم مي‌سازد: 🍀حال كه چنين است، ای پيامبر، باید صبور باشی و در چالشي كه مشركان پيش آورده ‌اند، منفعل نشده و به امر تبليغ مردم ادامه دهی و از سرنوشت يونس كه از مردم بريد، درس عبرت بگيری. 🍀در آخر با این نكته، موضوع سوره، خاتمه می‌یابد: تا هنگامي كه قرآن به گوش كافران رسد، درمورد تو كينه دارند؛ گويا تمايل دارند تا با چشم ‌هايشان تو را از پا درآورند؛ درحالي كه اين قرآن، رسالتي ‌جهاني داشته و ماندگار است و انسان را به فطريات و دريافت ‌هاي دروني ‌شان دعوت مي‌كند. 🌹🌹🌹ملاحظه مي ‌شود كه تمام بخش ‌هاي سوره با اين برداشت و يا برداشت ‌هايي از اين دست، با هم مرتبط بوده و جايي براي توهّم تفكيك و پراكندگي بخش ‌هاي سوره، باقي نمي ‌گذارد. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصارـالقرآن https://eitaa.com/ansarquran #مهارتـبیانـتفسیر #درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر #شناسهـیـسوره #مکیـوـمدنی #آیاتـاستثنایی

☘☘☘☘ 2.3🌺. #منابع #مکیـوـمدنی و #آیاتـاستثنایی 💐💐💐💐 1ـ تفسیر مجمع البیان، مرحوم طبرسی (عربی. ترجمهی فارسی دارد)، 2ـ المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی (عربی. ترجمهی فارسی دارد)، 3ـ تفسیر التحریر و التنویر، ابنعاشور (عربی)، 4ـ تفسیر نمونه، آیتالله مکارم شیرازی (فارسی ترجمهی عربی با نام «الامثل» دارد)، 5ـ تفسیر فی ظلال القران، سید بنقطب (عربی)، 6ـ تفسیر احسن الحدیث، قرشی (فارسی)، 7ـ تفسیر همگام با وحی، نگارنده (فارسی). 8ـ کتابهای علوم قرآنی مانند التمهید آیتالله معرفت، الاتقان سیوطی و البرهان زرکشی و مناهل العرفان زرقانی. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 #انصار_القرآن https://eitaa.com/ansarquran گروه آموزش مجازی: http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1 #مهارت_بیان_تفسیر #درس_اول_مهارت_بیان_تفسیر #شناسه_ی_سوره #مکی_و_مدنی