💡 تصوف حلولی (صحو و سکر)
▫️عامّه مسلمانان و همچنین فقها و متکلّمان در باب این گونه اقوال ، مسامحه و اغماض نشان نمی دادند و کلام بایزید را که سُبْحانی ما أعْظَمَ شَأنی می گفت و قول حلاّج را که بانگ أنا الحق می زد ، دعاوی رعونت آمیز خوانده و به همین سبب ، در تکفیر آن ها تردید نمی کردند .
آن چه گاهی خشم و نفرت فقها و اهل ظاهر را نسبت به بایزید بر می انگیخت ، مربوط به همین حال سکر و غلبه این حالت بر وی بود .
▪️عمده مشکل صوفیه را می توان از ناحیه صوفیان سکر دانست . هر چند سخنان شطح آمیز ، پیش از بایزید ، از ابراهیم ادهم و رابعه عدویه نیز نقل شده است ، امّا شطحیات صوفیانه در کلام بایزید ، رنگی بسیار تند یافت چنان که حتّی سخنان حلاّج و شبلی هم تندتر و بی پرواتر از کلمات وی نبود . با وجود آن که حلاّج ، جانش را تقریباً بر سر همین شطحیات خویش نهاد ، امّا به هر حال شطحیات صوفیانه با نام بایزید ، پیوند و ارتباطی خاصّ یافته است .
▫️ سخنان بایزید به گونه ای بود که حتی شیخی صوفی به نام ابن سالم بصری ، آن را متضمّن کفر و در ردیف دعاوی فرعون یا بدتر از آن تلقّی نمود . شطحیاتِ گستاخانه بایزید بعد ها برای کسانی از صوفیه که تندروی و بی پروایی او را فاقد بودند ، اسباب دردسرشد ، و ناچار در تأویل آن ها سعی وافری نمودند ، و حتّی جنید به تأویل بعضی از آن ها پرداخت تا صوفیه را از تهمت های گران برهاند .
حلاّج ( م ۳۰۹ ق ) نیز در شمار صوفیان سکر محسوب می شود . وی نخست از شاگردان جنید بود ، امّا در پِی مجادله ای که در موضوع صحو و سکر با جنید داشت ، سرانجام جنید به او گفت :
▫️ به زودی تو را بر سر چوب آویزان می کنند . از این رو ، حلاّج از جنید جدا شد و ارتباطش با صوفیه بغداد قطع شد . به نظر می رسد که اجتناب صوفیه بغداد از ارتباط با حلاّج ، برای عدم گرفتاری و جلو گیری از عواقب سخنانی بود که حلاّج ، بی پرده بیان می کرد . در جریان محاکمه حلاّج ، حتّی صوفیه بغداد و یاران جنید نیز نسبت به وی ، علاقه ای نشان ندادند ، به طوری که وقتی نظر ابومحمّد جریری ، یکی از مشایخِ صوفیه صحو را درباره حلاّج پرسیدند ، پاسخ داد : حلاّج ، کافر است ، و باید او را کشت . در آخرین محاکمه حلاّج ، از میان صوفیان بغداد فقط ابن عطاء آدمی ، مشهور به ابوالعبّاس ، نسبت به وی هم دردی نشان داد . خواجه عبداللّه انصاری ( م۴۱۸ ق ) معروف به 《 شیخ الاسلام 》 در 《 طبقات الصّوفیة 》 می نویسد :
▫️نظر مشایخ صوفیه در مورد حلاّج مختلف است . بیشتر ایشان ، وی را رد می کردند مگر سه نفر از ایشان : ابوالعبّاس عطا ، شیخ ابوعبداللّه خفیف و شیخ ابوالقاسم نصرآبادی .
#تصوف #سکر #صحو #مستی #شراب #بایزید #حلاج #جنید
@BotShenasi
83.5.10 navayeh karbala83.1_01 (1)_00 (1).mp3
678.9K
داستان سرایی برای تطهیر حلاج
🎙 سید احمد نجفی معروف به آقاجان:
حلاجی که مردم از او بد می گویند! مردم چه می فهمند؟ دوریم از حقایق! مردم را دعوت به اهل بیت علیهم السلام می کرد برای همین حکم قتلش را دادند! بزرگان را اینجوری تیکه و پاره کردند!
#حلاج #آقاجان #نجفی
@BotShenasi