📌 نسبت سایر علوم اسلامی با علوم انسانی اسلامی
💢 علوم انسانی مدرن محصول تاریخ و فرهنگ دیگری است که در قرن ۱۷ میلادی به وجود آمد که انسانی پدید آورد که از ساحت ماورائی به مادی کشیده شد. خروجی این سیستم علمی و اجتماعی انسان موحد نمی تواند باشد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
💢 علوم انسانی مدرن محصول تاریخ و فرهنگ دیگری است که در قرن ۱۷ میلادی به وجود آمد که انسانی پدید آورد که از ساحت ماورائی به مادی کشیده شد. خروجی این سیستم علمی و اجتماعی انسان موحد نمی تواند باشد.
⭕️ موضوع علوم انسانی ، انسان شناسی نیست بلکه غایت این علوم بسط اجتماعی بنیاد های مدرنیته است.
⭕️ حال منظور از علوم اسلامی چیست؟ در اینجا ما از علومی بحث می کنیم که در طول تاریخ تمدن اسلامی ناظر به وحی و سنت شکل گرفته اند مثل کلام ، فلسفه اسلامی ، تفسیر و فقه ....
⭕️ دین اسلام بر خلاف سایر ادیان ، جامعه را مسیر و بستر سلوک قرار داده است ، ما باید امروز دین را دوباره بشنویم و زمین بازی علم را هم سنخ دین بگرادنیم و نباید در پارادایم غرب به فهم دین بپردازیم چرا که در این صورت دین به #ابژه تبدیل خواهد شد.
⭕️ تاثیر علوم اسلامی در عرصه تولید و تحول علوم انسانی را می توان در موارد زیر جویا شد:
🔻 باید نگاه جدیدی به عالم پیدا کنیم لذا جهان بینی را باید تغییر بدهیم و سپس با این مبانی و جهان بینی به نقد مبانی غرب بپردازیم.
🔻 وقتی رویکرد ما به جهان خود تغییر کرد منابع می تواند توسعه پیدا کند بر خلاف نوع نگاه غرب به جهان که انحصار گرایی منابع در علم مدرن را به ارمغان می آورد و بر اساس این نگاه وحی را تماماً ایمان می دانند و تبدیل به ابژه در دست سوژه می نمایند.
⭕️ یکبار هم از بستر علوم اسلامی به نقد نتایج علوم انسانی مدرن می پردازیم و در مقابل سعی می کنیم از دل علوم اسلامی ، تمدن جدیدی تاسیس کنیم و گزاره های هنجاری و توصیفی نیز مبتنی بر حیث ایجابی تولید نماییم.
⚠️ نکته حائز اهمیت این است که خود علوم اسلامی فعلی باید متحول شود یعنی این علوم تا حدودی کمک می کنند ولی در ادامه نیاز به امتداد دارند!
⭕️ تاثیر علوم اسلامی های مثل منطق ، فلسفه به این شکل تصویر می شود:
🔻در ابتدا باید به #علم_منطق اشاره کنیم که در نقد مبانی نقش اساسی دارد و سعی دارد صورت و ماده هایی که حکایت از واقعیت دارند را نمایان سازد.
🔻 #فلسفه_اسلامی هم یکی دیگر از علوم می باشد که مسئله آن واقعیت بوده است که بروز آن در دو مسئله در فضای اسلامی بیشتر به چشم می خورد که در شکل دهی علوم انسانی اسلامی هم نقش اساسی دارد:
اولی واجب الوجود و دومی انسان می باشد که این قرائتی از عالم را به ارمغان می آورد که جهانی متفاوت از جهان مدرن تشکیل میدهد . خدا در فلسفه اسلامی احاطه دارد لذا انسان مستقل شکل نمی گیرد و برای طی مسیر نیاز به دین و وحی پیدا می کند.
در سنت فلسفی علی الخصوص ملاصدرا (ره) امکان فقری ، انسان را از سوژه بودن به عین ربط بودن می کشاند و انسان عین ربط می تواند با حرکت جوهری وسعت و سیطره پیدا کند و این انسان در عین ربط بودن ، آزاد می باشد ولی این آزادی در بستر امر قدسی (وجود) شکل می گیرد ولی در غرب در بستر طبیعت سخن از آزادی می گویند.
از جمله افرادی که توانست از ظرفیت های فلسفه اسلامی در حل مسائل زمانه خود استفاده کند علامه طباطبایی(ره) می باشد که در اصول روش رئالیسم این ظرفیت را متجلی ساخته و به مصاف غرب می رود.
شهید مطهری (ره) نیز با استفاده از این میراث به جبر تاریخی ، فلسفه تاریخ ، هستی جامعه ووو می پردازد و شکل جدیدی در این عرصه ها به ارمغان می آورد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 https://eitaa.com/olum_ensani_eslami
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌 چرا #دکتر_علی_شریعتی برای جریان علمی انقلاب اسلامی مهم است؟
💢 علی مَزینانی مشهور به علی شَریعَتی نویسنده و متفکر شیعه و جامعه شناس که آرا و اندیشههای او در شکلگیری #انقلاب_اسلامی ایران نقش داشت.
⭕️ سخنرانیهای شریعتی در #حسینیه_ارشاد تهران و برخی دانشگاهها که در فاصله سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۵ش، در جزوههایی در اختیار مخاطبان او قرار میگرفت، بعدها به صورت کتاب مستقل و سرانجام در مجموعه ۳۶ جلدی آثار شریعتی منتشر شد.
⭕️ چهرهها و گروههای مختلفی مانند علامه طباطبایی ،مرتضی مطهری ، مصباح یزدی ووو منتقد شریعتی بودند .
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 افراد تاثیر گذار بر دکتر علی شریعتی
💢 شریعتی همچنین خود را در سالهای ابتدایی دهه سی شمسی، دستخوش افکار موریس مترلینگ، آرتور شوپنهاور، فرانتس کافکا و صادق هدایت دانسته و تصریح کرده که آشنایی با افکار آنان، او را «از آشیانه گرم و مأنوس و پریقین آرامبخش مذهب موروثه و دنیای معصومانه نوجوانی به سوی تندبادهای سهمناک و طوفانهای وحشی اقیانوسهای بیکرانه افکار سردرگم و خشن فلسفههای پس از دو جنگ جهانی اروپا» برده است. او علاوه بر آنکه خود را تحت تعلیم علمای بزرگ اسلامی دانسته، از شاگردی جامعهشناسانی مانند گورویچ و آرون، و همچنین اسلامشناسانی مانند ماسینیون، ژاک برگ، برانشویک و هنری ماسه، سخن گفته است.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌کانون نشر حقایق دینی
💢 دکتر علی شریعتی در ۱۵ سالگی عضو کانون نشر حقایق اسلامی شد و از این طریق با فرهنگ اسلامی و شیعی آشنایی جدی پیدا کرد. کانون نشر حقایق اسلامی، در سال ۱۳۲۳ش توسط محمدتقی شریعتی، پدر علی شریعتی تاسیس شد و علاوه بر آموزش تفسیر و معارف قرآن و آموزههای دینی، آثار اجتماعی گستردهای داشت.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 نهضت خداپرستان سوسیالیست
💢 علی شریعتی در دوران دانشجویی در مشهد، به نهضت خداپرستان سوسیالیست پیوست و تا پیش از خروج از ایران برای تحصیل در فرانسه، عضو حزب مردم ایران بود که انشعابی از نهضت خداپرستان سوسیالیست محسوب میشود.
⭕️ معیارهای فکری او در این دوره، تحت تاثیر نهضت خداپرستان سوسیالیست و مخصوصا افکار محمد نَخشَب(فعال سیاسی مذهبی) بوده است.شریعتی در همین دوره، کتاب ابوذر، نوشته عبدالحمید جودة السحار را به فارسی ترجمه کرده و در سال ۱۳۳۴ش با عنوان «ابوذر غفاری، خداپرست سوسیالیست»، به همراه اضافاتی منتشر کرد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 بازسازی اندیشه دینی سید جمال
💢 یکی از جریانهای تاثیرگذار بر شریعتی، نهضت احیای دینی یا جریان بازسازی اندیشه دینی دانسته شده است که سید جمال الدین اسدآبادی، شیخ محمد عبده، سید قطب، و اقبال لاهوری، چهرههای شناختهشده آن هستند. شریعتی مانند این چهرهها، به دنبال بازگشت به قرآن، و دستیابی به تفسیری نو و متناسب با روزگار بود و اسلام انقلابی و اجتماعی را جایگزین اسلام متحجر میدانست. او در کتابی با عنوان «ما و اقبال»، شناختن سید جمال الدین اسدآبادی و اقبال لاهوری را «شناختن اسلام و شناختن مسلمانان و شناختن زمان حال و آینده» دانسته است.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 گرایشهای فکری و فلسفی غربی
💢 شریعتی در دوران دانشجویی در فرانسه در دهه ۱۳۴۰ شمسی، با اندیشههای ریمون آرون، ژاک برک، هانری کربن، فرانتز فانون، روژه گارودی، ژرژ گورویچ، لویی ماسینیون و ژان پل سارتر آشنا شد.
⭕️ برخی معتقدند اشارههای پراکنده شریعتی به اندیشمندانی مانند هگل، مارکس، هوسرل، یاسپرس، هایدگر و مارکوزه، نشانه تاثیرپذیری او از سنت فکری آلمانی و فرانسوی است. تاکید شریعتی بر تفاوت میان انسان و بشر، و همچنین استفاده از مفاهیمی مانند عصیانگری و انتخابگری، و سرانجام شاهد آوردن از سخنان سارتر، نیچه و هایدگر، نشانههایی بر گرایش او به مکتب اگزیستانسیالیسم _ البته هایدگر خود را اگزیستانسیالیسم نمی داند _ دانسته شده است.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 مکتب تفکیک
💢 به باور برخی، مخالفت شریعتی با فلسفه یونانی و سینایی، و گاه تعابیر تند درباره برخی فلاسفه، و همچنین تمسک به برخی جملات بنیانگذاران مکتب تفکیک مانند شیخ محمود حلبی، میتواند نشاندهنده تاثیرپذیری او از مکتب تفکیک باشد. دیدگاههای اقتصادی شریعتی در دهه چهل شمسی و گرایشهای سلبی او درباره اقتصاد خصوصی، علاوه بر تاثیرپذیری از مکتب سوسیالیسم، متأثر از مکتب تفکیک و اندیشههای دوست صمیمیاش محمدرضا حکیمی خراسانی عنوان شده است. همان طور که دکتر علی شریعتی در تاریخ آذر ماه ۱۳۵۵ش. در مشهد نامهای خطاب به محمدرضا حکیمی به عنوان وصیت شرعی نوشت و مسئولیت تجدید نظر در آثارش را به او سپرد و به تعبیر خودش خواستار غلطگیری معنوی و لفظی و چاپی شد. ولی حکیمی از آنجا که نوشتن کتاب الحیاة را لازمتر میدانست و نیز به دلیل کثرت آثار شریعتی و همچنین این که اشکالات آثار شریعتی را بنیادین نمیدانست، اقدام مهمی در این زمینه نکرد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 اندیشه ها
💢 دکتر علی شریعتی شخصیتی است که امروز نیز دیدگاهها، آراء و اندیشههای او مورد بحث و بازخوانی قرار میگیرد. در دوران حیات وی نیز جلسات سخنرانی و کلاسهای درس او محلی برای طرح مسائل و بحثهای مختلف بود. از جهانبینی توحیدی، دیالکتیک توحیدی و فلسفهی تاریخ که شریعتی براساس دین اسلام ارائه میدهد و از مجموع سخنرانیهای وی میتوان اصول اندیشههای او را درباره انسان، جامعه و انقلاب استنباط نمود.
⭕️ انسانشناسی
🔻 شریعتی بر پایه تعلیمات قرآن، انسان را موجودی دوقطبی میبیند که یک قطب آن از خاک (حَمأ مَشنون) است و قطب دیگرش روح خدایی که در او دمیده شده است و عنصر متعالی وجود او را تشکیل میدهد. درون انسان پیوسته جولانگاه پیکار این دو قطب است. در نتیجه، انسان موجودی ایستا نیست بلکه موجودی است پویا و در حال تحول دائمیو حرکت مستمر به سوی عنصر متعالی خویش یعنی روح خدایی؛ و مذهب به معنی راه و مسیر این حرکت است. راهی که از لجن تا خدا امتداد مییابد و انسان را از زندگی لجنی، جمود جهلی و خوی ابلیسی به سوی تعالی و خداگونگی میبرد، بدین گونه است که میتوان تضاد میان دو تیپ هابیل (انسان با ایمان و صالح) و قابیل (انسان متجاوز و برادرکش) را با تحلیل روانی و بر پایهی تحلیل علمیو جامعهشناسی محیط، شغل و طبقه دریافت.
🔻 فلسفه تاریخ بشری از نبرد این دو نیروی متضاد و دائماً در جنگ با یکدیگر در درون انسان مایه میگیرد و به صورت پیکار میان توحید و شرک، حق و باطل، ستمکش و ستمکشی تجلی میکند.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
⭕️ ایدئولوژی تشیع
🔻 براساس این جهانبینی و انسانشناسی که شریعتی ارائه میدهد، ایدئولوژی تشیع پدید میآید که مسیر انسان را برای رسیدن به یک جامعه ایدهآل توحیدی مشخص میکند.
🔻 ایدئولوژی تشیع بر دو اصل استوار است: اصل امامت و اصل عدل. شریعتی در بسیاری از آثار و سخنرانیهای خود از جمله در رسالهی «شیعه یک حزب تمام» بر این دو اصل تأکید دارد.
🔻«اساساً شیعه یک حزب تمام است؛ حزبی با تمام خصوصیات و ابعادی که قرآن میگوید و با همهی ویژگیها و مشخصات، که در تلقی روشنفکر امروز سنگر نجات انسانهاست... حزبی است که هم تحقق عینی آن «حزبالله» است که قرآن را از آن سخن میگوید و هم پاسخگوی نیاز این نسل مسئول و روشنفکر در آگاهی دادن و حرکت بخشیدن به تودههای متحجر جامعه در رهبری مبارزهی طبقاتی آنها ... و تحقق آرمانهای طبقات محروم» و «امت یا جامعه یک جامعه در حال حرکت است. جامعهای عازم یک هدف، در یک راه و در یک جهت.»
🔻 به اعتقاد شریعتی، اسلام به ویژه تشیع علوی برخلاف تصور بسیاری از روشنفکران غیرمذهبی، یک آیین محافظه کار و تقدیرگرا نیست بلکه در اصل یک ایدئولوژی انقلابی است که تمام جنبههای زندگی به ویژه سیاست را دربرمیگیرد و به مؤمنین راستین میآموزد که با تمام اشکال ستم و استعمار مبارزه کنند. شریعتی تأکید میکرد که: پیامبر اسلام برای ایجاد یک امت توحیدی و یک جامعه پویا و مترقی و در راه عدالت، برابری، برادری و به طور کلی ایجاد یک جامعه بیطبقه، کوشش میکرد و امامان به ویژه امام حسین پرچم قیام علیه خلفای فاسد و امتیازطلبان درباری را برافراشت و شیعه نیز به تبع او در همه زمانها و مکانها باید علیه ستم و استثمار و نابرابری و امپریالیسم فرهنگی و اقتصادی و غربزدگی مبارزه کند.
🔻به این ترتیب، شریعتی دین اسلام به ویژه تشیع را یک ایدئولوژی اجتماعی و سیاسی میدانست که با توجه به ضرورتهای جدید میتوان به تعبیر و تفسیر مجدد آن پرداخت و معنی درونی و باطنی داستانها و موضوعاتی مانند خلقت انسان، نزاع فرزندان آدم و نظایر آن را کشف کرد.
⭕️ مبارزه
🔻 شریعتی با تکیه بر فلسفه تاریخ، معتقد به مبارزه جهانی خلق های ستمدیده و استعمارزده است؛ البته نه به اتکای ایدئولوژی مارکسیستی بلکه با تکیه بر جهانبینی توحیدی و ایدئولوژی تشیع؛ منتها تشیع تجدید حیات یافته، پویا و انقلابی و نه تشیع (به اصطلاح وی) صفوی. به اعتقاد او چنین تشیع اصیلی که راه علی و اولاد او را در پیش گیرد و رهنمودهای آن بزرگواران را الگو قرار دهد، میتواند در راه دفع ستم و بی عدالتی و نجات محرومان و مظلومان از چنگال استبداد و استعمار به پا خیزد و نبرد رهاییبخش را تا پیروزی نهایی به پایان برد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 https://eitaa.com/olum_ensani_eslami
⭕️ دموکراسی
🔻ایدئولوژی تشیع، جامعه را در جهت پدید آوردن یک دموکراسی بر مبنای جهانبینی توحیدی و عدالت اجتماعی هدایت میکند و شریعتی دموکراسیهای غربی را که مدعی برابری انسانها هستند ولی در حقیقت زمینه حذف و خلع کردن اقلیت مترقی را توسط اکثریت محافظهکار و عامیفراهم میسازند، فاسد و مطرود میشمارد و به جای آن دموکراسی هدایت شده و متعهد را در نظر دارد؛ حکومت گروهی که براساس یک برنامه انقلابی، روابط اجتماعی و سطح زندگی مردم را دگرگون میسازد. جامعهی اسلامی همیشه نیازمند امامیاست که از سوی مردم (ناس) شناخته و برگزیده شده باشد.
🔻طبق نظر شریعتی، جامعه اسلامی بر عدالت و توزیع منصفانه استوار است و در این جامعه، مردم به طور عموم مالکند و تفاوت طبقاتی وجود ندارد یعنی همانند جامعهای بیطبقه است. جامعه اسلامیبرخلاف انواع سوسیالیسم غربی یک جامعه هدف دار است. نظم سیاسی این جامعه از نوع دموکراسی یا لیبرالیسم بیهدف و بازیچهی دست قدرتها یا آریستوکراسی یا الیگارشی ستمگر نیست. این جامعه بیشتر به رهبری واقعی نه رهبری فاشیستی متکی است.
🔻ظاهراً شریعتی میان سوسیالیسم، حکومت دموکراتیک و رهبری هدایت شده طبقه کارگر، با تعلیمات تشیع شباهت و قرابتی میبیند و در بسیاری از آثار خود در اثبات و روشن کردن این قرابت سعی دارد.
امامت
🔻شریعتی در این باره مینویسد: «امام به معنی اعم، عبارت است از اصالت رهبری انقلابی، براساس یک مکتب فکری برای ساختن امت.» و در جای دیگر میآورد: «از امام به عنوان نمایندهی انسانیت میگویم آنچنان که امرسون میگوید یعنی مشخص و معروف آن حقیقت دینی که به صورت ایدهآل در انسان هست.»
🔻پس امام به اعتقاد شریعتی یعنی الگو و معلم، آن گونه که خوارج فریب خورده و قشرینگر در مسجد، نمازجماعت و سخنرانی حضرت علی(ع) را برهم میزدند و شعارها میدادند...، اما حضرت علی (ع) حتی حقوق یک تن از آنها را از بیتالمال قطع نکرد. این است الگوی امامت، این است دموکراسی و رعایت حقوق بشر.
🔻شریعتی در شناساندن مکتب ایدئولوژی تشیع و امامت، اغلب حضرت علی (ع) را یک الگو و نماینده مکتب معرفی میکند و او را شاخص و سرمشق تمام عیار مکتب میداند.
🔻از اینجاست که شریعتی، مبارزات حضرت علی(ع) از زمان حیات پیامبر تا سقیفه و جنگهای جمل، صفین و نهروان را عرصهی نبرد با سه چهره از جبههی باطل و حکومت جور میداند: «جنگ اسلام و کفر در امامت حضرت علی (ع).... جنگ مردم است با دشمنان مردم، جنگ برابری و عدالت است با تبعیض و بیداد ... او آموزگار تعیین شدهی پیامبر برای شناخت قرآن و سنت است».
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 https://eitaa.com/olum_ensani_eslami
⭕️ بحث عدل
🔻در مذهب تشیع علاوه بر امامت، اصل عدل نیز یک رکن اساسی جامعهی اسلامیاست و آن عبارت است از: اصل برابری حقوق انسانها و برابری نژاد، براساس نظامیکه زیربنایش، توحید و روبنایش عدل جهانی است. امروزه عدل را به این شکل تعریف میکنیم که: «خدا عادل است و ظالم نیست» و میگذریم؛ در حالی که عدالت یکی از صفات خداست و به همین دلیل از اصول آفرینش است و اسلام برمبنای عدالت، جهانبینی خاصی دارد.
🔻وقتی میگوییم عدالت، یکی از صفات خداست به این معنی است که عدالت، یکی از اصول اساسی هستی و نیز زندگی بشر است و بنابراین باید یکی از اصول اساسی جامعه باشد؛ پس باید انعکاس عدالت خدا در همهی هستی و از جمله در جامعهی انسانی تحقق یابد و اگر عدالت را فقط در بحث های کلامیبجوییم، به این نتیجه میرسیم که امروزه در جوامع بشری اثری از آن دیده نمیشود.
🔻نادیده گرفتن این اصل، نخستین بار در اسلام از سقیفه آغاز شد و حضرت علی (ع) در طول بیست و پنج سال خانهنشینی، شاهد فریبکاری ها و ستمکاری ها بود و میدید که زیر پوشش فتوحات اسلام در ایران و مصر و روم، دو حق بزرگ یعنی اسلام و مردم مدفون شدهاند؛ به همین دلیل، از همان آغاز به دست گرفتن زمام خلافت میفرماید: «اگر نبود که مگر به این وسیله حق ستمدیدهای را بستانم و از تجاوز ستمکاری پیش گیرم، ریسمان شتر خلافت را بر گردنش مینهادم و رهایش میکردم».
🔻و میدانیم که در عصر سه خلیفهی پیشین به ویژه عثمان، زمام امور بار دیگر به دست اشرافیت عرب و طبقات ممتاز عصر جاهلی افتاد و حضرت علی (ع) و خاندانش که حافظ اسلام و حامیمحرومان و ادامهدهندهی راه قسط و عدل بودند، کنار زده شدند. شریعتی در کتاب: «قاسطین، مارقین، ناکثین» در پی اثبات همین نکته است که در طول بیست و پنج سال دوران خلافت سه خلیفهی پیشین، قاسطین یعنی اشرافیتطلبان عصر جاهلی که در زیر پرچم قرآن و اسلام به استثمار مردم میپرداختند، در برابر علی (ع) صف آرایی میکردند. پس علی در صفین با اسلامیمیجنگید که عدالت را از آن حذف کرده بودند؛ با این هدف که عدالت محذوف را به اسلام بازگرداند.
🔻در این جنگ مردی از سپاه معاویه بیرون آمد و از روی شفقت به مردم، علی را به صلح دعوت کرد؛ لکن حضرت در پاسخ فرمود: «ان مقالتک هذه شفقة علی الناس و لکنالله یأبی آن بعصی فی ارضه و اولیائه مسکوة»، (این سخن تو از روی شفقت بر مردم است اما خداوند ابا دارد که در زمین او عصیان ورزند و دوستانش خاموش باشند).
🔻و به راستی کدامین روشنفکر بی غرض و دلسوخته است که برای مردم و جامعهی خویش در جهان جز این شعاری و نظامیرا آرزو کند؟
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 https://eitaa.com/olum_ensani_eslami
⭕️ نهضت و نظام
🔻شریعتی در تحلیل تحولات اجتماعی و انقلابها نشان میدهد که چون جامعه و زندگی مردم همانند دیگر پدیدههای جهان طبیعت، در تغییر است و هیچ پدیدهای و شرایطی ایستاد و لایتغیر نیست، بنابراین سازمان اجتماعی و حکومت و سیاست نیز ناگزیر همراه و همگام با تحولات اجتماعی و شرای طزندگی باید خود را متحول و متناسب سازد وگرنه نظامیکه نتواند با شرایط متغیر جهان و زمان هماهنگ شود، قابل دوام نیست و هر حکومت که با چنین شیوهی ایستا و لایتغیر، اصرار به تحمیل خود بر جامعه و مردم داشته باشد، محکوم به فناست. بنابراین حکومت در صورتی که بخواهد در طی زمان دوام یابد، باید حقوق اساسی مردم، از جمله حق دخالت در سرنوشت خویش را محترم بشمارد؛ چه این مردم هستند که اعضای جامعه را تشکیل میدهند و دگرگونی های شرایط زندگی آنان و مقتضیات جامعه، در نیازها و رفتار و خواستههای آنان منعکس میشود.
🔻شریعتی این معنی را تحت عنوان نهضت (Movement) و نظام (Institution) مطرح میکند، به این معنی که به طور کلی تمام حرکت های انقلابی این دو مرحله را دارا هستند؛ زیرا هر انقلاب براساس ایدهآلها و هدف ها پدید میآید. در این مرحله تمام پیروان نهضت در پی تغییر وضع موجود و ایجاد شرایط و نظمی نوین هستند. وقتی نهضت پیروز شد و انقلابیون به قدرت رسیدند، مواضع تغییر میکند. اکنون طرفداران نهضت بر مسند حکومت قرار گرفتهاند، بنابراین هدف آنها حفظ نظام جدید و استحکام آن است؛ پس موضع محافظهکارانهای را در پیش میگیرند و هر حرکت و نهضت جدید را به عنوان شورش و خیانت به انقلاب سرکوب میکنند.
🔻 شریعتی، مذهب زردشت را نمونهای از این دو مرحله ذکر میکند که مثلاً، در دورهی اشکانی، در کار مبارزه و حرکت بود و در دورهی ساسانی، حاکم بر سرنوشت جامعه و خواهان استقرار و حفظ شرایط موجود شد؛ زیرا مذهب زردشت در عصر ساسانی در اوج قدرت و حکومت متوقف گردید یعنی نهضت به نظام تبدیل شد و به سرکوب نهضت های این عصر اقدام کرد.
🔻شریعتی، مصداق دیگر تبدیل نهضت به نظام را در حکومت صفویان میداند زیرا تشیع، در طول قرنها همیشه در جبههی معترض و در کنار مردم محروم، مظلوم و در مقابل حکومتها جای داشت و در زمان صفویه به حکومت رسید؛ آن گاه پویایی و حالت نهضت بودن خود را از دست داد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 https://eitaa.com/olum_ensani_eslami
⭕️ اصالت عقل و اجتهاد
🔻با تحلیل فوق (نهضت و نظام) شریعتی به این نتیجه میرسد که هر ایدئولوژی و هر نهضت انقلابی اگر بخواهد همیشه در حال پویایی و حرکت و پیشرفت باشد، باید با زمان حرکت کند و خوشبختانه در مذهب تشیع، نهاد اجتهاد و استدلال عقلی با توجه به همین ضرورت پدید آمده است. البته میدانیم که در فقه شیعه، عقل یکی از ارکان چهارگانهی استنباط احکام شرع است. از این رو، شریعتی برای تضمین تداوم نهضت، به امر اجتهاد اهمیت فوق العاده قایل است. اجتهاد علاوه بر اینکه از طریق استدلال عقلی شرایط زمان را دریافته براساس آن احکام شرع را تطبیق میدهد، نگهبان و مراقب روح دین و پیرایش آن از خرافات و تحریفات و ذهنیتهای غیرواقعبینانه خواهد بود.
🔻از نظر شریعتی یک فرد مسلمان معمولی، هر چند مجتهد نباشد، میتواند خود تصمیم بگیرد که از فکر چه کسی پیروی کند و این پیروی باید از اندیشه و افکار مجتهد باشد نه از اعمال اشخاص؛ چه پیروی از شخص و نه پیروی از اندیشه ممکن است موجب عاطل ماندن قوهی تعقل و تمییز انسان و تنزل آگاهی افراد معمولی گردد. شریعتی تقلید را به معنی پذیرش صرف و کورکورانهی یک مقام که در جامعهی اسلامیگسترش یافته است، نمیداند، بلکه اجتهاد را تفکر و تعبیر آزاد برای پاسخگویی به تحولات آینده معرفی میکند.
🔻وی مینویسد: «مشاهده عینی، تفکر عقلی و تحقیق علمیشاخصه بارز بینش فرهنگی و روح مذهبی اسلام است. برخلاف متون مذهبی که لحن تحکمیو تعبدی دارند و اصول اعتقادی و مبانی دینی را به صورت حقایق اسرارآمیز و ماورای عقلی آن چنان القاء میکنند... که گویی پای چوبین استدلال و دست کوتاه عقل و زبان فضول علم از دخالت در آن، ممنوعند... قرآن که به زبان وحی سخن میگوید، در عین حال تقوای روح و پاکی باطن و خلوص فهم را شرط اساسی پذیرش حقیقت و قرار گرفتن در مسیر هدایت میداند؛ پیروان خویش را همه جا به تحقیق و تفکر میخواند و نه تنها برای شناخت طبیعت، تاریخ و جامعههای بشری بلکه در راه دست یافتن به حقایق ماورای مادی و درک فلسفه زندگی و غایت خلقت وجود حتی معرفت خدانظر، جستجو، تفکر و تعقل در جزئیات پدیدههای طبیعی و واقعیتهای عینی محسوس مادی را توصیه میکند».
🔻به این ترتیب، شریعتی اجتهاد را که عامل بزرگ حرکت و حیات و نوسازی همیشگی روح و نظام عملی و حقوقی اسلام در طی ادوار متغیر و متحول زمان است، نمونهی بارزی از روح پویا و واقعنگر اسلام معرفی میکند.
🔻سرانجام شریعتی به این حکم میرسد که: «به نظر من در اسلام به عنوان ایدئولوژی، بزرگترین عاملی که نشان میدهد جامعه از نظر علمی میتواند همیشه به خودش حالت تهاجمیبدهد، مسئلهی اجتهاد است...
🔻اجتهاد، از لحاظ ایدئولوژی، نوسازی فکری میکند و انقلاب فکری است که در طول زمان، هرگز توقف ندارد و نمیدانم چرا امروز اجتهاد تنها در استنباط احکام فرعی محصور شده است ... در حالی که معتقدم در کل امور جامعهی اسلامی، همواره باید در اجتهاد باشیم.»
⭕️ منبع: سیری در اندیشههای دکتر علی شریعتی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 https://eitaa.com/olum_ensani_eslami
📌 اندیشه شریعتی در اندیشه ها
💢 یکی از شخصیت های جنجالی قبل از انقلاب اسلامی جناب دکتر شریعتی می باشد که این جنجال در اندیشه های دیگر اندیشمندان نیز منعکس است که در ادامه اشاره خواهیم کرد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 شهید بهشتی
💢 پیرامون دکتر و کار او و افکار او و کتاب های او و سخنرانی های او و حسینیه ارشاد جنجالی بود.
⭕️ خوب ، این جنجال بر سر ما هم می ریخت . مدام از ما می پرسیدند درباره دکتر چه نظری داری؟
⭕️ درباره کتاب های او چه می گویی؟ درباره طرز تفکرش چه می گویی؟ من هم معمولا با صراحت بیان می کردم که دکتر یک قریحه سرشار سازنده و آموزنده است؛ خطا ، اشتباه و لغزش در کار او هست و نمی تواند نباشد. اما هیچکس حق ندارد به خاطر این اشتباه ها و لغزش ها، ارزش های عالی و سازنده او را نادیده بگیرد ، چه رسد به اینکه به او حمله کند!!
⭕️ شریعتی؛ قریحه سرشار، اندیشه پویا / شهید آیتالله دکتر بهشتی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 امام خامنه ای
💢 شریعتی یک چهره دردمند پرسوز پیگیر برای حاکمیت اسلام بود، از جمله منادیانی بود از طرح اسلام به صورت یک ذهنیت و غفلت از طرح اسلام به صورت یک ایدئولوژی و قاعده نظام اجتماعی و یک ایدئولوژی راهگشای زندگی مطرح کند. این بعد از شخصیت شریعتی آنچنان که باید و شاید شناخته نشده است و روی این بخش وجود او تکیه نمی شود. می بینید که اگر از یک بعد از قشری از مردم شریعتی چهره اش مبالغه آمیز جلوه می کند ، باز بخشی دیگری از شخصیت او و گوشه دیگر از چهره او حتی ناشناخته و تاریک باقی مانده است.
⭕️ گفت و گوی مجله سروش (شماره ۱۰۲ ، خرداد ۱۳۶۰ ) با حضرت آیت الله خامنه ای
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 امام موسی صدر
💢 چون خوب به افق می نگریم ، می بینیم مردی به نام دکتر علی شریعتی ظاهر شده است که می تواند به خوبی انقلاب اصیل ، افکار اصیل و ایدئولوژی اصیل منطقه ما را توضیح دهد. او برای ما ثروتی است که با هیچ قیمتی تعویض نمی شود.
⭕️ سخنرانی مراسم چهلم دکتر شریعتی / سخنرانی به زبان عربی بود و امام موسی صدر، خود، به منظور رساندن مفاد آن به ایرانیان، آن را به فارسی بر روی نوار ضبط کردند.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 علامه طباطبایی
💢 این جانب نوشته های دکتر شریعتی را هرگز تصدیق نکرده و چنین سخنی به احدی نگفته ام و نوع مطالب ایشان استباه طبق مدارک دینی اسلامی غیر قابل قبول می باشد.
⭕️ جواب علامه طباطبایی به نظر خواهی دفتر ویژه اطلاعات
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 شهید مطهری
💢 من با استفاده از این طبقه موافق مشروطم. در گذشته موسسه حسینیه ارشادبا پیشنهاد و موافقت اینجانب از وجود این طبقه استفاده کرده است.این طبقه می توانند حلقه ارتباط فرهنگ غربی و فرهنگ اسلامی واقع شوند ولی مشروط به اینکه برنامه هایی که به وسیله این طبقه اجرا می شود، تحت نظارت و کنترل دقیق افرادی باشد که در فرهنگ اسلامی پرورش یافته اند و در علوم اسلامی اعم از تفسیر و فقه و اصول و کلام و فلسفه و ادبیات تخصص یافته اند و اگر این نظارت به طور دقیق و جدی صورت نگیرد ، زیان این گونه افراد و برنامه هایی که اجرا می کنند، از سودش بسی بیشتر است.
⭕️ دستنوشته شهید مطهری درباره نخبگان مسلمان پرورشیافته در فرهنگ غرب
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 آیت الله مصباح یزدی
💢 آن سیمایی که از شریعتی از لا به لای نوشته ها و گفته هایش برای من مجسم شده _ اگر درست تشخیص داده باشم _ آن است که ایشان آدمی نیست که دنبال منطق صحیحی باشد . یک آدم مغروری است که اهداف خاص روشنفکرانه غربی غیر اسلامی دارد و مسائل اسلامی را یک پوششی قرار داده است برای پیشبرد آن اهدافش .... آنچه برای او اصالت دارد ، یک هدف اجتماعی است که می خواهد قهرمان آزادی خواهی بشود.
⭕️ خاطره ی آیت الله مصباح از علی شریعتی
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 جریان شناسی #دکتر_علی_شریعتی
💢 استاد #امین_اسدپور بخاطر تاثیر گذار بودن #جریان_شریعتی در بدنه اجتماعی و فرهنگی #ایران_اسلامی به جریانشناسی این گروه می پردازد .
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
13890420-001.WAV
31.71M
📌 جریان شناسی #دکتر_علی_شریعتی
💢 ارائه دهنده
⭕️ #استاد_اسدپور (#جلسه_اول)
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
13890421-002.mp3
19.06M
📌 جریان شناسی #دکتر_علی_شریعتی
💢 ارائه دهنده
⭕️ #استاد_اسدپور (#جلسه_دوم)
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b