#نکاتـمهارتی در #بیانـتفسیر
از استاد #بهجتـپور
☘☘☘☘
🍀1. پیش از آغاز مباحث تفسیری، ابتدا برای #انگیزش و تقویت توجه مردم به تفسیر، اقدام کنید. در اینباره باتوجه به مخاطبان کلاس یا مسجد، از مطالبی که در منابع تفسیری و کتب روایی، درباره ی اهمیت قرآن گفته شده، استفاده نمایید.
🍀2ـ هنگام ایجاد انگیزه، توجه داشته باشید که به شکل کریمانه ای، مخاطبان را متوجه فاصله ی میان آنها تا وضع مطلوب و مورد انتظار خدا و رسول و ائمه ی اطهار درباره ی قرآن نمایید. البته مطالب به گونه ای نباشد که مأیوس کننده باشد.
🍀3ـ تفسیر را با مقدمه های طولانی شروع نکنید و مباحث را به گونه ای تنظیم کنید که در زمان تعیین شده، به پایان برسد. زمان را طولانی نکنید و مردم را عملاً برای ادامه ی حضور در جلسات تشویق کنید.
🍀4ـ از تسلط کافی خود بر مباحث ارائه شده، مطمئن باشید و حتماً از مطالب به قدر نیاز، یادداشت برداری کنید.
🍀5ـ در کلاس هایی که با مخاطبان آشنا نیستید، ابتدا برای آشنا شدن با آنها اقدام کنید؛ به ویژه درباره ی سطح اطلاع آنها از مباحث قرآنی و تفسیری آگاه شوید.
🍀6ـ مباحث خود را موافق نیاز غالب مردم و سطح و حوصله ی علمی آنها تنظیم نمایید و از دقت بیش از حد نیاز به افراد برجسته ی کلاس، اجتناب کنید؛ بلکه سعی کنید از آنها در ارائه ی بحث، استفاده نمایید.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#نکاتـمهارتی
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#شناسه سوره
🌹🌹🌹#چگونگیـبیانـشناسهـسوره (1)
#کلیات
☘☘☘☘☘
🍀آشنایی با ویژگیهای ظاهری سوره، نخستین گام در تفسیر سوره بهشمار میآید.
🍀تمام مفسران کم و بیش در ابتدای سوره، به بیان ویژگی های شناسنامه ای سوره پرداختهاند.
🍀مباحث مربوط به شناخت ظاهری سوره، گوناگون است. بحث از اختلاف قرائت، اختلاف در شمارهی آیات، ازجملهی آنهاست.
🍀مباحث منتخب مدرسان تفسیر باتوجه به نیاز یا حوصلهی مخاطبان بیان میشود.
🍀در اینجا با شما از شناسه ای که به نظر مفیدتر و کامل تر می آید، سخن می گوییم؛
🌴🌴🌴شناسه ای شامل مباحث:🌴🌴🌴
🌿🌿نام و وجه تسمیه ی سوره،
🌿🌿مکی یا مدنی بودن آن،
🌿🌿آیات استثنائی،
🌿🌿شماره ی سوره در ترتیب نزول
🌿🌿شماره سوره در مصحف،
🌿🌿تعداد آیات آن.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
#کلیاتـشناسه
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#شناسه سوره
🌹🌹🌹#چگونگیـبیانـشناسهـسوره (2)
☘☘☘☘☘
🍀1. #نامـسوره و #وجهـتسمیه ی آن
طبیعی ترین انتظاری که مخاطبان جلسه تفسیر دارند، آشنایی آن ها با نام سوره و جهت نام گذاری آن است.
نکته های ضروری یی در این باب وجود دارد که توضیح آنها خواهد آمد.
☘☘☘☘☘
🌹1.1. #ضابطهـیـنامـسوره🌹
🍀نامگذاری سوره ها عمدتاً دو دلیل اساسی دارد:
🌿🌿1. گاهی سوره به مناسبت مشهورترین یا چشم نوازترین کلمه ای که معمولاً در آیات ابتدایی آن به چشم میخورد، نام گذاری شده است؛ مانند ص، ن و القلم، ق و …؛ به همین دلیل هم، گاهی برخی سوره ها دو یا چند نام پیدا کردهاند.
🌿🌿2. گاهی هم نام سوره، به دلیل موضوعی تفصیلی و یا اختصاصی که در آن مطرح شده، نهاده شده است؛ مانند بقره، آل عمران، یوسف، نساء، و ... .
شاهد این ضابطه آن است که در مصاحف قدیم، نام این سوره ها اینگونه ذکر شده بود: "سورة یذکر فیها النمل" یا "سورۀ یذکر فیها النساء" و ... و بعداً به صورت اختصاری، به نام سوره ی النمل یا سوره ی النساء درآمده است.
☘☘☘☘☘
🍀#نکته: مناسب است پس از ذکر نام یا نام های سوره، دلیل این نام گذاری هم به اطلاع مخاطبین رسانده شود.
🍀این نکته، بیش تر در ابتدای تفسیر سوره ها، پیش از ورود به آیه ی اول، صورت می گیرد.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
#نامـسوره
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#شناسه سوره
🌹🌹🌹#چگونگیـبیانـشناسهـسوره (3)
☘☘☘☘☘
#نامـسوره
🌹#سؤال:
🍀🍀آیا نام گذاری سوره های قرآن توقیفی (به دستور خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم) بوده یا خیر؟
🌹#پاسخ
🍀🍀بیش تر دانشمندان علوم قرآنی، به توقیفی بودن نام گذاری سوره ها معتقدند. البته برخی بر این باورند که نام گذاری سوره ها، توقیفی و به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نبوده است؛ بلکه گاه نام گذاری ازسوی مسلمانان و تقریر از جانب ایشان بوده است و حتی شاید برخی از نام های سوره ها، به ویژه مواردی که برای سوره ها دو نام یا بیش تر ثبت شده است، پس از ایشان و در دوره ای نزدیک به ایشان، و ازسوی صحابه یا تابعان صورت گرفته است.
☘☘☘☘☘
🌴🌴#نکته: امروزه ادب اسلامی بر این قرار گرفته که نام گذاری های صورت گرفته، تغییر نیابد.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
#نامـسوره
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#شناسه سوره
🌹🌹🌹#چگونگیـبیانـشناسهـسوره (4)
☘☘☘☘☘
#نامـسوره
☘☘☘☘☘
🌹🌹1.2. #منابعـنامـسوره
برخی از مفسران و پاره ای از کتاب های علوم قرآنی، به موضوع نام های سوره ها و وجه نام گذاری آن ها توجه کرده اند. در اینجا به مهم ترین آن ها اشاره می شود:
1🌿ـ تفسیر التحریر و التنویر (عربی)،
2ـ🌿 تفسیر المنیر (عربی)،
3🌿ـ تفسیر نمونه (فارسی)،
4🌿ـ تفسیر مراغی (عربی)،
5🌿ـ تفسیر بیان المعانی (عربی)،
و بسیاری از کتاب های مهم علوم قرآنی ازجمله:
1🌿ـ التمهید فی علوم القرآن، محمدهادی معرفت (عربی) که ترجمه ی فارسی بخشی از این کتاب با نام «تاریخ قرآن» در دسترس است؛
2🌿ـ الاتقان فی علوم القرآن، جلال الدین سیوطی(عربی)، که ترجمه ی آن در دسترس است؛
3🌿ـ البرهان فی علوم القرآن، زرکشی(عربی).
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#مکی و #مدنی بودن سوره
☘☘☘☘
گفتیم ابتدا شناسه ای از سوره را برای مردم می گوییم. در شناسه گفتیم اولین مطلب نام سوره است که نکاتش بیان شد.
☘☘☘☘
🌹🌹🌹2. مکی و مدنی
🌹🌹2.1. ضابطه ی مکی و مدنی
🍀دومین مطلبی که در مقدمهی سورهها به مخاطبان منتقل میشود، ذکر مکی و مدنی بودن آنهاست.
🍀قرآنی که ما در محضر آن هستیم، بهتدریج بر پیامبر اکرم نازل شد. پیامبر در طول بیست و سه سال رسالتش و به تدریج، صدوچهارده سوره را از راه وحی و به واسطه ی جبرئیل، امین وحی، دریافت کرد. چون دوران رسالت پیامبر به دو بخش زمان رسالت در مکه به مدت سیزده سال و زمان رسالت در مدینه به مدت ده سال تقسیم می شد، به طور طبیعی سوره های قرآن به دو گروه سوره های مکی و مدنی تقسیم شد.
🍀رسالت پیامبر در مکه، شرایط حرکت آغازین اسلامی را داشت که همراه با تنشهای بسیار سخت میان مشرکان قدرتمند مکه با وی و مسلمانان بود.
🍀در این دوره، پیامبر هشتادوشش سوره را دریافت کرد که بیشتر محتوای آنها، مربوط به توحید ربوبی و عبودی خدا، مسئولیت انسان دربرابر خدا، تنزیه خدا از پیرایه های مشرکان در موضوع توحید ذات و صفات، توجه دادن به آیات الهی، هشدار درمورد مخالفت با دستورهای الهی و تهدید مشرکان، تخریب باورهای مشرکانه و نهادینه کردن باور به رستاخیز و محاسبه ی اعمال، دعوت به ایمان به قرآن و رسالت رسول اسلام، تأکید بر اخلاق انسانی و برخورد با اعمال غیرانسانی و جاهلانه ی مشرکان، و فاصله دادن موحدان، از آنها و اموری مانند اینها بود.
🍀پس از هجرت پیامبر اکرم به مدینه، و در ده سال باقی مانده از رسالت ایشان، فرصتی فراهم شد تا ایشان جامعه ی مسلمانان را با بیان ارزشها و اعمال دینی و الهی تربیت، و نهادهای دینی را در جامعه مستقر سازد. در این دوره، نماز هویت جمعی و اجتماعی گرفت و مساجد ساخته شد. جهاد و برنامهی دفاعی مسلمانان طراحی شد. نهادهای مالی اسلامی مانند زکات و انفال و خمس و غنائم و امور حقوقی مربوط به نظم اجتماعی مسلمانان در ابعاد گوناگون، و هم چنین امور خانوادگی و روابط بین مردم در داخل و خارج از حوزهی اسلام، تشریح گردید.
سوره هایی را که در دورهی رسالت پیامبر در مکه فرو آمد، مکی، و سورههایی را که در دورهی رسالت ایشان در مدینه نازل شد، مدنی می نامند.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
#مکیـوـمدنی
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#مکی و #مدنی بودن سوره
☘☘☘☘
ادامه مکی و مدنی
🌹🌹🌹🌹
🍀شناخت این سوره ها و بررسی الحاق احتمالی آیاتی از سورههای مدنی به سورههای مکی، در فهم تفسیری مفسران، تأثیر فراوان دارد و بهوسیلهی آن، علت برخی عبارت ها، تهدیدها، ترغیب ها، هشدارها و بشارت ها روشن میشود؛ 🌿لذا بحث مکی یا مدنی بودن سورهها، برای مفسران اهمیت بالایی دارد.
🍀نمونه ای از این اهمیت، در سوره ی «دهر» نمایان است. عبدالله بنزبیر و تابعان فکری او که به مقام و منقبت اهل بیت، رشک می بردند و از ایشان کینه داشتند، در تلاش نافرجامی، سعی کردند این سوره را که در مدینه نازل شده، سوره ای مکی بشمرند تا بتوانند آیات مربوط به اطعام مسکین، یتیم و اسیر را که در خانهی مولی امیرالمؤمنین و در مدینه اتفاق افتاد، تحریف معنوی کنند و ادعا کنند که این آیات درباره ی فضیلت اهل بیت وارد نشده است.
🍀در پاسخ به این کینه توزی، مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیان، در مقدمه ی سوره ی «دهر»، روایات فراوانی از ترتیب نزول سورهها را گردآوری کرده، تا روشن کند بیهیچ تردیدی این سوره در مدینه نازل شده است؛ درنتیجه سبب نزولی که برای آیات پنجم تا بیستودوم سوره وارد شده، قطعی و درست است.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
#مکیـوـمدنی
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1
#نکاتـمهارتی در #بیانـ تفسیر
#مکی و #مدنی بودن سوره
☘☘☘☘
🌹🌹🌹#آیاتـاستثنایی
🍀پس از روشن شدن مکی یا مدنی بودن سوره، یکی از اطلاعات مورد نیاز در مجموعه ی شناسه ی سوره، بیان آیه و یا آیه های ملحقشده به سوره، درصورت وجود این مورد در سوره ی مورد نظر است.
🍀آیاتی که پس از نزول سوره در مکه و یا مدینه، به آن ملحق شدهاند، در فهم مراد خدای متعال از نزول سوره، دخالت دارند؛ برای همین، در مقدمه ی تفاسیر بزرگ، ذیل بحث مکی و مدنی، از آیه های الحاقی به سوره ها، در آن جا که این مورد الحاقی را داشته باشند، سخن به میان آمده است. چون الحاق آیه یا آیه هایی از سوره ای مکی به سوره ای مدنی و یا آیه هایی از سوره ای مدنی به سوره ای مکی، استثنائی در مکی یا مدنی بودن کل سوره می باشد، آیات ملحق شده به سوره را «آیات استثنائی» می نامند.
🌺به نظر شما آیا اصلا چنین چیزی ممکن است؟
🌺 اگر هست چند آیه استثنایی داریم؟
🌺آیا نظام قرآن و سوره هایش آنقدر به هم ریخته است که دایما خدای متعال به سوره ها آیه ملحق کند 🌿یا سوره، سوره است و باید به صورت طبیعی آیات استثنایی کم باشد؟
🌺اگر پذیرفتیم آیات استثنایی داریم، وجه استثناشدن آیاتی در نزول چیست؟
از آنجا که این بحث در تفسیرگویی خیلی شما را به چالش می کشد، کمی روی آن تامل نمایید تا در روز بعد راجع به آن سخن بگوییم.
#مهارتـبیانـتفسیر
#درسـاولـمهارتـبیانـتفسیر
#شناسهـیـسوره
#مکیـوـمدنی
#آیاتـاستثنایی
قربان شما
انصار القرآنی باشید.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#انصارـالقرآن
https://eitaa.com/ansarquran
گروه آموزش مجازی:
http://eitaa.com/joinchat/2907635730Cfbeb60a4d1