❇️ شیوه حکمرانی اسلام در تربیت اجتماعی
🌱 یکی از نکات مهمی که اسلام در #تربیت_اجتماعی بر آن تاکید میکند آن است که دین و شریعت برای همه مردم است اما همه دین برای همه مردم نیست.
این نکته خیلی #عمیق و مهم است چرا که میخواهد ما را به اختلاف #سطوح_انسان_ها در تربیت و هدایت توجه بدهد.
🌱 مرحوم #شیخ_صدوق در خصال ج2 ص 354 روایتی از امام صادق(ع) نقل میکند که بخشی از آن تقریبا بین عوام هم مشهور شده است.
همان ماجرای مسلمانی که همسایه و رفیقی #مسیحی داشت و بعد از مدتی او را مسلمان کرد
اما با #افراط خود در اینکه او را شبانه روز به عبادت بست، او نیز مجدد مسیحی شده و از اسلام برگشت.
🌱 اما این روایت قبل و بعدی دارد که کمتر به آن توجه شده است. راوی از امام صادق(ع) میپرسد در میان ما برخی مردم قائل به ولایت امیرالمومنین(ع) هستند و او را بر دیگر مردم مقدم میدارند
اما آنچنان که ما فضیلت شما را توصیف میکنیم، اینگونه نیستند. آیا آنها را #دوست بداریم؟
🌱 حضرت میفرماید: اجمالا آرى. بعد حضرت میفرمایند خداوند اسلام را بر هفت بخش قرار داده: 1. #صبر 2. #راستگويى 3. #يقين 4. #راضى_بودن 5. #وفا 6. #علم 7. #حلم
🌱 سپس این موارد را ميان مردم تقسيم كرده و كسى كه همه اين هفت بخش را داشته باشد، او داراى #ايمان_كامل است.
اما برخى از مردم دارای يك بخش از آنها بوده، برخی دو بخش، برخی سه بخش و...
🌱 سپس حضرت تاکید میکنند: شما به كسى كه دارای يك بخش است، دو بخش را #تحميل نكنيد و از او چنین توقع زیادتری از وسعش را نداشته باشید. و به كسى كه دو بخش دارد، سه بخش را تحميل نكنيد و...
🌱 بعد میفرمایند اگر شما توقع زیاد از وسع هر شخص از او داشته باشید، در اين صورت بار آنان را سنگين کرده و آنها را دچار #نفرت میسازيد
اما توصیه من به شما این است که با آنان با مهربانى رفتار كنيد و بر آنان كار را آسان بگيريد.
🌱 اینجاست که حضرت همان ماجرای معروف را از باب مثال ذکر میکنند و در انتها نیز اشاره به #مناط، ملاک و اصلی مهم در #شیوه_حکمرانی خود میکنند و میگویند:
پس شما با آنان سخت نگيريد و بیش از وسع هر شخص بر او تحمیل نکنید.
🌱 در ادامه نیز میفرمایند: آيا نمیدانى كه حكومت #بنى_اميه با شمشير، خشونت، جور و #اجبار کارش را پیش میبرد اما حكومت ما با مهربانى، دلجويى، وقار، تقيّه، خوش برخوردى، پرهيزگارى و كوشش اهداف خود را دنبال میکند؟
پس شما نیز مردم را به دين خود و راهى كه در آن هستيد، راغب سازيد اما با همین شیوه ای که گفته شد.
🌱 البته که این روایت به دنبال تقریر #اسلام_رحمانی نیست بلکه همین دین به جای خود و هرجا لازم باشد با خاطیان، آن روحیه جلالی و خشن خود را نیز ظهور میبخشد که البته همین برخورد تند نیز از سر رحمت و نگاه تربیتی اوست.
🌱 ای کاش ما انقلابیون نیز در مواضع اجتماعی خود، همین قاعده و اصل را رعایت کرده و آن را ستون #تربیت_اجتماعی خود قرار میدادیم.
➕کلیدواژه: «إِمَارَةَ بَنِي أُمَيَّةَ كَانَتْ بِالسَّيْف»
https://eitaa.com/AyatRevayatEjtemai
2️⃣ نامه اصحاب و شیعیان در خانه #سلیمان_بن_صرد، به سیدالشهدا و دعوت او به کوفه، توسط فقهای بزرگی مانند #حبیب_بن_مظاهر و #مسلم_بن_اوسجع و...:
🔷 «فَالْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي قَصَمَ عَدُوَّكَ الْجَبَّارَ الْعَنِيدَ:
🔸 حمد و سپاس خدایى را كه پشت دشمن سركش ستمگر تو را شكست
🔷 الَّذِي انْتَزَى عَلَى هَذِهِ الْأُمَّةِ فَابْتَزَّهَا أَمْرَهَا
🔸 همان دشمنى(#بنی_امیه) كه با #زور و #اجبار، زمام امور حکومت و مردم را به دست گرفت
🔷 و غَصَبَهَا فَيْئَهَا
🔸 و #ثروت_های_عمومی که مال مردم بود را غصب كرد
🔷 و تَأَمَّرَ عَلَيْهَا #بِغَيْرِ_رِضًى مِنْهَا
🔸 و بدون #رضايت_مردم، بر آنان امير و حاکم شد و قدرت را بدست گرفت، درحالی که مردم آنها را #انتخاب نکرده بودند.
🔷 ثمَّ قَتَلَ خِيَارَهَا وَ اسْتَبْقَى شِرَارَهَا
🔸 سپس بهترين های امت را شهید کرده و اشرار و بدترينشان را باقی و رها گذارد
🔷 و جَعَلَ مَالَ اللَّهِ دُولَةً بَيْنَ جَبَابِرَتِهَا وَ أَغْنِيَائِهَا.»
🔸 و ثروت الهى را در ميان ستمگران و ثروتمندان تقسيم كرد و ناتوانان را محروم داشت.
📚 الارشاد شیخ مفید، ج2، 37
3️⃣ لهوف سیدبن طاووس به نقل از سیدالشهدا نیز چنین عبارتی درباره خلافت #یزید دارد:
🔷 «يَدَّعِي الخِلافَةَ عَلَى المُسلِمينَ، و يَتَأَمَّرُ عَلَيهِم #بِغَيرِ_رِضىً مِنهُم»
🔸 یزید ادّعاى خلافت بر مسلمانان دارد درحالیکه #بدون_رضايت بر آنان حکومت مىكند.
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
4️⃣ بعد از ماجرای صلح امام حسن با معاویه، معاویه به حضرت میگه: گمان میکنم بعد از این ماجرا باز هم هوای خلافت در سر داشته باشی؟ حضرت در پاسخ به او چنین می فرمایند:
🔷 «وَيْلَكَ يَا مُعَاوِيَةُ! إِنَّمَا الْخَلِيفَةُ مَنْ سَارَ #بِسِيرَةِ_رَسُولِ_اللَّهِ ص وَ عَمِلَ بِطَاعَةِ اللَّهِ
🔸 واى بر تو معاويه! خليفه كسى است كه روش و #مشی_پيامبر را پيش بگيرد، و دستور خدا را بكار بندد
🔷 و لَعَمْرِي إِنَّا لَأَعْلَامُ الْهُدَى وَ مَنَارُ التُّقَى
🔸 و به جان خودم سوگند كه ما #اهل_بیت، آن راهنمايان هدايت و چراغ هاى تقوا هستیم، نه شما #بنی_امیه.
🔷 و لَكِنَّكَ يَا مُعَاوِيَةُ! مِمَّنْ أَبَارَ السُّنَنَ وَ أَحْيَا الْبِدَعَ
🔸 و تو اى معاويه! از آنها هستى كه: #سنت ها، #روش ها و #سیره رسول خدا را نابود کردی، #بدعت ها را در دین خدا زنده کردی
🔷 و اتَّخَذَ عِبَادَ اللَّهِ #خَوَلًا وَ دِينَ اللَّهِ #لَعِباً
🔸 روش تو به خلاف روش پیامبر این بود که مردم و بندگان خدا را به مثابه #برده انگاشتی، هیچ #حق_آزادی و #انتخاب برای آنها قائل نبودی چون آنها را برده خود میدانستی و دین خدا را #بازیچه خود گرفتی.
🔷 فكَأَنْ قَدْ أُخْمِلَ مَا أَنْتَ فِيهِ فَعِشْتَ يَسِيراً وَ بَقِيَتْ عَلَيْكَ تَبِعَاتُهُ»
🔸 ای معاویه بدان که اين قدرت و مقامی كه تو دارى، بى ارزش و ناچيز است، ديرى نپايد و وزر و وبالش پيوسته به گردنت بماند.
📚 تحف العقول، ص233
5️⃣ یک بیان معروفی هم #ابوذر از #پیامبر نقل کرده که منابع معتبر متعددی آن را ذکر کرده اند که اون هم موید همین برداشت است:
➕ «سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِذَا بَلَغَ بَنُو أَبِي اَلْعَاصِ ثَلاَثِينَ رَجُلاً اِتَّخَذُوا دِينَ اَللَّهِ دَغَلاً وَ عِبَادَ اَللَّهِ خَوَلاً وَ مَالَ اَللَّهِ دُوَلاً»
➕ ابوذر: من خودم از پیامبر شنيدم که مىفرمود: هر گاه تعداد فرزندان و فرزندزادگان یعنی آل ابوالعاص(#بنی_امیه) به 30 مرد برسد، آنگاه قدرت و حکومت را بدست خواهند گرفت و در نتیجه:
➖#دين_خدا را وسیله #فریب مردم قرار میدهند
➖و #مردم و بندگان خدا را #برده و مِلک خویش میکنند
➖و #مال_خدا را وسيلۀ دولت و #توانگرى خود گرفته و به #انحصار خویش درمی آورند.
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
💠 شاگردان عدالتخواه علی(ع)
2️⃣ عمار (بخش اول)
🔺یکی از مهمترین تلاش های #امیرالمومنین(ع) خصوصا در #عصر_خلفا، تربیت یک کادر تشکیلاتی و #کنشگری بواسطه آنها بود، تا بتواند تا آنجا که میشود دین الهی را #اقامه کند.
یکی از عرصه های مهم کنشگری اصحاب، مربوط به مبارزه با #بی_عدالتی، #فساد و #تبعیض ها بود. در یادداشت قبل، کنشگری ابوذر مرور شد و اکنون جناب عمار.
🔺انساب الاشراف نقل میکند:
عثمان از بیت المال جواهری را برای خانواده اش برداشت و مردم به او اعتراض کرده و با تندی با او برخورد کردند. #عثمان خشمگین شده و در خطبه ای گفت:
ما نیازمان را از بیت المال برمیداریم، هرچند برخی از این کار خوششان نیاید و هیچ کس هم نمیتواند اعتراض کند.
(لَنأخُذَنَّ حاجَتَنا مِن هذَا الفَيءِ و إن رَغِمَت انوفُ أقوام)
🔸#حضرت_امیر به عثمان گفت: چنین نکن چرا که کارت به جاهای باریک میکشد و #مردم جلوی تو را خواهند گرفت.
(إذا تُمنَعُ مِن ذلِكَ و يُحالُ بَينَكَ و بَينَهُ)
🔸#عمار نیز به او گفت:
من اولین کسی هستم که این کار تو را نمیپسندم و به آن #اعتراض خواهم کرد. (اشهِدُ اللّهَ أنَّ أنفي أوَّلُ راغِمٍ مِن ذلِك)
اینجا بود که عثمان عصبانی شد و دستور داد عمار را حسابی بزنند.
🔺الامامة و السیاسة نقل میکند:
عده ای از اصحاب پیامبر جمع شده و شروع به نوشتن یک نامه کردند و در آن به #بدعت ها، #فسادها، بی عدالتی ها و انحرافات عثمان اشاره کردند.
🔹نامه که تمام شد، نویسندگان نامه(ده نفر از اصحاب مانند #طلحه، #زبیر، #ابن_مسعود و...) به سمت عثمان حرکت کردند تا نامه را به او داده و نسبت به مشی او اعتراض کنند.
🔹نامه به دست عمار بود و در مسیر رسیدن به عثمان، یک به یک از آن اصحاب، خود را از جمع جدا کردند تا آنجا که عمار خود تنها ماند.
(وَ الكِتابُ في يَدِ عَمّارٍ، جَعَلوا يَتَسَلَّلونَ عَن عَمّارٍ حَتّى بَقِيَ وَحدَه / نقل دیگر: فَلَمّا بَلَغوا البابَ نَكَلوا إلّا عَمّارَ بنَ ياسِر)
🔹همه ترسیده بودند و عقب کشیدند و تنها #عمار ماند، تا بار دیگر به تنهایی هم که شده، در مقابل بی عدالتی ها فریاد بزند، تا بلکه جان های مرده، بیدار بشوند.
عمار وقتی نامه را به عثمان داد، عثمان پرسید: افراد دیگری هم با تو بودند؟ عمار گفت: بله، چند نفری بودند که از #ترس تو پراکنده شدند.
🔹عثمان گفت: چه کسانی بودند؟ عمار اطلاعات را لو نداد و گفت به تو نخواهم گفت.
عثمان عصبانی شد و گفت: پس تو چگونه #جرئت کردی که از بین آنها، فقط تو نزد من بیایی؟
در نقل انساب الاشراف آمده که عمار پاسخ داد:
چون من از همه آنها نسبت به تو #دلسوزتر هستم.
(لِأَنّي أنصَحُهُم لَك)
🔹اما #مروان، داماد عثمان که از بیت المال #رانت های هنگفتی گرفته بود، به عثمان گفت:
ای امیر! این بنده سیاه، #مردم و #افکار_عمومی را علیه تو گستاخ کرده، اگر او را بکشی، برای دیگران مایه #عبرت خواهد شد و دیگر کسی علیه تو #شورش نخواهد کرد.
(إنَّ هذَا العَبدَ الأسوَدَ يَعني عَمّارا قَد جَرَّأَ عَلَيكَ النّاسَ و إنَّكَ إن قَتَلتَهُ نَكَّلتَ بِهِ مَن وَراءَهُ)
خب طبیعی است که پیشنهاد یک #سرمایه_داری که تا خرخره از بیت المال خورده هم باید این باشد.
🔹عثمان دستور داد تا او را بزنند. در نقل ها دارد که آنقدر عمار را زدند تا آنکه شکمش #ورم کرده و #بیهوش شد. دارد که اینجا #ام_سلمه همسر پیامبر او را به خانه اش برد و از او مراقبت کرد.
🔺تاریخ المدینة نقل میکند:
🔸آنقدر عمار را زدند و بر بیضه های او کوفتند که عمار دچار #فتق شد و قادر به نگه داشتن ادرار خویش نبود. عمار در واکنش به این اذیت و آزار آنها گفت:
🔸هر چه میکشم از این #قریش است. در صدر اسلام به خاطر اسلام آوردنم، آنگونه من را زدند و امروز نیز به خاطر #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر عثمان اینچنین من را میزنند که حتی قادر به نگه داشتن ادرارم هم نیستم.
🔺قبیله #بنی_مغیره که هم پیمان عمار بودند، وقتی متوجه ماجرا شدند، خشمگین شده و به عثمان گفتند: بدان! به خدا قسم اگر عمار با این ضربه تو کشته شود، ما مردی بزرگ از #بنی_امیه را به جای آن #قصاص خواهیم کرد.
عثمان پاسخ داد: شما مرد آن نیستید و هیچ غلطی نخواهید کرد.
➕ ادامه...👇
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 شیوه حکمرانی اسلام در تربیت اجتماعی
🔺#شیخ_صدوق در خصال، روایتی از امام صادق(ع) نقل میکند که بخشی از آن بین عوام مشهور است،
همان ماجرای مسلمانی که یک همسایه و رفیق #مسیحی داشت و بعد از مدتی او را مسلمان کرد
اما با #افراط خود در اینکه او را شبانه روز به عبادت بست، او نیز مجدد از اسلام به مسیحیت برگشت.
(کامل روایت)
🔺اما این روایت قبل و بعدی دارد که کمتر به آن توجه شده است. راوی از حضرت میپرسد: در میان ما برخی مردم قائل به #ولایت امیرالمومنین(ع) هستند و او را بر دیگر مردم مقدم میدارند
اما آنچنان که ما معتقد به ولایت و فضیلت شما هستیم، آنها اینگونه نیستند. آیا آنها را #دوست بداریم و از خود بدانیم؟
🔺حضرت میفرماید: اجمالا آرى. بعد حضرت میفرمایند خداوند اسلام را بر هفت بخش قرار داده: 1. #صبر 2. #راستگويى 3. #يقين 4. #راضى_بودن 5. #وفا 6. #علم 7. #حلم
🔺سپس این موارد را ميان مردم تقسيم كرده و كسى كه همه اين هفت بخش را داشته باشد، او داراى #ايمان_كامل است.
اما برخى از مردم دارای يك بخش از آنها بوده، برخی دو بخش، برخی سه بخش و...
🔺سپس حضرت تاکید میکنند: شما به كسى كه دارای يك بخش است، دو بخش را #تحميل نكنيد و از او چنین توقع زیادتری از وسعش را نداشته باشید. و به كسى كه دو بخش دارد، سه بخش را تحميل نكنيد و...
🔺بعد میفرمایند اگر شما توقع زیاد از وسع هر شخص از او داشته باشید، در اين صورت بار آنان را سنگين کرده و آنها را دچار #نفرت میسازيد
اما توصیه من به شما این است که با آنان با مهربانى رفتار كنيد و بر آنان كار را آسان بگيريد.
(فَتُثَقِّلُوهُمْ وَ تُنَفِّرُوهُمْ وَ لَكِنْ تَرَفَّقُوا بِهِمْ وَ سَهِّلُوا لَهُمُ الْمَدْخَل)
🔺اینجاست که حضرت همان ماجرای معروف را از باب مثال ذکر میکنند. حضرت در اینجا میخواهند اشاره به #مناط، ملاک و شاخصی مهم در #شیوه_حکمرانی اسلامی کنند لذا میگویند:
پس شما با آنان سخت نگيريد و بیش از وسع هر شخص بر او تحمیل نکنید.
🔺در ادامه نیز میفرمایند: آيا نمیدانى كه حكومت #بنى_اميه با #شمشير، #خشونت، جور و #اجبار کارش را پیش میبرد اما حكومت ما با #مهربانى، دلجويى، وقار، #تقيّه، #خوش_برخوردى، پرهيزگارى و كوشش اهداف خود را دنبال میکند؟
پس شما نیز مردم را به دين خود و راهى كه در آن هستيد، راغب سازيد اما با همین شیوه ای که گفته شد.
(أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ إِمَارَةَ بَنِي أُمَيَّةَ كَانَتْ بِالسَّيْفِ وَ الْعَسْفِ وَ الْجَوْرِ وَ أَنَّ إِمَارَتَنَا بِالرِّفْقِ وَ التَّأَلُّفِ وَ الْوَقَارِ وَ التَّقِيَّةِ وَ حُسْنِ الْخُلْطَةِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ فَرَغِّبُوا النَّاسَ فِي دِينِكُمْ وَ فِيمَا أَنْتُمْ فِيهِ)
📌پ.ن:
▫️البته که این روایت به دنبال تقریر #اسلام_رحمانی نیست بلکه همین دین که اینجا دستور به مهربانی با مردم میدهد، درجای دیگر که لازم است با خاطیان برخورد شود، آن روحیه جلالی و خشن خود را نیز ظهور میبخشد که البته همین برخورد تند نیز از سر رحمت و #نگاه_تربیتی اوست.
▫️اساسا در #تربیت_اجتماعی، تاکید اسلام بر این است که «دین برای همه مردم است اما همه دین، برای همه مردم نیست.»
این نکته خیلی #عمیق و مهم است چرا که میخواهد ما را به اختلاف #سطوح_انسان_ها در تربیت و هدایت توجه بدهد.
▫️ای کاش ما انقلابیون نیز در مواضع اجتماعی خود، همین قاعده و اصل را رعایت کرده و آن را ستون #تربیت_اجتماعی خود قرار میدادیم.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9