آشنایی با فرقه های صوفیه
✅1⃣
🔸در صوفیه فرقه های زیادی با نامهای مختلف ظهور کرده و سپس منقرض شدهاند. معمولاً اسامی فرقه های صوفیه به اسم مؤسس و یکی از اقطاب آنها نامگذاری شدهاند.
🔹در عصر حاضر فرقه های متعددی هم در میان شیعیان و هم در میان اهل سنت فعالیت دارند. این فرقه ها در کشورهای مختلف دارای مراکزی هستند که اقطاب شان در آنجا ساکن هستند.
👈شیعیان تا قرن ششم هجری، ارتباطی با تصوف نداشتهاند و نفوذ مبانی تصوف در آموزههای شیعی از قرن هفتم و هشتم آغاز شده است. در این دو قرن است که همهی گرایشهای مذهبی و کلامی موجود در ایران بلکه سایر نقاط دنیای اسلام به دام تصوف میافتند.
📚علوی طباطبائی، علیرضا، شبهای قونیه، ص۱۶ به نقل از: کمیلی مشربان، ج۱، ص۱۲۸.
👈مهمترین شخصیت علمی که آموزههای تصوف را در معارف شیعه وارد کرد، سید حیدر آملی، عالم شیعه قرن هشتم هجری بود.
او عامل اصلی ورود فرهنگ ابنعربی و به عبارتی عرفان نظری به عالم تشیع است، که سرانجام معتقد شد که صوفیان واقعی، شیعیان هستند و در کتاب «جامع الاسرار» خود نوشته است که میکوشد شیعه را صوفی و صوفی را شیعه گرداند.
📚تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، ص۷۶۲.
♻️اسامی بعضی از فرقههای صوفیه
فرقه های صوفیه شیعی مذهب: #نعمتاللهیه #گنابادیه #نوربخشیه #ذهبیه #خاکساریه #مهدویه #اویسیه و...
فرقه های صوفیه سنی مذهب: #قادریه #کسنزانیه #نقشبندیه #چشتیه #رفاعیه #سهروردیه #شاذلیه و...
#نقد_تصوف
#سیدحیدر_آملی
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰
💠آشنایی با فرقه های صوفیه
✅2⃣
#نعمتاللهیه
🔸این فرقه منسوب به شاه نعمت الله ولی ماهانی می باشد و ریشه آن به جنید بغدادی و از او به سری سقطی و از او به معروف کرخی می رسد.
🔻سید نورالدّین شاه نعمتالله ولی از اقطاب مشهور قرن هشتم و نهم هجری است، در شهر حلب متولد شد و در ماهان (کرمان) درگذشت.
وی هر چند به مذهب تشیع شهره است، اما مذهب سنی حنفی نیز به او نسبت داده شده است.
🔻سلسله ی نعمتاللهی یکی از طریقتهای تصوف است که توسط او در قرن هشتم هجری ایجاد شده است.
🔻نعمتالله ولی در هرات با نوهٔ ی دختری میرحسینی هروی ازدواج کرد و ثمرهٔ ی این ازدواج برهان الدین خلیلالله بود که پس از نعمتالله ولی به قطبیت سلسله ی نعمتاللهی رسید. از آن زمان تاکنون فرزندان ذکور او یکی بعد از دیگری تحت عنوان «شاه» یا «سلطان» به مقام قطبیت می رسند.
🔹این سلسله با این که در قرن نهم و دهم در ایران دارای طرفدارانی بود ولی بعد از آن با رفتن سران فرقه به سرزمین هندوستان رو به افول گذاشت تا این که در اواخر قرن دوازده هجری، شاه علیرضا دکنی(دوازدهمین رئیس بعد از شاه نعمت الله و قطب فرقه که در هندوستان بوده) دو نفر ازشاگردان خود به نام های میر عبدالحمید معصوم علیشاه و شاه طاهر دکنی را برای احیای رسومات نعمه اللهی به ایران فرستاد.
📚تاریخ انشعابات سلسله های نعمت اللهیه در ایران، ص ۱۳.
#نقد_تصوف
#شاه_نعمت_الله
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰
💠 آشنایی با فرقه های صوفیه
✅4⃣
#صفی_علیشاهی
🔸فرقه نعمت اللهیه در طول تاریخ به چندین فرقه تقسیم شده است و هر یک از مریدان این فرقهها پیر و مرشد خود را حق و دیگران را باطل و گمراه معرفی میکنند.
🔻ازجمله این فرقهها میتوان به فرقه صفی علیشاهی اشاره کرد که بعد از مرگ #رحمت_علیشاه در ابتدا دو نفر از مریدان او مدعی جانشینی رحمت علیشاه شدند که یکی از آن مریدان محمدکاظم اصفهانی ملقب به #سعادت_علیشاه و معروف به طاووس العرفاء است که فردی بیسواد بوده که خواندن و نوشتن بلد نبوده و لقب طاووس العرفاء را محمدشاه قاجار به او داده است
🔻و دیگری محمد #منور_علیشاه عموی رحمت علیشاه است که هر دو به استناد اجازه رحمت علیشاه مدعی جانشینی وی شدند و هیچکدام اجازه نامه طرف دیگر را قبول نمیکرد.
🔻اما میرزا حسن اصفهانی معروف به #صفی_علیشاه که از مریدان رحمت علیشاه بود به تهران رفت و در آنجا بساطش رونق فراوانی یافت و وقتی کثرت مریدان خود را دید ادعای قطبیت کرد و سومین نفری بود که ادعای جانشینی رحمت علیشاه را داشت.
🔻صفی به واسطۀ برخورداری از دانش وسیع عرفانی و همچنین بیان گرم و گیرا، در اواخر دورۀ ناصری شماری از ارباب حرف و صاحبمنصبان درباری را مجذوب خود کرد، که از آن جملهاند :محمدمیرزا نوۀ فتحعلیشاه، میرزانصراللّهخان دبیرالملک، و ظهیرالدوله که وزیر تشریفات و داماد ناصرالدینشاه بود.
🔻کیوان قزوینی نیز مدتی مرید صفی علیشاه بود، ولی بعد به سلطان علیشاه گنابادی پیوست.
📚نورالدین مدرسی چهاردهی، سلسلههای صوفیه ایران، ج۱، ص۱۱، تهران ۱۳۶۰ش.
#نقد_تصوف
#صفی_علیشاه
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰
💠آشنایی با فرقه های صوفیه
✅5⃣
#نوربخشیه یا #مونسعلیشاهی
🔸در جمع ارادتمندان خواجه اسحاق ختلانی بیستمین رئیس فرقه ای که خود را منسوب به امام رضا دانسته انشعابی در فرقه همدانیه ایجاد می شود.
🔻 سید علاءالدین محمد موسوی بعد از ابراز علاقه به تصوف، با خواجه اسحاق ختلانی مرید سید علی هـمدانی بـیعت کرد و مراحل فـقر و سـلوک را طی نمود.
🔻خواجه اسحاق با اتکاء به خوابی کـه دیـده بود، به سید محمد لقب #نوربخش داد و در حالی که قرار بود خرقه را به عبدالله برزش آبادی بپوشاند، اما آخرین خرقه سید علی همدانی را به نوربخش پوشانید و او را بـر مـسند ارشاد نشاند و نه فقط خانقاه و تـمامی امور سالکین را به او واگـذاشت، بـلکه با او بیعت و مریدان خود را نـیز بـه این کار تشویق کرد.
🔻بدین طریق نوربخش تازه از راه رسیده، نورچشمی خواجه اسحاق شد و زمام امور را به دست گرفت تا زمینه تشکیل سلسله نوربخشیه مهیا گردد.
🔻امروزه این فرقه بیش از 25 خانقاه فعال در کشور ایران و بیش از 30 خانقاه بسیار مجلل و مدرن در خارج از ایران دارد که مرکز فعالیت آنها نیز در کشور انگلستان است.
🔻ظاهر اعضاء این فرقه هرگز مانند دیگر صوفیان نیست؛ یعنی شارب و محاسن خود را می تراشند و احیانا کت و شلوار و کروات زده و هرگز به گوشه گیری و ریاضت و عزلت روی نمی آورند.
🔻قطب کنونی این فرقه دکتر علیرضا نوربخش است که فرزند قطب سابق یعنی دکتر جواد نوربخش بوده است و ساکن انگلستان می باشد.
پینوشت:
مولوی محمد شفیع، مقاله نوربخشیان، مجله معارف، شماره 27، 1371، ص 79
#نقد_تصوف
#نوربخش
#نوربخشیه
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰
💠 آشنایی با فرقه های صوفیه
✅6⃣
#ذهبیه
🔸سلسله کبرویه (همدانیه) در زمان جانشین میر سید علی همدانی، یعنی خواجه اسحاق خَتَلانی (826 ه. ق) انشعاباتی یافت؛
🔻این انشعاب به دلیل اختلاف در میان دو تن از مدعیان جانشینی، یعنی سید محمد نوربخش و سید عبدالله برزش آبادی بود و گروهی به نام نوربخشیه طرفدار سید محمد نوربخش و گروهی نیز طرفدار برزش آبادی شدند و شعبه برزش آبادی به تدریج ذهبیه خوانده شد.[1]
🔻بعضی گویند اطلاق ذهبیه بر ایشان به این دلیل است که چون میر عبدالله از دایره امر خواجه بیرون رفت جناب خواجه فرمود که "ذهب عبدالله" یعنی از بیعت ما بیرون رفت عبدالله. بدین جهت آن طایفه را ذهبیه گفتند.
🔻اما بعضی معتقدند چون در آن سلسله از فرقه اهل سنت و جماعت، کسی داخل نشد و همگی بزرگان ایشان، شیعه مخلص و چون زر خالص بودهاند، لهذا آن سلسله را ذهبیه(طلا) نامیدهاند.[2]
🔻چای احمد و چای محمود از جمله منابع اقتصادی این فرقه می باشد . همچنین چاپ مصطفوی و چاپ احمدیه از این فرقه است ذهبیه هم اکنون در دزفول و شیراز فعالیت زیادی دارند.
🔻عبدالحمید گنجویان قطب سابق فرقه، عضو لژ فراماسونری به نام شمس- از لژهای وابسته به گراند اوریان(شرق اعظم) فرانسه- بوده، که همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی از کشور گریخت و در سال 1389 در لندن درگذشت و "حسین عصاریان دزفولی" با لقب "صلاح الدین" جانشین اش شد.
📚محمدمعصوم شیرازی، طرائق الحدائق، تصحیح محجوب محمدجعفر، سنایی، تهران، 1382، ج 2، ص 344.
📚شیروانی زین العابدین، بستان السیاحه ص 292 B.
#نقد_تصوف
#ذهبیه
#ذهبیه_اغتشاشیه
#فرقه_های_صوفیه
#🔰 @adyanuniv 🔰
💠آشنایی با فرقه های صوفیه
✅7⃣
#مهدویه_اشراقیه_گمنامیه
🔸فرقه مهدويه اشراقيه گمناميه شاخهای از فرقه ذهبيه است که از فرقه های تازه تأسيس صوفيه به شمار مي آيد.
🔻اين فرقه که در واقع مؤسس آن يکي از صوفيان ذهبی به نام سيد محمد (کريم زاده) محسنی است خيلي کوچک و کم جمعيت است و مرکزيت آن، شهر دزفول میباشد.
🔻سران فرقه مهدويه اشراقيه تأسيس فرقه خودشان را به سيد علي مبدأ نسبت مي دهند و سيد علی مبدأ آدم خيلی فحاش بوده که در دزفول به سيد کفری معروف میباشد.
🔻البته خود سيد کفري جزو هيچ فرقه اي نبوده است و بارها انتصاب خود را به عنوان فرقه داری تکذيب کرده است. ولی بعد از مرگش در سال 1356 ش عده ای که او را ديده بودند مانند همين سيد محمد محسنی و محمد تولايی مشهدی و هدايت الله منشیزادگان و سيد نورالدين عادل، مدعی جانشينی وی شدند.
🔻فرقه مهدويه گمناميه مانند ساير فرقه هاي صوفيه داراي انحرافات اعتقادي و رسم و رسومات غير مشروع در دين مبين اسلام مي باشد.
🔻از اين فرقه آثاري منتشر نشده است، فقط يک سايت ناقص را که چيزي در آن درج نشده راه اندازي کرده اند. در اين سايت مطلب کوتاهي از رساله منشیزادگان، درويش و صوفی اين فرقه مبنی بر حقانيت و تمجيد فرقه مهدويه گمناميه ملامتيه ذکر شده که کاملا ادعای محض میباشد و خواندن آن باعث تعجب و خنده میگردد.
📚https://www.andisheqom.com/fa/Question/View/8679
#نقد_تصوف
#مهدویه
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰
💠آشنایی با فرقه های صوفیه
✅8⃣
#خاکساریه
🔸بهار علیشاه رئیس سلسله خاکسار غلام علیشاهی در خانقاه کوفه سکونت داشته پس از 95 سال عمر در حالی که 42 تن شیخ مجاز به جانشینی معین کرده بود، عاقبت الامر در 13 رجب سال 1355 در گذشت.
🔻در بین مجازین او بر سر جانشینی اختلاف شدید افتاد، آنهایی که توان شورش و قیام و ایستادگی بر ادعای بی مدرکی خویش داشتند قد علم نموده بساط ریاست را به خود اختصاص دادند.
🔻لیکن در این جمع حاج مطّهر علیشاه به اعتبار فرمان جانشینی که به خط حاج مستور علیشاه کرمانی بود بر دیگر رقیبان چیره گی یافت و رییس فرقه خاکساریه شد.
🔻فرقه خاکساریه اغلب کشکولی به دست داشته و یا تبرزینی بر روی دوش گرفته و کلاهی نمدی بر سر دارند و گدایی و پرسهزنی میکنند.
🔻بعضی این سلسله را ادامه ی قلندریه می دانند و برخی دیگر بر این باورند که موسس آن، پدر شاه عباس صفوی بوده است.
🔻حاج مطهرعلیشاه بنابه وصیتش، در لاهیجان در جوار مقبره شیخ زاهد گیلانی (متوفی ۷۰۰)، در باغچه ای متعلق به خاکساریه به خاک سپرده شد.
🔻امروزه از ۳ گروه خاکساران، بیش از همه گروه غلامعلی شاهی و شمار اندکی از گروه معصومعلی شاهی در ایران باقی ماندهاند که بیشتر در تهران، مشهد، شیراز، کرمانشاه و اهواز سکونت دارند.
📚مدرسی عالم، عبدالکریم، بیوگرافی ۱۰۰۰ درویش، یا، حدیقةالعرفاء، ص ۴۷_۵۲
#نقد_تصوف
#خاکساریه
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰
💠 آشنایی با فرقه های صوفیه
✅9⃣
#اویسیه_شاه_مقصودیه
🔸این فرقه از جدیدترین و بیبنیادترین فرقههای صوفیه شیعی مذهب است که در یک قرن اخیر تأسیس شده و خود را منسوب به آویس قرنی میدانند که مرکزیت آن در آمریکا است.
🔻موسس این فرقه، جلال الدین علی میر ابوالفضل عنقا، سی و نهمین قطب این سلسله می باشد که بعد از وفات او پسرش میر قطب الدین محمد عنقا چهلمین قطب این فرقه شد که در سن ۷۵ سالگی در سال ۱۳۴۱ شمسی وفات نمود.
🔻 بعد از میر قطب الدین عنقا پسرش صادق عنقا در سال ۱۳۴۱ بعد از نزاع با برادرش، عنوان قطب سلسله اویسیه را به عهده میگیرد و در سال ۱۳۵۹ شمسی در آمریکا از دنیا میرود.
🔻صادق عنقا بعد از قطبیت، لقب طریقت شاه مقصود برخود نام نهاد و از همان اول پسرش صلاح الدین علی نادر عنقا را به جانشینی خود برگزید و آرم مخصوص که دو هلال سر تبرزین که مقابل هم قرار گرفته است، برای خود انتخاب نمود.
🔻قطب فعلی فرقه اویسیه، صلاح الدین علی نادر عنقا است که پدرش شاه مقصود محمد صادق عنقا او را در زمان حیاتش به جانشینی انتخاب کرد، او در اوایل انقلاب به امریکا فرار کرد و هم اکنون در امریکا و اروپا و عده ای از شهرهای ایران فعالیت دارند.
📚مدرسی چهار دهی، نورالدین، سیری در تصوف، تهران، اشراقی- صفار، چاپ سوم،1390، ص315 و 413.
#نقد_تصوف
#اویسیه
#فرقه_های_صوفیه
🔰 @adyanuniv 🔰